Bijna is het Kerstmis en rond deze tijd dwalen mijn gedachten naar de tijd van mijn jeugd, noem het jeugdsentiment, maar in een warm nest uw jeugd doorbrengen maakt een mens gelukkig.
Mijn moederke leefde nog en op Kerstavond trokken mijn vader met zijn drie kinderen naar de middernachtmis. Voor mij klein ventje duurde de plechtigheid veel te lang en eindigde op vadersschoot, vechtend tegen de vaak. De kerk was koud maar warmingeduffefd konden we wat verdragen. Na de mis trokken vader en kroost blij gezind terug naar huis waar de geurige wafels en dito chocomelk ons stond op te wachten. Mijn moeder kon wafels bakken en dat samen met de warme en zelfgemaakte chocomelk , geen kalkoen kon en kan er tegen op. Geld hadden we niet teveel maar die ogenblikken vergeet men niet zolang men leeft.
De eerste autos verschenen in ons straatje en gezien de verdiensten van onze vader in het begin van de gouden jaren zestig niet onaardig uitviel. Voelden we ons verplicht van ook zo een blinken ding aan te kopen. Iedereen zetten op zondag zijn wagen voor de deur, tot zware ontgoocheling van de kinderen want op straat spelen was er niet meer bij. In de namiddag vertrok dan de ganse straat met hun karretjes, naar de familie of naar Scherpenheuvel. Men kwam is ergens.
Na lang zoeken en bekijken viel de keuze op een toen razend populaire DAF. Een verkoper kwam zijn waarde aanprijzen en een proefrit overtuigden onze vader om een dafke aan te kopen.
DAF staat voluit voorVan Doorn Automobiel Fabriek. Vier mensen konden er juist zich in bewegen. De officiële naam was Daffodil 30.
Zijn kleur was grijs en aan die kleur is een verhaal aan verbonden. Je moet weten dat onze overgebeur ook een daf had en krak in de zelfde kleur behalve dat het dak in het zwart was. Het was winter en een sneeuwtapijt bedekte de wagens die voor de deur stonden. Ik en mijn verloofde besloten om een ritje te maken. De auto werd in die periode niet afgesloten,wie zou hem meenemen? Bleek toen we ingestapt waren dat de autosleutel niet in het slot pasten, nogmaals geprobeerd en het lukte weer niet. Tot mijn meisje opmerkte dat de zetels een andere kleur hadden. Onze frank was gevallen we zaten in een verkeerde wagen.
Na tien jaar trouwe dienst hebben we het dafke met pijn in het hard moeten afdanken. De bodem bleek doorgeroest te zijn en het regende binnen. De kleinkinderen hebben er mee nog rondgetoerd op een bosdomein tot hij zijn geest gaf.
Het is een eenvoudig geschildert werkje en stelt een bosweggetje geflankeerd met dennen voor. De naam van het doekje getuigd van de eenvoud van het schilderijtje,Int bosch, oude spelling. Heeft de schilder bewust de naam in de oude spelling op het schilderijtje geschreven, wel zullen het niet meer te weten komen. Het is gepenseeld rond de jaren dertig van vorige eeuw. Dus echt oud is het ding niet.
De maker heeft er ook zijn naam onder gezet. P. van Tongerloo. Ik heb altijd gedacht dat het was Pater van Tongerloo en dat mijn ouders beide zeer katholiek het gekregen hadden van een pater op een of andere missietentoonstelling. Een tombola had ook gekund.
De waarheid was helemaal anders dan ik het had voorgesteld.
Het schilderijtje lag bij ons thuis in een schuif van een kast, netjes verpakt in een gekleurde omslag. Op een dag kwam het werkje in mijn aandacht en vroeg aan mijn vader of ik het kreeg. Voor hem was het goed en meer vertelden mijn vader er niet over, hij is steeds een man van weinig woorden geweest. Zo kwam het werkje in mijn bezit. Het verdween tussen mijn persoonlijke spullen op de zolder. En gebeurde het toch dat het met een grote kuisaktie te voorschijn kwam, en werd het eenvoudig ding geschat naar waarden, om het uiteindelijk het steeds terug teleggen bij de spullen die mochten blijven Ook als de jeugdbeweging jaarlijks rondkwam om hun Amerikaanse opbod te spijzen met afgedankte zaken, dacht ik even om het mee te geven, maar ergens zij een innerlijke stem om dat vooral niet te doen. Zo bleef het jaren ongemoeid op de zolder liggen. Tot op een dag ik en mijn vrouw werden uitgenodigd voor de jaarlijkse receptie bij te wonen van de plaatselijke kunstschilderskring. De tentoonstelling had als thema de Oud Turnhoutse Kunstschilders.Bleek dat Peter (Peer) Van Tongerloo in dit rijtje thuisoorden en dat hij een kunstschilder bleek te zijn met enig faam en naam. De dag daarop trok ik met het schilderijtje naar mijn iets oudere zuster die bleek er meer van te weten. Mijn vader heeft het doekje vroeger gekregen van Peer Van Tongerloo als precentje. Samen hebben ze jaren gewerkt bij eenzelfde schilderbaas.
Nu hangt het netjes ingekaderd al jaren in onze woonkamer. Voor mij is het van onschatbare waarde, eenvoudig doekje maar een van de weinige zaken die tastbaar nog van mijn vader zijn geweest.
De nakomelingen van Henricus Carolus Maria Van Wuijtswinkel
Nakomelingen van Henricus Carolus Maria Van Wuijtswinkel
1 Henricus Carolus Maria Van Wuijtswinkel is geboren op 07-01-1871 om 23:00 in Mol-Postel, zoon van Petrus Franciscus Vanwuytswinkel en Catharina Bosmans. Van de geboorte is aangifte gedaan op 09-01-1871. Henricus Carolus Maria is overleden op 14-11-1951 inTilburg Nederland, 80 jaar oud. Henricus Carolus Maria trouwde, 25 jaar oud, op 20-05-1896 inTilburg Nederland met Maria Van Doorn, 21 jaar oud. Maria is geboren op 15-08-1874 inTilburg Nederland, dochter van Gerardus Van Doorn en Antonia Vermeulen. Maria is overleden op 29-07-1918 inTilburg Nederland, 43 jaar oud.
Kinderen van Henricus Carolus Maria en Maria:
1 Cornelia Francisca Maria Henrica Van Wuijtswinkel, geboren op 09-03-1897 inTilburg NederlandVolgt 1.1. 2 Antonia Maria Henrica Van Wuijtswinkel, geboren op 27-03-1898 inTilburg-Oerle NederlandVolgt 1.2. 3 Franciscus Johannes Carolus Van Wuijtswinkel, geboren op 20-06-1900 inTilburg NederlandVolgt 1.3. 4 Wilhelmina Martina Van Wuijtswinkel, geboren op 27-07-1902 inTilburg NederlandVolgt 1.4. 5 Carolus Gerardus Van Wuijtswinkel, geboren op 18-09-1904 inTilburg NederlandVolgt 1.5. 6 Gerarda Maria Van Wuijtswinkel, geboren op 29-04-1906. Gerarda Maria is overleden op 28-03-1907, 10 maanden oud. 7 Gerardus Albertus Van Wuijtswinkel, geboren op 09-11-1907 inTilburg NederlandVolgt 1.6.
1.1 Cornelia Francisca Maria Henrica Van Wuijtswinkel is geboren op 09-03-1897 inTilburg Nederland, dochter van Henricus Carolus Maria Van Wuijtswinkel en Maria Van Doorn. Cornelia Francisca Maria Henrica is overleden op 25-09-1981 inTilburg Nederland, 84 jaar oud. Cornelia Francisca Maria Henrica trouwde, 25 jaar oud, op 22-08-1922 inTilburg Nederland met Cornelus Timmermans, 29 jaar oud. Cornelus is geboren op 28-07-1893 inBoxtel. Cornelus is overleden op 02-08-1964 inTilburg Nederland, 71 jaar oud.
1.2 Antonia Maria Henrica Van Wuijtswinkel is geboren op 27-03-1898 inTilburg-Oerle Nederland, dochter van Henricus Carolus Maria Van Wuijtswinkel en Maria Van Doorn. Antonia Maria Henrica is overleden op 13-04-1967 inTilburg Nederland, 69 jaar oud. Antonia Maria Henrica trouwde, 35 jaar oud, op 18-10-1933 inTilburg Nederland met Johannes Cornelius Antonius Van Trier, 36 jaar oud. Johannes Cornelius Antonius is geboren op 06-07-1897 inTilburg Nederland, zoon van Peter Cornelis Van Trier en Anna Maria Francisca Jansen. Johannes Cornelius Antonius is overleden op 06-07-1962 inTilburg Nederland, 65 jaar oud.
1.3 Franciscus Johannes Carolus Van Wuijtswinkel is geboren op 20-06-1900 inTilburg Nederland, zoon van Henricus Carolus Maria Van Wuijtswinkel en Maria Van Doorn. Franciscus Johannes Carolus is overleden op 23-09-1987 inTilburg Nederland, 87 jaar oud. Franciscus Johannes Carolus trouwde, 26 jaar oud, op 04-08-1926 inTilburg Nederland met Adriana Johanna Van Bavel, 26 jaar oud. Adriana Johanna is geboren op 16-07-1900 inTilburg Nederland, dochter van Johannes Van Bavel en Adriana Vermeer. Adriana Johanna is overleden op 12-04-1992 inTilburg Nederland, 91 jaar oud.
Kind van Franciscus Johannes Carolus en Adriana Johanna:
1 Carolus Johannes Cornelis Van Wuijtswinkel, geboren op 27-08-1927 inTilburg NederlandVolgt 1.3.1.
1.3.1 Carolus Johannes Cornelis Van Wuijtswinkel is geboren op 27-08-1927 inTilburg Nederland, zoon van Franciscus Johannes Carolus Van Wuijtswinkel en Adriana Johanna Van Bavel. Carolus Johannes Cornelis is overleden op 04-02-1987, 59 jaar oud. Carolus Johannes Cornelis begon een relatie met Wilhelmina Jonkergouw. Wilhelmina is geboren op 01-01-1930 inTilburg Nederland.
Kinderen van Carolus Johannes Cornelis en Wilhelmina:
1 Paul Alexander Van Wuijtswinkel, geboren op 17-06-1965 inEindhoven. 2 Ronald Carolus Van Wuijtswinkel, geboren op 26-08-1966 inBest. 3 Charlotte Elisabeth Van Wuijtswinkel, geboren op 15-09-1967 inVeldhoven.
1.4 Wilhelmina Martina Van Wuijtswinkel is geboren op 27-07-1902 inTilburg Nederland, dochter van Henricus Carolus Maria Van Wuijtswinkel en Maria Van Doorn. Wilhelmina Martina trouwde, 18 jaar oud, op 03-11-1920 inTilburg Nederland met Bartholomeus Josephus Alphons Zebregts, 21 jaar oud. Bartholomeus Josephus Alphons is geboren op 03-03-1899 inTilburg Nederland, zoon van Johannes Franciscus Alphonsus Zebregs en Anna Maria Lemmens.
Kind van Wilhelmina Martina en Bartholomeus Josephus Alphons:
1 Alphonsus Joannes Henricus Zebregts, geboren op 05-05-1921 inTilburg Nederland.
1.5 Carolus Gerardus Van Wuijtswinkel is geboren op 18-09-1904 inTilburg Nederland, zoon van Henricus Carolus Maria Van Wuijtswinkel en Maria Van Doorn. Carolus Gerardus is overleden op 01-12-1993 inTilburg Nederland, 89 jaar oud. Hij is gecremeerd op 04-12-1993 te Tilburg Nederland. Carolus Gerardus trouwde, 27 jaar oud, op 06-07-1932 inTilburg Nederland met Anna Maria Petronella Van Poppel, 25 jaar oud. Anna Maria Petronella is geboren op 21-10-1906 inTilburg Nederland. Anna Maria Petronella is overleden op 17-05-1986 inTilburg Nederland, 79 jaar oud.
Kinderen van Carolus Gerardus en Anna Maria Petronella:
1 Maria Cornelia Johanna Van Wuijtswinkel, geboren op 24-05-1933 inTilburg Nederland. 2 Francisca Maria Antonia Van Wuijtswinkel, geboren op 14-01-1938.
1.6 Gerardus Albertus Van Wuijtswinkel is geboren op 09-11-1907 inTilburg Nederland, zoon van Henricus Carolus Maria Van Wuijtswinkel en Maria Van Doorn. Gerardus Albertus trouwde, 23 jaar oud, op 21-04-1931 inTilburg Nederland met Maria Johanna Cornelia Cuijpers, 23 jaar oud. Maria Johanna Cornelia is geboren op 31-10-1907 inTilburg Nederland.
In de eerste klas zat ik bij broeder Trudo, een jonge beginnende broeder onderwijzer. Hij heeft ons het lezen, schrijven en rekenen bijgebracht.
Het lezen begon met het opzeggen van het alfabet. De letters met illustratie hingen boven het schoolbord. Het leren van het ABC bestond erin van het afdreunen van een rijmpje dat begon met A is een aapje enz.
Het leesboekje dat gebruikt werd om de eerste zinnen te leren lezen handelde over twee kabouters die allerlei avonturen beleefden.
Die verhalen zijn een start geweest voor een echte leeshonger die zou volgen, honderden boeken heb ik doorgenomen en een kleine bibliotheek aangelegd. Als ik twintig Frank gespaard had dan kocht ik een prismaboekje in de winkel Eureka in de Paterstraat.
Deze kwamen keurig te staan in een zelfgemaakte boekenkast. Nu nog kan ik r geen afscheid nemen van mijn jeugdkleinoden, als zitten ze in dozen op de zolder, regelmatig komt er een te voorschijn om het nog eens te voelen en te lezen..
Schrijven leerden we op een bordje met een griffel, er was ook een sponsje bij om de eerste mislukkingen snel te wissen. Lawaai waren we gewoon maar ik denk dat dit geschrijf op ons bordjes voor de nu lesgevende leerkrachten op hun zenuwen zal werken. Broeder Trudo bleef er uiterst kalm bij en verbeterde met veel overgaven de neer gekraste eerste foutjes.
Toen we naar enkele weken de techniek van het schrijven onder de knie hadden werd er over gestapt naar pen en inkt. Gelukkig was er kladpapier dat de rondspattende inkt netjes opzoog. Rond nieuwjaar schreven we dan onze eerste nieuwjaarsbrieven. De inhoud was niet belangrijk, mooi geschreven en foutloos voorgelezen daar kwam het op aan. Iedereen in de familie prees ons resultaat.
Rekenen oefende met behulp van een telraam Het was een kader met enkele rijen van verschuifbare bolletjes. De rijen bolletjes waren in verschillende kleuren. De broeder had de eerste reken sommetjes op het bord geschreven en samen dreunden de we ze af. Iedereen kent die techniek één plus één is twee enz. Daarna kwam de telraam er aan te pas om dat van buiten geleerd rekenen in de praktijk te brengen.
Tot tien tellen konden we naar het eerste studiejaar de rest zal nog volgen in de hogere jaren. Als ik nu hoor dat ze in de kleuterklas reeds leren tellen dan denk ik toch wel arme Einsteintjes. Laat de kinderen kind zijn.
Broeder Trudo zal wel niet meer bij de schare van de levende behoren, maar nu dat veel van de broeders van Liefde in een slecht daglicht geplaatst worden, wil ik aantonen met dit bijdrage dat de meerderheid van hun het met de jeugd goed voorhadden.
De parochie van het Goddelijk Kind beschikt over een grote en kleine parochiezaal, nu zijn deze omgetoverd tot een parochiecentrum. Een dikke proficiat voor de mensen die er aan gewerkt hebben. Het mag gezien worden.
De kleine parochiezaal werd vroeger gebruikt onder anderen om filmvertoningen voor de parochiale jeugd te brengen. Op donderdagnamiddag zat het zaaltje dan ook tot de nok gevuld met kinderen die met rode kopjes keken naar het machtig toestel dat een filmprojector toen toch wel was. Vooral de spoelen waren indrukwekkend. Als ze gemonteerd werden gaf het een kenmerkend geluid van plastiek dat langs en door radertjes loopt. Eindelijk kon het aftellen beginnen want op de filmdoek verschenen eerst cijfers en die werden door ons mee afgeteld. Op de filmdoek verscheen er wel eens een schaduw van een kinderhoofd en die werd door al de kindermonden aangemaand van te gaan zitten
De filmen in de jaren vijftig handelden over de riddertijd, cowboys en indianen, den dikke en den dunne en avonturenfilms die zich meestal afspeelden in het donkere Afrika. De filmsterren waren in onze ogen echte helden.
Een korte pauze werd gehouden want die was nodig om een nieuw spoel te plaatsen, het plaatsen volgden wij met grote ogen om niets van de techniek te missen en met ongeduld om snel het vervolg van de film te kunnen bekijken.
Na de film speelden we de film nogmaals na bij het naar huis gaan. De indianen schoten we met bosjes van hun paarden en de slechte ridder maaiden we neer met ons zwaard.
Thuis werden we tot rust gebracht en moesten we de film navertellen. Soms waren we zo vol van een film dat we bij het slapen gaan er nog mee bezig waren en in onze dromen bleven ze dan verder duren.
Bedankt Marcel Segers voor de vele uren van film plezier dat je de jeugd van het Goddelijk Kindje toen gegeven hebt.
De goede man is weer in het land, bij zijn intrede in Antwerpen hebben we kunnen zien dat er alleen maar lachende kinderen te zien zijn , dat was in mijn kindertijd niet het geval. Sinterklaas was streng maar rechtvaardig en werd gebruikt om ons kinderen kalm te houden.
Het volgende verhaal is daar een illustratie van.
Ik zal negen jaar geweest zijn en zat bij meester Smets in het tweede studiejaar. Rond de 6 december steeg de spanning in de lagere school want we wisten dat een van deze dagen Sinterklaas met zwarte piet de klas zal binnen vallen, dit vallen moet u letterlijk opnemen want zwarte piet stormden de klas in.
De meesters en de broeders van het Sint Viktor bereiden ons voor met helse verhalen over kinderen die in de zak moesten en tikken kregen van de stok van zwarte piet, die kerel moesten we niet, gelukkig dat Sinterklaas steeds zalvend werd voorgesteld.
De dag van zijn bezoek kondigde zich aan met veel spanning in de klas, veel werd er die dag niet geleerd. Een klaas liedje werd nog gauw ingeoefend, we waren er met onze gedachten niet bij. De zenuwen waren gespannen en we reageerden op elk vreemd geluid.
Plots hoorden we gestommel in de klas voor ons en nu wisten we dat wij de volgende waren. Na een half uur vloog deur open en zwarte piet sprong de klas binnen en wipten gezwind over een bank, roepend waar zijn hier de stoute kinderen. Later hoorden we dat het de turnleraar was van de middelbare school die ieder jaar voor die stunt zorgden en er prat op ging van een ganse klas de stuipen op het lijf te jagen. De meeste van ons waren onder hun bank gekropen en er was een sussende meester nodig van ons er onder uit te halen.
Gelukkig stapten met veel gratie de goede sint de klas binnen, direct zwarte piet aan manend van bij hem te komen en zeggent dat het met die stoute kinderen nogal mee viel in deze klas. De sint vlei zich in de klaarstaande stoel met de meester, de piet en broeder bestuurder naast zich. Een voor een moesten de leerlingen bij hem komen en werd er gekeken in een groot boek welke goede en slechte punten er in stonden over ons. Gebeurde het toch dat er meer slechte dan goede punten waren en de Sint een vermaning uitsprak om het slachtoffer in tranen te laten uitbarsten, op koop toe dreigde zwarte piet met een geopende zak. Gelukkig was er dan de meester om toch een klein voorvalletje aan te halen van een goed cijfer. De sint gaf zijn volmondige goed keuring, de zak verdwijn en de tranen verdwenen met een laatste snik.
Als we deze marteling hadden doorstaan brulden we het aan geleerde Sint liedje uit volle borst, de zenuwen van ons af zingend.
Met een laatste zegening verdwenen de gasten uit onze klas om een volgende met hun bezoek te vereren.
De tijden zijn gelukkig veranderd nu bestaat dat gezelschap alleen maar uit lieve mensen. Die al de kinderen veel geven, soms teveel als ik de bergen speelgoed hier thuis aanschouw dat reeds klaarligt voor één kleinkind.
De Zondag stond in het teken van de Chirojeugd, van s morgens tot s avonds.
De zondag starten met een H.Mis om 8.30. Daar kwamen de meeste chirojongens en meisjes in uniform naar toe. Rechtsachter in de kerk hadden we wekelijks onze plaats. Na de zondagsplicht liepen we bij de bakker binnen om verse broodjes ( pistolets) en bij Jef Heinen de beenhouwer kochten we hespenspek, dat werd thuis traditioneel op zondag klaar gemaakt en gegeten als ontbijt.
Om10 uur moesten we reeds in de lokalen zijn voor de kernvergadering. Dit was een bijeenkomst van de leiders en de vendelleiders van een afdeling. De vergadering had als doel de activiteiten van de namiddag voor te bereiden en het lokaal klaar te maken voor de namiddagbijeenkomst. Veel tijd voor het middagmaal hadden we niet want om 13.30 uur starten de bijeenkomst met een openingsformatie. Dit bestond uit een telling van de leden van de verschillende afdelingen, een inspectie van het uniform en een vlaggengroet, dit laatste werd vergezeld door klaroengeschal. Even terug komen op de uniform inspectie, dit uniform van de jongenschiro bestond uit een smetteloos bruin hemd en das in gelen kleur, een floerenbroek met chiroriem, hoge bottinen en hoge kousen en daarop lage kousen die keurig over de bottinen geplooid werden, pittig detail voor dit laatste was dat van deze kousen de voet afgesneden was. De schoenen waren netjes opgeblonken.
In de formatie werd er ook een thema toegelicht door de hoofdleider of de proost, dit was bij ons de onderpastoor. Het thema dat maandelijks wisselde stond op een bord geschilderd en bleef de ganse namiddag onder de vlaggenmast hangen.
Daarna trokken we naar het lof in de kerk, hier werd gezongen en hulden gebracht aan het H. Sacrament en maandelijks eindigde het lof met een processie in de kerk of Eindelijk konden de verschillende afdelingen naar hun plek vertrekken waar ze spelend de dag rondmaakten. Dit kon zijn pleinspelen, een trektocht, een fietstocht of binnenspelen. Echt te veel om ze allemaal te vernoemen.
Na een namiddag spelen en zingen namen we met een slotformatie afscheid van de jeugdbeweging en gingen moe en voldaan weer naar huis.
Dit spel was echt iets voor de rakkers van de Kwikstraat, brutaal en het kon op straat gespeeld worden. De Lukerstraat ( een zijstraat van de Voorzorgstraat) was nog niet geasfalteerd en ideaal om ons spelletje te ontplooien. De regels worden reeds vaag maar ik denk dat de uitleg nog moet kunnen.
Een conservenblik, leeg natuurlijk werd in een kleine cirkel geplaatst en met een aftellingrijmpje werd er een slachtoffer aangeduid die ons moest aantikken. Iemand trapten het blik (buske) in een bepaalde richting zo ver moegelijk weg en dan stoof iedereen uit elkaar, liefst niet in de richting van het blikje. Op het teken stop dat de jongen die eraan was riep stopten we met weglopen. Iedereen bleef pal staan. Het teken stop kon echter pas geroepen worden als het blikje terug gelegd was in de cirkel. Nu was het de bedoeling van iemand aan te tikken met een kleine bal, de jongen mocht drie passen maken en dan zijn kans wagen om iemand te raken kon hij dat dan was de aangetikte slachtoffer en kon het spel op nieuw beginnen.
We speelden het tot de donkerheid inviel en de moeders ons binnen riepen. Zij moesten het dikwijls driemaal herhalen zo gingen we op in ons spel en soms moesten de vaders er bij te pas komen. Dan wisten we dat het menens was en vlogen we naar huis, om de dag daarop terug te beginnen met meestal het zelfde spel want die hadden zo hun periodes in het jaar.
Nu staat het schooltje er verlaten en verkommerd bij, ik begrijp wel er moeten kinderen zijn om een school te hebben en met een grotere school als het Sint Pietersinstituut in de nabije omgeving is het voor een klein schooltje moeilijk om te overleven
Eens was er een tijd dat er joelende kinderen er in rond liepen, gemengd wat toen uitzonderlijk was. Men kon er les volgen van peuter tot dat men veertien jaar werd en zo de leeftijd had dat men kon gaan werken.
Het schooltje lag aan de Zonneweg, echt een naam om alles plezant te zien. De tucht stond toen nog hoog in het vaandel van al de scholen en dat was in dit schooltje natuurlijk ook het geval. Om een voorbeeld te geven; de moeder moesten op ongeveer honderd meter van de school wachten op hun kroost, die s avonds al marcherend onder begeleiding van een juffrouw over rode steentjes naar hun wachtende moeders liepen. De armen gekruist over de borst en de knieën werden hoog geheven. Dit schouwspel vonden de moeders geweldig.
Laten we een dag een bezoek brengen aan mijn kleuterschool.
s Morgens vertrokken we goed ingeduffeld en voor zien van een boterham en een appel in ons blikkentrommel naar de schoolpoort. Dat goed ingeduffeld bestond uit een grote gebreide sjaal die gekruist over de borst was vastgemaakt met een veiligheidsspelt op onze rug.
Steeds werd ik geflankeerd door mijn beiden veel oudere zussen, die de ganse dag als volleerde waakhonden zich over mij, de veel jongere broer ontfermden.
De eerste kleuterklas was ook het eerste klaslokaal van de schoolgang. In deze gang werden onze jas en sjaal aan een kapstokje gehangen. Wat direct in elke klas opviel was de reusachtige kachel en dito afvoerbuizen, deze kachel stond in het midden van het vertrek en werd omringd door een gesloten hek, zodat de kinderen zich niet konden verbranden aan de stoof. De zandbak was ook een attribuut dat ogenblikkelijk opviel, het was een tafel vergelijkbaar met een biljarttafel maar dan voorzien van zand en meestal had de juffrouw er iets prachtig in gemaakt. Op het grote schoolbord stond een tekening die naargelang de tijd van het jaar veranderde, achter de wegklapbare luifel van het bord stond een geheimzinnige tekening die als ze met een zwier tevoorschijn kwam van al de kindermondjes een ha en ho ontrukten. Wat ik mij nog herinner is het zakje dat aan de zijkant van onze bank hing met diertjes van de boerderij, van elk dier een stuk en toen ik op een bepaald ogenblik in het bezit bleek te zijn van twee koeien, was dat voor de juffrouw het sein om deze jongen te overladen met alle zonden van Israël.
Wat nu denk ik onmogelijk is en door ons met stijl werd opgevolgd was het slaapmoment.
De hoofdjes van de kleuters werden op de armen gelegd en we sliepen of we deden dat we sliepen. Zeker is dat het stil was.
Op de speelplaats speelden we ons jongensspel. De jongens plaagde de meisjes door hun keurig gevouwen strik van hun schort los te trekken. De collectieve straf volgden, we moesten met zen allen tegen de muur gaan staan. gekruiste armen en hoofd tegen de muur. De ogen van de wakende juf hield ons op onze plaats.
Lang duurde de straf niet en op haar teken stoven we juichend de speelplaats weer rond.
Misschien duurde de straf niet zo lang omdat mijn beide zussen, gealarmeerd over het feit dat ik daar zo zielig stond, de juffrouw er op attent maakte dat de straf nu al lang genoeg geduurd had. Wat ze anders niet zouden gedurfd hebben, de juffrouw aanspreken.
Wat we ook geleerd hebben is de techniek van het weven, papieren strookjes werden eerst keurig uit gekleurd papier geknipt en dan onder en boven door elkaar gestoken en zo bekwamen we een mooi gekleurd papieren matje.
De lieve juffrouwen zijnéén voor één reeds gestorven behalve juffrouw bestuurster .Juffrouw Croenen, deze kranige dame van ver in de tachtig breng ik met dit artikel hulden en met haar ook de andere lieve juffrouwen van het schooltje van het Goddelijk Kind.
Het gebeurde in een tijd dat de mensen op zondag steeds naar de kerk trokken om wekelijks een mis te volgen, er was geen reden om aan misverzuim te doen.
Met de familie kwamen we regelmatig op zaterdagavond bijeen om bij te praten en wij de kleinere om samen te spelen. Dat bijeenkomen wilden wel eens uitlopen tot in de vroege uurtjes. Waarop werd besloten om de vijf uren mis bij de paters te gaan volgen. In die mis zat echt een allegaartje bijeen , de meerderheid waren de hobby vissers die alvorens naar Nederlandse wateren te trekken hun zondagsplicht kwamen vervullen. De andere kerkgangers waren mensen die hun gouden jubileum gevierd hadden en herkenbaar waren aan de gouden krans die ze meedroegen. Deze krans zal nog enkele weken hun venster sieren. Er was ook een getrouwd stel met familie die na een nachtje feesten door de familie verplicht werden van eerst aan God te denken en dan aan !
En wij, de nonkels en tantes die meer nood aan slaap hadden. Sommige nonkels hadden niet alleen gekaart maar ook een beetje te veel jenever genuttigd, dit kwam vooral boven bij de preek van de pater. Deze ziel vond dat de preek lang moest duren wat bij de nonkels reacties uitlokten zodat ze antwoorden op zijn gepreek. Maar de pater bleef onverstoorbaar door rammen.
Bij het einde toen de dienstdoende pater de zalvende woorden uitsprak dat we naar huis konden, stoof het iedereen de kerk uit. Ik denk dat het bruidspaar eerst buiten was!
De Paterskerk en klooster is nu een cultuurtempel genaamd het Paterspand
Vanuit mijn slaapkamerraam keek ik uit op de Goormolen. Hij beheerste met zijn statige romp het uitzicht van Turnhout Oost. De reus heeft al lang zijn statigheid verloren, zijn wieken en galerij heeft hij al lang kwijt en zo staat hij er maar verkommerd bij.
Ik heb hem nog gekend in beteren tijden dat wil zeggen dat er nog gemalen werd, wel met een dieselmotor niet meer met windkracht. De mulder verkocht meelprodukten in een winkel in het maalderhuis en als kind rond Pasen kochten we er een tweetal Paaskuikentjes en meel om ze groot te brengen. Dat groot brengen mislukten meestal om dat de arme beestjes door ons werden dood geknuffeld. De laatste maalder heeft de molen aan zijn lot overgelaten en laten vervallen tot ergernis van de buurt en de mensen die het met de molen goed voorhanden.
Tot enkele jaren geleden een bewoner van Turnhout de molen en woonhuis opkocht met de bedoeling van alles te restaureren. Ongeloof alom maar hij hield woord en het woonhuis werd keurig opgeknapt. Een vriendenkring van molenliefhebbers werd opgericht die de molen een eerste opknap beurt gaven en de kap werd van de molen gehaald en vervangen door een deksel om de regen te beletten van in de molen nog meer averij aan te richten. Hij leek nu wel een koffiepot. Toen vielen de werken stil. Was het geld op? Bleven de subsidies weg? Wat deed de stad Turnhout? De molen staat er nog steeds gehavend bij. Spijtig het had zo mooi kunnen zijn en worden.
Geschiedenis van de Goormolen
De Goormolen was aanvankelijk een standaardmolen, minstens daterend uit eind 14de eeuw. Meeus die Bruke bemaalde in 1403 de molen. De standaardmolen en aanpalende rosmolen maakten deel uit van het domein van het Land van Turnhout, waarvan het kasteel het centrum was. Tot dit domein behoorden verschillende molens en ook het Grotenhoutbos.
Een goed functionerend molenwezen is van groot belang, zo blijkt uit volgend feit. In mei 1578 of 79 vroegen de regeerders van Antwerpen of ze meer dan 130 schone eikenbomen uit het Grotenhoutbos mochten afhouwen om hout voor de heroprichting van het afgebrande Antwerps stadhuis. Op advies van de rentmeester werd negatief gereageerd mits men die zelve houten dagelycx van doene heeft aen wintmolens in den land van Turnhout. Twee eeuwen later, zo blijkt uit het Turnhouts stadsarchief, is de standaardmolen in 1777 afgebrand.
Voor de bouw van een nieuwe stenen molen ging men technische hulp zoeken bij een Nederlandse molenmaker en men betaalde 72 gulden aan Johan Hoffen, meester-molenmaker en directeur van de molens van de Prins van Oranje binnen de stad Breda. Zijn taak bestond uit het opstellen van de voorwaarden en tekeningen, het aanduiden van de te gebruiken bomen in het Grotenhoutbos en de technische controle van het hout. Op 30 april 1777 werd de constructie van de nieuwe Goormolen openbaar aanbesteed. Molenmaker Martinus Geens gaf de beste voorwaarden en kon de molen bouwen voor 7333 gulden.
,,Molengeschiedenis blijft mensengeschiedenis, schreef huidig stadsarchivaris Harry de Kok. In de loop der eeuwen werd de Goormolen meerdere malen geteisterd door oorlog, besmettelijke ziekten die de bevolking uitdunden en allerlei natuurelementen. De stoere reus bleef overeind en de molenaarspachters volgden elkaar geregeld op. Een verpachting van de molen werd indertijd op alle kerkdeuren en van alle preekstoelen in de regio aangekondigd en dat wijst op het belang van een functionerend molenwezen.
Nog een bewijs daarvan, tevens van de bizarre gewoonten van onze voorouders, vinden we in een ander voorval. De rekeningen van 1536-37 van de Turnhoutse schout maken melding van het stelen van koren op de molen door Hendryck Jan Sledden zoen. De schout liet de dief folteren door de beul van Breda. Zo kwam men te weten dat hij drie maanden daarvoor in Tilburg voor identieke feiten had gevangen gezeten, ter dood was veroordeeld, maar gratieverlening had verkregen. In Turnhout kende men geen genade en de beul van s Hertogenbosch deed de ophanging aan de galg. Er moesten twee pastoors aan te pas komen om desen misdadiger te bringen op een goed propoest tot zijnder zielen salicheit. Na dit droevig voorval begaven de schout, de gerechtsdienaars en de schepenen zich naar een wijnhuis, waar ze zich te goed deden aan spijs en drank.
Tijdens de Franse tijd werden de bezittingen van het Land van Turnhout verkocht. Op 22 oktober 1804 schatte een expert de Goormolen op een jaarlijks inkomen van 1000 francs en een kapitaal van 12.000 francs en een nieuwe tijd brak aan.
Voorheen stond hier een standerdmolen die al in 1403 vermeld werd. Na het afbranden in 1777 werd hij in 1786 vervangen door een stenen stellingmolen (molenbouwer Geels). In de Franse tijd werd de molen, eigendom van de heer van Pestre, door de Franse republiek aangeslagen en in 1804 verkocht aan Alexander Joseph de la Roche de Marchiennes. Na hem volgen: Jan de Jongh (ca. 1850), Frans Van Hooghten (1879), familie Lenaerts, familie Van de Vliet (1949).
Met de kwikstraat wordt bedoeld de Voorzorgstraat. De naam heeft de straat gekregen van de Turnhoutse mensen omdat er vroeger grote huishoudens woonden.
Van het jaar 1945 zijn er in de straat zeker 10 kinderen geboren meestal jongens, de oorlogsboem. Neemt de jongens van 1944 en het jaar 1946 er bij en onze straatbende was goed voor een 16 tal jonge snaken. In het begin van de jaren 50 waren we allemaal rond de 10 jaar jong en zochten we elkaar op om onze vrije uren samen op straat door te brengen. De straat bood ons telkens andere vormen van pret aan, volgens de seizoenen waren het spelmomenten in een andere vorm. Van knikkeren, kogelen, buskesstap, voetballen, straatspelen tot een heuse Vlaamse kermis. Meestal eindigde ons spel doordat de duisternis het verder spelen beletten of dat de moeders het laat genoeg vonden en de bende binnen riepen. In de zomer trokken we erop uit, meestal naar de ringelaan, die was toen nog niet verhard en bestond uit een zandvlakte. In het noorden van Turnhout waar ons straat territorium zich uitstrekten waren er twee,door snede door de Meergooren. Te weten het stuk van de Oosthovensesteenweg tot de Meergooren, door ons genoemd de berg en het stuk van de Meergoren naar de vaart in onze kindermond de vlakte. Deze beide waren een ideaal speelterrein voor een straatbende. In de begroeide bermen kon men zich verstoppen. De geur van Canadese kers komt me nog steeds voor als een herinnering aan die tijd. We bouwde er forten die dan verdedigd moesten worden. De ringelaan was ons terrein en soms moesten we dat gebied verdedigen tegen andere straatgroepen die steeds het onderspit moesten delven. Ik noem hier de mannen van de Weesgegroet.
Op de berg speelden we de ronde van Frankrijk. Dat gebeurde door een groef te graven van de top van de hoogte naar de laagte en dit met tunnels in begrepen. Met water werd de piste uitgediept en klaar was onze Ronde van Frankrijk. Iedereen nam enkele knikkers van een ander kleur en deze werden boven op de piste samen gebracht aan de start, een plankje dat ze tegen hield werd weg getrokken en daar gingen de knikkers de berg af sommige bleven onderweg stekken of werden door hun vaart uit de piste geworpen. De eerste die aan de aankomst aan kwam was uit ter aard de winnaar, en uitgeroepen als het bieke. De piste werd verbeterd door in de bochten de wanden te verhogen zodat de knikkers mooi in de piste bleven.
Waar de bendeleden nu uithangen weet ik niet . Na onze kindertijd heeft ieder een andere bezigheid gekozen . De leider kom ik soms nog wel eens tegen hij rijd nu met een kar en paard de natuur in, als hobby natuurlijk.
Mijn kindertijd heeft hoogtes en laagtes gehad maar die momenten zijn een schone herinnering.
Nonkel Mil woonde in de Polderstraat in Oosthoven. Van beroep was hij cementbewerker zoals veel van zijn leeftijd. Hij was een bescheiden, eenvoudig en zachtmoedig mens die gelukkig was in zijn familie.
Camillus Augustus Van Ostade, is geboren op 18-06-1902 om 08:00 in Oosthoven Oud Turnhout, zoon van Livinus Van Ostade en Elisabeth Maria (Mo Bet) Sips. Hij is gedoopt op 18-06-1902 in Oosthoven Oud Turnhout. Camillus Augustus is overleden op 29-11-1981 in Turnhout (St Elisabethziekenhuis), 79 jaar oud. Camillus Augustus trouwde met Maria Catharina Panis. Het kerkelijk huwelijk vond plaats op 07-06-1927 in Oosthoven St Antonius. Maria Catharina is geboren op 18-05-1905 in Oud Turnhout, dochter van Ferdinand Panis. Maria Catharina is overleden op 28-05-1990 in Arendonk (Schrijvers), 85 jaar oud.
Kinderen van Camillus Augustus en Maria Catharina:
1 Livinus Van Ostade,
Geboren op 06-05-1928 om 05:00 in Oosthoven Oud Turnhout. Hij is gedoopt op 06-05-1928 in Oosthoven St Antonius. Livinus is overleden op 07-05-1928 in Oosthoven Oud Turnhout, 1 dag oud.
2 Elisabeth Maria Joannes Van Ostade,
Geboren op 04-03-1930 in Oosthoven Oud Turnhout.
3 Hilda Augusta Van Ostade,
Geboren op 05-12-1934 in Oosthoven Oud Turnhout
4 Josephus Maria Camillus Van Ostade,
Geboren op 07-03-1942 in Oosthoven Oud Turnhout. Hij is gedoopt op 08-03-1942 in Oosthoven St Antonius. Josephus Maria Camillus is overleden op 13-12-1942, 9 maanden oud.
De achterkant van het gedachtenisprentje van de Plechtige Communie van mijn lieve moeder Maria Van Ostade ( voor haar foto voor die gelegenheid getrokken zie artikel over haar Kwartierstaat).
Gedenkenis
Der
Plechtige H. Communie
Van
Maria Van Ostade
Gedaan in de Kerk van den H. Antonius
Te Oosthoven
Den 21 maart 1926
* O Jezus mijn,
*Hoe kon het zijn,
Dat Gij met uwe komst, mij ook wildet vereeren !
Had ik die weldaad dan verdiend,
O zoete, zachte kindervriend,
*O groot oneindig God, o Koning, Heer der Heeren?
*Vol liefde en teederheid, lijk in een stal xeleer,
* Zoo daaldet Ge, on vandaag in t diepst mijns harten neer.*
Haar echte naam ken ik niet meer, Sieke had een snoepwinkeltje op de Oosthovense steenweg, recht over de Voorzorgstraat. Het is later nog een bakkerswinkel geweest.
Het winkeltje heeft een belangrijke rol gespeeld in mijn zondagsbeleving, niet alleen van mij maar van de ganse parochiale jeugd van die tijd. We spreken van de jaren 50 van de vorige eeuw. We hadden niet veel geld, onze ouders ook niet maar de pree die we kregen spendeerde we steevast in het winkeltje van Duf Sieke.
Sieke was helemaal niet duf, wel oud, iedereen sprak van Duf Sieke.
s Zondags na het middageten kregen we pree. In het beging was dat één frank en heel veel gezaag van onze kant werd dat bedrag opgetrokken tot vijf frank, een kapitaal in onze jonge jaren.
Zoals ik al zij na het middageten rond één uur vertrokken we naar de Chiro. We passeerde het winkeltje van Sieke. We keken eerst in de uitstalraam naar de nieuwe schatten die er lagen te pronken, meestal voldeed onze frank niet aan de prijs van de uitgestalde waren. Een bel rinkelde als de deur werd opengedaan en zo wist Sieke dat er een klant in haar winkel was. Meestal hoefde dat belgerinkel niet wat zondags stond ze ons achter haar toog al op te wachten, met een glimlach klaar om ons te bedienen. Nieuwsgierig bekeken we het snoepgoed en andere verlokkende dingen die in haar winkeltje lagen, hosties met zuur, zwarte rekken, zwarte centen, zuurtjes enz en kennispikken vier voor één frank, je was er een hele namiddag mee bezig zo hard waren ze. Men kon bij Sieke ook prikken, de prijs was meestal volgende keer beter.Er stond ook een negertje waar men een geldstuk kon insteken en als dank knikken hij enkele malen met zijn hoofd. De opbrengst was voor de missies, dat stond er toch op, maar zo gek waren we niet met een tik knikten hij ook, niet als dank.
De bel rinkelde bij het buitengaan en eens op straat bekeken we elkaars buit. Nu naar de Chiro waar ons een speelnamiddag wachten. Als dank voor al die heerlijke momenten
