MACHELEN

A - voor de fusie (de 3 witte borstkentekens)

Doorsneden: het schildhoofd van zilver met een klaverblad van keel, doorboord met het veld; de schildvoet van zilver met een schip met 3 masten versierd met hun wimpel van keel, voerende de keizerlijke vlag, varende in volle zee, alles in natuurlijke kleuren - het schild geplaatst voor een Sint-Gertrudis van goud.

B -Na de fusie (met Diegem) - (de 2 zilvere borstkentekens)

opteerde de gemeente voor het wapen van het voormalige Machelen met in een schildhoek het wapen van Diegem.

In 1956 werd aan Machelen het wapenschild verleend van Frederik Romberg, laatste feodale heer van het dorp. Romberg was een reder van Duitse afkomst, die ondanks zijn lutherse achtergrond was opgenomen in de Brusselse burgerij. Het beroep van Romberg spreekt duidelijk uit zijn wapenschild.

Een groot gedeelte van Diegem was blijkbaar vanaf de 9de eeuw in handen van de abdij van Kornelimünster bij Aken. De hertogen van Brabant eigenden zich een deel van deze goederen toe en bezaten er ten laatste vanaf het begin van de 14de eeuw ook overheids-,leen- en cijnsrechten. Ze hadden er een latenbank, bevoegd voor hun cijnshouders en onderworpen aan de hoofdschepenbank van Erps. Pas in 1507 kreeg dit laathof een eigen zegel met de Brabantse leeuw. Dit wapen werd in 1902 bevestigd ten gunste van Diegem.

Doorsneden 1. in zilver een drieblad van keel van het veld en een schildhoek van sabel met een leeuw van goud
2. in zilver een dobberende driemaster van natuurlijke kleur, met wimpels van keel, voerende de Oostenrijkse

LUBBEEK

Dit wapen gaat terug op zegels van de schepenbank van Lubbeek. Het daarop afgebeelde schild is beladen met een klimmende leeuw. Het gaat om het wapen van de hertogen van Brabant. Lubbeek zegelde terecht met dit wapen, aangezien de volledige rechtsmacht er in het bezit was van de hertog. De Brabantse leeuw geldt ook voor de 3 andere deelgemeenten. Linden en Pellenberg maakten immers onder het Ancien Régime deel uit van de meierij van Lubbeek, terwijl de hertog ook te Binkom de hoge justitie bezat.

In sabel een leeuw van goud, geklauwd en getongd van keel.

LONDERZEEL

Dit wapen gaat terug op dat van de oude heren van Grimbergen. De heerlijkheid Londerzeel maakte deel uit van het Land van Grimbergen en was een belangrijk steunpunt in de strijd van de plaatselijke heren tegen de hertogen van Brabant. Later ging Londerzeel over op de tak Grimbergen-Nassau en in de 18de eeuw op het huis de Croÿ, prinsen van Berg.

Bij de toekenning van het wapen in 1927 ging men uit van het zegel dat de schepenen van Londerzeel gebruikten van de 14de tot de 16de eeuw. Op het afgebeelde schild prijkt een dwarsbalk met een smal schuinkruis over alles heen.

Het randschrift luidt + S SCABINORVM DE LONDERSEL. Blijkbaar had de zegelsnijder zich misrekend en bleef er geen plaats meer open voor de laatste letter E van LONDERSELE. Hij plaatste ze dan maar in het veld van het zegel, bovenop het schild. In latere tijden aanzag men deze gothische letter E als een gesp, want in 1927 kreeg Londerzeel een wapen, getopt met een gouden gesp. Deze schildekking bleef behouden. Ze onderescheidt het wapen van Londerzeel immers van dat van andere gemeenten die eveneens Grimbergen voeren.

In goud een dwarsbalk van lazuur, 2 staven van keel, kruiselings geplaatst over alles heen. Het schild getopt met een gesp van goud.

LINTER

Na de laatste fusie koos de nieuwe entiteit Linter voor het wapen van haar deelgemeente Neerhespen, die in 1970 bij Orsmaal was gevoegd. Overigens bezat geen enkele andere deelgemeente een wapen.

Neerhespen voerde het wapen van de familie (de) Stappers, afkomstig uit Eersel bij ‘s-Hertogenbos. Pieter Stappers kocht in 1750 Meensel, Neerhespen, Overhespen en Gussenhoven. Zijn kleinzoon Willem de Stappers was de laatste feodale heer van deze plaatsen.

Gevierendeeld 1. en 4. in zilver een leeuw van keel, gekroond van goud

2. en 3. in lazuur een gesporde laars van zilver. Het schild getopt met een helm van zilver gekroond, getralied, gehaslband en omboord van goud, gevoerd en gehecht van keel, met dekkleden van zilver en van lazuur

LIEDEKERKE

De gemeente voert nog steeds het wapen van haar middeleeuwse heren.

Liedekerke en Denderleeuw, aan de overkant van de Dender, vormden aanvankelijk samen één heerlijkheid, later baronie, gehouden van het hof ten Steene te Aalst. Er bestaat ook een traditie dat Liedekerke-Denderleeuw in het bezit van de familie van Gavere zou zijn geraakt doot het huwelijk van Raas IV, heer van Gavere en Chièvres, met ene Mathilde (van Liedekerke). Het patrimonium van het huis van Gavere werd verdeeld onder de 2 kleinzonen, zo werd Raas (VII)(1231-1291) heer van Liedekerke-Denderleeuw. Deze laatste heerlijkheid bleef in het bezit van het huis van Gavere-Liedekerke tot zij in 1477 overging naar de familie Vilain van Gent. De schepenen van Liedekerke-Denderleeuw gingen ten hoofde naar Aalst. Van het zegel van deze schepenbank zijn afdrukken uit 1326 en 1660 bekend waarop een schild met 3 leeuwen voorkomt.

Dit wapen werd sinds het midden van de 13de eeuw gevoerd door de heren van Liedekerke uit het huis van Gavere: in keel 3 leeuwen van goud, later geklauwd en getongd van lazuur.

In keel 3 leeuwen van goud, geklauwd en getongd van lazuur

LEUVEN MOTORRIJDER

NB. de belgische vlaggen zijn wel...verkeerd

LEUVEN

In keel een dwarsbalk van zilver. Het schild getopt met een aanziende helm van zilver, getralied, gehalsband, omboord en gekroond met een stedekroon met 4 torens van goud, gevoerd en gehecht van keel, met dekkleden van zilver en van keel. Helmteken: een zittende aanziende leeuw van zilver, houdend een schild van sabel, beladen met een leeuw van goud, geklauwd en getongd van keel, te weten, het wapenschild van Brabant. Het schild getooid met het Franse oorlogskruis met palm, het lint uitgaande van de schildvoet.

LEUVEN

Lambrecht met de Baard, 1ste graaf van Leuven (1003-+1015) bouwde in het begin van de 11de eeuw een kasteel op een eiland in de Dijle. In een bestaande Sint-Pieterskerk, beschouwd als de moederkerk van heel het grafelijk domein, stichtte hij een kapittel waarvan het gezag zich uitstrekte over de grafelijke vazallen, de(Sint)--Petermannen. Het voordelig juridisch statuut van de Petermannen zorgde ervoor dat Leuven in de 12de eeuw een echte stad werd. Ze kreeg een stenen ringmuur, een commerciële infractructuur en verscheidene nieuwe kerken. In 1252 werd de primitieve parochie in 4 gesplitst.

Het wapen van Leuven, in keel een dwarsbalk van zilver, zou teruggaan op de graven van Leuven, voorgangers van de hertogen van Neder-Lotharingen en Brabant. Luidens een volksverhaal verwijzen de kleuren naar de overwinning die Arnulf van Karinthië in 891 bij Leuven op de Noormannen behaalde. De Dijle zag zo rood van het vinkingbloed dat in het midden slechts een smalle streep helder water overbleef….

Pas in 1845 ontving de stad de bevestiging van haar oude wapen, ditmaal getopt met een aanziende open helm en een ander helmteken. Vanaf 1926 mocht Leuven haar wapen sieren met het Franse Oorlogskruis.
Na de fusie van 1977 koos Leuven ditzelfde wapen, maar liet in het schild de zilveren dwarsbalk vergezeld gaan van 3 torens van hetzelfde, als symbool van de overige 3 deelgemeentes. In 1996 verdwenen deze 3 torens weer uit het wapenschild. In de plaats kwam een gouden stedenkroon op de helm die met haar 4 torens de 4 deelgemeenten symboliseert

LANDEN

In zilver een dubbelstaartige leeuw van sabel, geklauwd en getongd van keel. Het schild getopt met een geklede voorarm houdende een oorkonde, alles van goud en begeleid van 2 bomen van natuurlijke kleur, het geheel op een grasgrond geplaatst

LANDEN

Landen werd in de loop van de 14de en 15de eeuw verscheidene keren ingenomen en verwoest door de Luikenaars. Zo ging in 1482 het oude zegel verloren. De stad werd heropgebouwd onder Maximiliaan van Oostenrijk, die haar opnieuw in het bezit stelde van haar oude vrijheden. Het nieuwe afgebeelde schild vertoont een dubbelstaartige leeuw, is getopt met een geklede voorarm die als symbool van de herworven vrijheden een oorkonde vasthoudt en is begeleid door 2 bomen. De oudst bekende kleurafbeeldingen van het wapenschild van Landen dateren uit de 16de eeuw.

KRAAINEM

De gemeente voert het wapen van de familie Kieffelt, 17de eeuwse pandheren van Kraainem.

Kraainem, dat oorspronkelijk toebehoorde aan de Gentse Sint-Baafsabdij, was op het einde van de 11de eeuw in het bezit van de machtige familie van Kraainem.

Door het huwelijk van erfgenaam van Berchem met de erfgename van Kieffelt kwamen Kraainem , Sint-Lambrechts-Woluwe en Stockel in het bezit van de familie Hinnisdael. Keizerin Maria-Theresia verhief dit domein tot een graafschap met de naam Hinnisdael.

Wellicht tot aan de verpanding in 1626 was te Kraainem de hertogelijke schepenbank van Watermaal bevoegd.

Vanaf de verpanding had Kraainem een eigen schepenbank. Op haar zegel prijkt een schild met een dwarsbalk, beladen met 3 pottten. Dit was het wapen van de familie Kieffelt, pandheren sinds 1626. Zij voerden in goud een dwarsbalk van lazuur, beladen met 3 potten van het veld.

In 1924 werd dit wapen aan de gemeente Kraainem toegekend met toevoging van de schildhouders van het wapen Kieffelt, namelijk een man en een vrouw in Romeinse klederdracht, beiden met een boog in de hand.

In goud een dwarsbalk van lazuur, beladen met 3 potten van het veld, schildhouders: rechts een man, links een vrouw, beiden van natuurlijke kleur, op romeinse wijze gekleed van zilver en houdend een boog van goud.

KORTENBERG

De gemeente koos na de fusie voor een gevierendeeld schild van

1. Kortenberg 2. Everberg 3. Meeerbeek en 4. Erps-Kwerps, geplaatst voor een gouden hertog Jan II van Brabant met in de rechterhand het bekende Charter van Kortenberg dat hij in 1312 uitvaardigde.

Het wapen van Kortenberg is dat van de plaatselijke abdij. De stam van de eik kreeg zijn natuurlijke kleur, bruin, en een bruine vos die tegen de stam klimt. Dat het oorspronkelijk wel degelijk over een vos ging en niet om een eekhoorn, kan men opmaken uit een zegel uit 1612. Het afgebeelde dier staat op de achterpoten, heeft een pluimstaart en vrij grote oren. In de heraldiek wordt een eekhoorn gewoonlijk zittend afgebeeld en heeft hij lang niet zo’n grote oren als de vos.

Op het schild van het wapen van Everberg, staan 3 lelies, bij de oudste zegel op een driehoekige voet, bij de jongste volledig. Dit is het wapen van de heren van Rotselaar, die te Everberg de hoge rechtspraak deelden met de hertogen van Brabant.

Meerbeek had geen officieel gemeentewapen. De heren van Rotselaar hadden belangrijke rechten in Meerbeek, dus 3 staande lelies van keel op een veld van zilver schijnen gerechtvaardigd voor Meerbeek.

Het wapen van Erps-Kwerps stelt het wapen voor van de familie van Booischot, in goud 3 molenijzers van lazuur. Erps werd in, 1644 te zijnen gunste tot graafschap verheven.

Gevierendeeld 1. in goud een eik van natuurlijke kleur op een grasgrond waartegen rechts een vos van natuurlijke kleur

2. In zilver 3 lelies met afgesneden voet van keel

3. in zilver 3 staande lelies van keel

4. in goud 3 molenijzers van lazuur. Het schild geplaatst voor een hertog Jan II van Brabant, houdend in de rechterhand het bezegeld charter van Kortenberg, het geheel van goud.

KORTENAKEN

De gemeente opteerde na de fusie (1977) voor een gevierendeeld wapen waarin de deelgemeenten zoveel mogelijk aan bod komen : 1. Kortenaken, 2. Miskom en Waanrode, 3. Kersbeek en 4. Hoeleden.

Van de schepenbank van Kortenaken zijn zegelafdrukken uit 1696 en 1698 bekend. Het schild op die zegels vertoont 3 bollen, schuin boven elkaar geplaatst. Het gaat om het wapen van de familie van Hulsberg gezegd Schaloen, die sedert 1635 de heerlijkheid Kortenaken in pand hield. Zij voerde in zilver 3 bollen van keel, schuin boven elkaar geplaatst.

Miskom en Waanrode komen aan bod in het 2de kwartier. Al hun zegels vertonen een schild waarop een klimmende leeuw prijkt met een barensteel met 5 hangers eroverheen. Het gaat hier om het wapen van Brabant, gebroken door een barensteel van lazuur, als herinnering aan het feit dat Miskom en Waanrode behoorden tot de dotatie die hertog Jan I van Brabant in 1824 schonk aan zijn jongere broer Godfried, heer van Aarschot en Vierzon.

Het 3de kwartier symboliseert Kersbeek en gaat terug op een zegel uit 1660. Dit zegel vertoont een schild van vair met een vrijkwartier waarop 3 hellende klophamers. Dit is het wapen van de familie van Houthem,, één van de tienheffers van de parochie Kersbeek, zoals het bvb werd gevoerd door Willem van Houtem in de 1ste helft van de 15de eeuw.

Hoeleden vind men terug in het 4de kwartier.

Het schildje op de zegels vertoont 2 dwarsbalken. Dit wapen werd ontleend aan de heren van Diest die in 1399 de heerlijkheid Hoeleden in handen kregen. Zij voerden in goud 2 dwarsbalken van sabel.

Gevierendeeld 1. in zilver 3 bollen van keel, schuin boven elkaar geplaatst

2. in sabel een leeuw van goud, geklauwd en getongd van keel, en een barensteel met 5 hangers van lazuur over alles heen

3. in vair een vrijkwartier van keel met 3 hellende klophamers van goud

4. in goud 2 dwarsbalken van sabel.

KEERBERGEN

Keerbergen voert het wapen Berthout-Berlaar, geplaatst voor de lokale patroonheilige.

In 1036 schonken ene Rodolf en zijn echtegneote Gisla, Keerbergen en andere goederen aan de kerk van Luik. Een deel hiervan,waaronder Keerbergen, werd in 1079 door bisschop Hendrik van Verdun aan de Sint-Laurentiusabdij van Luik gegeven. Als voogden van de Luikse kerkbezittingen in het Mechelse maakten de Berthouts zich meester van de rechtsmacht over Keerbergen. Ze werden er opgevolgd door de tak Berthout-Berlaar en andere families.

De schepenen van Keerbergen schijnen vanaf de 14de eeuw tot op het einde van het Ancien Régime een zegel gebruikt te hebben waarop een schild met 3 palen, het wapen van hun heren uit het huis Berthout-Berlaar.

Ook de kleuren van het wapen Berthout-Berlaar zijn al te vroeg bekend: in zilver 3 palen van keel. Om het te onderscheiden van het wapen van andere gemeenten die eveneens Berthout-Berlaar voeren, werd het geplaatst voor een Sint-Michiel, patroonheilige van de parochiekerk.

In zilver 3 palen van keel. Het schild geplaatst voor een Sint-Michiel, met opgeheven zwaard van goud, die een duivel van sabel neervelt.

KAPPELLE-op-den-BOS

Dit wapen gaat terug op het zegel van de Vrijheid Kapelle dat in 1312 werd gehecht aan het Charter van Kortenberg. Op dit zegel prijkt een schild met een leeuw, getopt met een Sint-Nicolaas, patroonheilige van de parochiekerk. Het wordt gehouden door 2 hanen of arenden. In 1549 gebruikten de schepenen van Karel V te Kapelle nog een gelijkaardig zegel, waarop de schildhouders echter 2 klimmende draken waren.

De leeuw op het schild is ongetwijfeld het wapen van de hertogen van Brabant. De Vrijheid Kapelle was vermoedelijk een schepping van deze hertogen, die ten noorden van Grimbergen - middenin de goederen van het (te) machtige huis Berthout - een vestiging wilden oprichten die rechtstreeks aan hun gezag zou onderworpen zijn. Vanaf 1273 oefenden de schepenen er hun juridictie uit in naam van de hertog. Reeds in de 14de eeuw werd Kapelle-op-den-bBos de zetel van een meierij met rechtsmacht over de Vrijheid Kapelle, Haasdonk en Ransdonk. In 1559 werd deze Vrijheid verkocht als een gewone heerlijkheid. Tot dan prijkte de Brabantse leeuw dus terecht op het zegel van de libertas Capelle. In het huidige wapen verschijnt Sint-Nicolaas zonder de kuip met 3 kinderen, omdat ze niet voorkomt op de oude zegels.

In sabel een leeuw van goud, geklauwd en getongd van keel. Het schild getopt met een uitkomende Sint-Niklaas van goud.

KAMPENHOUT

Het huidige wapen gaat terug op een schepenzegel van Kampenhout uit 1731. Hierop prijkt het wapen van de familie Fourneau de Cruyckenbourg. Kampenhout kwam in het bezit van deze familie door het huwelijk van Filips Frans de Fourneau met Isabella van Berchem in 1629. Filips werd baron van het Heilig Roomse Rijk in 1643, baron van Sint-Ulriks-Kapelle in 1650 en graaf van Cruyckenbourg in 1662. Zijn afstammelingen behielden Kampenhout tot op het einde van het Ancien Régime. De Onze-Lieve-Vrouw waarmee het schild is getopt, is de patrones van de parochiekerk.

Van lazuur, bezaaid met blokjes van goud met een keeper van hetzelfde over alles heen, het schild overdekt met de gekroonde heilige Maagd, houdende een schepter in de rechterhand en dragende op de linkerarm het kindje Jezus, gekroond en houdende in de linkerhand de aardbol, waarboven het kruis; heilige Maagd en kindje Jezus van zilver, schepter, kronen en aardbol van goud.

HOLSBEEK

De gemeente opteerde na de fusie voor een gevierendeeld wapen waarin alle vier de deelgemeenten (Holsbeek, Kortrijk-Dutsel, Nieuwrode & St-Pieters-Rode) aan bod komen.

In het 1ste kwartier staat het wapen dat in 1924 aan Holsbeek werd toegekend. Het gaat terug op het zegel der schepenen ‘s dorps van Holsbeke, waarvan afdrukken uit het midden van de 14de eeuw bewaard zijn.

Sint-Pieters-Rode komt aan bod in het 2de kwartier. Sint-Pieter, de patroon van de parochie verschijnt met sleutel, boek en bisschopsstaf op schepenzegels uit de periode 1358-1522.

In het 3de kwartier komt het wapen voor dat in 1925 erkend werd ten gunste van Nieuwrode. Het daarop afgebeelde wapen is dat van de familie van Schoonhoven, een tak van het huis van Aarschot, die in het noorden van de parochie Nieuwrode een heerlijkheid bezat. Schoonhove voerde in keel 3 lelies met afgesneden voet van goud, wellicht een breuk van het wapen van de heren van Aarschot.

De 4de deelgemeente, Kortrijk-Dutsel, komt aan bod in het 4de kwartier. Het hier voorgestelde wapen met Sint-Maarten, gaat terug op een zegel van de schepenbank van Cortelke (= Kortrijk) uit 1399. Op het schildje waarvan de heilige vergezeld is, prijkt het wapen Boutersem. Tot in 1492 was Kortrijk immers in het bezit van de heren van Boutersem.

Gevierendeeld 1. in lazuur een gekroonde Onze-Lieve-Vrouw dragend op de linkerarm het Kind Jezus en houdend in de rechterhand een sceptre getopt met een zespuntige stralende ster, en begeleid van 2 kruisjes, het geheel van goud

2. in keel een Sint-Pieter houdend in de rechterhand een sleutel en in de linkerhand een boek, en begeleid links van een bisschopsstaf, het geheel van goud

3. in keel 3 lelies met afgesneden voet van goud

4. in lazuur een Sint-Maarten te paard, het geheel van goud, vergezeld in de linkerbovenhoek van een schildje van sinopel met 3 maliën, van zilver en een schildhoofd van goud beladen met 3 palen van keel.

HOEILAART

Hoeilaart was een domein van de hertogen van Brabant dat in de 13de eeuw in leen werd gegeven aan de burggraven van Brussel. In 1319 kocht hertog Jan III het terug. Hertogin Johanna breidde in 1383 de voorrechten uit waarvan het dorp al voor 1319 genoot.

De schepenen gingen ten hoofde naar Ukkel. Een zegel van deze schepenbank uit 1337 vertoont een boom, geplaatst achter het schild, gevierendeeld van 1. en 4.Brabant , 2. en 3. Limburg, namelijk het wapen dat de hertogen van Brabant voerden na hun overwinning in de slag bij Woeringen.

Dit historisch en heraldisch verantwoord wapen werd terecht aan Hoeilaart toegekend en in 1993 bekrachtigd.

Gevierendeeld 1. en 4. in sabel een leeuw van goud, geklauwd en getongd van keel

2. en 3. in zilver een dubbelstaartige leeuw van keel, geklauwd, getongd en gekroond van goud. Het schild geplaatst voor een uitgerukte boom met 3 gebladerde taken van natuurlijke kleur.

HOEGAARDEN

Dit wapen gaat terug op schepenzegels van Hoegaarden, waarvan afdrukken uit 1372 al bekend zijn. Ze vertonen een rechtervoorarm met manipel die een bisschopsstaf vasthoudt, verwijzend naar de afhankelijkeid van Hoegaarden van het prinsbisdom Luik. Waarschijnlijk was deze plaats het centrum van het post-Karolingisch graafschap Brunengeruz en bleef ze als restant daarvan een enclave vormen in het hertogdom Brabant. Tot in 1288 maakten de Brabantse hertogen er aanspraak op de voogdij en de hoge rechtsmacht. In weerwil daarvan richtte de prinsbisschopvan Luik in 1289 het bestuur en de rechtspraak in. De bestaande schepenbank van Hoegaarden kreeg haar eigen zegel en zou voortaan ten hoofde gaan naar Luik. Toch moest Hoegaarden nog krijgdienst verrichten voor Brabant.

De kleuren van het wapen zijn die van Nassau, opgelegd toen de Hoge Raad van Adel in 1819 het wapen van Hoegaarden erkende.

In lazuur een geklede rechtervoorarm met manipel, houdende een bisschopsstaf, het geheel van goud.

Dit wapen gaat terug op schepenzegels van Hoegaarden, waarvan afdrukken uit 1372 al bekend zijn. Ze vertonen een rechtervoorarm met manipel die een bisschopsstaf vasthoudt, verwijzend naar de afhankelijkeid van Hoegaarden van het prinsbisdom Luik. Waarschijnlijk was deze plaats het centrum van het post-Karolingisch graafschap Brunengeruz en bleef ze als restant daarvan een enclave vormen in het hertogdom Brabant. Tot in 1288 maakten de Brabantse hertogen er aanspraak op de voogdij en de hoge rechtsmacht. In weerwil daarvan richtte de prinsbisschopvan Luik in 1289 het bestuur en de rechtspraak in. De bestaande schepenbank van Hoegaarden kreeg haar eigen zegel en zou voortaan ten hoofde gaan naar Luik. Toch moest Hoegaarden nog krijgdienst verrichten voor Brabant.

De kleuren van het wapen zijn die van Nassau, opgelegd toen de Hoge Raad van Adel in 1819 het wapen van Hoegaarden erkende.

In lazuur een geklede rechtervoorarm met manipel, houdende een bisschopsstaf, het geheel van goud.

HEVERLEE

Gefusionneerd in 1977 met Leuven.

D’or au sautoir de gueules