Mens en kosmos

9.3

Wij nu maken van deze veelvuldige en zeer gevarieerde interacties 'studie', en wij dragen ze in scholen en universiteiten over op de jongere generaties. Wij 'bewaren' en inventariseren geslaagde interacties, we weten welke planten ons hielpen, welke elementen ons nadeel berokkenden, etc. Procedures, procédés, methodes, consequenties, hiërarchieën die vruchtbaar bleken of tot een goede afloop leidden, etc. En zo bouwen we wetenschap op. We moeten de schaarse kosmische middelen verdelen, en we maken afspraken, stemmen wetten, doen beloftes: maw woorden we organiseren onze interacties in industrie, vervoer, economie; wij organiseren onze afspraken in instellingen, in politiek, in rechtszaken, in contracten. Allemaal dingen die in de dierenwereld niet voorkomen, want zij kennen die vrijheden niet. Zij sluiten nauwer aan bij het kosmische gebeuren. Al is hun leven toch een zich boven het loutere kosmische verheffen.

Maar de mens, maakt zich totaal los van die kosmos. Hij weet zelfs die kosmos te dwingen tot 'tegenpolige', tot tegenstrijdige prestaties. Door aan de kosmos te gehoorzamen, weten we de kracht van de kosmos tegen hem zelf in te zetten. Parendo vincitur.

Zo slagen we erin, de wetten van de zwaartekracht respecterend, in vliegtuigen toch honderden tonnen de lucht in te zuigen. Zo slagen we erin door de wet van Archimedes toe te passen, het equivalent inwoners van een kleine stad op een schip de zeven wereldzeeën te doen bevaren. We maken ons zelf gezond via het innemen van vergif. En we helen het lichaam door het open te snijden. Is denken, is aan filosofie doen in feite geen vorm van oneigenlijk gebruik van onze hersenen? Daarin speelt de taal een bepalende rol. Maar ik ga er hier nu niet over uitweiden.

De grond is dat we door te leven een nieuw, een ander zijnsniveau doen ontstaan. We voegen aan Zijn een onbekende dimensie toe. En dat zijnsniveau moet we zelf volledig onderhouden. En dat is niet gemakkelijk: kijk maar rond je. Maar het is fantastisch! We overtreffen de doodse kosmos. Pas door het oneigenlijk gebruik van de mogelijkheden van de kosmos ontstaat het eigenlijke leven .

Het mysterie van het leven: het ontstaan van die nieuwe, vooraf onbestaande zijnsorde. Dat is een betoverende zoektocht. Misschien heb ik je een beetje kunnen aansteken, besmetten met mijn verwondering.

Je kunt beweren dat leven een medaille met twee kanten is: verzet en overgave. Ja, akkoord. Maar pas als het er IS. Pas nadat het er eenmaal is. Om te ontstaan echter, moet het leven verzet plegen. Zo niet bleef het opgesloten in de doodse greep van de doodse kosmos, in de neerwaartse spiraal van de entropie, waarin alles in warmte verdampt. De overgave, dat is de tol aan voorwaarden die we moeten betalen aan de kosmos.

Deze inzichten borrelden op uit een woordgroep in een commentaar op M. Heidegger: 'NATURAL NEEDS'. In de natuur zijn geen NATURAL NEEDS. Daar is 'is' gewoon ZIJN. Punt. Geen spoor van noden. Vanwaar dit spreken over noden dan? Nood heeft alleen hij of zij die meer wil dan gegeven is. Die rolkei in de bedding, heeft die 'natural needs'? Heeft die een 'betrekking' met zijn buren, of met het water, of met de rivierbedding? Die ligt daar, punt; die wordt misschien door de stuwing van het water verder gerold, maar heeft noch nood aan water, noch aan de zee, noch aan whatsoever. Maar die verslenste bloem, dat levende wezen, die heeft nood aan water, zouten en mineralen, want ze heeft een eigen 'levensconcept'. Ze heeft een eigen 'idee' over leven. Over volheid. Een ideaal voor zichzelf. Een concept van ontstaan, opgroeien, openbloeien, vruchtdragen en afsterven.

Men zegt zeer juist:"Leven VOLTREKT zich in overgave."Het leven komt tot volle wasdom, tot zijn volle gestalte in overgave. Na het betalen van de tol aan de kosmos. De bloem kan ons maar verleiden met haar schoonheid, nadat ze voldoende kosmisch zonlicht en voldoende aards water heeft ingeslagen. (Bloeien is seksueel exhibitionisme.) Dat presteert ze met water. Zo transfigureert, transfinaliseert ze water. Alleen die bloem kan dat zo met elk water doen. Een andere bloem doet dat met hetzelfde water op een andere wijze. Elke bloem toont op haar unieke wijze welke mogelijkheden in water te sluimeren en te wekken liggen. Waartoe water in staat is als het door leven geholpen wordt! Elke bloem tilt water ver boven zich uit, tot een zijnsniveau dat water uit zichzelf niet kan bereiken. In de lagere school leerde de leraar me dat water kleurloos, reukloos en smaakloos was. (Dat heeft me toen, als klein knaapje, diep getroffen.) En wat doet de bloesem met dat kleurloze, reukloze, smaakloze water? Welk metabolisme ondergaat dat kleurloze water in een orchidee? Wat een epifanie! De bloem openbaart een facet van de weelde van de Exuberante die verscholen zit in water.

·