Het is als het ontwaken na een lange, droomloze nacht: onthutst blik ik
rond in de kamer van mijn bescheiden bestaan en constateer dat tranen
en hartenpijn slechts verdwaasde blindheid tot gevolg hebben gehad. Wat
veronachtzaamd werd door onwetendheid moet opnieuw in de armen worden
gesloten met de tomeloze liefde die in elk van ons huist. Het is een
kwestie van je ogen openen en je oren spitsen, je handen uitstrekken en
je tenen krullen.
Op zoek naar mezelf ben ik op het punt teruggekomen waar ik mezelf verloren was.
Ik raak je weer aan. Ik neem de draad weer op. Ik word weer mens.
Een saboteur zet aan tot denken Of het knap en mooi en grappig geschreven was, of dat je zo lekker kon meeglijden op de herkenbare gevoelens en meningen, dat is opeens niet meer van belang. De aanraking verandert iets aan dat getob met die vraag, bijvoorbeeld het voegt er iets aan toe, zet iets op z'n kop, maakt iets ongeloofwaardig, doet iets van kleur verschieten. Je twijfelt, je bent van streek, je houdt opeens rekening met andere dingen. Dat gebeurt ook wel eens na het gesprek met een stervende vriend, of als je verliefd bent, of alleen bent in het bos of tijdens de nasleep van een beroving.
(Uit de lezing ‘Niet de bedoeling’ van Dirk van Weelden)
Jeannine trekt haar zwierige dichtershoed - damesmodel - strak over haar oren, zet haar zonnebril stevig op, slaat haar artistieke sjaal strijdlustig over haar linkerschouder en begint te lezen. Zoals in haar eigen gedichten ziet ze nu in de waas die voor haar ogen trekt vallende sterren, ziet ze zeeën van azuurblauw verschieten tot gifgroen, hoort ze oesters klepperen als castagnetten.
(Folkert van der Borg in zijn correspondentie met Victor van Olst)
Maar meestal ontvlucht ik de woorden, en voel ik de vlam van mijn fantasie opflakkeren. Zwart, donkerblauw, wit; zo verschieten de kleuren even, waarna ik waak over mijn creatie, vol blije wezentjes die niet weten wat studeren is, maar die slechts rollen over het gras.
(Anoniem, gevonden op het net)
en zie de eennachtsmuggen zoemen in de kelder van vervlogen idealen heldere kleuren verschieten in herhalende verhalen en ongeremd genot
(Anoniem, gevonden op het net)
Zij eet het rood van vliegenzwam Strekt zich op de bodem uit, stijgt op door scheuren in het web van mist Vijf vogels vliegen met haar mee Sterren verschieten gloeiend
Guido Devos glimlacht en grijnst, satert en schatert, maar is ook wel eens serieus…
16-04-2006
Brussel, de Vlaamse toets
Op 8 en 9 april werd de vernieuwde Koninklijke Vlaamse Schouwburg ingefeest en op 15 april vond er een opendeurdag plaats, waarbij eenieder zich kon vergapen aan de allernieuwste snufjes op theaterkundig vlak. Het gebouw was vroeger een wapenarsenaal maar werd eind van de negentiende eeuw als schouwburg voor het publiek opengesteld. Na vijf jaar restauratie- en vernieuwingswerken staat het opnieuw in volle glorie te prijken. Als je voor de gevel van het prachtige gebouw staat zie je drie borstebeelden boven de ingang (van links naar rechts): Willem Ogier (1618 -1689), een Antwerpse schrijver van kluchtspelen, Pieter Langendyck (1683 - 1756) een gevierd blijspeldichter en de onovertroffen Joost van den Vondel (1587 - 1679), de grote Nederlandse dichter en toneelschrijver. Interessant om weten. Ook interessant om weten is dat de KVS haar deuren wijdopen gezet heeft voor niet alleen het eigen gezelschap maar alle gezelschappen die kwaliteit te bieden hebben. Ook de multiculturele Brusselse samenleving heeft de programmatie beïnvloedt. Je kan het allemaal hier constateren. De Vlaamse aanwezigheid in Brussel blijft dus intact en wie houdt er ons tegen om daar massaal op in te spelen?
Geachte heer Oz, Ik denk niet dat de naam Amos Oz bij het grote publiek een belletje doet rinkelen, net zomin als die van Meir Shalev of A.B. Yehoshua. Omdat literatuur nu eenmaal mijn dada is, klonk uw naam mij wél bekend in de oren, maar tot meer dan wat nieuwsgierig geflapper heeft dat nooit geleid. Ik wist wel dat u tot het land van de Sharons en Peressen, de Talmud en de pijpenkrullen behoort, maar daar waar David Grossman op een blauwe maandag op mijn leestafel belandde, bleef uw werk mij vooralsnog onbekend. Ik lees nu dat u een links georiënteerd schrijver bent, oorspronkelijk actief binnen de Labourpartij, maar dat u later naar de extremere (Meretz)kant bent opgeschoven en de grote bezieler van de Vrede Nu-beweging werd. Ik lees ook dat u een gerespecteerd leraar literatuur bent en na het behalen van talloze internationale prijzen tot het selecte kransje kanshebbers op de Nobelprijs bent toegetreden. Mag daardoor mijn nieuwsgierigheid geprikkeld zijn? Als je een Joodse roman ter hand neemt, verwacht je ergens over de holocaust te lezen of over de gespletenheid die het huidige Israël kenmerkt, al is het maar in de kantlijn. Ik geef toe: het is clichématig denken, maar zolang de Jodenstaat niet tot rust is gekomen en de geest van de gaskamers niet bezworen, zullen deze themas blijven terugkeren als een brandhaard die blijft opflakkeren. Dat u Israël in twee blokken verdeelt, is een open deur intrappen: je hebt de ultraconservatieven die het land zijn bijbelse grenzen wensen terug te bezorgen en je hebt de tolerantere helft die begrip toont voor de Palestijnse verzuchtingen en inziet dat Joden niet de enigen zijn die door de geschiedenis werden verdreven. De kracht van de literatuur is realiteiten op oorspronkelijke wijze in fictie doen opgaan en personages in het leven roepen die met de stem van de schrijver spreken. Dit is één reden waarom ik uw roman Black Box (1987) zozeer gewaardeerd heb. Een puur literaire dus. Literatuur stopt echter niet bij het verhaal, maar zet zijn reflecterende tocht in het onderbewuste verder. Black Box refereert aan de beruchte zwarte doos die specialisten de oorzaak van een vliegramp helpen detecteren. Analoog probeert u in uw roman het hoe en waarom van het deficit van enkele relaties te achterhalen. Het samenvallen van twee personages met de Israëlische realiteit is slechts één aspect van deze roman, waarin liefde, haat, afstoting en verzoening angstwekkend dicht bij elkaar aanleunen, haast versmelten. Er is ook het religieus fanatisme dat soms op een verdoken maar steeds vaker op een expliciete manier ingrijpt in de Joodse en Arabische samenleving en als een permanente dreiging boven het boek hangt. Uw hoofdpersonage, professor Gidon, wordt zelfs wereldwijd geprezen om zijn studie van het fanatisme. Met de ketting van brieven, telegrams en ideeënkaartjes geeft u ons inzicht in de psyche van uw personages. Het is een interessant procédé om de stukjes van de puzzel te doen samenvallen. Literatuurlovers als ik breken na lectuur de puzzel snel weer op om het plezier te smaken hem een tweede keer te kunnen uitleggen, weliswaar met voorkennis, wat het lezen eens zo aangenaam maakt. Er zijn romans die me boeien omdat het thema me aanspreekt of omdat ze schitterend zijn geschreven, wat mijn bloed sneller doet stromen, maar de romans die beide combineren, daar lig ik wakker van. Van Black Box heb ik drie nachten niet geslapen en ik verzeker u: dat is een zalig gevoel.
De zinloze dood van deze levenslustige jongeman, neergestoken om een mp3, is alweer een uiting van de egocentrische en materialistische wereld waarin wij leven, waarin waarden en normen en respect voor de ander van geen belang meer zijn, waarin angst ons afstand doet nemen van onszelf en ons het schaamrood op de wangen bezorgt.
Silvio Berlusconi legt zich niet zomaar neer bij zijn verkiezingsnederlaag
Berlusconi (foto): ONTSPOORDEN, WILDEMANNEN!
Uit goed ingelichte bron hebben we vernomen dat de voorman van Forza Italia! vanmorgen nog een vergadering met zijn adviseurs heeft belegd waarop besproken werd hoe de gemene linkse manipulatie der verkiezingsuitslagen alsnog kon worden ongedaan gemaakt. Naar verluidt werden hierbij twee pistes gevolgd. In de eerste plaats zouden in de kiesdistricten waar de linkse oppositie een verdacht-duidelijke meerderheid behaalde de resultaten worden geannuleerd. De Olijf-coalitie zou er immers massaal oudere mensen hebben gemobilliseerd die manifeste symptomen van seniliteit vertoonden. Het ligt voor de hand dat dergelijke verwerpelijke praktijken voldoende reden zijn om van overheidswege in te grijpen ten einde de democratie niet in gevaar te laten komen. In andere districten waar een nek-aan-nek race in het voordeel van Romani Prodi uitdraaide zou aangedrongen worden om de verkiezingen opnieuw te laten plaatsvinden, maar om deze sneller en eerlijker en wars van manipulaties te laten verlopen zou de bevolking opgeroepen worden om zich naar het marktplein van de voornaamste steden te begeven om er bij handopsteking te stemmen. Van overheidswege aangestelde tellers zouden dan de échte wil van het volk kunnen laten doorwegen. Italië heeft het recht op een onvervalste verkiezingsuitslag, zei Berlusconi toen hij de vergadering verliet en zich naar een inderhaast samengeroepen ministerraad spoedde om de te nemen maatregelen te bespreken en het land van de chaos te redden.
De Duitser Franz Marc (1880 - 1916) had iets met blauwe paarden. Waarom blauw zul je je afvragen? Je kunt een blauwe teen hebben of blauwe druiven eten of een blauwtje oplopen, maar een blauw paard, waar haalt ie het verdorie uit? Kunstenaars hebben nu eenmaal van die eigenzinnige ingevingen, dat is u wellicht al een tijdje duidelijk, en Marc, expressionist zijnde, vond dat hij daardoor de kracht van een paard weergeeft. Sommigen zien er een symbool in van de mannelijke seksualiteit dat iets dierlijks heeft. Geef toe: het heeft wel iets, hè?
IDYLLE Martialis (°40 - 102)
Mijn kleine huisje heeft een veilig dak, met rijpe druivenranken aan een olm. Kersen, rode appels: bomen vol, olijventakken hangen zwaar omlaag. En waar mijn perkje stroompjes water drinkt staat fijne groente, kruipt de malve, klimt papaver voor een ongestoorde slaap. En krijg ik zin om vogels te belagen, wil ik schichtige hertjes in mijn netten jagen, visjes aan mijn hengel halen: verder gaat dat niet, ’t is eerlijkheid en eenvoud troef. Geen duur gedoe voor mij het leven is zo kort! Hier wil ik zijn en blijven tot het einde van mijn dagen.
FUNERAL BLUES W.H. Auden (°1907 - +1973)
Zet alle klokken stil, snijd de telefoon af, Geef de hond geen kluif meer, voorkom zijn geblaf, Verbied pianospel, breng met omfloerste trom De baar naar buiten, roep de rouwklacht om. Laat vliegtuigen kermend cirkelen en in het groot Boven ons hoofd de boodschap schrijven Hij Is Dood Doe om de witte hals der druiven een crêpepapieren kraag, Zorg dat elke verkeersagent zwarte handschoenen draagt.
Hij was mijn Noord, mijn Zuid, mijn West en Oost, Mijn lange werkweek en mijn Zondagse troost, Mijn middag en mijn middernacht, mijn spraak, mijn lied. Ik dacht dat liefde eeuwig duurt, dat doet ze niet.
Sterren zijn overbodig, doof ze stuk voor stuk; Pak de maan in, blus de zon van ons geluk; Maai weg het woud, leg droog de oceaan. Want niets meer komt er ooit nog goed voortaan.
VERKIEZINGEN Mannetje in het midden: Het is een kalvarietocht geworden! Rechts: En voor één keer hangt de dief in het midden!
DE GROTE SCHOONMAAK: Wat zegt je score over jou?
4: Je wijst alles wat vreemd is of afwijkt van de norm af, maar aangezien je een eerder zachtaardige mens bent, stel je je niet te agressief op. Je handelt de zaakjes op een beschaafde manier af. Mooi zo.
5-8: Met vreemde snuiters of abnormale individu’s kun je niet zo goed over de baan, maar soms wordt het je te veel en als ze je uitdagen, kookt het potje over. Toch oppassen: zulke mensen hebben weinig normbesef en hebben zichzelf niet altijd onder controle. Zorg dat je steeds een boksijzer bij de hand hebt.
9-12: Wie er anders uitziet of een afwijkend gedrag vertoont, zet zichzelf buiten de maatschappij. Daarom vind je dat doorslaggevende argumenten nodig zijn om deze onverantwoorde lieden wakker te schudden. Discussie is uit den boze. Actie is het enige wat telt! Je bent een man (of vrouw) uit één stuk en nee, niet jij maar zij zijn de extremisten…
