Het is als het ontwaken na een lange, droomloze nacht: onthutst blik ik
rond in de kamer van mijn bescheiden bestaan en constateer dat tranen
en hartenpijn slechts verdwaasde blindheid tot gevolg hebben gehad. Wat
veronachtzaamd werd door onwetendheid moet opnieuw in de armen worden
gesloten met de tomeloze liefde die in elk van ons huist. Het is een
kwestie van je ogen openen en je oren spitsen, je handen uitstrekken en
je tenen krullen.
Op zoek naar mezelf ben ik op het punt teruggekomen waar ik mezelf verloren was.
Ik raak je weer aan. Ik neem de draad weer op. Ik word weer mens.
Een saboteur zet aan tot denken Of het knap en mooi en grappig geschreven was, of dat je zo lekker kon meeglijden op de herkenbare gevoelens en meningen, dat is opeens niet meer van belang. De aanraking verandert iets aan dat getob met die vraag, bijvoorbeeld het voegt er iets aan toe, zet iets op z'n kop, maakt iets ongeloofwaardig, doet iets van kleur verschieten. Je twijfelt, je bent van streek, je houdt opeens rekening met andere dingen. Dat gebeurt ook wel eens na het gesprek met een stervende vriend, of als je verliefd bent, of alleen bent in het bos of tijdens de nasleep van een beroving.
(Uit de lezing ‘Niet de bedoeling’ van Dirk van Weelden)
Jeannine trekt haar zwierige dichtershoed - damesmodel - strak over haar oren, zet haar zonnebril stevig op, slaat haar artistieke sjaal strijdlustig over haar linkerschouder en begint te lezen. Zoals in haar eigen gedichten ziet ze nu in de waas die voor haar ogen trekt vallende sterren, ziet ze zeeën van azuurblauw verschieten tot gifgroen, hoort ze oesters klepperen als castagnetten.
(Folkert van der Borg in zijn correspondentie met Victor van Olst)
Maar meestal ontvlucht ik de woorden, en voel ik de vlam van mijn fantasie opflakkeren. Zwart, donkerblauw, wit; zo verschieten de kleuren even, waarna ik waak over mijn creatie, vol blije wezentjes die niet weten wat studeren is, maar die slechts rollen over het gras.
(Anoniem, gevonden op het net)
en zie de eennachtsmuggen zoemen in de kelder van vervlogen idealen heldere kleuren verschieten in herhalende verhalen en ongeremd genot
(Anoniem, gevonden op het net)
Zij eet het rood van vliegenzwam Strekt zich op de bodem uit, stijgt op door scheuren in het web van mist Vijf vogels vliegen met haar mee Sterren verschieten gloeiend
Guido Devos glimlacht en grijnst, satert en schatert, maar is ook wel eens serieus…
10-04-2007
Lau op de thé in de Vlaamse culturele centra
Thé Lau is in het land en maakt een tournee met zijn Tempel der Liefde, begeleid door zichzelf op gitaar, een toetsenist en het vrouwelijke strijkkwartet (strijksters dus lol) Pavadita. In tegenstelling tot met zijn groep The Scene brengt hij een soort verzachte versie van zijn repertoire dat hoofdzakelijk steunt op zijn twee recentste cd's 'God van Nederland' en 'Tempel der Liefde'. Op zijn bekende binnensmondse manier brengt hij zijn gevarieerde set van rocksongs, ingetogen nummers, protestsongs, Brelachtige chansons en een enkele keer poëzie op muziek (hoewel ik de poëzie niet echt zag zitten). Met zijn monsterhit 'Blauw' en het kippenvelduet 'Onder aan de dijk' (opgenomen met Sara Bettens maar hier prachtig gezongen door violiste Anata Roosens) sloot hij een gesmaakt concert af dat mijns inziens minder imponeerde door het ontbreken van de punch van de basgitaar en de drums welke zijn songs toch meer panache geven. Net als zijn illustere rockcollega's Eric Clapon, Bruce Springsteen en Sting probeert Lau zijn publiek te bewijzen dat hij meer in zijn mars heeft dan keiharde rockmuziek te maken en dat hij een veelzijdiger artiest is dan velen denken. De tango-intermezzi van Pavadita tonen in elk geval aan dat de man over een schitterend klassiek begeleidingskwartet beschikt dat aan zijn nummers met vaak bijtende teksten een apart kleurtje meegeeft. Website Thé Lau
Goed theater is zoals elke kunstvorm: het moet iets losmaken bij de toeschouwer. Het moet hem ontroeren of boos maken of doen nadenken over wat is, was en komen zal. Tijdens de voorstelling Marlene over de legendarische Marlene Dietrich flitste me dit door het hoofd toen ik afwisselend ontroerd werd en me vragen ging stellen over wat acteurs moeten doen als een dictatoriaal regime aan de macht komt (Tom Lanoye maakte onlangs ook een toneelbewerking van een roman van Klaus Mann met dit thema). Marlene wordt gestalte gegeven door Leah Thys (ja, ja, Marianne uit Thuis, dank u wel, bobonne) die hier een indrukwekkende prestatie neerzet. Zo zie je maar hoe soaps je op het verkeerde been kunnen zetten. Als intellectueel wordt er vaak op neergekeken: het zouden maar tweedehandse acteurs en actrices zijn die eraan deelnemen (o ja? Ann Petersen? Marc Bober? Jeanine Bisschops? ga maar door). Ik had datzelfde gevoel onlangs nog bij Herbert Flack toen die een schitterende Salieri neerzette in Mozart. Thys als La Dietrich het is een rol die haar op het lijf geschreven is. Niet alleen als actrice verdient ze een open doekje, ook als zangeres mogen de handen flink op elkaar. Voor mij was het net of de Duitse diva zich weer onder ons bevond. Thys heeft ook die zwoele, lage stem die zo kenmerkend was voor der blaue Engel en de manier waarop ze het concert bracht, het was een topprestatie. Beklijvend theater en je gaat dan stilletjes naar huis, een dosis nostalgie was me niet vreemd niettegenstaande ik acht jaar na de Tweede Wereldoorlog werd geboren.
Dehaene en zijn schepenen bevrijd uit het Tuchthuis
In het teken van de Monumentenstrijd lieten Vilvoords burgemeester Jean-Luc Dehaene en zijn schepenen Hans Bonte, Annelies Simoens, Guy Ceuppens en Johan Claus zich gedurende vierentwintig uur opsluiten in de oude gevangenis.
Omstreeks 13 uur vanmiddag werden de gevangenen weer vrijgelaten onder grote belangstelling. De politici zagen er vermoeid maar tevreden uit en hopen met deze stunt, die de nationale media haalde, hun steentje te hebben bijgedragen om de Vilvoordse kandidaat in de Monumentenstrijd aan het langste eind te laten trekken.
Foto's: Jean-Luc Dehaene met Club Bruggemuts nu het plaatselijke Bavi geen reden tot supporteren meer geeft; links: Hans Bonte bij het verlaten van de gevangenis voorafgegaan door de peter van het project, strafpleiter Vermassen die hun de vrijheid terugschonk; rechts: Guy Ceuppens
Terwijl de gaten in de kleren van het oude jaar alarmerend groot worden en de wind ze helemaal aan rafels waait, kies ik de nieuwe uit voor het jaar dat komen gaat en geduldig wacht op de heerlijkheden die het zijn toebedeeld: ze zijn vrolijk, aantrekkelijk, origineel maar toch in overeenstemming met zijn persoonlijkheid, in een zijdezachte stof met biesjes van fluweel. . Laat me ze je aanpassen, zodat ze hun eigenschappen, tintelend van plezier, op jou kunnen overbrengen.
Stel dat er in ons land een dictatoriaal regime geïnstalleerd wordt. Hoe zouden bijvoorbeeld toneelspelers reageren als ze rechtstreeks onder de curatele van de minister van Cultuur vallen en deze zou gaan bepalen wat er gespeeld wordt en met wie? Veel mogelijkheden zouden ze niet hebben: ofwel het land ontvluchten omdat de vrijemeningsuiting buitenspel gezet wordt en er enkel nog koosjere (sic) stukken mogen worden opgevoerd, ofwel blijven verder werken binnen dat beperkte kader en hopen toch nog op een verdoken manier hun stem te kunnen laten horen, want een echte woordkunstenaar laat zijn publiek toch niet in de steek? Voor dit dilemma geplaatst zou elkeen voor zichzelf moeten uitmaken welke waarden doorslaggevend zijn om zijn besluit te kunnen nemen, maar makkelijk is anders of draag ik oogkleppen? Ondanks de stevige ruk naar rechts in het Vlaamse politieke landschap de afgelopen twee decennia, is er nog geen sprake van dergelijk scenario bij ons, maar helemaal uitgesloten op middellange termijn is het niet. En vergeten we vooral niet dat ook voor Wereldoorlog 2 de intelligentia die mogelijkheid bijzonder laag inschatten Met Mephisto for ever heeft Tom Lanoye onrechtstreeks een statement willen maken. Op basis van de roman Mefisto. Roman van een carrière van Klaus Mann (1936), de toneelbewerking hiervan door Ariane Mnouchkine (1983) en de biografie van Gustaf Gründgens, schoonbroer van Mann die voor zijn roman model stond, brengt hij het verhaal van Kurt Köpler, een populaire toneelspeler die in de jaren dertig in Duitsland met dit dilemma geconfronteerd wordt. Actualiteit via het verleden dus. Men zegt: de geschiedenis herhaalt zich en: doorheen de geschiedenis der mensheid zie je dat steeds dezelfde fouten gemaakt worden. Waarom deze keer niet proberen de tijdgenoten de ogen te openen vooraleer het fascisme ze sluit, moet Lanoye gedacht hebben. We worden van bij de aanvang van het stuk meteen bij de keel gegrepen als de verkiezingsoverwinnning van de nazis wordt aangekondigd en de eerste acteurs beslissen het land te verlaten. Hoe alarmerender de situatie wordt en de druk op de toneelspelers toeneemt, hoe moeilijker het voor Köpler wordt zijn naaste omgeving van het redelijke van zijn opvatttingen te blijven overtuigen zodat er zelfs aanvaringen komen met zijn naaste medewerkers. Op sublieme wijze werd dit prangend gegeven door regisseur Guy Cassiers in het Antwerpse Toneelhuis op de planken gebracht. Van bij de eerste woorden van Köpler (Dirk Roofthooft) weet je: dit wordt een avond om nooit te vergeten, niet alleen door de schitterende prestaties van alle acteurs, maar ook door de verrassende vormgeving in een multimediale mgeving. Het gebruik van cameras die liggende acteurs op de schermen achteraan projecteren, het spel van licht en schaduw dat ook mogelijkheden schept om dialogen op twee locaties te visualiseren, de beklijvende muziek, perfect gekozen in functie van de handeling, scheppen een sfeer die balanceert tussen ongemakkelijke intimiteit en overweldigende emotionaliteit. Een prangend stuk, boeiend, meeslepend en ondanks de 3 uur geen minuut vervelend (hoewel ik de fragmenten uit enkele klassieke stukken in het eerste bedrijf wel wat korter wilde). Zulke stukken hebben recht op een nog groter publiek dan de uitverkochte voorstellingen in Antwerpen. Wie dit evenement van het jaar gemist heeft kan nog altijd de tekst nalezen, want Prometheus heeft die in een mooie gebonden uitgave gegoten en aan een bescheiden prijs op de markt gegooid.
De mens is kort van geheugen en reageert emotioneel. Dat weten we allemaal en de politici in het bijzonder. Je moet als bestuurder maar de pech hebben dat er iets onverwachts gebeurt dat de goedkeuring van de bevolking niet wegdraagt net voor de verkiezingen en een hele periode waarin heel wat verwezenlijkt werd, wordt zomaar van de kaart geveegd zonder dat je daar iets aan kan doen. Politici hopen uiteraard dat dat niet gebeurt en nemen vaak het zekere voor het onzekere door in een verkiezingsjaar en in het bijzonder de laatste weken voor de stemming plots heel actief te worden. In mijn geboortestad Vilvoorde, De Haene-city, kan je er niet naast kijken: voor CD & V alleen maar positieve berichten de laatste weken: de verheffing van de Troostkerk tot basiliek, de afwerking van de restauratie van de Onze-Lieve-Vrouwekerk, de versmalling van de straten voor scholen om het verkeer tot lagere snelheid te dwingen, in het centrum zowel als in de buitenwijken wordt er als bij toeval deze periode hard gewerkt aan de verbetering van straten: dank je wel schepen van Openbare Werken Absillis. Daarenboven werd het splinternieuwe culturele centrum Het Bolwerk enkele weken terug met veel bombarie geopend: bloempjes voor schepen Simoens en kijk eens wat we allemaal gerealiseerd hebben! De povere inbreng van SP.A (met Hans Bonte die meer in Brussel dan in Vilvoorde verwijlde, maar dat is natuurlijk evenzeer waar voor De Haene, en sportschepen Ceuppens die de afgang van de lokale basketclub Bavi niet kon verhinderen en zijn voetbalploeg in twee jaar tijd van de nationale reeks naar tweede provinciale zag verdwijnen) moest dus gecompenseerd worden door een gedurfd socialistisch voorstel (het centrum autovrij), als bij toeval in de weken aan de verkiezingen voorafgaand Niettegenstaande er een behoorlijk beleid gevoerd werd, verkoos burgemeester De Haene zijn kat te sturen naar het tv één-debat Woord tegen woord van donderdagavond en ontliep hij de confrontatie met VLD-kopstuk Cortois en Vlaams Belanger De Man. Bang om nationaal te kakken te worden gezet vanwege zijn gesjoemel bij de coalitievorming in 2006 toen hij Franstalige overlopers in zijn meerderheid opnam, waardoor Vilvoorde de laatste jaren steeds meer verfranste? Waarin een voormalige premier klein kan zijn
Globalisering is een woord dat steeds vaker in ons taalgebruik opduikt. Van Dale omschrijft het werkwoord als verspreid raken over de hele wereld. De wereld wordt kleiner, de ondernemer vaart er wel bij, want het betekent dat zijn bedrijf steeds grotere afzetmarkten (en dus hogere winsten) binnenrijft, maar minder een zegen voor de gewone man, waar hij ook woont. Dat is de visie van Geert van Istendael. In zijn Alfabet van de globalisering koppelt hij aan elke letter van het alfabet een begrip dat het failliet van de globalisering moet symboliseren. Ik pik een aantal cassante uitspraken uit het boekje die aan duidelijkheid niet te wensen overlaten. Verplichte lectuur voor wie het leven zoals we het leiden als vanzelfsprekend beschouwt.
(Armoe) Een zootje mummelende vrekken in burchten, dat zijn wij. (blz.11) (Boeren) Vrije markt waar het de rijkaard goed uitkomt, gigantische marktverstoring, eveneens waar het de rijkaard goed uitkomt. (blz.14) (Don Augusto*) Op de bodem van ieder groot fortuin ligt een kleine smerigheid. (blz. 23) (Groei) En zie, daar komt een meneer aanrijden in een BMW, hij laat het raampje zakken en hij zegt: ik maak me zorgen, mijn rijkdom groeit niet snel genoeg. (blz. 41) (Honger) Er is, zoals het liedje zingt, genoeg voor iedereen**. En toch krijgt niet iedereen genoeg. (blz. 45) (Illegalen) Het eigenaardigste van alles is dat de autoriteiten de illegalen wel als echt beschouwen als ze hen vinden, maar als niet echt zolang ze hen niet vinden. (blz. 48) (Jeugdwerkloosheid) Ongelijkheid, ach, de politiek heeft het al heel lang opgegeven dààr nog iets tegen te doen. (blz. 49) (Kapitalisme) Eén vraag telt: hoeveel geld kan ik zo snel mogelijk in mijn zakken proppen, de herkomst heeft geen belang. (blz. 54) (Markt) Er bestaan missschien behoeften waar geen mens voor wil betalen of waar heel weinig mensen geld voor willen uitgeven. Die worden dus verwaarloosd, al zijn ze niet minder reëel. Gedichten. Mispels. Aluin. Schone lucht. Stilte. (blz. 60) (Neoliberalisme) Wat in de Verenigde Staten (en in Groot-Brittannië) regel is wordt vroeg of laat s werelds wet. (blz. 64) (Privatisering) Privatisering treft altijd het hardst de mensen die het al niet zo breed hebben. (blz. 71) (Roofbouw) Externalisering staat niet in Van Dale, maar je zou het kunnen omschrijven als: zelf winst opstrijken en de kosten laten betalen door anderen. (blz. 78) (Solidariteit) In Brussel hebben we daar een krachtige uitdrukking voor: E dik verke weit ni dat e moêger oenger eit. Een dik varken weet niet dat een mager honger heeft. (blz. 83) (Vervoer) Meer verkeer. Dender. Stink. Brul. Dat is, kort samengevat, de oekaze van de Europese Commissie. (blz. 99) (Vrouw) Flexibele arbeid is een duur woord voor wat vroeger heette: slafelijke arbeid. (blz. 110)
* Zo werd de auteur zijn vader door Zuid-Amerikaanse vrienden genoemd. ** Het liedje in kwestie is van Bots: Zeven dagen lang (1976)
Grote opschudding in het Vlaamse literaire wereldje dit weekend: in een interview met Story gaf Herman Brusselmans de identiteit van zijn eerste liefje prijs. Niet de naam van Luc Appermont op zich maakte ophef, dan wel het feit dat de schrijver, notoir vingeraar, hiermee toegaf intiem mannelijk gezelschap niet ongenegen te zijn.. Hierover aan de tand gevoeld, zei Brusselmans dat de recente verklaringen van Günter Grass over zijn oorlogsverleden
hem over de streep hadden getrokken. Hij wou niet dezelfde fout als de Duitse Nobelprijswinnaar maken door zijn tachtigste verjaardag af te wachten vooraleer zijn verhaal te doen. Daarom had hij besloten aan zijn binnenkort te verschijnen Autobiografische notities van een flamoezenverslinder een hoofdstuk toe te voegen. In een eerste reactie verklaarde Tom Lanoye dat hierdoor de geloofwaardigheid van dé macho-auteur bij uitstek ernstig gehypotheceerd was en dat vroegere uitspraken in de trant van Ik was juist Miss België aan het beffen nu lachwekkend overkomen en voortaan geïnterpreteerd moeten worden als Ik was juist Koen Crucke aan het pijpen. Brusselmans liet intussen weten dat de liberale visie van premier Verhofstadt toch ook niet in twijfel werd getrokken omdat hij in zijn jonge jaren een wafelenbak ten voordele van de Revolutionaire Arbeidersliga (RAL) had georganiseerd, net zomin als de autoriteit van kardinaal Daneels in het gedrang werd gebracht omdat hij als puber zijn hond in wijwater had gewassen?
De vader van hoofdfiguur Efraim vertelt zijn zoon een anekdote:
"Bij ons in Charkov, in de dagen van Lenins revolutie, kalkte een dwaze anarchist midden in de nacht een leus op de muur van de kerk: God is dood - was getekend Friedrich Nietzsche. Hij bedoelde de krankzinnige filosoof. Welnu, de volgende nacht kwam er een nog groter genie dat schreef: Friedrich Nietzsche is dood - was getekend God."
(Uit Amoz Oz, 'De derde toestand', uitgeverij Ulysses, blz. 77)
Het grijpt wellicht minder naar de keel dan Ich bin ein Berliner, maar het gevoel is even doorleefd als de uitspraak van John F. Kennedy van 45 jaar terug. Ik geef toe: ik zal nooit met pijpenkrullen rondlopen en een baard tot op mijn tenen kweken, maar wat het hart ingeeft kan niet worden genegeerd. Zulke uitspraak biedt trouwens heel wat voordelen. Voordelen die voortkomen uit een verleden waarin de underdog die het lijden van een hele wereld op zijn schouders heeft getorst uitgroeide tot een trotse leider die zelfbewust en autoritair zijn land overschouwt en beschermt met hoge (Berlijnse, o ironie) muren. De Wandelende Jood heeft een hele weg afgelegd die niet toevallig in het verlengde van the American Dream uitloopt. Nee, niet die van Martin Luther King. Dat zou pas van zelfingenomenheid getuigen. Leren uit het verleden moet de drijfveer van alle gedrag zijn. Intelligentie gekoppeld aan empathie moet bepalen in welke richting afgedwongen voordelen evolueren. Ik weet waarom mijn sympathie naar de Joodse zaak uitgaat. The winner takes it all. De Jood is de (bescheiden) evenknie van de Amerikaan geworden en dat verschaft hem ongeziene voorrechten. Na eeuwen van vervolging en lijden werd met de oprichting van de nieuwe staat een nieuwe mentaliteit geïntroduceerd. Gedaan met de naïviteit: we bieden onze andere wang niet meer aan, we ondergaan niet meer gelaten ons lot, we zijn trots op onze afkomst en wie die niet respecteert zal snel ondervinden dat de kansen zijn gekeerd. Wie het hart op de juiste plaats draagt kan niet anders dan sympathie voor het Joodse volk koesteren. Eindelijk beschikt het over de middelen om zijn rechten op te eisen en zijn verworvenheden te consolideren. Eindelijk kan het zichzelf zijn en aantonen dat het niet minderwaardig is aan wie ook. De Jood is ook een mens en zoals elke mens grijpt hij de rechten die hem toekomen vanuit een machtspositie: agresseren, blind bombarderen, autonome gebieden binnenvallen, huizen van vermeende terroristen met de grond gelijkmaken, burgers wederrechtelijk oppakken of ontvoeren, bloedbaden aanrichten, VN-resoluties negeren Liet God Hemzelf zijn toorn niet los op zijn vijanden in het Oude Testament? Ja, ik ben een Jood en sluit me aan bij de betogers eerder deze maand die vonden dat de Belgische media wél oog hebben voor het lijden van het Libanese volk, maar de dode kinderen en de pijn die Joodse burgers wordt aangedaan moedwillig over het hoofd zien. Ik vind dat het lankmoedige, het lijdzame ondergaan dat zo lang kenmerkend is geweest voor de joodse schlemiel en de broeders in de diaspora dient afgelegd te worden. Concreet: laat ons bommen gooien in de redactielokalen van de schuldige kranten, televisiemasten van partijdige zenders dynamiteren, families van journalisten ontvoeren en voor het Israëlische gerecht sleuren en het stenigen weer invoeren. Het moet maar eens gedaan zijn met die linkse partijtrekkerij voor Arabieren die uiteindelijk slechts één doel voor ogen hebben: de vernietiging van het legale Israël en al wat haar dierbaar is. Laten we die Palestijnse Belgen met gif in de aderen voor eens en voor altijd een lesje leren en hun de betekenis van het Woord Gods aan het verstand brengen. Wat in het Midden-Oosten kan, moet hier ook kunnen. Tezamen met dé voorvechters van de democratie en de rechtvaardigheid in de wereld, onder leiding van de door God gezonden president Bush, moeten we in staat zijn om het recht en de waarheid te doen zegevieren en het Joodse volk te doen respecteren. Ook en vooral in het Europa van de holocaust. Ten aanval!
Zovelen kijken neer op de Nederlandstalige film. Onterecht mijns inziens. Eén zendt deze zomer een hele reeks Vlaamse films uit die stuk voor stuk het aankijken meer dan waard zijn. Ik heb vooral genoten van Max Havelaar, de op Multatulis aangrijpende roman gebaseerde prent, door Fons Rademakers prachtig in beeld gebracht. Ofschoon de intrige zich in de negentiende eeuw afspeelt toen Nederland op Nederlands-Indië de plak zwaaide, blijft het een ferme aanklacht van de uitbuiting van de Derde Wereld of van machtsmisbruik in het algemeen. Ofschoon de denkende mens het al allemaal weet, blijft onrecht zijn hart verscheuren en een revolterend gevoel oproepen. Ook Lijmen/Het been, het door Robbe De Hert verfilmde werk van Willem Elsschot, liet een diepe indruk op me na. Meer in het bijzonder de prestatie van Mike Verdrengh in de rol van de gewiekste oplichter Boorman is fenomenaal. Ik las hier en daar commentaren van kijkers die de film vervelend en langdradig vonden. Nee, Hollywood is het niet, dames en heren, maar u leest wellicht ook liever Stephen King dan een literaire parel en daaraan is op zich niets verkeerds mee . Als we ons maar kapot amuseren, nietwaar meneer Postman?
Je ziet het niet vaak maar het gebeurt: je wandelt in een woonwijk en plots spatten ze je in het gezicht, de kunstwerken die een tuin extra kleur en cachet geven Bij deze lanceer ik een nieuwe rubriek (voor zover dit hier mogelijk is) op mijn blog: 'Tuinkunst'. Al wie foto's heeft over kunstwerken (voornamelijk beeldhouwwerken en aanverwanten neem ik aan), mag me die altijd toesturen, ze komen op deze blog in het zicht van elkeen die dit interesseert
Ik ga van start in mijn eigen (woon)gemeente, Grimbergen, Dressaertlaan Geniet ervan
Senne is dood. Ja, dé Senne. De acteur. Die wereldberoemd werd in Brussel toen hij in de KVS talloze verdorven Shakespeariaanse koningen speelde. Althans zo blijft hij mij het meeste bij. Hij was evenwel meer dan een uitzonderlijk Shakespeare-vertolker. U las het uitgebreid in de krant of op het Internet, u zag het op tv of hoorde het bij de kapper waar hij zijn haar kort liet knippen. Hij maakte deel uit van de fabelachtige generatie Ann Petersen, Nand Buyl, Ivonne Lex, Anton Peeters, stuk voor stuk schitterende acteurs en actrices, van wie enkel Nand Buyl nog overschiet. Misschien kan de Koning deze unieke acteur postuum in de adelstand verheffen? Rouffaer is de naam. R-O-U-F-F-A-E-R Rouffaer. De Senne. Dank u wel, Senne, voor de prachtige momenten die u ons heeft bezorgd
Het ministerie van Buitenlandse Zaken heeft de lijst bekendgemaakt van Belgen die dit jaar verheven worden in de adelstand, zo stond onlangs te lezen op de website van de VRT-nieuwsdienst. Jaarlijks worden door de Koning een hele reeks Belgen wegens hun verdiensten in de adelstand verheven en krijgen zij namen als burggraaf, baron of ridder. Hoeft het te verwonderen dat er op deze lijst vrijwel enkel mensen uit de hogere kringen prijken: oud-ministers, parlementsleden, rectors, hoogleraren, de hartchirurg die de Koning opereerde Mag ik aan de vooravond van onze nationale feestdag Zijne Majesteit misschien enkele suggesties doen voor de lijst van 2007 zodat ook meer bescheiden en in de schaduw werkende Belgen naar waarde zouden kunnen worden geschat? Dan denk ik bijvoorbeeld aan mevrouw Scheirlinkx, sanitair verzorgster in de koninklijke vertrekken die er zorg voor draagt dat de billen van de Koningin zich steeds mogen verheugen op een droge wc-bril? Of mevrouw Tommelein, een dame van middelbare leeftijd, voor vijf jaar door haar man gedumpt voor een jonger exemplaar, die in penibele financiële omstandigheden twee pubers en een achtjarig meisje grootbrengt? Of wat dacht U van de heer Saliën, jarenlang vrijwilliger bij het brandweerkorps van Sint-Joris-Winge, die er haast het leven bij inschoot toen hij een baby uit een uitslaande brand redde en een andere keer door een hevige rookontwikkeling met ernstige ademhalingsstoornissen werd opgenomen? En nu we toch in het ziekenhuis zijn aanbeland, kan ik Uw aandacht misschien vestigen op mevrouw Vercammen, verpleegster. Nee, zij stond niet aan Uw ziekenbed te Aalst, noch op de officiële foto toen U werd ontslagen, maar verzorgt wel al een leven lang hulpbehoevende bejaarden, inzoverre dat ze momenteel met zware rugproblemen wordt geconfronteerd. Weet U, dagelijks enkele bejaarden van hun bed naar een zetel aan het raam versleuren of ze in een badkuip helpen eist zijn prijs, zeker als er jaar op jaar op de personeelskosten wordt bespaard en mevrouw Vercammen steeds minder assistentie krijgt! Nee, ik maak geen deel uit van de raadgevers van de Koning, noch behoor tot de groep lobbyisten in parlementaire middens of in de bankensector, maar misschien kan de Koninklijke banketbakker op de taart die hij beslist zal bakken voor de nationale feestdag het adres van deze site in chocolade letters gieten zodat Z.M. Koning Albert II Zijn doorluchtige blik ook even landinwaarts kan laten waren?
Je staat rustig in de file en bent bijna ingedommeld als je plots brutaal wordt opgeschrikt door een van die geharnaste motards die rakelings langs je heen scheren. Je mag van geluk spreken als er geen buitenspiegel werd afgerukt en ga er maar eens achteraan als je een kras in je koetswerk meekrijgt Je kent ze wel, de kampioenen van de slalom, die zwartlederen hells angels op hun opgepoetste lawaaimobiels: ze halen je langs alle kanten in, doorlopende strepen of andere verbodsbepalingen negerend, zodat je constant op je qui vive moet blijven, ze veplaatsen zich onafgebroken van links naar rechts in regelrechte rodeostijl zonder hun richtingaanwijzers te gebruiken. Als er een maximumsnelheid van 90 kilometer geldt, mag je ervan op aan dat ze aan 120 voorbijrazen en als 120 de limiet is is 160 hun ding Snijden ze je de pas af, zodat je op je rem moet gaan staan en heb je het lef om met lichtsignalen te kennen te geven dat je dat niet apprecieert krijg je een opgestoken middelvinger cadeau. Ze maken lustig misbruik van de rijstrook voor bussen om files in te halen en slingeren de goorste verwijten naar je hoofd als je niet snel genoeg plaats voor ze maakt. Ik lust ze rauw, die gemotoriseerde belhamels, die levensgevaarlijke snelheidsmaniakken die zich inbeelden zich overal en op elk moment in hun oververhitte toestand voorrang te mogen toe-eigenen. Als ik er dan eens eentje onderuit zie gaan word ik met ziekelijk leedvermaak vervuld. Ik weet het, het is niet meteen mijn mooiste kantje Misschien kan de bende van Wim de gemoederen bedaren
Met de film Girl with a Pearl Earring werd het werk van Johannes Vermeer voor twee jaar opnieuw onder de aandacht gebracht. De prent steunt op de roman met dezelfde titel (1999) van de Amerikaanse schrijfster Tracy Chevalier die hierdoor haar moment de gloire in onze contreien beleefde. Wat weinigen weten is dat in datzelfde jaar haar landgenote Susan Vreeland eveneens een (verfilmde*) roman uitbracht waarin Vermeer centraal staat. In Meisje in hyacintblauw wordt het verhaal verteld van een fictief schilderij dat de Delftse kunstenaar van zijn tweede oudste dochter zou hebben gemaakt. In acht verhalen beschrijft Vreeland waar het doek doorheen de eeuwen terechtkwam en in welke omstandigheden het telkens van bezitter veranderde. Eenzelfde procédé paste Annie E. Proulx reeds toe in Accordeonmisdaden (1996) en ook de film The Red Violin (1998) had een gelijkaardige opbouw. Vreeland verrast echter door de chronologie radicaal om te gooien: haar eerste verhaal speelt zich in de twintigste eeuw af als de zoon van een naar Amerika gevluchte nazi een collega-professor van de authenticiteit van het schilderij probeert te overtuigen. Daarna volgt ze het spoor van het kunstwerk tot bij de conceptie ervan in de zeventiende eeuw en bij het meisje dat ervoor model stond. Zo houdt ze in elke eeuw eventjes halt om een verhaal te vertellen waarbij het schilderij telkens een rol speelt. In enkele gevallen worden de bezitters uit geldnood gedwongen om Het meisje in hyacintblauw van de hand te doen, een enkele keer wordt het als huwelijkscadeau weggegeven, in Hitler-Duitsland wordt het door een soldaat van een verdreven joodse familie gestolen. Na het eerste verhaal Liefde genoeg dat je met gretigheid leest, zakt het spanningsniveau wat om slechts af en toe (Blauwe hyacinten over echtgenoten die elkaar bedriegen en Stilleven, over het ontstaan van het doek) op te flakkeren. Tracy Chevalier en Susan Vreeland waren niet de eersten om Vermeer in een roman op te voeren. Ook Marcel Proust deed dat in zijn A la recherche du temps perdu (1913-1927) met dit verschil dat de Nederlandse kunstenaar daar slechts een bescheiden onderdeel was van een omvangrijk geheel.
* Brush in Fate (2003) met Glenn Close en Jan Decleir
Annelies, Jorunn en Nathalie iedereen kent ze intussen wel als Laïs, de drie meiden die een kleine tien jaar terug furore maakten op (onder andere) Dranouter en daarmee de aanzet gaven tot een schitterende carrière. Folkrock, wereldmuziek, folkpop: hoe catalogiseer je hun muziek eigenlijk? De basis van hun muziek is in elk geval de volksmuziek en daarvoor putten ze uit ons rijk verleden. Toen ze niet alleen maar a capella zongen maar met een begeleidingsband begonnen te toeren en zelfs in Frankrijk optraden werd een nieuw begin gemaakt. Dat Laïs nooit blijft stilstaan, blijkt met hun recentste initiatief. De maand mei stond immers in het teken van hun toernee met het Vlaams Radio Koor onder leiding van Johan Duijck, toch wel een gedurfde combinatie. Anderhalf uur lang werd je meegevoerd naar hogere sferen met een programma dat schommelde tussen klassiek en de typische Laïs-sound. Zowel apart als in samenzang met het koor was de magie nooit weg en de inbreng van het koor in enkele Laïs-songs was verbluffend mooi. Het concert werd zo aangekondigd: De volksmuziek heeft steeds een stem gegeven aan de gewone man. Het was een middel om zijn blijdschap, zijn passies, zijn verdriet te uiten, om verhalen te vertellen en om tradities in ere te houden. Het verhaal dat het Vlaams Radio Koor en Laïs vertellen is eenvoudig: muziek is universeel en kent geen grenzen. Ze laten horen hoe de volksmuziek door de eeuwen heen werd overgeleverd en tot vandaag nog componisten en uitvoerders inspireert: van de troubadours, via Poulenc, Britten en Shostakovich tot ... Laïs. Hoogtepunten voor mij waren alleszins het magnifieke Déploration sur la mort de Jean Ockeghem', een zesstemmig polyfonisch lied waarbij de drie dames in samenzang gingen met twee koorleden en de dirigent himself, en de Russische liederencyclus van Dmitri Shostakovich, een ontdekking, met Annelies in de hoofdrol. De helderheid, de zuiverheid, de tonaliteit van haar stem gekoppeld aan de prachtige interpretatie van een wondermooi lied bezorgden me kippenvel en tranen van ontroering. Mijn respect en bewondering voor deze drie Vlaamse meiden is hierdoor enkel groter geworden en wie weet wat we nog van hen mogen verwachten
Brusselse tweetaligen kunnen plezant uit de hoek komen
Dankzij vriend Tomas belandden deze twee foto's (linkerkolom), genomen op de Leuvensesteenweg te Evere, op mijn bureaublad. Humor kan hilarisch zijn en als ze iets zegt over onze samenleving
De Duitser Franz Marc (1880 - 1916) had iets met blauwe paarden. Waarom blauw zul je je afvragen? Je kunt een blauwe teen hebben of blauwe druiven eten of een blauwtje oplopen, maar een blauw paard, waar haalt ie het verdorie uit? Kunstenaars hebben nu eenmaal van die eigenzinnige ingevingen, dat is u wellicht al een tijdje duidelijk, en Marc, expressionist zijnde, vond dat hij daardoor de kracht van een paard weergeeft. Sommigen zien er een symbool in van de mannelijke seksualiteit dat iets dierlijks heeft. Geef toe: het heeft wel iets, hè?
IDYLLE Martialis (°40 - 102)
Mijn kleine huisje heeft een veilig dak, met rijpe druivenranken aan een olm. Kersen, rode appels: bomen vol, olijventakken hangen zwaar omlaag. En waar mijn perkje stroompjes water drinkt staat fijne groente, kruipt de malve, klimt papaver voor een ongestoorde slaap. En krijg ik zin om vogels te belagen, wil ik schichtige hertjes in mijn netten jagen, visjes aan mijn hengel halen: verder gaat dat niet, ’t is eerlijkheid en eenvoud troef. Geen duur gedoe voor mij het leven is zo kort! Hier wil ik zijn en blijven tot het einde van mijn dagen.
FUNERAL BLUES W.H. Auden (°1907 - +1973)
Zet alle klokken stil, snijd de telefoon af, Geef de hond geen kluif meer, voorkom zijn geblaf, Verbied pianospel, breng met omfloerste trom De baar naar buiten, roep de rouwklacht om. Laat vliegtuigen kermend cirkelen en in het groot Boven ons hoofd de boodschap schrijven Hij Is Dood Doe om de witte hals der druiven een crêpepapieren kraag, Zorg dat elke verkeersagent zwarte handschoenen draagt.
Hij was mijn Noord, mijn Zuid, mijn West en Oost, Mijn lange werkweek en mijn Zondagse troost, Mijn middag en mijn middernacht, mijn spraak, mijn lied. Ik dacht dat liefde eeuwig duurt, dat doet ze niet.
Sterren zijn overbodig, doof ze stuk voor stuk; Pak de maan in, blus de zon van ons geluk; Maai weg het woud, leg droog de oceaan. Want niets meer komt er ooit nog goed voortaan.
VERKIEZINGEN Mannetje in het midden: Het is een kalvarietocht geworden! Rechts: En voor één keer hangt de dief in het midden!
DE GROTE SCHOONMAAK: Wat zegt je score over jou?
4: Je wijst alles wat vreemd is of afwijkt van de norm af, maar aangezien je een eerder zachtaardige mens bent, stel je je niet te agressief op. Je handelt de zaakjes op een beschaafde manier af. Mooi zo.
5-8: Met vreemde snuiters of abnormale individu’s kun je niet zo goed over de baan, maar soms wordt het je te veel en als ze je uitdagen, kookt het potje over. Toch oppassen: zulke mensen hebben weinig normbesef en hebben zichzelf niet altijd onder controle. Zorg dat je steeds een boksijzer bij de hand hebt.
9-12: Wie er anders uitziet of een afwijkend gedrag vertoont, zet zichzelf buiten de maatschappij. Daarom vind je dat doorslaggevende argumenten nodig zijn om deze onverantwoorde lieden wakker te schudden. Discussie is uit den boze. Actie is het enige wat telt! Je bent een man (of vrouw) uit één stuk en nee, niet jij maar zij zijn de extremisten…
