Theun de Vries is in 1907 in Veenwouden geboren in een Doopsgezind boerenmilieu. Als schrijver is hij vooral bekend geworden met zijn romans "Stiefmoeder aarde" en "Het meisje met het rode



In vertellingen over zijn jeugd in en rond Veenwouden in het begin van de 20ste eeuw noemt Theun de Vries het dorp ‘De Zwarte Kuil’ vanwege de reputatie van diepe armoede, brutale marskramers en messentrekkers.
Tekenend voor die armoede waren de vele plaggenhutten, of spitketen zoals ze in Friesland worden genoemd,
in Zwaagwesteinde.
Een spitkeet moest volgens oud gebruik in één nacht worden gebouwd.
Als de schoorsteen ’s ochtends niet rookte, had de eigenaar van het land waarop de hut verrees het recht deze weer af te breken.
Veel plaggenhutten werden daarom ‘prefab’ gemaakt en in de omgeving verstopt. ’s Nachts werd dan met man en macht gewerkt om de spitkeet ’s ochtends af te hebben. De kleine plaggenhutten werden bewoond door grote gezinnen,
echtparen met meer dan tien kinderen waren geen uitzondering.
Sommige gezinnen hadden nauwelijks meer dan een dak boven hun hoofd, een tafel en een bedstee.
Bij gebrek aan borden en bestek werden de aardappelen van de tafel gegeten.
Privaten werden vaak door meerdere gezinnen gebruikt en vuil water werd via open goten en slootjes afgevoerd.
Alleen de sterksten overleefden deze slechte hygiënische omstandigheden.

Theun de Vries over Dantumadeel
In het boek Wilt Tjaarda beschrijft Theun de Vries zijn jeugd


Theun de Vries woonde net buiten Veenwouden aan De Zwette, de weg van Veenwouden naar Zwaagwesteinde. Hier beschrijft hij hoe men in Veenwouden over de inwoners van Zwaagwesteinde dacht.


Een marskramer uit Zwaagwesteinde

Langs het pad kwam in mijn richting een negotieman.
Ik had meer dan eens achter moeders rokken vandaan zijn zwarte, verwaten zigeunertronie opgenomen.
Hij heette Rodmer, maar iedereen noemde hem `de wereld op de rug', en mijn vader had mij uitgelegd dat Rodmer zo genoemd werd vanwege de houten mars met laatjes die hij op zijn rug droeg en waarin hij naar eigen zeggen de hele wereld te koop had.
Rodmers aanblik maakte mij bang, en niet alleen die van Rodmer. Hij was maar één van velen die uit de Zwarte Kuil afkomstig waren, een buurtschap verder dan Jagthorne, maar een van de ergste waarover men bij ons sprak.
Ik had die Kuil nooit gezien maar de mensen kende ik, zij kwamen uit de plaggenhutten en aardkrotten waarin zij huisden - zo had men mij verteld- langs de deuren met zelfgemaakte boenders en handschrobbers en alle soorten koopwaar.
Dikwijls waren ze zwart van haar en oogopslag, los in de mond en hardnekkig in het aanpraten van hun waar.
De vrouwen, zo wilde men, diefden waar je bijstond, en de mannen droegen messen die ze met één beweging te voorschijn konden halen en met de volgende beweging openknippen.
Zij gebruikten die messen volgens de verhalen ook op kermissen, harddraverijen en feesten in de omtrek, waar ze met geen andere bedoeling naartoe gingen dan om dat mes te hanteren.

Rodmer was voor mij een echte messentrekker.
Over zijn gezicht, dat de kleur had van koude koffie, lag een even koude spot uitgestreken.
Hij had een klein zwart snorretje en zijn hemd hing altijd open om zijn gespierde nek, wat hem in mijn ogen een avontuurlijk en losbandig voorkomen gaf.
Hij schoof, waar hij als negotieman aanklopte, zijn voet tussen de deur en liet het dreigement van zijn schaamteloze brutaliteit spelen, meer nog in zijn manier van doen dan in wat hij zei; het volk uit de Zwarte Kuil hield er een eigen manier van afpersing op na. Men kon hun dreigement alleen afkopen: een boender, een kam, een kaart kopen.
Rodmer en zijn soort spraken onze taal, maar voor mij bleven zij vreemd, uitheems en om alle redenen verwerpelijk.


In een ander verhaal vertelt hij dat hij samen met nog twee leerlingen van de lagere school in Veenwouden spijbelt.
In een bos zien ze aan de rand van een pad een mars van een marskramer staan.
Ook het volgende stukje vertelt Theun de Vries over de vooroordelen die men toen had over de inwoners van Zwaagwesteinde.

De Zwarte Kuil was het schriknest van de omgeving.
Wat daar woonde of liever krioelde aan scharensliepen, boendermakers, negotieventers, dieven en bedelvolk van beiderlei kunne, was bij ons al veroordeeld en verworpen voor wij ze kenden: het nakroost van heidekolonisten uit een vroegere eeuw met vreemd bloed en losse zeden. Toen wij nog klein waren en een van hen tegenkwamen - ofschoon ze net als zigeuners vaak in troepjes langs de deuren trokken, vooral de vrouwen - liepen wij om of wij verstopten ons tot ze voorbij waren.
Nu, in de hoogste klas van de dorpsschool, mochten wij niet meer zo laf en kleinmoedig zijn, maar dienden wij ons als kerels tegenover de gevreesde armoedzaaiers te gedragen... Zo redeneerde ik bij mezelf, terwijl mijn tanden lichtjes klapperden.
Ook Jelmer, de durfal, was van zijn stuk gebracht door de ontdekking dat wij een negotiekist voor ons zagen staan zoals de venters uit de Zwarte Kuil die op hun rug plachten te dragen: de kast met de laatjes vol koopwaar, aan de achterzijde met glimmend zeildoek bespannen. `Van wie zou die zijn?' fluisterde Jelmer. (Blz 228 Wilt Tjaarda van Theun de Vries).



Het goddeloos tolhuis














Een venter uit Zwaagwesteinde, getekend door Ids Wiersma

niezijl het plaatsje
waar theunis salomon de bruin
de zoon van
salomon levy en fokje theunis
geboren is...
(Theunis Salomons de Bruin
Geboren 15 maart 1788 in Niezijl. Man.)

en waar salomon ongeveer een jaar heeft gewoond.

meer over salomon weten

klik link

http://zoek.tresoar.nl/default.ashx?uilang=nl

salomon woonde in zwaagwesteinde
een groot deel van mijn voorouders komen uit zwaagwesteinde ( de bruin / loos )
daarom hier wat meer over zwaagwesteinde

Ytje Salomons de Bruin

Geboren 13 november 1792 in Zwaagwesteinde. Vrouw.
Overleden 12 juli 1875 in Zwaagwesteinde 82 jaar oud.

Gehuwd 21 november 1812 te Veenwouden (zelf 20 jaar oud) met de ongeveer 19-jarige:
Jan Durks Lourens
Geboren in 1793 in Westerein.
Overleden 19 juli 1835 in Westerein.

In 1797 woont Abel Wijbes Keuning op het Kollumer Vallaat, hij is sinds juli van het jaar daarvoor lid van het provinciaal bestuur van Friesland. Dat betekent dat hij op de hand van de Fransen is en dus patriot.
In februari van 1797 is het Kollumer Oproer. Vanuit het huis van Keuning wordt bericht naar Leeuwarden gestuurd naar het Frans gezag.

Later komt Jan Binnes, salomon levy, met een aantal aanhangers in het huis van Keuning om wraak te nemen, deze weet zich op tijd te verstoppen. Als hij was gevonden, had hem dat mogelijk de hals gekost.

Theunis de Bruin was koopman te Zwaagwesteinde. Hij handelde o.a. in koeien en paarden. Ook bezat hij nogal wat land en had hij enkele huizen in eigendom. Op 12.2.1842 koopt hij land te Zwaagwesteinde, C.602-C.603 voor de prijs van f. 12,-. Op 8.3.1844 heeft hij in eigendom: C.488, grasland, 1 bunder 18 roeden, 10 el. C.489, een tuin, groot 26 roeden, 10 el. C.490, huis, 7 roeden. C.491, grasland, 1 bunder, 26 roeden. C.497, huis met erf, 50 el. C.499, bouwland, 75 roeden, 90 el. C.500, grasland, 28 roeden, 80 el. C.500, land als grasland, 8 roeden. C.503, grasland, 46 roeden, 40 el. C.525, grasland, 75 roeden, 20 el. C.526, grasland, 74 roeden, 30 el. D.56, huis en erf te Veenwouden, 5 roeden, 10 el. D.57, huis en erf te Veenwouden, 4 roeden, 70 el. D.56 koopt hij op 2.4.1860 voor f. 345,- en D.57 in 1862 voor f. 427,-. Theunis had de volgende hypotheken: 12.5.1841, hypotheek f. 800,-, afgelost op 2.6.1854. 1.10.1842, hypotheek f. 500,-, afgelost op 30.5.1845. 14.3.1845, hypotheek f. 1.000,-, afgelost op 28.4.1876. 15.3.1845, hypotheek f. 200,-, afgelost op 6.12.1867. 2.6.1854, hypotheek f. 1.000,-, afgelost op 6.12.1867. 6.7.1859, hypotheek f. 1.000,-, afgelost op 13.3.1874. 4.7.1856, hypotheek f. 300,-, afgelost op 2.6.1876. 11.1.1858, hypotheek f. 2.000,-, afgelost op 30.5.1862. 14.9.1858, hypotheek f. 300,-, afgelost op 6.12.1867. 20.4.1860, hypotheek f. 500,-, afgelost op 9.12.1870. 20.4.1860, hypotheek f. 700,-, afgelost op 19.5.1862. 25.5 1862, hypotheek f. 3.500, afgelost op 24.5.1861. 30.5.1862, hypotheek f. 1.600,-, afgelost op 9.12.1870. 27.3.1863, hypotheek f. 400,-, afgelost op 25.11.1870. 15.7.1864, hypotheek f. 500,-, afgelost op 9.12.1870.

zoon van
Theunis Salomons de Bruin b: 15 MAR 1788 in Niezijl (Gr.)
Ootske Hendriks Elzinga b: 27 APR 1788 in Zwaagwesteinde

zoon van
Theunis Salomons de Bruin b: 15 MAR 1788 in Niezijl (Gr.)
Ootske Hendriks Elzinga b: 27 APR 1788 in Zwaagwesteinde

dochter van
Theunis Salomons de Bruin b: 15 MAR 1788 in Niezijl (Gr.)
Ootske Hendriks Elzinga b: 27 APR 1788 in Zwaagwesteinde

zoon van
Theunis Salomons de Bruin b: 15 MAR 1788 in Niezijl (Gr.)
Ootske Hendriks Elzinga b: 27 APR 1788 in Zwaagwesteinde

dochter van
Theunis Salomons de Bruin b: 15 MAR 1788 in Niezijl (Gr.)
Ootske Hendriks Elzinga b: 27 APR 1788 in Zwaagwesteinde

dochter van
Theunis Salomons de Bruin b: 15 MAR 1788 in Niezijl (Gr.)
Ootske Hendriks Elzinga b: 27 APR 1788 in Zwaagwesteinde



Name: Ytje Theunis de Bruin
Sex: F
Birth: 30 DEC 1823 in Zwaagwesteinde
Death: 28 NOV 1847 in Zwaagwesteinde
Note:
Geboorteakte Dantumadeel 1823, nr. 87
Overlijdensakte Dantumadeel, 1847, blad nr. 40 (suppl. nr. 1-8)

Father: Theunis Salomons de Bruin b: 15 MAR 1788 in Niezijl (Gr.)
Mother: Ootske Hendriks Elzinga b: 27 APR 1788 in Zwaagwesteinde

Marriage 1 Lieuwe Jeltes van der Meulen b: 24 SEP 1819 in Veenwouden
Married: 04 FEB 1844 in Rinsumageest
Note:
Huwelijksakte Dantumadeel, 1844, akte nr. 3
Man : Lieuwe Jeltes van der Meulen, oud 24 jaar, geboren te Veenwouden
Ouders: Jelte Lieuwes van der Meulen en Antje Jans Koop
Vrouw : Ytje Theunis de Bruin, oud 20 jaar, geboren te Zwaagwesteinde
Ouders: Theunis Salomons de Bruin en Ootske Hendriks Elzinga
Datum : 4 februari 1844, akte nr. 3

Children
1. Jelte Lieuwes van der Meulen b: 26 APR 1845 in Zwaagwesteinde
2. Ootske Lieuwes van der Meulen b: 05 OCT 1847 in Zwaagwesteinde

dochter van
Theunis Salomons de Bruin b: 15 MAR 1788 in Niezijl (Gr.)
Ootske Hendriks Elzinga b: 27 APR 1788 in Zwaagwesteinde

Name: Trijntje Theunis de Bruin
Sex: F
Birth: 05 MAY 1826 in Zwaagwesteinde
Occupation: Zonder beroep, wonende te Zwaagwesteinde 1848
Death: 05 JUL 1917 in Zwaagwesteinde
Occupation: Arbeidster, wonende te Zwaagwesteinde 1887
Occupation: Zonder beroep, wonende te Zwaagwesteinde 1917
Note:
Geboorteakte Dantumadeel, 1826, blad nr. 26 - In het jaar 1826, den vijfden Mei te Zwaagwesteinde is uit Theunis Salomons de Bruin aldaar en deszelfs huisvrouw Ootske Hendriks Elsinga een kind van het vrouwelijk geslacht geboren, waaraan den voornaam gegeven is van Trijntje.

Overlijdensakte Dantumadeel, 1917, akte nr. 131 - Trijntje de Bruin, 91 jaren, zonder beroep, geboren en wonende te Zwaagwesteinde, weduwe van Sijbren van der Veen, dr. v. wijlen de echtelieden Theunis de Bruin en Ootske Elzinga. Overleden op 5 juli 1917 des voormiddags ten half elf uur te Zwaagwesteinde. Aangevers: Thijs de Jong 47 jaren, arbeider, en Hein van Althuis, 37 jaren, koopman, beiden wonende te Zwaagwesteinde.


Father: Theunis Salomons de Bruin b: 15 MAR 1788 in Niezijl (Gr.)
Mother: Ootske Hendriks Elzinga b: 27 APR 1788 in Zwaagwesteinde

Marriage 1 Syberen Rudmers van der Veen b: 27 JUL 1818 in Kooten
Married: 09 JUL 1848 in Rinsumageest
Note:
Huwelijksakte Dantumadeel, 9 juli 1848, akte nr. 32 - Sybren Rudmers van der Veen, 29 jaren, geboren te Kooten, dagloner, wonende onder Kooten, zoon van Rudmer Sjierks van der Veen, dagloner aldaar en van Janke Lieuwes van der Meulen overleden. Geadsisteerd van gemelde zijnen vader en Trijntje Theunis de Bruin, 22 jaren, geboren te Zwaagwesteinde, zonder beroep, wonende aldaar, minderjarige dr. v. Theunis Salomons de Bruin, koopman en Ootske Hendriks Elzinga, zonder beroep, echtelieden wonende aldaar, Geadsisteerd van gemelde zijne Ouders. Getuigen: Sipke Jans de Roos, 45 jaren, kastelein. Dirk Steringa, 32 jaren, koopman. Willem Stemmers Duyff, 45 jaren, veldwachter. Sipke Baarsma, 39 jaren, klerk, allen wonende te Rinsumageest en allen aan de comparanten niet vermaagdschap of verwant. De getuigen hebben deze huwelijksacte na gedane voorlezing, benevens ons onderteekend en de comparanten en denzelver ouders verklaard niet te kunnen schrijven, als zulks niet geleerd hebbende.

Bijlagen: Nationale Militie: Sybren Rudmers van der Veen, geboren te Koten den 27 July 1818. Van beroep Boerekn. Zoon van Rudmer Sjierks en van Janke Lieuwes vd Meulen. Van beroep arbeider. Wonende te Koten. Aangezigt: ovaal. Voorhoofd: rond. Oogen: blauw. Neus: ordinair. Mond: idem. Kin: rond. Haar en wenkbraauwen: blond. Merkbare teekenen: geene.
Children
1. Ytje Syberens van der Veen b: 29 MAY 1849 in Kooten
2. Janke Syberens van der Veen b: 04 NOV 1850 in Kooten
3. Ootske Syberens van der Veen b: 29 DEC 1852 in Zwaagwesteinde
4. Ootske Syberens van der Veen b: 31 DEC 1853 in Zwaagwesteinde
5. Akke Syberens van der Veen b: 06 NOV 1856 in Zwaagwesteinde
6. Theunis Syberens van der Veen b: 02 FEB 1859 in Zwaagwesteinde
7. Rudmer Syberens van der Veen b: 26 SEP 1861 in Zwaagwesteinde
8. Akke Syberens van der Veen b: 17 MAY 1864 in Zwaagwesteinde

zoon van
Theunis Salomons de Bruin b: 15 MAR 1788 in Niezijl (Gr.)
Ootske Hendriks Elzinga b: 27 APR 1788 in Zwaagwesteinde

dochter van
Theunis Salomons de Bruin b: 15 MAR 1788 in Niezijl (Gr.)
Ootske Hendriks Elzinga b: 27 APR 1788 in Zwaagwesteinde

Name: Salomon Levy
Sex: M
Birth: 1751 in Hessen, Duitsland
Death: 17 MAR 1798 in Leeuwarden
Occupation: Slachter, veehandelaar, koopman
Note:
Dossier 5031 - Salomon Levi
Bevat een plakkaat gedateerd 9 augustus 1797 (het Landschapshuis binnen Leeuwarden) TEKST (gedeeltelijk leesbaar) (Voorts bevelen wij alle logementhouders, Herbergiers, tappers, en andere Winkel- en Neering- doende Lieden/ om die geene/ welke in hunne huizen zodanige daaden mogten pleegen/ en gesprekken voeren/ als vooren omschreeven zijn/ aanstonds/ en zonder eenig tijdverzuim/ aan de Municipaliteiten en Fiscaals aan te brengen/ met opgave van de naamen en woonplaatsen der Persoonen/ welke daar bij teegenswoordig geweest zijn; zullende die geene/ welke hier in nalaatig zijn/ booven verbeurte van Tap, als verdagte Persoonen worden gedetineerd. Verzoeken eindelijk alle brave burgers, en inzonderlijk de Officieren der gewaapende Schutterijen, om mede toezigt te houden op overtreedingen tegen dit ons Placaat. En op dat niemand hier van eenige ignorantie zal kunnen pretendeeren/ zal deeze alomme in dit Gewest worden gepubliceerd en geaffigeerd/ ter plaatsen waar zulks gewoonlijk geschied: want wij zulks alzoo tot Heil des Volks/ bewaaring der rust en waarschouwing der Ingezetenen/ verstaan te behooren. ... Dat alle die geene/ welke zig vergrijpen aan daaden/ waar door de Openbare Rust/ de persoonlijke veiligheid der Ingezetenen/ in hunnen Wooningen/ of buiten deselve/ wordt gesoord/ of hun eenig molest word aangedaan/ over het al of niet dragen van geoorloofde Teekenen/ of Versieringen; of eenige aanranding op hunne Persoonen/ Wooningen of Goederen mogt worden ondernoomen; gelijk ook allen die anderen tot dergelijke daaden mogten hebben aangezet/ (al schoon de daad er niet op gevolgd waare) ingelijk met de dood zullen worden gestraft. ... tegen den Staat/ tegen het Volk zelvs van Nederland/ te doen werken/ zig schuldig maaken aan verraad tegen de Onvervreembare Souverainiteit van het Volk/ en daarom ook/ zonder eenige ontferming hoe ook genaamd, met de dood zullen worden gestraft.

Articulen Examinatoir voor de Procureur deeser Landschappe Rat: Off: Klager CONTRA Salomon Levij van Swaagwesteijnde Gevangen en Beklaagde. Om daar op door een Lidt van de Raad van Justitie als Commissaris te worden verhoord.

1e dat de gevangen vrijdag morgen den 26e Augustus 1796 geweest is te Feenwouden
2e en toen aldaar van Jouke Jans heeft gekogt twee gestoolen lammen voor elf car. gldns.
3e dat hij gevangen deselve lammen direct naar zijn huijs of woning heeft gebragt.
4e en ook die dag heeft willen slagten hebbende reeds een daar van de keel uitgesneeden.
5e en onder het bedsteede verborgen
6e dat hij gevangen voor af order gegeven heeft aan Jouke Jans om hem vette schapen te besorgen.
7e zoo als ook aan hem besorgd heeft.

Nicolaas Scheltema

Burgers, Raaden van Justitie!
Nevens gaande informatien weegens het vinden van Twee Lammen ten huijse van Salomon Levij, Koopman te Zwaagwesteinde, en vier Drenten in het land van Gerrit Wybes, huisman in de Valom onder Murmerwoude, hebben wij de Eene hier nevens aan Uwl: door onzen Executeur over te zenden.
Wij hebben niet kunnen nalaaten om provisioneel de gevondene Lammen en Drenten, als mede de Persoonen van Jouke Jans en Salomon Levij in goede bewaring te neemen, voorts hebben wij van de gedetineerden hunnen confessien af genomen, dewelke wij hier nevens mede aan Uwl: laaten toekoomen. Wij beveelen Uwl: in Godes heilige Protectie, en verblijven na toewensching van heil, en aanbod van Broederschap. Uwl: toegenegene Medeburgers. Die van 't Geregte van Dantumadeel, Douwe Johannes. Damwoude, den 27 Aug. 1796.

Confessie van Zalomon Levij, koopman te Zwaagwesteinde dog thans gedetineerde bij het Geregte van Dantumadeel.
Zalomon Levij, Koopman te Zwaagwesteinde, oud ongeveer 44 jaar, thans gedetineerde bij den geregte van Dantumadeel, confiteerd dat hij donderdag nagt is te huis geweest, dog dat hij op vrijdag den 26e Aug: 1796 's morgens ongeveer 8 uur is gekomen ten huise van Sjoukje Jans, huisvrouw van Douwe Dirks arbeider te Feenwouden met oogmerk of deselve ook iets hadden te verkoopen, dat deselve aldaar heeft gevonden eenen Jouke Jans, arbeider te Feenwouden, dat de gedetineerde en Jouke een Kopje Thee met Sjouke Jans hebben gedronken, en wanneer zulks verrigt was heeft Jouke de gedetineerde aangesogt om vier Drenten van hem te koopen, dog dat de gedetineerde sulks van de hand heeft geweesen, hier op heeft Jouke de gedetineerde gepresenteerd om twee Lammen aan hem te verkoopen, het welk de gedetineerde heeft goedgekeurd, dog begeerde deselve eerst te sien, hier op zijn de gedetineerde en Jouke Jans gegaan na een stuk land toebehorende aan Douwe Eelkes, huisman te Zwaagwesteinde, alwaar de lammeren waaren, en wanneer de gedetineerde deselve had besien heeft de gedetineerde Jouke Jans gevraagd waar de Lammen weg had en voor welke prijs deselve heeft gekogt, waar op Jouke de gedetineerde heeft geantwoord, dat de Lammen te Dokkum had gekogt voor tien Carglds, de gedetineerde heeft hier op Jouke Jans Elf Caroli Guldens voor de Lammen geboden, en voor welke Somma Jouke de gedetineerde de Lammen heeft verkogt, hier op heeft de gedetineerde direkt vier Guldens aan hem betaald en nog aan hem verschuldigt is zeven Caroli Guldens, meer van de zaak niet wetende, sloot na duidelijk voorlesinge. Actum, te Damwoude den 27 Aug: 1796, Douwe Johannes.

Dossier 5305 - Salomon Levij
(Aantekening: Het Hoff committeert den Burger Harinxma om de gev: op deese naderer Artln te examineren, Act. den 24 Oct. 1797. ... Gediend en geleverd den 14 Nov. 1797.) Nadere Articulen Examinatoir ... CONTRA Zalomon Levy van Collumer swaag westeijnde gevangen en beklaagde.
No. 1. H(endrik). G(ialts). Sanburg, Scherprechter der Provincie Vriesland, oud 36 jaren, verklaart en attesteert bij deesen dat hij getuijge op vrijdag den 3de februari 1797 als dienaar van den Hove van Justitie van Vriesland, met Adam Marinus mede dienaar van Gemelde Hove in het Regthuijs te Collum in bewaaring hebben gehad eenen door haar geapprehendeerde Abele Reijtses, dat op dieselve dag sig voor genoemde Regthuijs hebben vervoegd eene geheele Bende oproermakers van Collumer Zwaag Westeinde, dat hij getuijge op dat tijdstip om reeden rede kennisse van haar komst hadde, gewaapend in de voordeur stonde; en aan haar heevt gevraagt wat zij so gewapent aldaar zouden doen; dat hier op een Jood met naame Salomon Levi zeijde wij willen Aeble Reitses los hebben, dat is geen schelm of diev; dat hij getuijge hier op heeft gesegt wij laete hem niet los, of het geregte moet ons daar toe orders geeven, dat deese jood hier op heevt gesegt, hij zal er uit; dat hij getuijge hier op gesegt heevt dat zij hadden toe te sien wat zij deeden, dat hij getuijge en zijn mededienars aldaar waaren als dienaars van het Hof van Justitie en op derselver order dat hij Salomon Levi hier op gesegt heevt het Hoff is hier Geen tel, daar schijtte wij wat op, hij zal er uit; dat hij Salomon Levi met de overige Bende voor de getuijge staande, een degen in de hand hadde, dat onder des nog een geheele menigte dit Regthuijs naderden, roepende is hij er nog niet uit; toe maar, er maar in; waar op hij Salomon Levi hem getuijge de deegen op de Borst zette en de andere van die bende sodanig indrongen dat hij getuijge en zijn mededienaer agter uijt moesten deinsen, en de gevangene aan deese bende overlaten, de getuijge geevt reden van wetenschap als in deesen gemeld neemt aan dit verklaarde met Eede te bevestigen. Leeuwarden, den 16 8br (Oktober) 1797.
No. 2. Adam Marinus, dienaar 's Hofs van Justitie van Vriesland, verklaart bij desen dat hij getuijge op vrijdag den 3de febr: 1797 als dienaar van voornoemden Hove met H.G. Sandburg mede dienaar van Vrieslands Hof in het Regthuijs te Collum in bewaring hebben gehad eenen door haar getuijgen geapprehendeerden Abel Reijtses, dat op deselve dag, sig voor voornoemde Regthuijs hebben vervoegd eenen geheele Bende oproermakers can Collumer Zwaag Westeinde, dat de getuijge Sandburg op dat tijdstip, om reeden rede kennisse van haar komst hadde, gewaepend in de voordeur stonde en aan haar heevt gevraagt, wat zij so gewapent aldaar zouden doen: dat hier op een Jood met name Salomon Levi zeijde wij willen Aeble Reijtses los hebben, dat is geen schelm of diev, dat hij getuijge hier op heeft gesegt, wij laate hem niet los of het geregte moet ons daar toe orders geeven; dat deese jood hier op gesegt heevt, hij zal er uit: dat hij getuijge hier op gesegt heevt dat zij hadden toe te sien wat zij deeden, dat hij getuijge en zijn mededienaar aldaer waaren als dienaers van het Hof van Justitie en op derselver order - dat hij Salomon Levi hier op gesegt heevt, het Hof is hier geen tel, daar schijtte wij wat op, hij zal er uit. - Dat hij Salomon Levi met de overige Bende voor de Getuijge staande, een deegen in de hand hadde, dat onder des nog een geheele menigte dit Regthuijs naderden, roepende is hij er nog niet uit; toe maar, er maar in. Waar op hij Salomon Levi hem getuijge de deegen op de Borst zette en de andere van die bende sodanig indrongen dat hij getuijge en zij mede dienaar agtter uit moesten deinsen en de gevangene aan deese bende over laaten de getuijgen geevt Reeden van Weetenschap als in deesen gemeld, neemt aan dit verklaarde met Eede te bevestigen, in kennis mijn hand, Leeuwarden, den 17de October 1797.
No. 3 en 4. Jacob Aukes en Piettie Wiebes, Egtelieden woonagtig onder Zwaagwesteinde beijde van Competenten ouderdom, verklaren bij desen dat op Sondag nademiddag den 5de febr; 1797 ten haaren huijse gekomen zijn Eenige personen waar onder de Jood Salomon Levi, voorsien met een degen, schijnende so 't scheen, alle zeer verslagen, dat deese Salomon Levi zijn deegen voor het huijs in de grond heeft gestoken, welk van de kinders van haar getuijgen is gesien, dat deze bende niet lang aldaar geweest is, maar van daar vertrokken zijn ingevolge haar seggen ijder na zijn huijs, dat haar getijges kinderen na zulx deese deegen uit de grond hebben gehaald en welke deegen door haar getijgen op haar Cast is gelegen, En bewaerd tot dato deeses den 2de October 1797, wanneer dezelve door haar getuijden aan de Procureur Joh. Stroband is overgelevert, de getuijgen geven rede van wetenschap als in desen gemeld, neemen aan dit verklaaren met Eede te bevestigen. Zwaagwesteinde, den 2de October 1797.

CONFESSIE van Salomon Levi van Collumerswaag westeinde dog thans gevangen op het Blokhuijs.
Zeggende hij gevangen daar bij dat ongeveer zeven en veertig jaar oud is en dat wel op zekeren tijd gedwongen is om meede te gaan naar Collum, weet niet anders dan altijd goed gestaan te hebben met Abele Keuning geheel nooijt iets kwaad gedagt of gezegt te hebben van aan riemen snijen of dat Abel Keuning van kant moeste zegt geen bloote sabel gehad te hebben maar wel een stok niemand gedwongen te hebben ook niemand gedreigt te hebben de kop te klooven en de glaasen in te slaan dat om die reedenen ook geen mensch heeft meede gesleept teegen zin en wil alzoo niemand voor hem gev. behoevde te vreesen meer niet zeggende sloot zijn confessie naar deugdelijke voorleesing. Actum op het Blokhuijs, den 7 Sept. 1797. Nicolaas Scheltema, Proc. Gen.

VONNIS:
Alzo den Hove van het voormalig gewest Friesland uit de Confessien van Salomon Levij van Collumerswaag westeinde dog geboortig van Hessenland, oud 47 jaaren, tegenwoordig gevangen en anderszins uit de procedures genoegzaam gebleken is; dat de gev. op den 3 Febr. 1797 met eene geheele bende Oproermakers van Collumerzwaag westeinde, gewapend met een deegen, is op getrokken naar het rechthuis te Collum, alwaar twee dienaers van de Criminele Justitie eenen Abele Reitzes In bewaringe hebbende, gewapend in de voordeur stonden, die hun vraagden wat zij dus gewapend aldaar zouden doen? dat de gev. aan het hoofd van die oproerige bende en als aanvoerder van dezelve, geantwoord heeft: wij willen Abele Reitses los hebben, dat is geen schelm of dief, dat een der dienaeren daar op gezegt hebbende, wij laaten hem niet los, of het Gerechte moet ons daar toe order geeven, door de gev: daar op geantwoord is hij zal er uit, dat een der gemelde dienaeren hem gev. en makkers heeft gewaarschuwt, met te zeggen, dat zij hadden toe te zien, wat zij deeden, alzo aldaar waaren in qualiteit als dienaeren van het Hoff van Justitie en op deszelfs orders de gev. daar op gezegd heeft, het Hoff is hier geen tel, daar schijte wij wat op, hij zal er uit, dat de gev. met de deegen in de hand voor de dienaars staande, onderwijl dat nog een geheele meenigte dat Rechthuis naderde, en roepende, is hij er nog niet uit, toe maar, er maar in, daar op den eenen dienaar den deegen op de borst gezet heeft, terwijl de overige bende oproermakers zodanig indrongen, dat de dienaers agter uit moesten deinzen en Abele Reitses aan hem en de overige geweldenaars overlatende, dat de gev. op Zaturdag den 4 Febr. 1797 met een bloote Sabel of deegen in de hand, anderen heeft gedwongen, en wel voornamelijk Jacob Aukes en Jane Willems, beide woonagtig te Collumerzwaag, om met hem en de oproerbende te gaan, dreigende hun anders de kop te kloven en de glazen in te slaan, dat de gev. hier door menschen heeft mede gesleept, welke tegen zin en wil, enkel uit vrees voor zijne dreijgementen hem hebben moeten volgen, dat de gev. op dien dag met een hoop muitelingen of oproermakers op weg is geweest naar Dokkum en bij die gelegenheid gezegd heeft: dat zo hij Abele Keuning ontmoette, hij dezelve aan riemen zoude snijden, dat hij gev. niet verre van de wooning van Abele Keuning af zijnde, heeft gezegd dat voorn. Abele Keuning van kant moestte, zijnde de gev. 's anderen dags ook nog gewapend met een deegen in geselschap van anderen gekomen aan het huis van Jacob Aukes te Zwaagwesteinde, waar omtrent dien deegen toen in den grond gestoken en gelaten heeft. - dat de gev. zich dus als een der voornaamste oproermakers en aanvoerders der Muitelingen heeft gedragen en alzo zich schuldig gemaakt aan daaden die anderen ten exempel wel zwaarlijk behooren te worden gestraft.
Zoo is 't, dat het voorschr. Hof op alles rijpelijk gelet ende geconsidereert hebbende, het geene men in deezen behoorde te considereren, in de naame en van wegen het Bataafsche Volk, den voorn. gev. heeft gecondemneert en condemneert hem bij deezen, omme bij den scherprechter op het Schavot geleijdet, aldaar met den Zwaarde geexecuteert en alzo van het leeven ter dood gebragt te worden. Actum den 17 Maart 1798.

Verklaaring afgelegd door den Burger Jan Coopmans voor de Commissarissen uit de vereenigde Commissien van Corespondentie en gedeputeerden de Burgers H. Cuperus en F: Dublinga, benevens den Secretaris H: W: Alma.
No. 1. De Burger Jan Coopman, oud twee en twintig jaren, woonagtig in Collumerland onder westergeest, verklaard waar te zijn, dat hij op Saturdag den 4 Februarij 1797 ongeveer een uren naademiddag, door een hoop der muitelingen gedwongen is geworden meede te gaan naa Dockum, nog niet bewust is wie, of hoe de naamen zijn van hun, die hen gedwongen hebben, dat hij op weg zijnde met de hoop naa Dockum had hooren zeggen, van eenen Kobus Jurjens, dat hij geweest was op het Collumer verlaat bij Abele Keuning, dat hij dezelve aangetast had, waar op Keuning hem uit vrees de hand had gekust, en hij daar op ten antwoord gaf, bliksem wilt gij mij bijten, dat zig onder deeze hoop bevond een Feike Luitzes, die de meenigte aanvoerde en courrageerde en op Dockum los te gaan, dat daar naa op Leeuwarden zouden los gaan, dat verders nog onder de meenigte waaren een Marten Joukes schoolmeester van Driesum, die ook als een der hoofden scheen te ageeren, dat deeze te paard had gezeeten om te spioneeren hoe het bij Dockum gesteld was, dat eene Salomon zijnde een Jood, woonagtig te Zwaag of Westerende, zig zeer brutaal had gedraagen, en had gezegd dat zoo hij Abele Keuning ontmoete dezelve aan riemen zoude snijden, dat onder de hoop meerdere aanvoerders waaren, die egter bij hem Coopman in persoon niet bekend zijn; dat hij de meenigte die bij het huis ter noord bij elkanderen geweest zijnde, begroot op drie duizend, dog dat bij het laatste tolhek aan Dockum een hoop agter zijn gebleeven, die den getuige oordeelde dat uit vrees niet verder durfden avanceeren. Nog verklaart de getuige dat bovengenoemde Feike Luitses als gecommitteerde scheen benoemd te zijn, wijl hij aldus door de muitelingen wierd genoemd. Verders verklaard den getuige dat in de schuit, waar uit de militairen door het Canaille gehaald zijn, zig ook had bevonden een Louw, bijgenaamd Corporaal, dat hij van dezelve had hooren zeggen tot de meenigte mannen ik heb er de geheele dag de kop goed voorgehouden past nu op dat wij het bewaaren, dat de getuige niet weet dat gemelde Louw de Soldaaten meede hadde gedwongen, maar wel van hem had hooren zeggen, dat er goed volk in de schuit was: dat nog verder door de meenigte was gezegd, dat wanneer Sijberen van Rijs lid van den gerechte van Dockum door hun ontmoet wierd, dezelve van kant zoude brengen, waar op een Anderies Heintje had gezegd, Jaa, die mag er wel aan dat is een groote Patriot. De getuige niet meer weetende, etc. Aldus afgelegd voor ons onder geteekende Commissarissen uit de vereenigde Commissien van Correspondentie en gedeputeerden uit het Prov: Best: van Friesland en meede door de getuige zelve verteekend. Was get. Jan Koopmans. H.D. Dublinga, A. Cuperus, H. W. Alma.

Informatien genoomen bij den gerechte van Dantumadeel wegens gepleegde baldadigheeden en verregaande verkeerde uitdrukkingen zo voor als op den 4. Febr. 1797.
No. 2. Sijds Fopkes huisman te Birdaard, oud 37 jaar, ... deponeert dat hij op Saturdag den 4 Februarij 1797 's avonds ongeveerd tien uur Dominee van Giffen, predikant te Burdaard en Jan Foppes, huisman aldaar, op de weg te Birdaard is tegen gekoomen, en wel een weinig na die tijd dat de Canonnen te Dockum tegen de oproerige bende waaren gelost, tegens Dominee van Giffen heeft gezegd, Dominee wat gaat het er door, dat Dominee van Giffen daar op heeft gezegd dat had ik al gedagt, want ik heb wat, Jan heeft wat, en gij hebt wat, dat soekt de regering ons te ontnaderen want zo kan de regeering niet, het verwondert den deponent Ganschelijk niet dat Dominee van Giffen zulke uitdrukkingen durfde te voorschien brengen, vermits dezelve bij hem bekend staad niet alleen voor een volstrekte tegen werker van de tegenwoordige regeeringsvorm, maar daar en boven voor zulk een perzoon dewelke de ingesetenen niet anders dan quade denkbeelden soekt in te boesemen, meer van de saak niet wetende, etc.
Jane Willems arbeider te Collumer Swaag oud 27 jaar, ... deponeert dat op vrijdag den 3 Februarij 1797, Alberd Foppes mede aldaar woonagtig de getuige heeft aangezegd on zig te Collum te vervoegen en als dan de gevangene mede te ontslaan, dat de getuige daar op na Collum is opgereijst en wanneer daar was gekomen, dat er veel menschen bij malkander stonden voor het Regthuis, dat de getuige direct gehoord heeft dat de gevangene was ontslagen, daar op weder na huis is gereijst, verders verklaart de getuige dat op Saturdag den 4 dito bij hem zijn gekoomen Jacob Taedes van Collumerswaag en Zalomon Levij van Swaagwesteinde, hem getuige dwingende om op de weg te komen of dat hem anders de kop zouden klooven, de glasen inslaan, en veel dreigementen meer dat de getuige bevreest is geworden, en zig daar op op de weg heeft vervoegd en gereijst met meer anderen de weg op na Swaagwesteinde, dat daar op den Supstituut Procureur Generaal (=Groenia) eenige Dienaars en gewapende burgers de getuige zijn tegen gekomen en hem en meer andere in de Kerk te Collum hebben gebragt, zijnde de deur eenige tijd daar na met geweld weder geopend, waar op de getuige en de anderen uit de Kerk zijn gegaan, hier op is de getuige van Collum na het Collumer verlaat gereijst en wanneer digt bij het huis van Abele Keuning was, heeft Abele hooren kermen, dog dat zig niet durfde in huis begeven om hem te helpen, eindelijk verklaarde de getuige dat Zalomon Levij, wanneer niet verre van Abele Keunings huis af waaren gezegd heeft, dat Abele van kandt moest, dog dat de getuige Salomon bij het Schouder heeft gevat, en gesegd neen, daar niet heen, waar op de getuige na huis is gereist, meer van de saak niet weetende, etc.

No. 3. Harmen Thomas, arbeider te Collumerswaag, oud 55 jaar, ... deponeert, dat Alberd Foppes can Collumerswaag hem op vrijdag den 3 Februarij 1797 aansegging heeft gedaan om na Collum te reijsen en als dan de gevangen aldaar weeder te ontslaan, dat de getuige een endweegs is gereijst, weeder na huis is gekeerd, verders verklaard de getuige dat op Saturdag den 4 dito ten zijnen huise is gekomen Jacob Taedes van Collumerswaag en Salomon Levij van Swaagwesteinde ieder met een bloote sabel in de hand, dat gemelde persoonen de getuige hebben gedwongen, na Swaagwesteinde te reijsen, of dat hem anders de kop zouden klooven, de glasen in slaan, en andere uitdrukkingen meer, dat de getuige bevreest zijnde geworden zig een weinig derwaards heeft begeven, dog dat de Substituut Procureur Generaal, eenige dienaars en gewapende mannen de getuige na Collum in Kerk hebben getransporteert, dog dat de deur eenige tijd daar na met geweld wierd geopend waar op de getuige weder na huis is gegaan, meer van de zaak niet weetende, etc.

No. 4. Jacob Aukes, knegt van Jan Jarichs huisman te Collumerswaag oud 22 jaar, ... verklaard dat op den 3 Februarij 1797 ten huise van de Boer Jan Jarichs is gekomen (wanneer de Boer en vrouw uit waren) ongeveer 3 uur Salomon Levij en Pieter Cornelis beide te Swaagwesteinde, dewelke de getuige drongen om meede te gaan, of wilden de getuige doodslaan; waar op de getuige is medegegaan tot Hedde Eebes, wonende bij Collum, alwaar de getuige zig versteeken heeft, en is te rug gereist, meer van de zaak niet weetende, etc.

PRO PAUPERE CAPTIVO Remonstrantie voor Salomon Levij van Collumerzwaag, gevangen en beklaagde CONTRA De Procureur Generaal van dit gewest rat: off: klaager. ... Dat de gevangen op den 4 Febr. 1797 gedwongen is geworden om met eene verzamelde menigte van zijn huis af te gaan na het huis ter Noord toe, als wanneer hij eene gunstige geleegenheid vonde om uit het gezichte der meenigte te geraaken en alzoo te ontkoomen. Dat egter de klaager hem ten laste legt dat hij gezegd zou hebben dat als hij Keuning, of Abele Keuning vond, den zelven aan riemen zoude snijden. Dan de klaager heeft zulks door een getuige, Jan Coopmans, beweesen, dog deeze eene getuige is als geene, dan hoe weinig staat te maaken is op deeze Jan Coopmans, is Ulieden Raaden reeds gebleeken uit 't Proces van Louw Johannes, waar toe de gevangen zich refereert.
De beschuldiginge van Jane Willems behelst, dat deze gevangene op Saturdag den 4 Febr. 1797 den getuige zoude gedwongen hebben om op de weg te koomen of dat hem anders de kop kloven, de glasen inslaan zou, etc. moet Ul: al suspect voorkomen, dewijl voor eerst de gevangen alleen geen grote vreese ijmand konde aanjaagen, wijl hij een klein en geensins sterk persoon is, maar ook bovendien des gevangens reporbatoire getuigen Fokke Abrahams en Tjepke Djoerds deponeren dat hij Jan of Jane Willems onder de oproerige menigte op weg geweest is, niet behoevende gedwongen te worden. Verders koomt een Harmen Tomas op, die zegt, dat de gevangen op Saturdag den 4 Febr. 1797 ten zijne huise gekomen is, met een bloote sabel in de hand, hem dwingende om met na Zwaagwesteinde te reijsen, of anders hem de kop en glasen in te zullen slaan, - dog hoe weinig credit die Harmen Tomas verdient, blijkt uit de reporbatoire getuigen Hendrik Geerts en Baukje Tjeerds die deponeren dat hun kind een oorijser verlooren had, dat Harmen Tomas 't zelve ras te Dokkum verkogt had sonder sulks bekend gemaakt te hebben, dus hij als dief was, te meer dat zij 't hem overgeslaagen hadden, dog dat hij 't sterk ontkend had. Egter toen hij Harmen Tomas de zaak naader indagte, en bevreesd wierde, of men hem desweegens niet in 't kastje zoude sluiten, heeft hij 't naderhand voor die getuigen geconfesseerd, en drie guldens daar van te rug gegeeven. Dan verhaalt eindelijk de getuige Jacob Aukes, dat hij door de gevangen op den 3 Febr. 1797 circa drie uur te Collumerswaag gedwongen is geworden om met te gaan, 't welk immers suspect is, daar hij zelve vrijwillig op de weg geweest is, volgens de reporbatoire getuige Lammert Annes, en nog meerder wort dit twijffelagtig, en strijdig, daar in 't nader Proces Hendrik Gialts Sandurg en Adam Marinus voorgeeven dat de gevangen op die tijd te Collum voor 't regthuis zou geweest sijn, hoewel de gevangene zulks stellig ontkent. Etc.

Bron: Speciecohier 1794 Zwaagwesteinde: nr. 99.
Salomon Levy na 't Gedemolieerde, de vrouw in Groningerland; op de plaats zit nu Tade Sybes, gealimenteerd van alhier.

Bron: Kollumer Oproer 1797 (Berend van der Veen).
Op een lijst van 14 maart 1797, een maand na het Kollumer oproer, komt Salomon Levi voor met de toevoeging 'gevlugt'.

Uit: De Joodse gemeenschap in het Groninger Westerkwartier, Peize en Roden. Pag.25: In 1787 woonde in Niezijl een Salomon Levij. Van deze man weten we iets meer doordat hij zich op 15 december 1789 voor het Hof van Friesland moest verdedigen tegen de beschuldiging dat hij twee schapen gestolen zou hebben uit het land van Jan Zuirds uit de Westerhorn onder Lutjegast. Hij vertelde bij die gelegenheid dat hij rond 1759 was geboren in Hessenland, "vandaar door het Paderbornsche en Munstersche is gereisd na IJme Til (Enumatil?), alwaar hij zig een paar dagen heeft opgehouden". Daarna was hij gaan wonen in Niezijl. Een bijzonderheid was dat hij daar ging samenwonen met een niet-joodse vrouw met wie hij niet getrouwd was. Zij heette Fokje Theunis en was in 1759 geboren in Burum. In 1788 kreeg het paar in Niezijl een zoon Theunis. Na 3 4 jaar in Niezijl gewoond te hebben vertrok het gezin naar Zwaagwesteinde in Friesland, waar Salomon als "slagter en coopman" een beter bestaan meende te vinden. Door een getuige in de zaak van de twee schapen werd Salomon Levij omschreven als "een persoon klein van statuir.. gelijkende seer wel na een Jood". Pag. 27: Tekenend voor de omzwervingen van een "reysende Jood" zijn de ervaringen van Salomon Levij. Nadat hij zijn geboorteplaats in Hessen had verlaten trok hij eerst enige tijd door Duitsland. Na verloop van tijd belandde hij in de Republiek. Waarschijnlijk via de stad Groningen kwam hij terecht in Enumatil. In dit kleine dorp zal hij wel gelogeerd hebben bij Izak Abrahams. Het was gebruikelijk dat joden die een gevestigd bestaan hadden weten op te bouwen gastvrijheid verleenden aan rondtrekkende geloofsgenoten. Het bleek niet mogelijk om in Enumatil te blijven en na korte tijd vertrok Levij naar Niezijl. Hij wist vergunning te krijgen om daar te gaan wonen. Economische argumenten (verbetering van zijn slagerij en koophandel) deden hem na enige jaren besluiten om door te trekken naar Kollumerzwaagwesteinde.


Marriage 1 Fokje Theunis b: 1751 in Pieterzijl (Gr.)
Note: Salomon had rond 1786 een buitenechtelijke relatie met Fokje Teunis. Uit "De Joodse Gemeenschap" in het Groninger Westerkwartier, Peize en Roden: C 1786, d.w.z. dat ze toen leefden in concubinaat.
Children
1. Theunis Salomons de Bruin b: 15 MAR 1788 in Pieterburen (Gr.)
2. Ytje Salomons de Bruin b: 13 NOV 1792 in Pieterburen
3. Aaltje Salomons de Bruin b: NOV 1793 in Zwaagwesteinde

salomonlevy straat

voor de duivel
niet bang
die ken ik

je hebt ook het verhaal
dat er twee broers waren
de een hete lammert van de ander weet ik zo even niet
het waren tweelingen
eentje is verdronken
in de kollumerzwaag
hij had te diep in het glaasje gekeken
wie weet hier meer van??

mijn oma
jantje de bruin
was ook echt een handelaar


ook gaat het verhaal dat zij in een woonwagen heeft gewoond

mem zo als iedereen
mijn oma noemde
is ongeveer in 1958??
in de woonscheephaven in groningen terecht gekomen
daar heeft mijn vader (aalf loos)
mijn moeder ontmoet

mijn moeder komt uit een schippers fam

maar voor dat mem jantje de bruin
in de woonscheephaven kwamen wonen
hebben zij eerst nog ergens anders
in de stad groningen gewoond
wie weet hier meer over???

HERINNERINGEN VAN ZO,N 50 JAAR GELEDEN.
Zwaagwesteinde was toen een lang uitgestrekt dorp,en rondom het dorp waren allemaal zandpaden ,en aan een van deze zandpaden lag het zandpad de Vogelenzang .Rechts van de ingang van de Vogelenzang woonde een broer van mijn opa Hendrik de Bruin,in een klein huisje met een rieten dak /
Alles was van binnen in de woning ook zeer klein ,en je kon zo met je handen bij het rieten dak,zo,n 60 meter verder lag de boerderij van mijn opa Tjeerd de Bruin .Rondom de boerderij was alles weiland en nog eens weiland,dit is nu allemaal volgebouwd met woningen zo ik weet heeft mijn opa alles verkocht aan de gemeente ,want er moesten woningen komen.
Ik was toen een jaar of 8 ,en ik ben zo,n 2,5 a 3 jaar naar school geweest in Zwaagwesteinde,en ik woonde bij mijn opa en oma door de week.
En in het weekend ging ik weer met mijn vader en moeder mee naar Zeeland want daar woonden wij officieel.Mijn vader was een van die snelle handelaren uit Zwaagwesteinde.

HERINNERINGEN VAN VROEGER.
In de jaren 60 a 65 is de handel in Zwaagwesteinde echt goed op gang gekomen ,en ging de handelaren goed voor de wind.Ik was toen zo,n jaar of 12 oud .Mijn vader reed in zo,n grote zwarte Citroen met van die grote ronde koplampen ,deze auto,s zijn nu goud waard.De handelaren werden ook wel de Heren van Zwaagwesteinde genoemd,en in het cafe aan het spoor in Zwaagwesteinde kwamen de Heren allemaal bij mekaar ,onder het genot van bier en een borrel en zeer grote sigaren.
Allemaal strak in het pak werden hier de plannen gesmeed ,en bepaalde technieken van handelen werden onderling uitgewisselt.
En jawel ze gingen naar Duitsland om daar te gaan handelen in dekens ,want die had men niet in Duitsland en van huis tot huis en stad tot stad trokken de Heren door Duitsland.Ik weet nog er gingen dozen vol met Roomboter mee naar Duitsland ,en Volkswagenbusjes vol met dekens.
En van s,maandags tot vrijdag,s waren deze mensen aan het verkopen in Duitsland,mijn vader regelde hele voorraden met dekens uit Tilburg vandaan en ook komplete rollen stof . Want ze verkochten ook lappen stof langs de deur en deze voorraden kwamen ook eerst in Zwaagwesteinde aan ,en de handel ging goed ik hoorde wel eens bedragen wat er verdiend was in een week .Mijn vader en moeder handelden alle twee van deur tot deur ,en ik zelf werdt met de paplepel het handelen ingegeven .
En ik ging heel vaak met mijn vader mee naar het cafe ,als de handelaren bij mekaar kwamen ,mijn vader zei dan altijd je mond houden en alleen maar luisteren ,ik had respect voor mijn vader en deed, want hij was in staat om uien voor aardappelen te verkopen.
Het waren geslepen jongens mijn vader zei altijd ,ik weet na 5 minuten al of de handel is verkocht of niet ,of hij praatte net zolang tot de koop was gesloten.

Wat ik mij ook nog kan herrinneren ,bij mijn opa en oma de Bruin op het boerderijtje ,in het keukentje was een grote ronde waterput met daarnaast een emmer .En je kon ook water pompen met zo,n gietijzeren zwengel boven een granieten aanrecht,en wat te denken van de Toilet dat was in een houten hok gemaakt en daar stond de emmer in .Maar deze emmer raakte ook een keer vol,en ik kreeg dan samen met een neef van mij de opdracht om deze emmer leeg te gaan gooien achter in de sloot .Nou had mijn neef pech dat ik iets langer was dan hem ,dus hij had altijd zijn klompen vol staan met stront .

ik kwam een berichtje tegen
dat gaat over
wat ik vaker had gehoord
dat er iemand verdronken was in de kollumerzwaag
het verhaal ging over een tweeling
dit is wat ik er over heb gevonden


Zwaagwesteinde. Overleden 27 oktober 1859 des morgens ten acht ure, in het water onder Kollumerzwaag. Aangevers Bartel Wybes Postma, 44 jaren, arbeider te Kollumerzwaag en Pieter Gerbens Hoekstra, 31 jaren, landbouwer aldaar, geburen.


het gaat hier om
Fokke Tunnis de Bruin, 52


Overlijdensakte Kollumerland, 1859, akte nr. 150 - Fokke Tunnis de Bruin, 52 jaren, koopman te Zwaagwesteinde, geboren te Zwaagwesteinde, gehuwd met Ytje Tjibbes de Haan, en zoon zijner ouders Tunnis Salomons de Bruin, koopman en Oetske Hendriks Elsinga,

als ik het goed heb
de oudste zoon van

Teunis Salomons (zoon van salomon)
Oedske Hendriks

het verhaal klopt niet helemaal met wat ik altijd gehoord had
het ging niet om een tweeling
maar de rest klopt

Beste Zwanny ik denk dat het ging over Lammert en Evert ,daar heb ik wel eens iets over gehoord van mijn vader.
Zwaagwesteinde is altijd al een heel apart dorp geweest Zwanny.
De verhalen deden jaren geleden de ronde door heel Nederland .
In 1973 ontsnapte s,avonds om 21.00 uur ,uit de Blokhuispoort te Leeuwarden ,Aage Meinesz de grootste kluizenkraker van Nederland ,oftewel de man met de Thermische lans.Hij kwam van 8 meter hoogte aan geknoopte lakens naar beneden ,en verdween in een Donkerblauwe Corvette Stingray .
Aage Meinesz zou in Zwaagwesteinde 2 dagen hebben ondergedoken gezeten,en deze ontsnapping zou ook vanuit het Friese Zwaagwesteinde zijn beraamd.





tjeerd

de naam Lammert
dat klopt
het verhaal ging dat het een tweeling was
en ze waren stomdronken
en lammert is naast de plank die naar het schip ging gevallen
en kon niet zwemmen

zwaagwesteinde is zeker een heel aparte plek

leuk dat jij reageerd

http://www.stamboomforum.nl/profiel/41418

Het Hoff Comitteert den
Burger Raad Haringsma Articulen deminator
de get. op deze art? te exam voor den
meren. actum des 7. Sept 1797 procureur generaal deeser
Ter ord ?? van den Hore Landschappen Rat opp.? Klager
Contra
get
Salomon Levi van CollumerZwaag
gediend en geleverd den gevangene en Beklaagde
12 Sept 1797

Om daar op door een lid van de Raad van Justitie als Commissens verhoort te worden worden -
Den Klager Steld waar te Zijn

dat de gevangene op Saturdag den 4 de februarij 1797 onder en met een Hoop muijtelingen of oproermaekers op Weg is Geweest na dokkum
dat hij gevangene bij die gelegenheit heeft gesegt dat so hij Abel Keuning ontmoete deselve aan Riemen Soude Snijden
dat hij gevangene niet verre van het Huiz van Abel Keuning, afzijnde Gesegt heeft dat hij Abel Keuning, van kant moesten.
dat hij gevangene met eene Blote Sabel in de Hand anderen heeft gedwongen om met hem en Zijn oproerigen Bende mede te gaan
dreijgende hun anders de Kop te kloven; de Glaasen in te Slaan enz
dat hij Gevangene hierop door menschen heeft mede gesleept welke teegen Zin en Wil Enkel uit vreez voor Zijn dreijgementen hebben moeten volgen:

Nicolaas Scheltema

Al het welke Zijnde Zaaken van kwaden gevolgen en daarom Anderen ten Eempel? ten hoogsten Strafbaar
En vermits het Hoff de Klager geordoneert heeft de gevangenen Proces te maken.
Zoo houd de Klager deeze Articulen voor Zijn Libel

Mits Welken Concludeerende ex dictes dicendes et Nobili curia off: Supplendis Contendeert de Klager ten einde de Gevangene Zoodanig Zal worden gestraft als het Hoff in goeder Justitie verstaan Zal te behoren. idque omni meliori modo ac via cum Expensis.

Implorato te?
Nicolaas Scheltema


Mits welken concluderen den ex dictis dicendis et Nobili curia off: Supplendis contendeert de Klager ten einde de gevangen Zoodanig Zal worden gestraft als het Hoff in goede Justitie verstaan zal te behoren idque omni meliori modo ac via cum expensis

Implorato ??
Nicolaas Scheltema

gediend geleverd den
12 Sept 1797
Salomon Levij, van
CollumerZwaag gevan
gen en beklaagde
contra
De proc r Generaal
deesen Landschappe
rat: off: klager
Comparerende voor den Hove
van vriesland om te dienen van antwoord, Zegt de
gevangen en beklaagde onder alle Salutaire Clausulen
van rechte.

1tot verstand van art 1 diene dat de gev e gedwongen van zijn huis af, met een verzaa= melde gemeente gevreest is tot het huis ter Noord toe;
en dat hij toen de kans voor zig schoon ziende ontsnapt is
zijnde art: 2. en 3. geheel onwaar
daar art: 4. weeder geheel verkeerd is, alzoo de gevangen geen bloote sabel in Zijn hand gehad heeft, maar Zelve gedwongen is geweest om met te gaan, en wel met een Stok in de hand;
Zijnde art: 5 geheel onwaar
gelijk meede de 6e geheel Strijdig de waarheid is hebbende hij niet gedwongen, maar is Zelve gedwongen om met te gaan
Zoo dat art 7.8.9. geheel niet te pas koomen, en den gev en niet raaken.

Mits welke concludeerende exdietis die: et nob: cur off Supplendis concludeert de gev en en Beklaagden ten einde de klager B?: O: zal worden verklaart tot zijn genomen eisch en conclusie niet ontfangbaar en de bekl e daar af geabsolveerd, en uit Zijne detentie ontslagen id que omni mel?: modo ac via cum expensis

Implorato ?
(get)

informatien genomen bij mij onderschreven Raad
ord st in den Hoove van Vriesland als Comm ?
ter instantie van den procureur? generaal deesen Landschappen Na? F off= klager
Ca?
Salomon Levij gevangene En Beklaagde

op Mr F probatoir den 12 de october 1797

Jan Coopmans woonagtig op de waard in groningerland, oud 22 jaar en gelijteerd gecompareerd, geedigt, en geexamineerd op Art= 3 6 tot 32 incluis, volgens billet daar af zijnde, verklaarde bij desse los afgegeven depositie, voor de verenigde Commissien van gedeputeerdens er? Committen voor waakzaamheijd provintiaal No i, afgelegd en vertekent, als de Zuiveren waarheijd in zig behebbende te verblijven Zeijde op interrogaat nevens Art= 17, dat ‘zo hij Zalomon Levij, weeder Ziet, deselve dan heel wel te zullen kennen, Schoon hem deponent, ook meer dan eens van anderen gesegt is, dat F= Salomon Levij van Swaagwesterend was, meer van de Zaak niet wetende Sloot, deselve na duidelijke voorleesing en persisteerde onder bekenning Zijne gedane vertekening

Jan Willems woonagtig digt bij ??woudenzijl oud 28 jaar gelijteert gecompareert geedigt, en geexamineert, op Art 33-Tot 60 in Cluis volgens billet daar af Zijnde deponeerde in alles te verblijven, bij desselvs afgegeven verklaring voor F= geregt voor dantumadeel Sub No 2, als de Zuivere waarheijd in Zig behebbende, waar meede Sloot en na duidelijke voorleesing persisteerde

Harmen Thomas woonagtig te CollumerSwaag, oud 55 jaar, gelijteert gecompareert Geedigt en geexamineert op Art= 63 Tot 77 in cluis volgens billet daar af Zijnde Zeijde bij desselvs afgegevene depositie voor t geregt van dantumadeel No 3, als de Zuivere waarheijd in Zig behelsende te verblijven Zegde op interrogaat nevens Nr F= 67, en 68, dat Salomon Levij, zo niet met Een sabel, ten minstens met een hartsvanger is geworden geweest, dewijl den deponent de juiste benaming van Zodanige instumenten niet weet, Zeijde verderen op interrogaat nevens Nr te? 70,71,73 dat Jacob Teedes, en niet Salomon Levij, de dreijgementen had gedaan, waar meede Sloot En na duidelijke voorleesing persisteerde Jacob Aukes thans woonagtig bij hemke Harings op Collumerswaag oud 22 jaar en gelijteert gecompareert geedigt, en geexamineerd op Art 78 tot 84 incluis volgens billet daar af Zijnde verklaarde bij desselvs afgegevene deposijtien Sub /No 4 als de Zuivere waarheijd in Zig behelsende te verblijven Zeijde op interrogaat nevens Art F= 80, dat salomon Levij de ,man was, die de woorden en dreijgementen gesprooken heeft, waar meede Sloot En na duidelijke voorlesing persisteerde

in kennisse van Mij
D Hanekamp van Harinxma

De klager en Doteerden?
verklaard de getuijgenis niet
wijder te admitteeren dan Pro Pauperen Captivo:
?also juren contrateprobande
en Imploreert interrogaten Articulen Reprobatoir
Zoo naar regten voor,Niclaas Scheltema Salomon Levij, van CollumerSwaag
C: gevangen, beklaagde en Posant
contra
De proc v Gen: deeser Landschappen
rat: off: Klaager en Poseerden.

Dat de Posant Stelt waar te zijn, dat de Pos, v,o. bij Probatie tot getuigen heeft belegd vier getuigen Jan Coopmans; Jan Willems, Harmen Thomas,
Jacob Aukes alle getuigen van geen beproefde trouw en waar op vrij wat te zeggen val.
daar uit het proces van Louw Johannes, anders Lou Corporaal, geblijkt, dat het Jan Coopmans om t even is, of hij liegt dan of hij waarheid Spreekt, wijl de gevangene aldaar t alibi beweesen heeft.
dat ook Fokke Abrahams, huisman, en Tjepke Djoeros Koopman beijde op CollumerSwaag, verklaaren waar te zijn, dat Jan Willems, huisman op CollumerSwaag op den 4 febr. 1797 beneevens op groote meenigte menschen met zijn geweer is op de weg geweest,
dat de getuigen zulks met eijegen oogen gezien hebbende, perssisteren bij hun afgegeeven assestatie met N. 1. met recognitie van naam teekening of merk daar onder Staande
dat de Getuigen Hendrik geerts, mr Schoenmaker, en Baukjen Tjeerds, des medegetuiges huisvrouw beijde woonende in Westerend verklaaren waar te zijn, dat Harmen Thomas woonende tot CollumerSwaag zijnde één van des klaagers Probatoire getuigen ongeveer agt jaaren geleeden een zolveren Borijser, ‘t welk toebehoorde aan één van der getuigen kinderen op de weg gevonden had,
Dog dat hij zonder daar van gerugt te maaken, of zulks bekend te maaken, ‘t zelve te Dokkum verkogt had de, en wel voor drie Caroli guldens en Zeeventien Stuivers.
Dat toen de meede attestant Hendrik Geerts hem zulks oversloeg, hij Harmen Thomas ten Sterksten ontkende zulks gedaan hebben,
dog dat de volgende morgen gemelde Harmen Thomas, en zijn Vrouw Schreijende bij de medegetuige Hendrik Geerts gekoomen zijn, verzoekende om zulks aan den gerechte niet aan te brengen
dat de getuigen toen gemelde Somma van drie Caroli guldens van hun weeder gekoomen hebben,
dog de Zeeventien Stuivers uit medelijden hun hebben laaten houden
zijnde de getuigen mij des bekend, dat Harmen Tomas bij het verkoopen van’t Borijser te Dokkum een verkeerde naam heeft opgeroepen.
Dat de getuigen, na recognitie hunner handmerken Staande onder Attestatien adnex met N. 2., verklaaren te persisteren bij dezelve als de waarheid behebbende.
Dat de getuigen Lammert Anes, arbeider woonende op CollumerSwaag, verklaart waar te Zijn, dat jacob Aukes, woonende te SwaagWesteinde, op den 4 febr. 1797. met het geweer, beneevens de andere menigte op weg is geweest ten tijde van de opStand in Collumerland
dat de getuige na recognitie van Zijn handmerk persisteert bij afgegeevene attestatie met N.3.
D: informatien genomen bij mij ond z Raad
ord n in den hoove van Vriesland, als
Commo n , ter instantie van Salomon
Levij, gev e en posant
en?
den proCur. gen ? deesen landschappen
?at,= off: Klager en poseerden


(get)
Op Art= Reprobatoir den 24 PV? 1798

Fokke Abrahams woonagtig te Collumerswaag oud 55 jaar, gelieerd geCompareerd, geedigt En geexamineerd op Art 3 en 4 volgens billet daar af Zijnde, Zeijde in alles bij desselvs afgegeven verklaring of Attest No 1 als de Zuivere waarheijd in Zig behelsende te verblijven waar meede na duidelijke voorlesing in recognitie van desselvs hand, Sloot en persisteerde

Tjepken Djoerds woonagtig te Collumerswaag, oud ongeveer 42 jaar Geliteerd Gecompareerd, geedigt en geexameneert op Art 3 en 4 volgens billet daar af Zinde Zeijde bij desselvs afgegeven Attes Sub No 1, als de Zuivere en opregte waarheijd in Zig behelsende te verblijven waar meede na van desselvs gesette Handmerk Sloot en persisteerde

Hendrik Geerts woonagtig op Collumerswaag westeijnde, oud 50 jaar geliteert gecompareerd, geedigt En geexamineert, op Art 5 Tot 12 in Cluis volgens billet daar af Zijnde Zeijde bij desselvs afgegeven Attes Sub No 2 a de den 23 Feb 1798, als Zuiveren waarheijd waar meede na duidelijken voorLesing en bekenning van deselvs gesette handmerk Sloot en persisteerde

baukje tjeerds woonagtig op Collumer swaag westeijnde oud 42 jaar geliteert gecompareert, geedigt en geexamineert op Art 5 Tot 12 in Cluis volgens billet daar af Zijnde Zeijde bij desselvs afgegeven Attes Sub No 2, a d= den 23 Feb? 1798, vertekent als de Zuiveren en opregten Waarheijde in Zig te behelsende te verblijven waar meede na duidelijken voorlesing en bekenning van desselvs gesette handmerk Sloot, en persisteerde

Lammert Annes woonagtig te Collumerswaag oud 78 jaar geliteert geCompareert, geedigt en geexamineert, op Art 13 en 14 volgens billet daar af Zijnde, Zeijde bij desselvs afgegeven Attes Sub No 3, a d= den 23 Feb 1798 vertekent, als de Zuiveren en, opregten Waarheijd, in Zig behelsende verblijven, waar meede na duidelijke voorlesing, en herkenning van desselvs gedane vertekening Sloot en persisteerde, in kennisse van mij

J D Hanekamp van Harinxma

d= als boven
F: Gedient en ? en gelevert
den 8 Maart 1798
Pro Paupere Captivo

Remonstrantie
voor
Salomon Levij, van Collumerzwaag
gevangen en beklaagde
Contra
De Proc r generaal van dit gewest rat: off: klaager.

Comparerende voor de Raaden van Justitie en’t voormalig gewest vriesland om te dienen van deesen, Zegt onder alle Salutaire Clausulen van Rechte de gevangen en beklaagde.

dat de gev e op den 4 febr 1797 gedwongen is geworden om met eene verzamelde menigte van Zijn huis af te gaan na het huis ter Noord toe.
als wanneer hij eene gunstige geleegenheid vonde om uit het gezichte der meenigte te geraaken en alzoo te ontkoomen.
Dat egter de klaager hem ten laste legt, dat hij gezegd zou hebben, dat als hij keuning of Abele keuning vond, den zelven aan Riemen Soude Snijden
Dan de klaager heeft zulks door een getuige Jan Coopmans beweesen, dog deeze ééne getuige is als gééne, dan hoe weinig Staat te maaken is op deeze Jan Coopmans, is u lieden Raaden reeds gebleeken uit ‘t Proces van Louw Johannes, maar toe de gev e zig refereert.

De beschuldiginge van Jane Willems behelst, dat deze gevangene op Saturdag den 4 febr. 1797 den getuige zoude gedwongen hebben om op de weg te koomen, of dat hij hem anders de kop kloven, de glasen inslkaan zou ect. moet U al suspect voorkomen, derwijl voor eerst de gev e alleen geen grote vreese ijmand konde aanjaagen, wijl hij een klein en geensins Sterk persoontje is, maar ook boovendien de gevenagen reprobatoire getuigen Fokke Abrahams en Tjepke Djoerds deponeren, dat hij Jan of Jane Willems onder de oproerige menigte op weg geweest is, niet behoevende gedwongen te worden
verders koomt een Harmen Tomas op, die zegt, dat de gev e op Saterdag den 4 febr. 1797 ten Zijnen huise gekomen is met eene bloote Sabel in de hand, hem dwingende om met na Zwaagwesteinde te reijsen of anders hem de kop en glasen in te zullen Slaan. - dog hoe weinig Credit die Harmen Tomas verdient, blijkt uit de reprobatoiree getuigen Hendrik Geerts, en Baukjen Tjeerds die deponeren dat hun kind een oorijser verlooren had, dat Harmen Tomas zelve was? te Dokkum verkogt had Sonder Zulks bekend gemaakt te hebben, dus hij als diefmens, te meer dat zijn ‘t hem overgeslaagen hadden, dog dat hij ‘t Sterk ontkend had. Egter toen hij Haremen Tomas de zaak naader indagte, en bevreest wierde, of men hem desweegen niet in ‘t kastjen zoude Sluiten, heeft hij naderhand voor die getuigen geconfesserd, en drie gulden daar van te mij gegeeven.

Dan verhaalt eindelijk de getuige Jacob Aukes, dat hij door de gev e op den 3. febr. 1797 circa drie úúr te CollumerSwaag gedwongen is geworden om met te gaan, ‘t welk immers Suspect is, daar hij zelve vrijwillig op de weg geweest is, volgens den reprolatoire Getuige Lammert Annes, en nog meerder wort dit twijfelagtig, en Strijdig, daar in ‘t nader Proces Hendrik Gialts Sandurg? en Adam Mannus voorgeeven, dat de gev e op die tijd te Collum voor’t regthuis zou geweest zijn, hoewel de gevangene Zulks Stelling ontkent.
Hiermede post interlocutonans conclude ende persisteert de gev e en beklaagde voor Remonstrantie

Imploration Sudicum officie
(get)

Articulen Probatoir
voor
de Procureur Generaal deeser
Landschappe rat: off
Klager en Posant
Contra
Salomon Levij van Collu
merzwaag Gevangen, Be
klaagde en Poseerde

De Poseerde admittert de gebilletterde getuigen, niet wijders dan Salvo Sure? reprobandi, en Stelt voor interrogaten

De Klager steld waar te zijn-
1Dat Jan Coopmans woonachtig onder Westergeest in Collumerland verklaard waar te zijn, dat hij op Saterdag den 4e Februarij 1797 ongeveer een uur namiddag door een hoop der muijtelingen gedwongen is geworden mede te gaan na Dockum.
Dog niet bewust te wie.
Of hoe de naamen zijn van hun die hem gedwongen hebben.
Dat hij op weg zijnde met de hoop na Dockum had hooren zeggen van een kobus Jurgens dat hij geweest was op het Collumer verlaat
Bij Abele Keuning
Dat hij dezelve aangetast had.
Waar op Keuning hem uijt vrees de hand had gekust.
En hij daar op ten antwoord gaf Bliksem wilt gij mij bijten.
Dat zig onder deesen hoop bevond een Feike Luitses.
Die de menigte aanvoerden.
En encourageerde om op Dockum los te gaan.
Dat daar na op Leeuwarden zouden los gaan.
Dat verders nog onder de menigte was eenen Marten Joukes Schoolmeester van Driesum.
Die ook als een der hoofden scheen te ageeren.
Dat deese te paard had gezeeten.
Om te spionneeren hoe het bij Dockum gesteld was.
Dat eenen Salomon zijnde een Jood, woonachtig te ZwaagWesteinde zig zeer brutaal heeft gedragen.

in marge: af de get e 17 den Poseerde wel eens kent, of niet aan de get e door anderen verhaald is, dat ‘t Salomon Levij van Swaagwesteinde was.


En gesegd dat zoo hij Abele Keuning ontmoete deselve aan riemen zoude snijden.
dat onder de hoop meerdere aanvoerders waaren.
Die egter bij den Deponent in persoon niet bekend zijn.
Dat hij de menigte die bij het huijs ter Noord bij elkanderen waaren begroot op drieduisend.
Dog dat bij het laaste Tolhek aan Dockum een hoop agter is gebleeven
Die den Deponent oordeelde dat uijt vrees nier verder durfden avanceeren.
Dat de getuige nog verklaard, dat bovengenoemde Feike Luitses als Gecommitteerde scheen benoemd te zijn.
Wijl hij aldus door de muijtelingen wierd genoemd.
Dat den Deponent verders verklaard dat in den Schuijt, waar uijt de Militairen door Canaille gehaald zijn, zig ook had bevonden eenen Louw, bijgenaamd Corporaal.
Dat hij van dezelve had hooren zeggen, tot de menigte. Mannen ik heb er de geheele dag de kop goed voorgehouden, past nu op dat wij het bewaaren.
Dat den Deponent niet weet dat gemelde Louw, de Soldaaten mede hadden gedwongen
Maar wel van hem had hooren zeggen, dat er goed volk in de Schuijt was.
Dat nog verder door de menigte was gezegd dat wanneer Sijbren van Rijs Lid van den gerechte van Dockum door hun ontmoet wierd, dezelve van kant zoude brengen.
Waar op een Andries Heintje had gezegd, Ja die mag er wel aan, dat is een groote Patriot.
Dat Jan Coopmans na prelectie persisteerde bij zijn afgegeven Depositie Sub No 1.
Dat Jane Willems, Arbeider te Collumerzwaag verklaard waar te zijn, dat op vrijdag den 3e Februarij 1797 Albert Foppes mede aldaar woonachtig de Getuige heeft aangezegd om zig te Collum te vervoegen.
En als dan de Gevangene mede te ontslaan
Dat de Getuige daar op na Collum is gereisd.
En wanneer daar was gekoomen en veele menschen bij malkander stonden
Voor het Rechthuijs.
Dat de Getuijge direct gehoord heeft dat degevangen was ontslagen.
dat de Getuijge daar op weder na huijs is gereisd.
Dat dezelve verders verklaart dat op Saturdag den 4e dito bij hem zijn gekoomen Jacob Taedes van Collumerzwaag.
En Salomon Levij van Zwaag Westeinde
Hem Getuijge dwingende om op de weg te koomen.
Of dat hem anders de kop zouden klooven
De glaasen inslaan.
En Veele dreigementen meer.
Dat de getuijge bevreesd is geworden.
Zig daar na op de weg heeft vervoegd.
Reisende met meer anderen de weg op na Zwaag Westeinde
Dat daar op den Substituut Procureur Generaal, eenige dienaars en gewapende Burgers de getuijgen zijn tegen gekomen.
En hem en meer andere in de kerk te Collum hebben gebragt
Zijnde de deur eenige tijd daar na met geweld weder geopend.
Waarop de getuijge en de anderen uijt de kerk zijn gegaan.
Dat de getuijge hier op van Collum na het Collumer verlaat gereisd is.
En wanneer digt bij het huijs van Abele Keuning was, deselve heeft hooren kermen.
Dog dat zig niet durfde in huijs begeeven om hem te helpen.
dat de Getuijge nog verklaard dat Salomon Levij, wanneer niet verre van Abele keunings huijs af waaren, gezegd heeft dat Abele van kant moest.
Dog dat de getuijge Salomon bij het schouder heeft gevat.
En gezegd, neen daar niet heen.
Waar op de getuijge na huijs is gereisd.
Dat Jane Willems na prelectie persisteerd bij zijn afgegeven depositie Sub No. 2
Dat Harmen Thomas Arbeider te Collumerzwaag verklaard waar te zijn, dat Albert Foppes van Collumerzwaag. hem op Vrijdag den 3e Februarij 1797 aanzegging heeft gedaan om na Collum te reisen.
En als dan de Gevangen aldaar weder te ontslaan.
Dat de Getuijge een eind weegs is mede gereisd.
En toen weder na huijs gekeerd.
Dat de getuijge verders verklaard dat op Saturdag den 4e dito ten zijnen huijse is gekomen Jacob Taedes van Collumerzwaag.
En salomon Levij van Zwaag Westeinde
Ieder met een bloote Sabel in de hand.
Dat gemelde persoonen de Getuijgen hebben gedwongen na Zwaag Westeinde te reisen.



in marge: of get e durft Staande houden, ??? deeze poseerde in zijn hand gez had heeft een Sabel daar de get e zal bedoelen Jacon Taedes.


Of dat hem anders de kop zouden klooven.
De glaasen inslaan.
En andere uijtdrukkingen meer


in marge: of niet Jacob Taedes die woorden , niet ??? aan de poseerde gesproken heeft


dat de getuijge bevreesd is geworden.
En zig een weinig derwaarts heeft begeeven
Dog dat de Substituut Procureur generaal eenige dienaars en gewapende mannen de getuijge na Collum in de kerk hebben getransporteerd
Dog dat de deur eenige tijd daar na met geweld wierd geopend.
Waar op de Getuijge weder na huijs is gegaan.
Dat Harmen Thomas na prelectie persisteerd bij zijn afgegeeven depositie Sub no. 3
Dat Jacob Aukes knegt van Jan Jarichs huisman te Collumerzwaag verklaard, waar te zijn, dat op den 3 e Februarij ten huijse van de Boer Jan Jarichs, is gekoomen/ wanneer de Boer en vrouw uijt waaren/ ongeveer 3 Uur. Salomon Levij, en Pieter Cornelis beide te Zwaag Westeinde.
Dewelke de Getuijge gedwongen om mede te gaan
Of wilden de getuijge doodslaan

in marge: niet Pieter ??? dit gesproken heeft


Waar op de Getuijge is mede gegaan tot Boode Ebes woonende te Collum.
Alwaar de getuijge zig versteeken heeft.
En is terug gereisd
Dat Jacob Aukus na prelectie persisteerd bij zijn afgegeven depositie Sub no. 4

Nicolaas Scheltema

implorerende voorts ik. interrogaten, zoo na regte
(get)





Blokhuispoort

http://nl.wikipedia.org/wiki/Blokhuispoort

trefwoord

salomon levy

http://www.voorouders.net/links/groningen-r-1

Fokje Teunis

Geboren ongeveer 1759 in Burum. Vrouw.
Overleden 15 februari 1839 in Dantumadeel.

Salomon de Bruin (Salomon Levy)
Geboren ongeveer 1749. Man.
Overleden 17 maart 1798 in Leeuwarden.

3 kinderen uit dit huwelijk: voornaam:

Theunis Salomons 15- 3-1788 Niezijl

Ytje Salomons 13-11-1792 Zwaagwesteinde

Aaltje Salomons -11-1793 Zwaagwesteinde




naar de dood van salomon



Gehuwd (2) 25 augustus 1799 te Dantumawoude (zelf ongeveer 40 jaar oud) met de ongeveer 62-jarige:
Jacob Tjibbes de Haan
Geboren ongeveer 1737. Man.





fokje teunis

Geboren ca. 1759 Burum

oLeefden samen/Lived together. In the family tree of 1960 by H.de Haan the Genealogy is divides into three parts (A,B and C) for each of the children. This part regards the descendants of Hendrik Teunis' de Bruin borne 28.08.1810 (A 2).
In mei 1995 is de historische roman (In fin mear as in bears' verschenen van Rink van der Velde over de vrijbuiter 'Salomon Levy'. In de Leeuwarder Courant van 12 mei 1995 is daar een hele pagina aan gewijd. Volgens dit artikel in Salomon Levy uit een progrom in het Duitse Urbach gevlucht en terecht gekomen op de 'Grinzer klaa' (Groninger klei). Hij zou 4 jaar gewoond hebben bij een boer en zou hem dan 'gesmeerd' zijn naar de Friesche Wouden (Zwaagwesteinde). Hij heeft meegedaan aan het Kollumer Oproer van 1797 (de opstand van de Prinsgezinden tegen het gezag van de partriotten). Dat heeft hem de kraag gekost. De dood op het schavot te Leeuwarden op 17 maart 1798. Zij vrouw 'weduwe' hertrouwt met Jacob Tjibbes de Haan.



de ouder van fokje

Theunis
1725-
•Geslacht: man

Aaltje
1725-
•Geslacht: vrouw

mijn opoe
haar moeder overleed
toen mijn oma ongeveer 8 jaar was

Overlijden 28-08-1917 Ezinge

Overledene Sibrich Zuidema
Geslacht v
Leeftijd 44 jaar
Geboorteplaats Saaksum

Vader Ewold Zuidema
Moeder Henderika Sissingh
Relatie Tjalling van der Werff

Bron Overlijdensregister Ezinge 1917

Henderika van der Werff

tante hen
mijn oma haar zuster
woonden ik zoutkamp
ik ging als kind vaak met mijn oma daar logeren


http://allegroningers.nl/index.php?task=persoon_detail&option=com_genealogie&Itemid=54&akte_id=1793198

Grietje van der Werff

tante grietje

http://allegroningers.nl/index.php?task=persoon_detail&option=com_genealogie&Itemid=54&akte_id=1793034

05-05-1923 mijn oma haar vader trouwd met
Suzanna Voos

http://allegroningers.nl/index.php?task=persoon_detail&option=com_genealogie&Itemid=54&akte_id=2416085



Ewold van der Werff

broer van mijn oma

http://allegroningers.nl/index.php?task=persoon_detail&option=com_genealogie&Itemid=54&akte_id=1793139

Overlijden 06-02-1942 Ezinge

Overledene Tjalling van der Werff
Geslacht m
Leeftijd 70 jaar
Geboorteplaats Dantumadeel



http://allegroningers.nl/index.php?task=persoon_detail&option=com_genealogie&Itemid=54&akte_id=1054823

leuk om te kijken welke beroepen
de nazaten van salomon nu hebben/of hebben gehad
je mag hier reageren 
en de beroepen in vullen van je zelf
of mensen die jij kent / of hebt gekent
en van wie jij weet
dat zij nazaten zijn van salomon



zelf heb ik in de horeca / fabriek / pompstation /
confectiebedrijf / schoonmaakbedrijf

ik ging werken toen ik ongeveer 15 jaar was


mijn vader was schilder
zoon van jantje de bruin en pieter loos


veel voorouders waren / werkte als



landarbeiders / handelaars / marskramer /
diensmeid / Winkelier / boerenknecht /
daglooner /
herbergier / fabrieksmedewerker


Oude ambachten en beroepen


http://www.kb.nl/galerie/ambachten/a.html

http://www.angelfire.com/vt/sneuper/1829Zwaagwesteinde.html

http://www.nednl.nl/Webresults/2Friesland/Leeuwarden/index.html

De Patriotten waren in 1795 in Nederland aan de macht gekomen en hadden de Bataafsche Republiek gevormd naar Frans voorbeeld.
In 1787 had men dat ook al eens geprobeerd, maar met behulp van een Pruisisch interventieleger was die omwenteling toen onderdrukt, waarna veel Patriottische politici naar Frankrijk waren uitgeweken.
Nu kregen zij, met Franse steun, de kans om alsnog hun idealen te verwezenlijken.

In deze Franse tijd stonden Patriotten en Prinsgezinden soms fel tegen over elkaar.
In de gemeente Kollumerland ontstonden onregelmatigheden toen per dorp moest worden bepaald welke bewoners geschikt waren voor de "burgerwapening", een soort dienstplicht. Op zaterdag 28 januari 1797 werd de bevolking van Burum daarvoor opgeroepen.
Ze moesten zich melden in het Rechthuis te Kollum. Onder hen was ook ene Abele Reitzes. Toen deze terug ging naar Burum riep hij "Oranje Boven". Daarop werd hij in de nacht van 2 op 3 februari gevangen genomen. Eerst werd hij vastgezet in de kelder van het Rechthuis te Kollum met het doel hem later over te brengen naar het blokhuis te Leeuwarden. In de kelder van het Rechthuis, is deze cel nog aanwezig.

De arrestatie van Abele was de druppel die de emmer deed overlopen.
Uit het westen van de gemeente kwamen velen naar Kollum om Abele te bevrijden.
De mannen waren bewapend met zeisen, snoeimessen, sikkels, en alles wat maar kon dienen om de tegenstanders schrik aan te jagen. Ze slaagden erin Abele Reitzes vrij te krijgen. Maar er werd versterking gestuurd vanuit Leeuwarden en een groot aantal oproerkraaiers werd gevangen gezet in de Maartenskerk te Kollum, waaronder Jan Binnes van Oudwoude. De volgende dag kwamen Prinsgezinden uit de verre omgeving weer in grote getale naar Kollum. En werden de troepen van de patriotten uit het dorp verdreven.
Een detachement ruiters met friese paarden en twee veldstukken werd daarna naar Kollum en omgeving gestuurd en de rust keerde weer.
De volgende dagen werden in geheel noord en noordoost-friesland rebellen gevangen genomen.

Er werden zware straffen opgelegd aan 168 gevangen genomen Prinsgezinden. Jan Binnes en (later) Salomon Levy werden ter dood gebracht, terwijl anderen hoge boetes kregen opgelegd.

http://stadata.elsinga-s.eu/79311001.htm

Name: Geert Theunis de Bruin
Sex: M
Birth: 29 NOV 1812 in Zwaagwesteinde
Occupation: Inlandsche kramer
Death: 14 FEB 1878 in Zwaagwesteinde
Note:
Geboorteakte Dantumadeel (mairie Veenwouden) 1812, nr. 22

Overlijdensakte Dantumadeel, 1878, akte nr. 34 - Geert Theunis de Bruin, overleden 14 februari 1878, oud 66 jaar, gehuwd, zoon van Theunis Salomons de Bruin en Gooitske Hendriks Elzinga

Signalement: Aangezicht: ovaal, mond: ordinair, voorhoofd: rond, kin: rond, oogen: blaauw, haar en wenkbrauwen: blond, neus: spits, merkbare tekens: gene.





Father: Theunis Salomons de Bruin b: 15 MAR 1788 in Niezijl (Gr.)
Mother: Ootske Hendriks Elzinga b: 27 APR 1788 in Zwaagwesteinde

Marriage 1 Catharina Douwes de Bruin b: 11 MAY 1813 in Zwaagwesteinde
Married: 24 MAR 1833 in Rinsumageest
Note:
Huwelijksakte Dantumadeel 1833, akte nr. 3
Man : Geert Theunis de Bruin, oud 20 jaar, geboren te Zwaagwesteinde
Ouders: Theunis Salomons de Bruin en Ootske Hendriks Elzinga
Vrouw : Catrina Douwes de Bruin, oud 19 jaar, geboren te Zwaagwesteinde
Ouders: Douwe Freerks de Bruin en Trijntje Klases
Datum : 24 maart 1833, akte nr. 3

Salomon Levy door H. de Haan: Huw.bijl: Nat.militie: Aangezicht: ovaal, voorhoofd: rond, oogen: blaauw, neus: spits, mond: ordinair, kin: rond, haar: blond, wenkbrauwen: blond, merkbare tekens: gene.
Children
1. Douwe Geerts de Bruin b: 15 APR 1833 in Zwaagwesteinde
2. Theunis Geerts de Bruin b: 16 DEC 1834 in Zwaagwesteinde
3. Fokke Geerts de Bruin b: 16 DEC 1834 in Zwaagwesteinde
4. Ootske Geerts de Bruin b: 04 FEB 1838 in Zwaagwesteinde
5. Theunis Geerts de Bruin b: 17 NOV 1839 in Zwaagwesteinde
6. Trijntje Geerts de Bruin b: 14 FEB 1842 in Zwaagwesteinde
7. Aaltje Geerts de Bruin b: 10 OCT 1844 in Zwaagwesteinde
8. Lammert Geerts de Bruin b: 22 OCT 1847 in Zwaagwesteinde
9. Hendrik Geerts de Bruin b: 07 FEB 1851 in Zwaagwesteinde


http://www.elsinga-s.eu/stadata/81211291.htm

http://www.heldenreis.nl/Familiegeschiedenis

De Westereen (Nederlands: Zwaagwesteinde) is een dorp in de gemeente Dantumadiel.

Naam
Zwaagwesteinde is per 1-1-2009 officieel ver-Friest tot De Westereen. Voorheen luidde de Friese naam overigens De Westerein.

http://www.westereen-promoasje.nl/

Hendrik Theunis de Bruin

Birth: 28 AUG 1810 in Zwaagwesteinde
Occupation: Inlandsche kramer in kaas
Death: 29 APR 1882 in Zwaagwesteinde
Occupation: Landbouwer 1882
Note:
Overlijdensakte Dantumadeel, 1882, akte nr. 68
Landbouwer.

Signalement: Aangezicht: ovaal, mond: ordinair, voorhoofd: rond, haar en wenkbrauwen: albino blond, oogen: blaauw, neus: ordinair, kenbare tekens: gene.





Father: Theunis Salomons de Bruin b: 15 MAR 1788 in Niezijl (Gr.)
Mother: Ootske Hendriks Elzinga b: 27 APR 1788 in Zwaagwesteinde




Geert Hendriks de Bruin

Birth: 17 SEP 1855 in Zwaagwesteinde
Occupation: Kaaskramer, schipper
Death: 20 MAY 1910 in Appingedam
Note:
Geboorteakte Dantumadeel. Aangiftedatum 18 september 1855, nr. 75
Geert de Bruin, geboren 17 september 1855, zoon van Hendrik Theunis de Bruin en Stijntje Theunis Nieuwland

Groninger Archieven. Algemeen Gemeente: Appingedam. Overlijdensakte: 41. Aangiftedatum: 21-05-1910. Overledene Geert Hendriks de Bruin. Overlijdensdatum: 20-05-1910. Leeftijd: 54. Overlijdensplaats: Appingedam. Vader Hendrik Theunes de Bruin. Moeder Stijntje Theunis Nieuwland. Partner Hiltje Deelstra. Relatie: weduwnaar. Nadere informatie geboortepl: Zwaagwesteinde; beroep overl.: kaarskoopman.

Geert verhuist op 1.8.1905 naar Leek.



Father: Hendrik Theunis de Bruin b: 28 AUG 1810 in Zwaagwesteinde
Mother: Stijntje Theunis Nieuwland b: 25 MAY 1816 in Rijperkerk

Marriage 1 Hiltje Hendriks Deelstra b: 15 DEC 1857 in Leek
Married: 24 MAY 1884 in Murmerwoude
Note:
Huwelijksakte Dantumadeel, 1884
Man: Geert de Bruin. Vrouw: Hiltje Deelstra
Datum: 24 mei 1884, akte nr. 57



Name: Wybren Lammerts de Bruin
Sex: M
Birth: 26 NOV 1871 in Zwaagwesteinde
Occupation: Koopman in galanterieën
Death: 14 NOV 1946 in Zwaagwesteinde
Note:
Geboorteakte Dantumadeel, 1871, akte nr. 274
N.B. Kind erkend bij huwelijk ouders d.d. 22 februari 1873, gemeente Tietjerksteradeel

Wybren Bruin, geboren 26 november 1871 Zoon van Lammert Geerts de Bruin en Trijntje Wybrens van der Meulen



Geboorteakte Dantumadeel, 1897
Aangiftedatum 18 januari 1897, akte nr. 17
Jantje de Bruin, geboren 16 januari 1897
Dochter van Wybren de Bruin en Antje van der Heide

Opm.: Kind erkend bij huwelijk ouders d.d. 5 oktober 1907



Huwelijksakte Dantumadeel, 1922
Man : Pieter Loos, oud 34 jaar, geboren te Harkema Opeinde, gemeente
Achtkarspelen
Ouders: Hermanus Loos en Sjoukje van der Wey
Vrouw : Jantje de Bruin, oud 25 jaar, geboren te Zwaagwesteinde
Ouders: Wybren de Bruin en Antje van der Heide
Datum : 15 juli 1922, akte nr. 82

Opm. : Huwelijk ontbonden bij vonnis van de arrondissementsrechtbank te
Groningen d.d. 7 december 1948







stamvader
salomon levy
Geboren ongeveer 1749
Overleden 17 maart 1798 in Leeuwarden
*
zoon
Theunis Salomon de Bruin,

geboren 15-03-1788 te Niezijl (Gr), overleden
29-05-1875 jaar te Zwaagwesteinde,oud 88.
*
zoon

Hendrik Theunis de Bruin

geboren 28 AUG 1810 in Zwaagwesteinde
Inlandsche kramer in kaas
Death: 29 APR 1882 in Zwaagwesteinde
*
zoon

Geert Hendriks de Bruin

geboren 17 SEP 1855 in Zwaagwesteinde
Kaaskramer, schipper
Death: 20 MAY 1910 in Appingedam

*

Aangiftedatum 27 november 1871,
Wybren Bruin, geboren 26 november 1871 Zoon van Lammert Geerts de Bruin en Trijntje Wybrens van der Meulen
*
dochter
Geboorteakte Dantumadeel, 1897

Aangiftedatum 18 januari 1897, Jantje de Bruin, geboren 16 januari 1897 Dochter van Wybren de Bruin en Antje van der Heide

jantje de bruin is mijn oma
zij trouwde met pieter loos
dit is de stamboom waar de loosen van af stammen ( als een van deze voorouders in je stamboom voor komen)
je kunt nu zelf verder in vullen

als ik het verder in vul

krijg je

aalf loos 1938 (mijn vader)

z loos 1960 (ik zelf )
dan mijn kids
natasja
richard
patrick
mijn kleinkids
sharon
alisa

dit was het even in het kort

zwanny

 


ik ben Tjeerd Frans de Bruin en ben een rechtstreekse nazaat van Salomon Levy .
Rechtstreeks van vader op zoon ,ik zelf sta als bijna een van de laatste in de stamboom in het boek van Hendrik de Haan .
Ik zelf sta onder het nummer A 1028 geb 10-07-1953 mijn vader A 485 geb 12-10-1927 mijn opa A 148 geb 26-06 1895.
Ik stam af van een handelaarsfamilie met de achternaam de Bruin,uit Zwaagwesteinde


Vorig jaar op 10 juli wat ook mijn verjaardag is ,is er bij een neef van mij een zoontje geboren ,en ze hebben hem de naam Levy de Bruin gegeven


mijn vader,hij was een handelaar uit Zwaagwesteinde.
Hij is de handel begonnen als marskramer van deur tot deur,van scheermesjes tot schoenveters.
Daarna met koffertjes met lappen stof,en dekens samen met mijn moeder in Duitsland.
Daarna in de Autohandel oud ijzer en andere metalen .
En koppelbaas in Duitsland,hij leverde personeel aan fabrieken in het Roergebied.
Ik had respect voor mijn vader ,ik leerde van hem het handelen al op zeer jonge leeftijd.





Tjeerd de Bruin senior





















Het signalement is precies zo ,de Nazaten van Salomon Levy waren niet groot ,als ik terug kijk naar mijn opa dit was een klein mannetje .
Tevens zijn broers ook en deze hadden allemaal blauwe ogen en waren Albinoblond.Diverse nichten en neven van mij zijn ook Albinoblond,ik zelf ben nu spierwit maar was vroeger gitzwart,dit is van de kant van mijn moeder deze komt uit een Zigeunersfamilie.De Friese zangeres Gina-de Wit is ook een nicht van mij ,haar vader en mijn vader waren broers.







door 

Johann Christian Sperling en het Kollumer Oproer
Sneuper Klaas Pera doet onderzoek naar een van de leiders van het Kollumer Oproer van 1797, een onderwerp waar al veel over gepubliceerd is in de Sneuper en losse publicaties, o.a. van Berend van der Veen.

Naast de bekende, ter dood veroordeelde, hoofdrolspelers Salomon Levi (stamvader van een familie De Bruin, naar wie ook nu nog veel sneupers onderzoek doen) en Jan Binnes is er sprake van een mysterieuze Duitser, Johann Christian Sperling. Hij doet zich voor als een afgezant van de Prins van Oranje. Daarom is zijn bijnaam ook wel “De Prins”. Sinds het voorjaar van 1795 houdt hij zich op in de Friese Wouden. Hij geeft zich ook uit als “De Hertog van Brunswijk” en gedraagt zich nogal arrogant. Hij draagt geen boerenkleding, maar loopt in een lange, blauwe officiersjas en draagt ook een ruitersabel. Hij heeft lang, zwart haar tot op zijn schouders en praat met een Duits accent. Hij kent de omgeving goed en neemt de leiding van de opstand op zich. (Bron: “Het Kollumer Oproer” van B. K. van der Veen).

Johann Christian Sperling, ook wel genoemd Johannes of Johan Christoffel Sperling, is geboren in het Duitse Folkertsheim (= Volkerzen in het Westerwald). Voor zijn aandeel in het Kollumer Oproer wordt hij gearresteerd en berecht. Het vonnis tegen hem luidt: vijf jaar gevangenisstraf en bij beëindiging daarvan zal hij verbannen worden.


Het vonnis van het Hof van Friesland tegen Johann Christian Sperling is bewaard gebleven (vonnis tegen Johannes Christiaan Sperling, Rijksarchief Friesland/ Tresoar, Archief Hof van Friesland, 7526 Crimineel Sententieboek 1795-1798, f.263v.).


Citaat uit “Een revolutie ontrafeld” van Jacques Kuiper: “Maar het meest tot de verbeelding sprak toch wel de 26-jarige*, in het Duitse Folkertsheim geboren, Johannes Sperling, in de volksmond beter bekend als ‘de Prins’. Sperling zou het brein achter het oproer zijn geweest. In de Friese Wouden, waar hij al enige tijd rondzwierf, was de in blauwe uniformjas gestoken en met een sabel getooide ruiter een opvallende verschijning. In zijn gesprekken met voorbijgangers sprak hij steevast over verboden politieke kwesties. De lichtgelovige massa dacht al gauw met een naaste medewerker en vertrouweling van de erfstadhouder te maken te hebben. Sperling - in werkelijkheid een gewezen soldaat uit Boornbergum in Smallingerland – speelde het spel mee.


Op 3 februari 1797 dook hij op in Zwaagwesteinde, waar hij contact zocht met Salomon Levy. De mensen bekeken hem aanvankelijk vol argwaan. Toen iemand in de dorpsherberg hem vroeg wie hij eigenlijk was, antwoordde hij zonder blikken of blozen: “Ik schrijf mij Brunswijk!” Of de invloed van deze mysterieuze vreemdelingen bij de onlusten werkelijk zo groot was als de Friese autoriteiten naderhand wilden doen geloven, valt moeilijk te zeggen. Feit is wel, dat zijn aanwezigheid in Kollum en omgeving voedsel gaf aan een, door diezelfde autoriteiten aangewakkerde geruchtenstroom, dat het Kollumer Oproer voortkwam uit een wijdvertakt, oranjegezind complot van internationale omvang.” Bron: “Een revolutie ontrafeld” van Jacques Kuiper.
* Hij moet dus rond 1771 in Folkertsheim (Volkerzen) in de Duitse regio Westerwald zijn geboren. Oorspronkelijk heette deze plaats Volkertzhuzen (voetnoot Klaas Pera).

Zijn leeftijd en geboortejaar stuit wel op problemen. Berend van der Veen beschrijft Sperling als "een man van middelbare leeftijd" tijdens het Kollumer Oproer van 1797. Dat is lijnrecht in tegenspraak met wat Jacques Kuiper over dezelfde man zegt. Citaat uit het boek van Kuiper: ".... de 26-jarige, in het Duitse Folkertsheim geboren Johannes Sperling, in de volksmond beter bekend als 'de Prins'". Daarvan uitgaande, zou Sperling in het jaar 1771 geboren moeten zijn. Op grond van zijn leeftijd bij overlijden komt ik echter tot een geboortejaar 1762 (= 1838 - 76 jaar).

Uit Tresoar blijkt, dat hij een onecht kind (Swaantje) heeft verwekt bij Catharina Roodenburg. Swaantje werd geboren in 1800. Dat is ook weer vreemd. Sperling is rond 1798 veroordeeld tot vijf jaar gevangenisstraf ! Dat zou betekenen, dat hij pas in 1803 uit de gevangenis zou komen. Het lijkt dus wel, of er sprake is van een dubbelganger met dezelfde naam, of hij heeft rond 1800 tijdelijk verlof gehad om de gevangenis te verlaten. In 1814 was Sperling ook nog in Nederland, blijkens het citaat op de site van Anton Musquetier http://www.altijdstrijdvaardig.nl/


Daar staat, dat een zekere Johan Christoffel Sperling (bevorens noemde men hem Prins) uit Opeinde (Zwartveen) een verzoek richt aan de Gouverneur van Friesland.



Wie heeft meer genealogische informatie of onderzoek naar deze Sperling verricht ?

mijn opa en oma pieter loos en jantje de bruin
(stamt af van salomon levy waar ik onderzoek naar heb gedaan en klaar mee ben)
komen aller twee uit friesland heb via tresoar veel gevonden ben dol op tresoar ben nu op zoek naar de ouders van pieter loos zijn vader hete hermanus loos pieter loos geb 1887 in zwaagwesteinde trouwde 1922 met jantje de bruin

Ton v.S.
Onderwerp : RE: stamboom onderzoek
Bericht : Geboorteakte Achtkarspelen, 1887 Aangiftedatum 22 oktober 1887, akte nr. 247 Pieter Loos, geboren 21 oktober 1887 Zoon van Hermanus Loos en Sjoukje van der Wey En er is veel meer te vinden



RE: stamboom onderzoek
Bericht : Ik kan je geen gegevens geven over de ouders van Pieter Loos (geboren Harkema 21.10.1887): Hermanus Loos en Sjoukje van der Weij. Een zuster van Pieter, Zwaantje, is in 1935 overleden. Haar man Yde van Kammen was vroeger mijn buurman. Ik verzamel alles over de (oude) bewoners van de straat waar ik woon. Heb nog een foto van het huis waar Pieter en Jantje gewoond hebben. Deze huizen zijn reeds lang afgebroken. Appie

-----------------------------------
via dit bericht op een forum
kwam ik er achter dat
pieter loos en zus had
die zwaantje  hete
(ik ben hier niet naar vernoemd
ik ben vernoemd naar mijn oma van moeders kan )