Het weer van de dag VOLKSHEILGE - OUDE VOLKSGEBRUIKEN-
18-05-2007
Welk weer was het vandaag, nu precies 1 jaar geleden ?
18 Mei 2006 was een redelijk mooie dag met wel tamelijk veel wind. Men moest wachten tot 18u30 op de hoogste temperatuur van die dag en die bedroeg 20,4°. De minimum temperatuur werd 's avonds om 23u40 opgetekend en die bedroeg 13,2° 18 Mei 2005 was een zonnige dag met lichte nachtvorst. De maximum temperatuur bedroeg toen 16,8° en die werd om 17u54 waargenomen. De minimum temperatuur bedroeg min 0,3° en die werd 's morgens om 5u40 opgetekend. De warmste 18de mei sionds de waarnemingen van Ukkel was deze van 1942 met 28,8°. - De koudste 18de mei ooit kwam in 1968 voor met min 0,4° !
Welk weer was het vandaag, nu precies 1 jaar geleden ?
17 Mei 2006 was een redelijk mooie dag waar het kwik om16u20 opgelopen was tot 22,5°. De minimum temperatuur werd om 4u10 opgetekend en die bedroeg toen 12,6° ! 17 Mei 2005 was een bewolkte dag met een maximum temperatuur van 12,9° om 14u08 waargenomen. De minimum temperatuur werd 's morgens om 5u22 opgetekend en die liet 6,6° noteren. De warmste 17de mei sinds de waarnemingen van 1833 was deze van 1945 met 29,6° ! - De koudste 17de mei ooit kwam in 1935 voor met 0,2° !
O.L.Heer-Hemelvaart komt altijd 10 dagen voor Sinksen en daar zijn we morgen aan toe ! Het is algemeen bekend dat deze dag bijna nooit zonder regen verloopt, en in de Kempen is men daar zelfs zeker van, en zo zegt men daar :
" Op O.L.Heer-Hemelvaart regent het, al ware 't maar drie dropkens. "
In het Gentse zegt men dan weer :
Op Onze-Lieve-Heer-Hemelvaart, Es 't er plezier op de vaart. "
Met "op de vaart" bedoelt men niks anders dan een Internationale roeiwedstrijd die er ieder jaar op deze dag gehouden wordt en die bijna elke keer door een regenvlaag bezocht wordt ! . Vertel ik u nog dat vroeger jaren het gebruik bestond om op deze dag vroeg door de velden en weiden te wandelen, men noemde dit " dauwtrappen ". Tot slot voor vandaag nog de volgende positieve weerspreuk :
" Op Hemelvaart, geen vuur in de haard. "
En dat wil niets anders zeggen dan dat men vanaf deze dag de kachels mag uitbreken !
Welk weer was het vandaag, nu precies 1 jaar geleden ?
16 Mei 2006 was een dag met een lichte bewolking en een maximum temperatuur van 20,9° om 17u12 waargenomen. De minimum temperatuur werd 's morgens om 7u20 opgetekend en bedroeg toen 14,1°. 16 Mei 2005 was een zonnige dag met in de late namiddag bewolking. Om 16u30 noteerde men toen de hoogste waarde van die dag en die bedroeg 19,2°. De minimum temperatuur werd 's nachts om 4u44 opgetekend en die bedroeg 3,2° ! De warmste 16de mei sinds de waarnemingen van Ukkel was deze van 1925 met 29,7° - De koudste 16de mei ooit kwam in 1941 voor met min 1,3° !
Komen de bijen deze maand te voorschijn dan is dit een gunstig voorteken, één enkele bij is zelfs al voldoende. Volgende weerspreuken komen ons dat alleen maar bevestigen :
" Een bij in mei, is zo goed als een ei. "
OF......
" Zwiert hier een daar in mei een bij, dat maakt de landman 't harte blij. "
EN.......
" Een bijenzwerm in mei, goed teken voor de wei. "
Morgen breng ik u dan weer bewijzen van het feit dat we mei niet te ver moge betrouwen, tot dan ?
Welk weer was het vandaag, nu precies 1 jaar geleden ?
15 Mei 2006 was een zonnige dag met een weinig bewolking. Het kwik steeg tot 24,3° en dat werd om 16u19 waargenomen. 's Nachts om 3u56 noteerde men toen de laagste waarde van die dag en die bedroeg 9,9° 15 Mei 2005 was een bewolkte dag met heel eventjes wat zon. De maximum temperatuur bedroeg die dag 16,8° en die werd om 15u44 opgetekend. De minimum temperatuur werd 's morgens om 5u50 opgetekend en die liet 3,3° noteren. De warmste 15de mei sinds de waarnemingen van Ukkel in 1833 was deze van 1932 met 29,8° ! - De koudste 15de mei ooit kwam in 1909 voor met min 0,3° !
Welk weer was het vandaag, nu precies 1 jaar geleden ?
14 Mei 2006 was een bewolkte dag met een maximum temperatuur van 18,5° om 15u56 waargenomen. De minimum temperatuur werd 's nachts om 3u56 opgetekend en die bedroeg toen 9,9° ! 14 Mei 2005 begon tamelijk mooi maar bracht in de namiddag motregen. Om 14u32 werd de hoogste waarde van die dag genoteerd en die bedroeg 19,1°. 's Morgens om 7u18 tekende men toen 10,1° op als laagste waarde voor die dag. De warmste 14de mei sinds de waarnemingen van Ukkel was deze van 1943 met 30,7° ! - De koudste 14de mei ooit kwam in 1935 voor met min 1,4°.
Wie ken of weet het nog, de kruisdagen die eigenlijk biddagen betekenen. Het zijn de drie dagen vóór O.L.Heer-Hemelvaart. Iedere dag werd (wordt?) er in de kerk mis gelezen, waarna de litanie van alle heiligen gezongen werd voor het heil van de vruchten der aarde.
De tweede dag van mei droegen de oude Germanen de heilige symbolen van hun goden stoetsgewijs doorheen de akker- en bouwlanden, om alzo de zegen der goden af te smeken voor hun veldvruchten en om te bidden, opdat de oogst door de natuurkrachten zou gespaard blijven. Deze ommegang werd door de kerstening de huidige Kruisprocessie, voor zover daar vandaag nog sprake van is.
In vele dorpen hield men een processie gedurende drie dagen, iedere dag volgde men een andere weg en zodoende doorkruisten men het ganse dorp. Boetpsalmen en de litanie van alle heiligen werden gezongen. Men droeg er noch het H. Sacrament noch heiligenbeelden in mee, enkel het kruisbeeld of een reliek van het H. Kruis, vandaar de naam Kruisprocessie. Ze werd gehouden doorheen de velden ter verzoening van de Goddelijke gerechtigheid en vooral ter vrijwaring van schade aan de veldgewassen, o.a. hagelschade. Zo komt het dat deze dagen in Duitsland Hageltage genoemd werden.
De Kruisweke moet zonder beroemen,
Hemelvaart en meië leveren vol bloemen.
Of met andere woorden, het moet goed weer zijn. En in Limburg meent men te weten wanneer het op de eerste kruisdag regent, er een natte oogst zal zijn regen op de tweede dag, zal er nat hooi zijn en regen op de derde Kruisdag, zullen er natte kersen (waterachtig) zijn. Duimen dan maar voor drie droge dagen !
Met Sint-Bonifacius is morgen de laatste ijsheilige vertrokken voor een jaar. Dat alles deze dagen rond vorst draait is door iedereen wel geweten dacht ik, talrijk zijn dan ook de weerspreuken die ons daar komen op wijze, en als laatste geef ik u deze nog mee :
" Tot Bonfifaas die strenge baas, wees voor vrucht op vorst beducht. "
Wat met vertraging wil ook nog een spreuk rond Sint-Walburgis die vooral in het bisdom Brugge gevierd werd meegeven.
" Regen in Sint-Walburgisnacht, heeft steeds de kelder volgebracht. "
En Sint-Walburgisnacht was op 11 mei, helaas werd deze heilige wat uit de weg gedrumd door de ijsheiligen. Morgen kijken we dan weer uit naar HALF MEI ! ! !
Welk weer was het vandaag, nu precies 1 jaar geleden ?
13 Mei 2006 was een mooie dag met een maximum temperatuur van 23,7° om 15u16 waargenomen. De minimum temperatuur bedroeg toen 11,9° en die werd 's nachts om 1u14 opgetekend. 13 Mei 2005 was een bewolkte dag met 15,5° als hoogste temperatuur voor die dag. De minimum temperatuur werd toen ' s morgens om 6u05 opgetekend en die bedroeg 7°. De warmste 13de mei sinds de waarnemingen van Ukkel was deze van 1969 met 30,2° ! - De koudste 13de mei ooit kwam in 1885 voor met 0,1° !
De ijsheilige hebben verschillende weerspreuken bij !
Het valt vaak voor dat er rond Sint-Servaas overvloedige en kille regen valt, met de klemtoon op " rond". In de Kempen zegt men :
" 't Regen Sintervaas-vloed, die spoelt de kemp uit de grond. "
En is met Sint-Servaas geen rijm te zien, wel dan .......
" Is met Servaas geen rijm te zien, zal Bonifaas geen sneeuw ons biên. "
En tot slot voor vandaag nog deze :
" 't Kan vriezen in de mei tot d' ijsheilgen zijn voorbij : Mamertus en Pancraas, Servatius en nog Bonifaas (14 mei) "
Morgen rond ik de weerspreuken rond de ijsheilige af met nog een weerspreuk rond Sint-Bonifacius, maar terwijl kijken we ook wat Sinte Walburgis die vooral in Brugge gevierd werd, ons te bieden heeft.
Welk weer was het vandaag, nu precies 1 jaar geleden ?
12 Mei 2006 was een zeer mooie dag met een maximum temperatuur van 26,4° om 16u13 waargenomen. De minimum temperatuur bedroeg toen 9,2° en die werd 's morgens om 6u10 opgetekend. 12 Mei 2005 was een zonnige dag met 16,4° als hoogste temperatuur en die werd om 16u43 opgetekend. Om 6u01 's morgens noteerde men toen de laagste dagtemperatuur en die wees 3,8° aan. De warmste 12de mei sinds de waarnemingen van Ukkel in 1833 was deze van 1945 met 31,6° ! - De koudste 12de mei ooit kwam in 1927 voor met min 1,5° !
Vroeger jaren kende en gebruikte men allerlei middeltjes om het weer te beïnvloeden, zo ook die van de goede Elodie die er naar haar eigen zeggen, het beste op wist. Van haar verre buiten had zij een hele boel tovermiddelkens meegebracht, die ze op Sint-Servaasdag (13 mei) tegen de koude aanwendde. Al wat er nog van geweten is, is dat er een verbrand stopsel bij te pas kwam, waarmee men zeven kruiskes op een wit gekalkte muur moest tekenen.
Ook de melkboeren die vóór de tweede Wereldoorlog nog naar de stad kwamen, hadden zo hun eigen rijmpje om Sint-Servaas te vermurwen, en dat ging als volgt :
Heilige Servaas,
Wind en regen de baas,
Heb medelij mee de armen,
Laat ze toe hen te verwarmen,
Drie Vader-ons, Drie Wees-Gegroet
En maakt het weder wêre zoet.
Wat men toch allemaal probeerde en als het toeval dit dan wou, wel dan lukte het nog ook !
In het Gentse kende men een rijmspreukje voor Sint-Servaas dat bij machte was de koude sant te vermurwen en ons een milde zonneschijn en zachte zuiderbries te sturen, ik geef het mee zoals ze het te Gent kennen :
Sinte-Servaas Heiligen baas Doet 't nie vriezen ons nie niezen Notre Pêre geef goe wêre Onondufies Geen tromaties De Santasprie En regent nie.
Om af te sluiten voor vandaag nog deze weerspreuk :
" Vóór Sint-Servatius geen zomer, na Sint-Servatius geen vorst. "
In een apart hoofdstukje vindt u lager de heksen - of duivelspaternoster en morgen ga ik weer verder met de weerspreuken rond de ijsheilgen en wie weet met nog een sterk verhaal uit lang vervlogen jaren.
Welk weer was het vandaag, nu precies 1 jaar geleden ?
11 Mei 2006 was een zeer mooie dag met om 17u35 een maximum temperatuur van 26,3° ! De minimum temperatuur bedroeg toen 6,6° en die werd 's morgens om 6u13 opgetekend. 11 Mei 2005 begon bewolkt maar schakelde toch vrij snel over naar een zonnig weertje. Men moest toen wel tot 18u21 wachten alvorens men de hoogste temperatuur van die dag kon noteren en die bedroeg 14,8°. De minimum temperatuur werd 's morgens om 5u39 waargenomen en die lag met zijn 0,9° erg laag ! De ijsheiligen weet je wel ! De warmste 11de mei sinds de waarnemingen van Ukkel was deze van 1998 met maar liefst 30° ! - De koudste 11de mei ooit kwam in 1879 voor met 0,1° !
Zoals ik u gisteren al beloofde, breng ik u vandaag de heksen - of duivelspaternoster. Maken de ijsheiligen het dan te bont, wel dan lees je die paternoster maar, wie weet helpt het niet ?
De drij Santen van de kouwe,
Twee jonge en ene oude, gingen tezamen door het land,
Elk met koud goeds al in de hand.
Den ene met een balleken sneeuw,
Den tweede met een kegelken ijs,
Den derde die was grijs en wijs,
En hij droeg niemendalle, dalle,
Geen kegels en geen sneeuwballen.
Santé, Santé mee de krone,
Maakt ons rap het weder schone.
Den eerste zei : k zal d eerste zegenen,
En hij die deed het regenen, regenen,
Den tweede zei : beniest : k ga niezen,
En hij die deed het vriezen, vriezen,
De derde die zei niemandalle
En hij was het braafst van allen.
Santé, Santé mee de krone
Maakt ons rap het weder schone.
En ze kwamen langs Fiel Ariaan
Zijn schone doeninge gegaan,
Hij tapte hulder daar bier van t vat,
En alle drij die werden zat,
En daarna zijn ze voldaan,
Weerom naar t hemelrijk gegaan.
Santé, Santé mee de krone,
Maakt ons rap het weder schone.
Fiel Ariaan hoeft ge vandaag niet meer te gaan zoeken want die zaak is ook allang gesloten !
Inderdaad, morgen toen de ijsheiligen hun intreden met Sint Mamertus op kop en dat zou, te oordelen aan de volgende spreuk, de oudste van de drie geweest zijn :
" Al is Mamertus oud en grijs, houdt hij van vriezen nog en ijs. "
Van de drie ijsheiligen is Sint-Servaas voor ons wel de bekendste en dat is de reden waarom wij hem alle verantwoordelijkheid laten dragen van wind, regen en koude gedurende de drie dagen. Hij was immers de oudste bisschop der Nederlanden. Al in 350, amper drie eeuwen na Kristus' dood werd hij bisschop van Tongeren. Hij overleed op 13 mei in 384 vandaar ook zijn feestdag op die dag. Morgen breng ik een mooi rijmspreukje voor Sint-Servaes dat bij machte was om de koude sant te vermurwen. Vandaag al kan je wat lager in een apart artikeltje wat lezen over de ijsheiligen
