Het weer van de dag VOLKSHEILGE - OUDE VOLKSGEBRUIKEN-
21-12-2008
Vandaag is Sint-Tomas onze gast !
Gisteren zagen we al dat met de komst van Sint-Tomas de koude begint toe te nemen. Wel dat is ook zo want de waarnemingen op meteorologisch gebied leren dat de grootste koude valt na de kortste dag, evenals de grootste hitte valt na de langste dag. Al nemen de dagen reeds toe in lengte, en al stijgt de zon hoger aan de hemel, toch is de uitstraling van de warmte der aarde op die tijd nog groter dan de ontvangst van de zonnewarmte, zodat daardoor de temperatuur nog steeds daalt. Dit verschijnsel houdt zelfs aan tot in februari wanneer de dagen zienderogen toenemen. Gisteren vertelde ik u ook al even dat Sint-Tomas wat te maken heeft met de appelaar, wel dat is ook zo en een weerspreuk komt dat getuigen :
" 'n Sterke blaas van Sinte-Maas en 't volgend jaar staat d'appelaar van vruchten zwaar. "
En wat gedacht van deze mooie :
" Als Sint-Tomas rukt en raast en dapper door de bomen blaast, dan rapen wij het volgend jaar veel appels bij mekaar. "
Sint-Tomas schijnt daarenboven nog speciaal aangewezen te zijn om voor alle bomen te zorgen, zo vertelt ons deze spreuk althans :
" Sinte-Tomas die niets gelooft, zorgt voor de bomen en het ooft. "
U nog vertellen dat de uitdrukking " ongelovige Tomas " voort komt van het feit dat hij terug thuis kwam van een reis niet wilde geloven dat Jezus verrezen was, of hij moest er bewijzen van hebben. Toen op een vergadering van de apostelen, Jezus zijn doorboorde handen liet zien, was hij overtuigd. Dat was het voor vandaag, morgen breng ik weer een weerspreuk mee met betrekking op deze maand, of op.....we zien wel ! Tot morgen dan maar.
Welk weer was het vandaag, nu precies 1 jaar geleden ?
21 December 2007 was een bewolkte koude dag, een tweede ijsdag want het kwik steeg die dag ook weer niet boven nul ! Om 14u57 werd de maximum temperatuur waargenomen en die bedroeg min 2,6°. 's Avonds om 21u05 noterde men toen min 5,3° zijnde de minimum temperatuur voor deze dag. De warmste 21ste december sinds de waarnemingen van Ukkel in 1833 was deze van 1989 met 14,3°. - De koudste 21ste december ooit kwam in 1938 voor met min 14,9° !
Morgen of 21 december is het begin van de winter en geeft ons de kortste dag van 't jaar en een volksgezegde luidt als volgt :
" Sint-Tomas, de korste dag en de langste nacht. "
Het volksgeloof wil dat Sint-Tomas een lang-slaper is en verklaart door middel van een legende, op een pittige manier hoe als gevolg daarvan, de dagen aan 't lengen gaan. Op zekere dag, in de winter, toen alle heiligen reeds waren opgestaan, lag Sint-Tomas nog lekker onder de dekens. Op de duur zond O.L.Heer enige engeltjes om te zien, waar de luie Tomas zo lang bleef. Na een poosje kwamen de kleine gastjes terug met de boodschap, dat Sint-Tomas eenvoudig niet wou opstaan. "Hij zegt", vertelde ze, " dat de dagen te kort zijn en het de moeite niet waard is, om zich te wassen en te kleden". O.L.Heer dacht een ogenblik na en zei dan : "'t Is goed ! Keer terug en zeg hem, dat hij nu toch maar opsta, en dat wij van morgen af de dagen zullen doen lengen". En....het geschiedde ook zo, en 't is tot nu altijd zo gebleven. Maar minder goed nieuws is dat met het lengen van de dagen, de koude vermeerdert en een weerspreuk vertelt ons dat als volgt :
" Als met Sint-Tomas de dagen lengen, beginnen de nachten te strengen. "
Of.....
" Als de dagen lingen, gaat de winter ons dwingen. "
Morgen blijf ik nog een dagje bij Sint-Tomas en de spreuken rond zijn persoon want die brave man schijnt nog een goede gave te bezitten vooral voor de appelaars. ik vertel er u morgen alles over ! Tot morgen ?
Welk weer was het vandaag, nu precies 1 jaar geleden ?
20 December 2007 was een bewolkte dag met fijne sneeuw een een maximum tempertuur van min 2,5° die 's nachts om 0u28 waargenomen werd. Een eerste ijsdag dus want in de vroege morgen, om 4u44 noteerde men min 4,3° als minimum temperatuur voor deze dag. De warmste 20ste december sinds de waarnemingen van Ukkel in 1833 was deze van 1932 met 14,6°. - De koudste 20ste december ooit kwam in 1938 voor met min 15,8° !
Zacht weer rond deze tijd kan men moeilijk een gezond weertje noemen en dat heeft de weerspreuk die ik vandaag bij heb ook geweten :
" Valt de kerstmaand in de drek, aan vallingen geen gebrek. "
En zoals het dan al zo vaak het geval is, is de ene zijn dood de andere zijn brood want.......
" Had men in december veel slijk, dan worden de dokters stinkend rijk. "
Nou ja, worden ? 't Is maar hoe men het bekijkt zeker ? Morgen kan ik eindelijk nog eens vooruit kijken naar een weerheilige, overmorgen krijgen we Sint-Tomas immers op bezoek en rond deze brave man is er weer heel wat te doen, zoveel zelfs dat ik er twee dagen ga blijven stil bij staan. Tot morgen !
Welk weer was het vandaag, nu precies 1 jaar geleden ?
19 December 2007 was andermaal een zonnige maar koude dag met een maximum temperatuur van 4,1° die om 15u13 waargenomen werd. - 's Morgens om 8u02 schreef men min 4° op, zijnde de laagste temperatuur van deze dag ! De warmste 19de december sinds de waarnemingen van Ukkel in 1833 was deze van 1932 met 14,2°. - De koudste 19de december ooit kwam in 1938 voor met min 13,6° !
Mocht u ergens een berkenboom zien of weten staan, hou die dan eens heel speciaal in de gaten. Hij is rond deze tijd de beste weersvoorspeller van gans de aard ! De weerspreuk die ik vandaag mee heb komt dat alleen maar getuigen :
" Stijgt in december nog 't berkensap, draagt koning winter een narrenkap. "
Dit is weerspreuk met waarborg want de natuur liegt nooit !!! Zullen we een afspraak maken voor morgen ? Tot dan ?
Welk weer was het vandaag, nu precies 1 jaar geleden ?
18 December 2007 was een zonnige maar erg koud aanvoelende dag met een maximum temperatuur van 1,8° die om 14u06 waargenomen werd in het weerstation van Kapelle o/d Bos. 's Morgens om 6u29 om precies te zijn, schreef men in datzelfde weerstation min 4,7° op als minimum temperatuur voor deze dag. De warmste 18de december sinds de waarnemingen van Ukkel was deze van 1932 met 14,8°. - De koudste 18de december ooit kwam in 1927 voor met min14,7° !
Met de winter lacht men nooit en toch zijn er uitzonderingen wanneer men dit wel kan en mag doen ! De weerspreuken die ik voor vandaag uitgekozen heb weten er alles over :
" December vochtig en zacht, heel de winter zonder kracht."
Als dat al geen reden is om te lachen dan komt de volgende spreuk het alleen maar bevestigen :
" December veranderlijk en zacht, geeft een winter waar men mee lacht."
Ik denk dat heel veel mensen wat graag zouden willen lachen, ware het alleen nog maar om hun geldbeugel wat dicht te kunnen houden ! ! ! Ik probeer hier morgen weer te zijn, u komt toch ook terug ?
Welk weer was het vandaag, nu precies 1 jaar geleden ?
17 December 2007 was een licht bewolkte dag met om 14u47 een maximum temperatuur van slechts 1° ! - 's Morgens om 7u09 noteerde men toen min 2,6° als minimum temperatuur voor deze dag. De warmste 17de december sinds de waarnemingen van Ukkel was deze van 1987 met 14,1°. - De koudste 17de december ooit kwam in 1879 voor met min 15,2° !
Of schoon het zeer zelden voorkomt, het kan altijd wel eens gebeuren dat het in december plots eens begint te donderen, en heeft dit dan enige betekenis ? Ik laat een weerspreuk het antwoord brengen :
" Donder in decembermaand, belooft veel wind in 't jaar aanstaand. "
Voor de eerstvolgende weerheilige is het wachten tot 21 december wanneer Sint-Tomas op bezoek komt, dus blijft ik nog enkele dagen doorgaan met de weerspreuken die betrekking hebben op deze maand en wat ik voor morgen ga meebrengen is vandaag nog een vraagteken, dus...tot morgen dan maar ?
Welk weer was het vandaag, nu precies 1 jaar geleden ?
16 December 2007 was een vrij zonnige dag met een maximum temperatuur van 3,3° om 14u32 waargenomen. - 's Morgens om 8u24 noteerde men toen min 2,9° als laagste temperatuur voor deze dag. De warmste 16de december sinds de waarnemingen van Ukkel in 1833 was deze van 1989 met 16,7°. - De koudste 16de december ooit kwam in 1890 voor met min 12,8° !
Gisteren had ik het over rijm en wind, vandaag heb ik twee weerspreuken meegebracht die ons ietsje wijzer maken over de regen in de winter en in feiten hebben die spreuken goed nieuws in petto, uiteraard op voorwaarde dat de regen er komt.
" Plenst in de winter veel regen neer, dan krijgen we mooi zomerweer. "
Als dat geen mooi vooruitzicht is, weg met die sneeuw hoe mooi de landschappen ook moge zijn en geef ons regen, veel regen zou ik zeggen !!! En veel regen bezorgt ons niet alleen een mooie zomer, maar 't heeft nog andere voordelen, lees eens :
" Als het regent in de winter, is het goed planten in de zomer. "
Ik geloof niet dat er nu nog iemand op sneeuw zal roepen, of toch ? Het menu voor morgen moet ik straks nog samenstellen, laat het morgen een verrassing zijn ! Tot morgen dan maar ?
Welk weer was het vandaag, nu precies 1 jaar geleden ?
15 December 2007 was een dag met drie kwart zon en enkele uren bewolking. Om 13u20 werd de maximum temperatuur opgeschreven en die liet 3,4° noteren. 's Morgens om 9u02 werd de minimum temperatuur waarghenomen en die bedroeg toen min 0,4° ! De warmste 15de december sinds de waarnemingen van Ukkel was deze van 1942 met 14,3°. - De koudste 15de december ooit kwam in 1899 voor met min 14,3° !
Rijm, wind, ijzel, vorst en sneeuw we moge ons rond deze tijd aan alles verwachten, keuze te over maar weinig dat echt deugd ! Voor vandaag ben ik in mijn verzameling gedoken en op zoek gegaan naar rijm en ik heb 't volgende gevonden :
" Rijm met wint uit 't oosten zal voor u troosten. Rijm met wind uit 't westen doet de sterren bersten. "
Zo zijn we weeral een weet rijker geworden, tenzij ik u niets nieuw kwam vertellen ? Voor morgen ga ik eens kijken naar de betekenis van regen in deze maand en daar hoop ik u morgen dan weer een en ander over te vertellen, tot dan ?
Welk weer was het vandaag, nu precies 1 jaar geleden ?
14 December 2007 was een bewolkte droge dag met een maximum temperatuur van 3,4° die om 14u13 waargenomen werd in het weerstation van Kapelle o/d Bos. - 's Morgens om 9u24 exact noteerde men in datzelfde station min 0,6° als laagste temperatuur voor deze dag. De warmste 14de december sinds de waarnemingen van Ukkel was deze van 1948 met 13,6°. - De koudste 14de december ooit kwam in 1899 voor met min15,7° !
Vandaag is het de feestdag van Sinte-Lucia maar ook een beetje "onze" feestdag en met "onze" bedoel ik dan deze van mijn echtgenote en mezelf. Precies vandaag dobberen wij 50 jaar rond in ons huwelijksbootje. U hebt het al begrepen dacht ik, de tekst die u vandaag leest heb ik al enkele dagen eerder geprogrammeerd omdat ik u vandaag niet "in de kou" wil laten staan. Zoals ik gisteren al zei, blijf ik ook vandaag nog even stil staan bij de weerspreuken rond Sinte-Lucia, u toch nog eens zeggen dat deze spreuken dateren van vóór de Gregoriaanse kalenderhervorming toen deze feestdag nog op 23 december viel. Vandaag kloppen deze spreuken dus niet, en zo omzeil ik dan weer enkele "boze" mailtjes. Wat heb ik vandaag voor u mee ? Wel een eerste spreuk vertelt ons dit :
" Als Sinte-Lucie komt, lengen de dagen een vlooiensprong. "
En wat gedacht van deze mooie :
" De eerste dag lengen ze een luizenwentel, de tweede een vlooiensprong. "
Of nog anders gezegd :
" Met Sinte-Lucij, lengen de dagen een hanegeschrei. "
De uitdrukkingen waarin de tijdsbepaling van een "luizenwentel", een "vlooiensprong" en een "haneschrede" voorkomen, dateren uit de tijd toen de uurwerken nog niet uitgevonden waren. De eerste klok werd in 1370 in Frankrijk vervaardigd. Voor die tijd gebruikten onze voorouders de zonnewijzer, en werd de tijd bepaald naar gelang de stand van de schaduw welke een door de zon beschenen staafje op de wijzerplaat wierp. Na de winterzonnestand bemerkte men dat de schaduw zich lichtjes verplaatste; op Sinte-Lucie bedroeg de afstand deze van een vlooiensprong en vergrootte om o.a. met kerstmis op een haneschrede te komen. Alzo stelde men vast dat de dagen langzamerhand verlengden. Voorgaande is een typisch bewijs dat de weerspreuken op een zeer hoge ouderdom kunnen bogen. Wat er voor morgen op het menu staat weet ik vandaag echt nog niet, dat zien we morgen dan wel weer.
Welk weer was het vandaag, nu precies 1 jaar geleden ?
13 December 2007 was een bewolkte dag met een maximum temperatuur van 4,2° die om 's nachts om 1u49 waargenomen werd ! De grillen van de natuur zeker ? 's Morgens om 8u42 noteerde men het koudste moment van deze dag en dat bedroeg min 0,1° ! De warmste 13de december sinds de waarnemingen van Ukkel in 1833 was deze van 1938 met 13,8°. - De koudste 13de december ooit kwam in 1899 voor met min 13,7° !
Voor vandaag heb ik gekozen voor een volgens mij erg mooie weerspreuk die dateert van vóór de Gregoriaanse kalenderhervorming. Ik geef daar direct een woordje meer uitleg over, laat ons misschien eerst eens kijken wat die weerspreuk ons te vertellen heeft :
" Lucia maakt de langste nacht, half juni maakt de langste dag, half maart en september vrank maken dag en nacht even lank. "
Morgen is Sinte Lucia onze gaste, alleen komt ze morgen niet met de langste nacht af zoals de weerspreuk het ons vertelt. Eerder zei ik u al dat deze weerspreuk dateert van vóór de Gregoriaanse kalenderhervorming en toen klopte deze weerspreuk wel want....toen viel Sinte-Lucia tien dagen later n.l. op 23 december, of twee dagen na de winterzonnestilstand. En ja, toen maakte Lucia de langste nacht wel en toen klopte ook de volgende weerspreuk :
" Sinte-Lucij, 't kortste van de tij. "
Voor de Gregoriaanse kalenderhervorming begonnen op de feestdag van Sinte-Lucia de dagen weer te lengen, en zo zegt een oud rijmpje :
" Sinte-Lucije, laat de dagen dijen. "
Morgen hoop ik samen met u nog naar enkele mooie spreuken te moge kijken, allemaal nog rond Sinte-Lucia en dan vertel ik u ook nog iets over de uurwerken uit vroeger jaren. Reden genoeg dacht ik om hier morgen terug te zijn, tot dan ?
Welk weer was het vandaag, nu precies 1 jaar geleden ?
12 December 2007 was nog eens dag met twee gezichten, in de voormiddag erg vriendelijk met zon en in de namiddag eerder triest met bewolking. Om 14u31 werd die dag de maximum temperatuur waargenomen en die bedroeg toen 4,8°. - 's Morgens om 8u42 om precies te zijn, noteerde men min 2,7° als zijnde de laagste temperatuur van deze dag. De warmste 12de december sinds de waarnemingen van Ukkel was deze van 2000 met 13,5°. - De koudste 12de december ooit kwam in 1844 voor met min13,3° !
