Het weer van de dag VOLKSHEILGE - OUDE VOLKSGEBRUIKEN-
03-09-2007
Wat betekent donder in september ?
De oogst is binnen en de belangstelling in het weder neemt af. Voor de landman treeft er een rustperiode in na de groei-, bloei- en oogstmaanden. De weersgesteldheid heeft voor hem nog slechts belang met het oog op het volgend jaar :
" Zo het in september dondert, zullen het volgend jaar veel granen wassen. "
Dat beweert de landman alvast. En inderdaad in deze maand wordt aanvang gemaakt met het zaaien van de wintertarwe. Het moet regenen want normaal gezien ligt de grond droog van de warme augustusmaand, en :
" De septemberregen, komt de boer heel goed gelegen. "
Misschien voor dit jaar niet zo direct van toepassing, maar een zwaluw maakt de lente ook niet dacht ik. Is die regen deze maand dan nog warm, zoveel te beter want.....
" In september warme regen, brengt de boeren rijke zegen. "
Waar septemberregen nog goed voor is laat ik de weerspreuken morgen verder vertellen, tot dan ?
Welk weer was het vandaag, nu precies 1 jaar geleden ?
3 September 2006 was een winderige en bewolkte dag waar het kwik desondanks toch nog tot 24,1° kon klimmen. Dat gebeurde om 14u57 om precies te zijn. De minimumtemperatuur die 's morgens om 5u04 waargenomen werd, wees 18,5° aan wat vrij hoog was ! De warmste 3de september sinds de waarnemingen van Ukkel was deze van 1906 met 32,6°. - De koudste 3de september ooit kwam in 1923 voor met 4,9° !
De herfstdraden komen, de bladeren veranderen van kleur, paddestoelen verschijnen in grote getale, klimop en tijdloos bloeien. September is ook een echte rupsenmaand, glimwormpjes zijn te zien op haag en weiderand. Het wintergraan wordt gezaaid, het is een maand van overgang, van weemoed, van komende scheiding; de bladeren vallen, kraaien strijken neer en wij hopen nog op wat zomerse dagen, doch vanaf de 20ste wordt het kouder en regent het veel. De volkszeg luidt dan :
" Als september van goed humeur is, kunnen we nog een schone maand hebben, want oktober kan er niet voor instaan. "
De winter is in aantoch en in het Mechelse waar ik vandaan kom zegt men :
" Die van Leuvenkermis keren, brengen de winter onder hun kleren. "
Leuvenkermis valt op de 1ste zondag van deze maand, vandaag dus ! Morgen gaan we eens zien welke invloed de donder deze maand kan hebben, tot dan ?
Welk weer was het vandaag, nu precies 1 jaar geleden ?
2 September 2006 was een dag waar bewolking en zon elkaar afwisselde. Om 12u59 werd toen de maximum temperatuur waargenomen en die bedroeg 21,4° ! - 's Morgens om 5u41 noteerde men de minimum temperatuur en die liet 13,1° opschrijven, precies dezelfde als deze van 1 september 2006. De warmste 2de september sinds de waarnemingen van Ukkel in 1833 was deze van 1911 met 33,2° ! - De koudste 2de september ooit vinden we terug in 1890 met slechts 5° !
Zoals ik gisteren al zei blijf ik vandaag nog even stil staan bij Sint-Egidius die niet alleen met het komend weer wat te maken heeft, hij heeft ook de boerkens wat te zeggen :
" Als Sint-Giel blaast op zijn horen, boerkens, zaait dan uw koren. "
Heden werden de spinnewielen nagezien en in orde gebracht want de spinavonden kwamen er aan, o.a. op Sint-Lambertus dat is op 17 september, en op Sinte-Teresia, dat op 15 oktober valt al naar gelang de streek. Om die reden werd er vroeger gezegd :
" Sint-Gilleke 't kloske op 't spilleke, Sint-Michiel 't kloske op 't wiel. "
Zo zien we dat ze vroeger op Sint-Michiel reeds volop aan het spinnen waren. Het wordt ook koel rond deze tijd en zo zegt men te Berg in Limburg :
" Sint-Gieles keumt oingebloize, verbit de strohuû en de laaine hoize. "
Hetgeen niets anders betekent dan dat men zijn zomerpak mag aflaten.
Welk weer was het vandaag, nu precies 1 jaar geleden ?
1 September 2006 was een tamelijk mooie dag waar het kwik om 14u28 gestegen was tot 24,8°. - De minimum temperatuur werd 's morgens om 6u14 waargenomen en die liet 13,1° opschrijven. De warmste 1ste september sinds de waarnemingen van Ukkel was deze van 1911 met 31,4° ! - De koudste 1ste september ooit kwam in 1890 voor met 5,3° !
De morgen- en avondnevelen schuiven dichter en dichter naar elkaar toe en verkorten de werkdag. Zo komt het dat in Limburg Sint-Egidius de middagslaap en de namiddagboterham afschaft :
" Sint-Gillis verbeurt den ongere en den achterongere. "
Een Limburger begrijpt deze taal wel ! Een gelijkaardig gebruik van afschaffing van de schafttijd van vier uur, bestaat ook in Vlaanderen, doch met Sint-Michel die er op 29 september aankomt. En het weer dan ? Laat ons hopen op een zeer mooie 1ste september want.......
" 't Weer dat Sint-Gillis biedt, en eindigt voor de vier weken niet. "
Herinner je u mijn weddingschap nog ? Ik voorspel een uitzonderlijk mooie maand september ! Mocht het morgen echter regenen, dan ben ik mijn weddingschap kwijt want........
" Als 't op Sint-Gillis regent, zal 't lang blijven aanhouden. "
Morgen blijf ik nog even stil staan bij deze heilige want die heeft ook voor de boeren, en voor zij die van spinnen houden, nog een aardig woordje te vertellen. Tot morgen dan ?
September van septem = zeven, betekent dus eigenlijk de zevende naar de hem toegewezen plaats in de oude Romeinse kalender.
Een zeer oud versje zegt :
Als Mert de eerste Maend van t Jaer was, even doê
Quam my de naem die ik nu voer (september) toe,
Ik ben den Herfst-begin, en ook des Zomers laetste,
Doch, mids ik Vruchten breng, ben ik niet van het quaedste.
Bij de Romeinen was september toegewijd aan Vulcanus, de god der smeden. Hij werd ook Bacchusmaand genoemd omdat alsdan de wijnoogsten begonnen. Bij de Saksers heette hij Viturmanoth of Mutumanoth, wat fruitoogstmaand betekende. Karel de Grote noemde hem Haervistmanoth, van haervest = oogsten. De Noordervolken zegden : fruit haver gerst of speltmaand, naar gelang zij herdachten wat gedurende deze maand in hun streek geoogst werd. Men noemde hem ook evenmaand omdat in deze tijd, de zon bij herfstevening in de evenaar treedt. Wij noemde hem herfstmaand omdat de herfst deze maand begint.
Welk weer was het vandaag, nu precies 1 jaar geleden ?
31 Augustus 2006 was een bewolkte maar wel droge dag. De maximum temperatuur die om 16u15 waargenomen werd bedroeg toen 19,9° ! Om middernacht noteerde men de minimum temperatuur die 10,2° liet opschrijven. De warmste 31ste augustus sinds de waarnemingen van Ukkel was deze van 1929 met 35° !!! - De koudste 31ste augustus ooit kwam in 1940 voor met 5,3° !
Niet alleen augustus, maar ook de zomer loopt op zijn einde en dan vragen we ons af wat de herfst voor ons in petto heeft ! Ik zocht en ik vond tussen mijn verzameling weerspreuken de volgende :
" Als in de zomer de mieren hoge hopen opwerpen volgt er een natte en koude herfst. "
Nu woon ik erg goed geplaatst om de mieren te observeren en ik kan u zeggen dat die weinig of niet actief geweest zijn ! Dat zou betekenen dat we naar een erg mooie herfst moge uitkijken. In geen geval een luxe want na een slechte zomer hebben we daar nog meer dan recht op ! Morgen start ik met september en daar wacht Sint-Egidius ons op ! Tot morgen ?
Welk weer was het vandaag, nu precies 1 jaar geleden ?
30 Augustus 2006 was een dag met een enkele bui en voor de rest was het zonnig te noemen. Om 12u28 was het kwik gestegen tot 19,1° ! - De minimum temperatuur van die dag werd 's morgens om 6u10 waargenomen en die liet 9,7° noteren. De warmste 30ste augustus sinds de waarnemingen van Ukkel was deze van 1930 met 31° ! - De koudste 30ste augustus ooit kwam in 1964 voor met 5,5° !
Augustus loopt op zijn eind, net als de zomer en we kunnen helaas niet zeggen dat deze laatste een mooie was ! Laat ons hopen op nog een mooie nazomer, ik zou zeggen dat we daar meer dan recht op hebben. Helaas komt ons de volgende weerspreuk ook niet het beste nieuws vertellen, lees eens :
" Einde augustus winnen de koele nachten. "
Ik wed 10 tegen 1, september zal een maand zijn zoals nog nooit voorheen !
Welk weer was het vandaag, nu precies 1 jaar geleden ?
29 Augustus 2006 was een evenbeeld van de vorige dag, regen, onweer en zon die elkaar afwisselde. Het kwik geraakte niet hoger dan 17,9° en dat werd pas om 17u11 vastgesteld ! De minimum temperatuur van die dag werd 's morgens om 5u16 waargenomen en die bedroeg 10,6° ! De warmste 29ste augustus sinds de waarnemingen van Ukkel was deze van 1942 met 32,5° ! - De koudste 29ste augustus ooit kwam in 1940 voor met 5,2° !
Laat ons voor morgen op een droge dag hopen want ingeval van regen zouden alle noten bederven ! Vanaf vandaag zouden er ook geen onweders meer voorkomen en dan hoop ik maar dat de weerspreuk die ons dat is komen vertellen haar gelijk krijgt. Maar voor alle zekerheid geef ik u toch nog een spreuk mee die ons vertelt hoe we kunnen weten wanneer er een onweer dreigt :
" Als de bijen naar huis toe vluchten, is een zwaar onweer te duchten. "
U vraagt het maar eens aan een imker hij zal u deze weerspreuk zeker bevestingen.
Welk weer was het vandaag, nu precies 1 jaar geleden ?
28 Augustus 2006 was een dag waar zowat alles kon, regen - onweer en dan weer zon ! Om 13u52 had het kwik zijn hoogste punt bereikt en dat bedroeg toen 19,5° ! In de voormiddag, om precies te zijn om 9u59 noteerde men die dag de minimum temperatuur en die liet 13,4° opschrijven. De warmste 28ste augustus sinds de waarnemingen van Ukkel was deze van 1930 met 33,3° ! - De koudste 28 ste augustus ooit kwam in 1896 voor met 5,6° !
Inderdaad, morgen komt Sint-Augustinus ons een bezoek brengen en die brave man heeft erg goed nieuws te melden voor al diegene die bang zijn voor een onweer, en ik denk dat dit een erg grote groep van mensen is ? Ik laat hen dat goede nieuws door een weerspreuk zelf vertellen, zo kan ik nooit voor een leugenaar verweten worden !
" Op Sint-Augustijn zullen de onweders over zijn; "
Voila, vanaf morgen hoeft u geen schrik meer te hebben van of voor een onweer, zegt........ de weerspreuk !
Welk weer was het vandaag, nu precies 1 jaar geleden ?
27 Augustus 2006 begon met regen die gelukkig rond de middag plaats maakte voor zonnige opklaringen. De maximum temperatuur bedroeg die dag 22,8° en die werd om 15u09 waargenomen. 's Morgens om 5u01 noteerde men toen de minimum temperatuur en die liet 15,1° opschrijven. De warmste 27ste augustus sinds de waarnemingen van Ukkel in 1833 was deze 1964 met 33,8° ! - De koudste 27ste augustus ooit kwam in 1833 voor met 4,7° !
Hou 's morgens de zon eens in de gaten, ook zij komt ons soms vertellen welk weer er ons te wachten staat. Een weerspreuk vertelt ons dat zo :
" Een vuurrode opgaande zon zelfs als ze niet schittert, is een teken van wind. "
Dieren en de natuur, men kan er een huis op bouwen, alles wat ze ons komen vertellen klopt als de zuiverste waarheid. De enige kleinigheid dat men er moet voor doen, is er even willen naar uitzien en kijken ! Als u er morgen weer bent, dan ik ook !
Welk weer was het vandaag, nu precies 1 jaar geleden ?
26 Augustus 2006 was een tamelijk mooie dag waar de maximum temperatuur al om 11u49 bereikt was en die bedroeg die dag 20,2° ! De minimum temperatuur werd 's nachts om 1u39 waargenomen en die liet 10,4° noteren. De warmste 26ste augustus sinds de waarnemeingen van Ukkel in 1833 was deze van 1964 met 33,4° ! De koudste 26ste augustus ooit kwam in 1966 voor met 6,3° !
Laat ons nog eens naar het gedrag vanj de dieren kijken !
Ik zei het al zo vaak, dieren zijn en blijven de beste weersvoorspellers, dat laat niet de minste twijfel ! En nu het zowat de tijd van de wespen is, wil ik u een spreuk meegeven die u wel eens zou kunnen helpen, of beter u zou kunnen waarschuwen voor een aankomend stormweer.
" Zijn de wespen niet in rust dan is er stormweer op de kust. "
En wees maar zeker, dieren liegen nooit ! ! ! Tot morgen ?
