Het weer van de dag VOLKSHEILGE - OUDE VOLKSGEBRUIKEN-
29-01-2009
Morgen krijgen we Sinte-Aldegondis op bezoek !
De laatse weerheilige van deze maand is morgen bij ons te gast. De H. Aldegondis van Maubeuge in Frankrijk. Zij was de zuster van de H. Waldetrudis en ze muntte uit door haar zuiverheid. Ten einde aan de liefde van een ontuchtige vorst te ontsnappen, stichtte zij een abdij te Maubeuge en bekwam van God lichamelijke kwellingen; ze kreeg een afgrijselijke kanker die ze verduldig verdroeg en waaraan zij in 680 overleden is. En wat vertelt ons de weerspreuk die rond haar naamfeest ontstaan is ?
" Dooien op Sinte-Aldegonde, vult de kelders met een vloed van zonde. "
Deze weerspreuk is vooral in het Gentse erg goed gekend en men wil er niets anders mee zeggen dan dat de dooi op deze dag te vroeg komt. Vooral in Zwevezele, Deurle en Mespelare werd Sinte-Aldegondis gediend tegen kanker. Vooral te Mespelare werd ze van heinde en verre vereerd en op de beeldekens die men aanplakte ter gelegenheid van het octaaf las men :
Alle die ghebreken van ruppen ofte zweren van cancker ofte vier, en hulpe begheeren, dat hy tot Mespelaer Ste Aldegonde groet, en zoecke deur dezelve genezinghe ende boet.
Tot daar een korte vertelling over onze laatse weerheilige van deze maand. Morgen sluit ik januari af met een laatste weerspreuk en overmorgen begroeten we het kort maandeke alias februari.
Welk weer was het vandaag, nu precies 1 jaar geleden ?
29 Januari 2008 was andermaal een bewolkte dag waar de maximum temperatuur al om ietsje na middernacht opgeschreven werd en die bedroeg toen 6,6°. - 's Avonds om 23u40 om precies te zijn, noteerde men 4,4° als zijnde de minimum temperatuur voor deze dag. De warmste 29ste januari sinds de waarnemingen van Ukkel was deze van 1967 met 14,4°. - De koudste 29ste januari ooit kwam in 1947 voor met min14,5° !
Mist en nevels in januari kunnen we missen als kiespijn want ze voorspellen ons weinig of geen goeds ! Ik heb twee weerspreuken meegebracht die ons dat alleen maar komen bevestigen :
" Als 't in de louwmaand mistig is, wordt de lente heel fris. "
En de volgende weerspreuk zegt ons in feiten ongeveer hetzelfde :
" Nevel in januari ontstaan, brengt een natte lente aan. "
Gelukkig maar zijn we daar deze maand grotendeels van gespaard gebleven, dus....zit de kans er dik in dat we nog eens een behoorlijke mooie lente gaan krijgen, laat het ons hopen ! ! ! Morgen kijk ik uit naar wat de laatste weerheilige van deze maand ons te vertellen heeft. Sinte-Aldegondis komt overmorgen op bezoek, en morgen kan u daar weer alles lezen, tot dan ?
Welk weer was het vandaag, nu precies 1 jaar geleden ?
28 Januari 2008 was een bewolkte dag met een maximum temperatuur van 9,2° die om 13u25 waargenomen werd. Om ietsje na middernacht schreef men 6,6° op als zijnde de minimum temperatuur voor deze dag. De warmste 28ste januari sinds de waarnemingen van Ukkel in 1833 was deze van 1949 met 14°. - De koudste 28ste januari ooit kwam in 1848 voor met min14,6° !
Een zomer schoon en warm is iets waar iedereen vurig op hoopt, en waar iedereen vol verlangen zit naar uit te kijken. De grote vraag die iedereen zich stelt, gaan we zo'n zomer eindelijk nog eens krijgen ? Persoonlijk durf ik voor een " ja " gaan en de weerspreuk die ik voor vandaag uitgekozen heb, wel die laat ook het beste verhopen :
" Is januari van sneeuwvlagen arm dan volgt vaak een zomer schoon en warm. "
In een groot gedeelte van ons land hebben we sneeuw gezien, maar van veel sneeuwvlagen is er tot vandaag geen sprake geweest, dus.......laten we onze vingers kruisen dat die mooie lange hete zomer er eindelijk eens zit aan te komen en ik mijn gelijk krijg !!! Als u morgen terug komt dan vindt u hier weer een ander weerbabbelke, tot dan en bedankt omdat u vandaag weer hier was !!!!!!
Welk weer was het vandaag, nu precies 1 jaar geleden ?
27 Januari 2008 was andermaal een tamelijk mooie dag waar de zon niet ontbrak ! Om 13u32 werd de maximum temperatuur genoteerd en die liet 9,7° optekenen. 's Morgens om 9u14 werd de minimum temperatuur opgeschreven en die bedroeg 4,5°. De warmste 27ste januari sinds de waarnemingen van Ukkel in 1833 was deze van 1918 met 12,2°. - De koudste 27ste januari ooit kwam in 1942 voor met min 17,6° !
Het is pas Nieuwjaar geweest en januari gaat al naar zijn einde toe, misschien het moment om eens te kijken hoe het jaar er verder zal uitzien ? Ik ben te raden gegaan bij mijn weerspreuken en eentje daarvan wist mij dit te vertellen :
" 't Begin en 't eind van januaar, tonen het weer voor 't ganse jaar. "
Hoe het begin van 't jaar was herinneren we ons nog allemaal denk ik, erg koud maar zeer goed voor deze maand, en hoe 't einde is dat zien we vanaf nu. Oordeelt u zelf maar. Mijn taak zit er op voor vandaag, morgen probeer ik er weer te zijn, en u ?
Welk weer was het vandaag, nu precies 1 jaar geleden ?
26 Januari 2008 was een tamelijk mooie dag met een zon op bezoek en een maximum temperatuur van 9,3° die om 14u49 waargenomen werd in het weerstadion van Kapelle o/d Bos. In datzelfde stadion noteerde men om 22u30 de laagste temperatuur van deze dag en die bedroeg 5,7°. De warmste 26ste januari sinds de waarnemingen van Ukkel in 1833 was deze van 1983 met 13,8°. - De koudste 26ste januari ooit kwam in 1838 voor met min 14,7° !
Zoals ik gisteren beloofde blijf ik vandaag nog een dag stil staan bij deze feestdag en vertel ik u seffens iets over een oud bijgeloof maar laat ons eerst eens kijken wat de gevolgen zouden zijn mocht het vandaag geweldig regenen. In zo'n geval zou alles vol water staan en vroeger jaren gaf men de boeren dan de raad van zeer spaarzaam om te springen met het veevoeder want........
" Sint-Paulus schon en klaar, geeft een gezegend korenjaar; Komt er echter sneeuw of regen, dan komt een mager jaar ons tegen. "
En dan nu dat zeer oud bijgeloof, dat wil dat de vier winden omtrent middernacht een geweldige strijd voeren onder elkander op het kruispunt van wegen. Kruispunten waren van bijzondere betekenis bij onze voorouders, zowel de Germanen als bij de Kelten. Deze plekken waren een verzamelplaats van geesten en ronddolende zielen. Bij de kerstening werden de vroegere geesten in duivels, tovenaars of wedermakers herschapen. Het is dan ook logisch dat op die plaats de strijd voor het meesterschap der winden uitgevochten wordt. Zo wou het bijgeloof dat de wind die op klokslag middernacht aan de winnende hand was, gans het jaar uit die richting zou waaien. Zo zegt men vooral in Oost-Vlaanderen :
" De wind die op Sint-Paulus heerst, zal gans het jaar waaien.
Zoals er met Sint-Fabiaan en Sint-Bastiaan (20 jan) sap in de bomen komt, wil de volkswijsheid dat er met Sint-Paulus-Bekering bij de dieren aanstalten gemaakt wordt met het oog op het nieuwe leven, en hier komt dan mijn belofte om ook iets over de ekster te vertellen :
" Met Sint-Paulus-Bek, legt de ekster haar eerste stek, dan wacht ze tot half mei en legt dan haar eerste ei. "
"Bek" staat hier uiteraard voor Bekering maar dat had u ook al wel begrepen neem ik aan. Tot daar wat ik kwijt wou over De Bekering van Sint-Paulus ! Morgen hoop ik er weer te zijn, en wat ik dan voor u mee heb zien we dan wel, bedankt alvast omdat u hier was, tot morgen dan maar.
Welk weer was het vandaag, nu precies 1 jaar geleden ?
25 Januari 2008 was een tamelijk zonnige dag met een maximum temperatuur van 8,8° en die werd om 14u11 in het weerstadion van Kapelle o/d Bos waargenomen. 's Nachts om 2u14 om precies te zijn, werd in datzelfde stadion 1,1° opgeschreven als laagste temperatuur voor deze dag. De warmste 25ste januar sinds de waarnemingen van Ukkel in 1833 was deze van 1990 met 13,4°. - De koudste 25ste januari ooit kwam in 1881 voor met maar liefst min 21,1° !!!!! Dit is op heden nog altijd de koudste dag van gans de maand januari sinds 1833 !!!
Morgen is het met Sint-Paulus-Bekering een beslissende dag in de natuur. Niet enkel laat het heilig getal 25 zijn invloed gelden, ook brengt de volksetymologie de term " bekering " tot het " keren " van het weder. Zo voorspelt droog en klaar weder op deze dag een voorspoedig jaar :
" Is Sint-Paulus klaar, wacht dan een heel goed jaar. "
En in Opwijk waar Sint-Paulus nog ieder jaar fel gevierd wordt weet men dit :
" Als Pauwel zijn kapje in 't droge draagt, dan is 't een goed tarwejaar. "
De boer zal het wat graag hebben denk ik Uit een XVe-eeuwse rijmkalender die door een zekere J. Fr. Willems in de Boergondische Bibliotheek te Brussel ontdekt werd, vinden we dit :
" Dits Sente Pauwelsdach, mi dinct als hy sine cappe droeghe brinct soe hoepmen der goeder tyt tvolc es daer of zeer verblyt ende van eenen goeden oexte in hopen. "
Sint-Paulus werd vroeger gestraft als hij voor geen goed weder zorgde. In de omstreken van Tilburg (en dan zijn we in Nederland) o.a. plaatste men de avond van 25 januari een strooien pop, Paulus verbeeldende, bij de haard, terwijl moeder de vrouw koeken bakte. Was het goed weer, dan sloeg ze hem een pannekoek in 't gezicht. Was het slecht weer, dan wierp ze de pop in 't vuur. Morgen mag er in geen geval wind zijn, en is er die toch wel dan worden we met een regenachtig jaar bedreigd.
" Zinkt Paulus klaar, brengt 't goede jaar, heeft het wind, zo regent het gezwind. "
Morgen blijf ik nog een dagje bij Sint-Paulus en dan vertel ik u ook nog iets over een oud bijgeloof. Voor de dierenvrienden, en zijn we dat niet allemaal ? breng ik morgen nog iets mee over de ekster. Reden genoeg dacht ik toch om hier morgen weer op post te zijn, ja toch ?
orgen is het Sint Paulus Bekering en te Galmaarde bij Geraardsbergen deelt men dan Sint Pauwelsbroodjes uit. Vroeger was het de gewoonte, en dat gebeurd misschien vandaag ook nog zo ? dat er dan een man, die boven zijn kleren een wit hemd had aangetrokken, te paard door de straten, het dorp en de naburige dorpen reed en kleine bolletjes van roggemeel met zout onder het volk uitstrooide.Hij zegde, of zegt dan : Zout, ik werp u uit met de hand die God mijverleent heeft. De boeren verzamelden die bolletjes en die gaven ze te eten aan hun stalvee als een krachtig behoudmiddel tegen allerlei besmettingen.
Het recht om Sint Pauwel te verbeelden werd verpacht. Dat geschiedde als herinnering aan een gebeurtenis van 1382. Toen heerste er een veepest die veel slachtoffers maakte. De arme dorpelingen wisten niet wat aanvangen, toen er op Sint-Paulusbekeringsdag een man te paard verscheen, die er zeer eerbiedwaardig uitzag en….In ’t wit gekleed was. Die man doorliep het dorp en de omliggende gemeenten en deelde aan koe- en schaapherder kleine witte koekjes uit tegen de ziekte welke als bij toverslag verdween. Men denkt dat het Sint-Paulus was, die gekomen was. Heden worden de Sint Pauwelsbroodjes na de mis gewijd en aangewend tegen het steken van de aardappelen en het zwart in het graan.
Om 13 uur vergadert de jeugd, de Sint Pauwelsbende. Ze zijn gekleed met witte broeken en in hun hemdsmouwen, hun haar bestrooit met tarwebloem, gewapend met een houten sabel, en ze scharen zich rond het Pauwelspaard. Dat is een strooienpaard dat van kop tot teen versierd is. Vervolgens gaan zij naar de Sint-Pauwelskapel waar ze Sint-Pauwelsliedekens zingen om daarna naar de herbergen te trekken. Een boer uit het land van Aalst wiens veldvruchten door het kwaad gewormte geplaagd werden, ondernam een beeweg naar Galmaarde waar hij Sint-Pauwelsbroodjes kocht. Weer thuis begraafde hij ze, een op iedere hoek van zijn land, er zorg voor dragende dat hij ze dieper stak dan de plantenwortels.In het Vlaams Brabantse Opwijk heeft er een kleine kermis plaats en daar vereerde of vereert men de heilige Paulus tegen de oogziekte omdat Sint-Paulus met blindheid geslagen werd op zijn weg naar Damascus, en ook tegen het ongedierte dat het veld verwoest, zoals muizen en wormen.
Op Sint-Paulus dag leveren de vier winden, omstreeks middernacht een hevige strijd op het kruispunt van vier wegen; de wind, die op klokslag 12 uur heerst, wel die zou het ganse jaar blijven.
Welk weer was het vandaag, nu precies 1 jaar geleden ?
24 Januari 2008 was een bewolkte dag met in de namiddag regen ! De maximum temperatuur die om 13u27 waargenomen werd bedroeg die dag 10,4°. - 's Avonds om 23 uur werd de minimum temperatuur genoteerd en die bedroeg 1,8°. De warmste 24ste januari sinds de waarnemingen van Ukkel in 1833 was deze van 1834 met 13,1°. - De koudste 24ste januari ooit kwam in 1838 voor met min 13,2°.
Koude en vorst in januari beloofd voor een goede zomer en waarom er dan geen wintervlagen bij nemen want krijgen we die niet in deze maand dan krijgen we die later zeker nog opgediend.
" Komen in januari geen wintervlagen, zal februari ons daarmede plagen. "
En mocht januari ons alleen maar koude en droge dagen geven.........
" Geeft januari koude en droge dagen, dan zal in februari de sneeuw u plagen. "
Morgen is het dan weer uitkijken naar de komst van Sint-Paulus en daar is weer zoveel rond te doen dat ik er twee dagen ga blijven bij stil bij staan. Tot morgen ?
Welk weer was het vandaag, nu precies 1 jaar geleden ?
23 Januari 2008 was een bewolkte dag met een maximum temperatuur van 9,2° en die werd in het weerstadion van Kapelle o/d Bos om 18u18 waargenomen. Om iets na middernacht noteerde men in datzelfde weerstadion 2,3° als zijnde de laagste temperatuur voor deze dag. De warmste 23ste januari sinds de waarnemingen van Ukkel was deze van 1937 met 14,1°. - De koudste 23ste januari ooit kwam in 1940 voor met maar liefst min 18,7° !
Sint-Vincentius, de dominikaner monnik uit de 13de eeuw, die zich vooral het lot van de verwaarloosde plattelandsbevolking aantrok, schijnt met zijn zonneschijn vooral te zorgen voor een goede oogst :
" Vincentius zonneschijn, brengt veel koorn en wijn. "
Maar de volgende weerspreuk drukt het dan toch weer ietsje voorzichtiger uit :
" Geeft Sint-Vincentius zonneschijn, dan is er hoop op koorn en wijn. "
Ja, voorzichtigheid is nog altijd de moeder van de porseleinewinkel zeker ? Hoe dan ook vandaag willen we de zon zien !!! Morgen ben ik er terug en ook dan heb ik voor u weer een gepaste weerspreuk bij, tot dan ?
Welk weer was het vandaag, nu precies 1 jaar geleden ?
22 Januari 2008 was een zonnige doge dag met een maximum temperatuur van 10,6° die vreemd genoeg om ietsje na middernacht waargenomen werd. 's Avond om 22u40 werd die dag de minimum temperatuur opgeschreven en die liet min 0,1° noteren. De warmste 22ste januari sinds de waarnemingen van Ukkel was deze van 1943 met 13,7°. - De koudste 22ste januari ooit kwam in 1942 voor met min 17,9° !!!
Heden vieren we het feest van Sinte-Agnes en morgen het feest van Sint-Vincentius. Beiden schijnen het einde van de grootste koude aan te duiden want :
" Als Agnes en Vincentius komen, begint men 't wintervuur te schromen. "
Met andere woorden, we moeten zo hard niet meer stoken en ik geloof dat iedereen zoiets wel zeer graag zal willen horen. Ook komen ze ons nogmaals bevestigen dat de bomen vanaf nu weer tot leven komen :
" Als Agnes en Vincentius komen, is er sap in de bomen. "
Morgen is het dus de beurt aan Sint-Vincentius en ook hij heeft voor ons en zeker voor de boeren weer wat te vertellen. Ik probeer hier morgen terug te zijn, en u ?
Welk weer was het vandaag, nu precies 1 jaar geleden ?
21 Januari 2008 was een bewolkte wat winderige dag met een maximum temperatuur van 11,6° die om 11u08 waargenomen werd. - Om 17u30 werd die dag de minimum temperatuur genoteerd en die liet 9,2° opschrijven. De warmste 21ste januari sinds de waarnemingen van Ukkel in 1833 was deze van 1899 met 12,9°. - De koudste 21ste januari ooit die kwam in 1942 voor met min 17,1° !
Hoe moeten de eerste drie maandag van 't jaar zijn ?
Uit vorige weerspreuken zagen of leerde we wanneer januari een echte wintermaand is, we veel goeds moge verwachten, doch een volledig succes wordt maar pas bereikt als de volgende maanden meevallen en dat kan ons niemand beter vertellen dan de volgende weerspreuk :
" Vorst in januari, natte februari, 'n droge maart daarop dan zijn w'er bovenop: als 't in de maand april maar weerom regenen wil."
Morgen kijk ik dan weer uit naar de komst van Sinte-Agnes en die brengt ons zo mogelijk wel goed nieuws mee ??? Ik zou zeggen, morgen zeker komen kijken ! Tot dan ?
