Het weer van de dag VOLKSHEILGE - OUDE VOLKSGEBRUIKEN-
27-07-2009
Wanneer krijgen we een natte en koude herfst ?
Terwijl we nog volop in de Hondsdagen zitten kunnen de mieren ons soms vertellen welke herfst er op ons wacht :
" Werken de mieren in de hondsdagen hopen op dan volgt een natte en koude herfst. "
En dieren, ik zei het al zo vaak, zij liegen nooit ! ! ! Ik hou het voor bekeken op deze laatste juli-maandag, misschien maak ik seffens wel een wandeling en hou ik vooral het gedrag van de mieren eens in de gaten ! Tot morgen ?
Welk weer was het vandaag, nu precies 1 jaar geleden ?
27 Juli 2008 was een prachtige zomerdag met een maximum temperatuur van 29,5° die om 16 uur waargenomenn werd. 's Morgens om 6u21 was dat, noteerde men 14,8° als minimum temperatuur voor deze dag. - De warmste 27ste juli sinds de waarnemingen van Ukkel in 1833 was deze van 1911 met 35,1°. - De koudste 27ste juli ooit kwam in 1929 voor met 7,2° !
Vroeger werd Sinte-Anna ook door de oogstbewerkers gevierd. Op die dag werden speciale grote broden gebakken van de nieuwe rogge, gekend onder de naam van Sinte-Anna-roggebrood. Maar ook vandaag is het weer een lotsdag en mag het in geen geval regenen ! ! ! ! !
" Regent het op Sinte-Annadag, regent het een maand en een week daarna. "
En om zich vandaag al een idee te vormen hoe de winter zal zijn, hoeft u maar gewoon de mieren in 't oog te houden :
" Werken met Sint-Anna de mieren, dan zult g'een lange winter vieren. "
Of nog ietsje anders gezegd :
" Bouwt Sinte-Anna mierenbergen, dan zal de winter ons tergen. "
Ik hou het voor bekenen en ik ga seffens de mieren eens bezoeken ! Morgen hoop ik hier weer terug te zijn, en u ? U komt toch ook weer mag hopen ?
Welk weer was het vandaag, nu precies 1 jaar geleden ?
26 Juli 2008 was een mooie zomerse dag maar wel eentje met een plaatselijk onweer ! Om 17u30 werd de maximum temperatuur genoteerd en die bedroeg toen 27,1°. 's Morgens om 6u17 werd de minimum temperatuur waargenomen en die bedroeg 15,2° ! De warmste 26ste juli sinds de waarnemingen van Ukkel in 1833 was deze van 2006 met 33,5°. - De koudste 26ste juli ooit kwam in 1987 voor met 6,9° !
Vandaag is het de feestdag van Sint-Christoffel en van Sint-Jakobus ! Sint-Christoffel was een reus die de mensen over een ontstuimige waterloop bracht. Een legende vertelt dat het kindeke Jezus zich eens liet overdragen maar het werd te midden van de stroom zodanig zwaar dat Christoffel niet meer voort kon. Daar wees hem Jezus dat Hij de meester van de wereld was. - Sint-Jakobus was de zoon van Zebedeus en broeder van de heilige Joannes, Evangelist, stierf de eerste der apostelen de marteldood. Hij werd onthoofd op last van Herodes Agrippa. Zijn lijk berust te Compostella in Spanje. Tot daar deze korte inleiding. Zoals ik gisteren al zei kijk ik vandaag eens via weerspreuken naar de invloed die de feestdag van Sint-Jakobus heeft op het weder, en zo leert ons een eerste weerspreuk 't volgende :
" Is het helder op Sint-Jakobsdag, veel vruchten men verwachten mag. "
Een vroege peer noemt men trouwens een "Sint-Jakobspeer". Afwisselend regen en zonneschijn wijst op een rijke korenoogst voor volgend jaar. Een mocht het vandaag regenen dan verderven de eikels :
" Sint-Jakobsregen doet de eikelen geen goed. "
En naar gelang Sint-Jakob, wordt de winter voorspelt :
" Sint-Jakobs zonneschijn, voorspelt een winter fijn. "
Morgen is het dan weer uitkijken naar wat Sint-Anna ons zoal te bieden heeft, zij is morgen immers onze gaste. Tot morgen ?
Welk weer was het vandaag, nu precies 1 jaar geleden ?
25 Juli 2008 was een mooie zomerdag met een maximum temperatuur van 30,1° en die werd om 16u35 waargenomen. 's Nachts om 2u05 om precies te zijn, schreef men 14,9° op als minimum temperatuur voor deze dag. - De warmste 25ste juli sinds de waarnemingen van Ukkel in 1833 was deze van 1900 met 32,8°. - De koudste 25ste juli ooit kwam in 1920 voor met 7,4° !
Sint-Jakobus, ook wel eens de "meerdere" genoemd, staat zo wat in de betekenis van de oogst, maar ook in verband met de wintertijd waar ik het morgen zal over hebben. De eerste weerspreuk die ik voor vandaag gekozen heb leert ons 't volgende :
" Met Sint-Jakob en Sint-An, is het koren in de schuur of in de ban. "
Sinte-Anna komt er op 26 juli aan en in "de ban " betekent niets anders dan gebonden. Vroeger jaren toen het graan nog met de pik gemaaid werd, bond met het graan op in "schoven " of bussels en dan plaatste men die schoven tegen elkaar en men liet ze op het veld zelf nog enige tijd verder rijpen. Was het graan dan voldoende gerijpt dan werd het geladen en naar de schuur gebracht waar het wachten op een "dorsmolen". Rond deze tijd is het oogsten dus volop aan de gang of bij sommige reeds ver gevorderd. Voor de boer was dit vroeger de lastigste tijd en in Limburg sprak men dan van " zijn Joapiktijd hebben " wat in Vlaanderen zoveel betekent als " zijne pere zien " het hard te verduren hebben ! Sint-Jakob staat dus, zoals ik al zei, volop in het teken van de oogst :
" Sint-Jakob reikt ons blij te moe, de overrijpe graanhalmen toe. "
Of nog een andere weerspreuk die zegt :
" Tegen Sint-Jakob verdwijnt alle nood, hij schaft aardappelen en vers brood. "
En inderdaad rond dit tijdstip is de tweede soort vroege aardappelen volgroeid met name de "muizen". En tot slot nog een laatste spreuk voor vandaag :
" Met Sint-Jakob, krijgen de appels hun eerste sop ".
Morgen blijf ik nog even bij Sint-Jakob en kijk ik eens wat de weerspreuken ons te vertellen hebben in verband met weder. Afspraak voor morgen dan maar ?
Welk weer was het vandaag, nu precies 1 jaar geleden ?
24 Juli 2008 was een prachtige zomerdag met om 17u55 een maximum temperatuur van 26,9°. 's Morgens, en dat was om 6u14 om precies te zijn, noteerde men de minimum temperatuur en die liet 12,1° opschrijven. - De warmste 24ste juli sinds de waarnemingen van Ukkel in 1833 was deze van 1994 met 33°. - De koudste 24ste juli ooit kwam in 1960 voor met slechts 6,5° !
Een regenboog in deze periode van 't jaar heeft twee betekenissen die ik u graag door een weerspreuk laat uitleggen :
" Regenboog in de vroege morgen baart de wakkere boer veel zorgen, regenboog 's namiddags laat blijde hij ter ruste gaat. "
Ik denk niet dat ik hier nog enige kommentaar moet aan toevoegen. Morgen kijk ik uit naar de komst van Sint-Jakobus die overmorgen op bezoek komt en ook rond die brave man zijn feestdag is er weer heel wat doen, vanaf morgen vertel ik er u weer alles over. Tot morgen dan maar ?
Welk weer was het vandaag, nu precies 1 jaar geleden ?
23 Juli 2008 was wat men in de volksmond een zachte dag noemt. De maximum temperatuur bedroeg toen 23,8° en die werd om 15u12 waargenomen. Om ietsje na middernacht schreef men 13,9° op als zijnde de minimum temperatuur voor die dag. - De warmste 23ste juli sinds de waarnemingen van Ukkel in 1833 was deze van 1911 met 32,8°. - De koudste 23ste juli ooit kwam in 1885 voor met 7,6° !
Wat de hondsdagen zijn kon u eerder al lezen, en gelukkig maar heeft deze periode nu geen invloed meer op het bederven van etenswaren ! Vroeger jaren was men er wel meer dan bang voor en in mijn verrzameling weerspreuken vond ik nog twee spreuken in verband met die hondsdagen en die wil ik u zeker niet onthouden :
" Donder en bliksemvuur maakt melk en soepe zuur. "
En een tweede spreuk zegt dan weer :
" Beginnen hondsdagen heet, kost ons dat wel veel zweet. "
En deze laatste heeft ook vandaag nog gelijk want momenteel beginnen we wel aan de warmste periode van 't jaar zegt maar ! Ik probeer er morgen weer te zijn, tot dan !
Welk weer was het vandaag, nu precies 1 jaar geleden ?
22 Juli 2008 was een licht bewolkte dag met jawel....zon ! De maximum temperatuur bedroeg 23,3° en die werd om 16u17 waargenomen in het weerstation van Kapelle o/d Bos. In datzelfde station schreef men 's morgens om 5u57 de minimum temperatuur op en die liet 9,6° noteren. - De warmste 22ste juli sinds de waarnemingen van Ukkel in 1833 was deze van 1925 met 34,4° ! - De koudste 22ste juli ooit kwam in 1907 voor met 7° !
Morgen is het helaas weer een regendag, en hopelijk wordt die traditie morgen doorbroken want wie houdt er nu van regen ??? Sinte-Maria-Magdalena is dus ook een regenheilige en dat komt door het feit dat ze aan Jezus' kruis weende, trouwens de regen op deze dag noemt men " de tranen van de grote berouwhebbende ". En vandaar ook de volgende weerspreuken :
" Op Madeleen, doorgaans geween. "
Nog een andere weerspreuk beweert dan weer 't volgende :
Welk weer was het vandaag, nu precies 1 jaar geleden ?
21 Juli was een bewolkte dag met veel regen ! ! ! De maximum temperatuur bedroeg amper 16,6° en die werd al om 10u51 in de voormiddag waargenomen wat betekend dat het daarna alleen maar kouder was ! 's Nachts om 1u42 was dat, schreef men 10,6° op als zijnde de minimum temperatuur voor deze dag ! - De warmste 21ste juli sinds de waarnemingen van Ukkel in 1833 was deze van 1995 met 34° ! - De koudste 21ste juli ooit kwam in 1898 voor met amper 5,7° !
Gisteren vertelde ik het u al, als Sinte-Margriet in haar bed pist, regent het zes weken. De reden waarom Sinte-Margriet zo een geduchte regenheilige is, is te vinden in de volgende legende : Ons Heer zocht met zijn twaalf jongeren een nachtverblijf. Bij vrouw Margriet afgewezen, vonden ze gehoor bij een andere vrouw, die van Petrus tot beloning verkreeg om zes weken onvermoeid bezig te zijn aan een werk dat zij 't eerst zou ondernemen. Dien ten gevolge, spon zij zes weken onvermoeid door en kwam alzo in goede doene. Margriet zulks vernemende, wilde ook aldus beloond worden en ze nodigde het gezelschap bij zich uit en verkreeg haar wens. Doch alvorens met het spinnen aan te vangen, voelde ze behoefte om te......wateren, en ziedaar dat doet zij thans zes weken lang ! Geef toe dat die legendes vroeger jaren nog zo mis niet waren ! In de volksmond zegt men vaak :
" Sinte-Margriet houdt haar water niet. "
Hopelijk houdt ze het vandaag dan wel ? En in zo'n geval hebben we erg mooie vooruitzichten want zegt er ons een weerspreuk :
" Is het droog weer op Pisgriet, dan regent het dertig dagen niet. "
Vandaag wordt ook geacht van de eerste rijpe peer te geven :
" Sinte-Margriet brengt de eerste peer, waarna men oogst al meer en meer. "
De regen op Sinte-Margriet zou de okkernoten doen afvallen en de hazelnoten wormstekelig maken. Wanneer ik de weerspreuken aandachtig na ga stel ik vast dat er dikwijls en op verschillende data gewag gemaakt wordt van de nadelige invloed welke de regen op het wellukken van de noten allerlei uitoefent. Zoals we al zagen dat bij regen op Sint-Jan (24 juni) de boer zijn noten kan tellen, ook de regen op 29 augustus zou de noten bederven enz... Dan bewijst dit alleen maar dat de noten vroeger jaren onder de meest gewilde en gezochte vruchten gerekend werden. Ze speelden ook een grote rol in het volksleven ! Tot daar wat het weer op Sint-Margriet betreft ! Morgen kijk ik dan weer vooruit naar de komst van Sinte-Maria-Magdalena en vertel ik u daar weer alles over, afspraak morgen ?
Rond 21 juli verschijnt ieder jaar de helderste van alle sterren : Sirius Canicule of hondsster. De ster staat op en gaat onder met de zon en de dagen volgende op haar verschijning, kregen de naam van Hondsdagen, die gedeeltelijk samenvallen met wat men de Europese “ Moesson” heeft genoemd. Dit is gewoonlijk de warmste periode van ’t jaar, welke afgewisseld wordt door onweders en regenbuien. Vroeger schreef men aan deze periode de oorzaak toe van allerlei ziekten, zowel aan mens als aan dier. Men denken slechts aan cholera en hondsdolheid, waarvan door de laatste de betekenis van hondsdagen, in ons land, een verkeerde populariteit te danken heeft. De honden worden in die periode al evenmin dol dan op andere tijdstippen. De bezorgde huisvrouwen ondervonden tijdens deze dagen veel last bij het bewaren van eetwaren, zoals melk, boter, vis en vlees. Het volksgeloof wilde dat er “ bederf “ in de lucht zat. In onze moderne tijden schakelt een elektrische koelkast alle schadelijke invloeden van de Hondsdagen uit. Gedurende deze dagen is het niet enkel warm doch ook vochtig, hetgeen we bemerken aan het gevoel van vermoeidheid en lafheid welke ons niet verlaten wil. Maar ook daar heeft de moderne wetenschap een middel voor gevonden, aspirine of een poederke van ’t Wit Kruis, of noem maar op, verlichten ons van deze ongemakken wel.In werkelijkheid hebben de Hondsdagen vandaag de betekenis dus niet meer van vroeger. Over het algemeen volgt er na deze periode een nazomer welke zeer bestendig weer brengt. De nachten worden koeler terwijl overdag een aangename warme zonneschijn de bovenhand heeft.
Welk weer was het vandaag, nu precies 1 jaar geleden ?
20 Juli 2008 was de zoveelste bewolkte dag met een bui in de rij van toen ! De maximum temperatuur bedroeg die dag 19,6° en die werd om 14u59 opgetekend. 's Morgens, en dat was om 5u53 om precies te zijn, werd de minimumtemperatuur opgetekend en die liet 11,8° opschrijven. - De warmste 20ste juli sinds de waarnemingen van Ukkel in 1833 was deze van 1900 met 33,8°. - De koudste 20ste juli ooit kwam in 1968 voor met 6,5° !
Heden moest men vroeger jaren met het pikken van het koren beginnen en dat was niet alleen een traditie doch eerder een noodzakelijkheid wilde men intijds klaar komen om rapen te zaaien. Ik vond in mijn verzameling twee weerspreuken die ons dat duidelijk maken.
" Met Sinte-Margriet, pikt men koren, rijp of niet. "
En de volgende weerspreuk vertelt ons dus de reden van dat pikken :
" Die wil hebben goede rapen, moet werpen in juli de zaden. "
De grote boeren hadden er dus alle belang bij om niet langer te wachten met de oogst af te doen, want anders geraakte hun velden nooit vrij om intijds rapen te zaaien. Maar.....morgen is ook een zeer kritische dag voor wat het weder betreft en de waarom laat ik weer liever door een weerspreuk vertellen :
" Regent het op Sinte-Margriet, dan regent het zes weken aan een stuk, regent het niet, dan regent het dertig dagen niet. "
Ook voor de boeren is Sinte-Margriet een belangrijke dag want is het hooi door reden van slechte weersomstandigheden nog niet kunnen binnengehaald worden, en als op de koop toe Sinte-Margriet " in 't hooi pist", dan blijft er niet veel goeds meer over :
" Geeft Margriet geen zonneschijn, het hooi zal licht bedorven zijn. "
Morgen breng ik nog enkele erg mooie weerspreuken rond Sinte-Margriet voor u mee en dan vertel ik ook in een apart artikeltje iets over de vroeger zo beruchte en gevreesde Hondsdagen ! Tot morgen?
Welk weer was het vandaag, nu precies 1 jaar geleden ?
19de Juli 2008 was een bewolkte dag met....jawel een bui ! De maximum temperatuur bedroeg 21,7° en die werd om 15u16 waargenomen in het weerstation van Kapelle o/d Bos. In datzelfde station noteerde men 's nachts om 2u53 de minimumtemperatuur en die liet 15,8° opschrijven. - De warmste 19de juli sinds de waarnemingen van Ukkel in 1833 was deze van 2006 met 36,2° ! ! ! De koudste 19de juli ooit kwam in 1863 voor met 6,3° !
Morgen is Sint-Vincentius a Paulo bij ons te gast !
Morgen is het zowat de dag dat de oogsttijd aanbreekt, vroeger jaren toen alles nog manueel gebeurde misschien nog veel meer dan op heden. Ook het koren is stilaan een zeldzaamheid geworden, hoe tijden en gewoontes toch kunnen verdwijnen ? Gelukkig zijn de weerspreuken niet van hun sokkel te stoten en vandaag heb ik voor de volgende gekozen ;
" Met Sint-Vincent pikt die kan, en met Sint-An pikt alleman. "
Sinte-Anna viert men op 25 juli, dus ver liggen deze datums zeker niet uit elkaar. Morgen en ook overmorgen zal ik het over Sinte-Margareta hebben want haar feestdag is niet alleen een belangrijke dag voor het weder, er is nog heel wat meer rond te doen, ik zou u aanraden van die twee dagen zeker te komen lezen. Ook vertel ik morgen of overmorgen iets over de "Hondsdagen", wie ken die nog ??? Maken we een afspraak voor morgen ? Tot dan ?
