Het weer van de dag VOLKSHEILGE - OUDE VOLKSGEBRUIKEN-
08-08-2006
Wat indien augustus niet kookt ?
Overmorgen krijgen we Sint-Laurentius op bezoek, en dat is zeker weer niet de eerste de beste, maar daar leest u morgen wel alles over. Wat wanneer augustus ons toch het weer niet brengt, dat het ons zou moeten geven ? Wel....lees maar :
" Wat augustus niet kookt, laat september ongebraden. "
Niet mooi van september, maar wat doen we er aan ?
Welk weer was het vandaag, nu precies 1 jaar gelden ?
8 Augustus 2005 was een bewolkte dag met lichte regen. Om 15u40 had het kwik zijn hoogste punt bereikt en dat bedroeg 19,9°. De minimum temperatuur van die dag bedroeg 12,1° en die werd 's ochtends om 6u13 waargenomen. 8 Augustus 2004 was een mooie zomerse dag met een maximum temperatuur van 31,4° en die werd toen om 17u38 opgetekend. De minimum temperatuur bedroeg toen 18,1° en die kwam om 5u 38 voor. De warmste 8ste augustus ooit kwam in 1975 voor met 34° ! ! !
Morgen krijgen we het bezoek van Sint-Dominicus, en wat die ons komt vertellen, of wat die voor ons in petto heeft, wel dat laat ik de weerspreuken zelf vertellen :
" Als Sint-Dominicus gloeit, een strenge winter bloeit. "
Ietsje anders gezegd :
" Hitte op Sint-Dominicusdag, een strenge winter men verwachten mag. "
Nu zie ik het morgen zeker niet heet worden, en dan kunnen we daar alleen maar blij om zijn want wie is er nu gediend met een strenge winter ?
Welk weer was het vandaag, nu precies 1 jaar geleden ?
7 Augustus 2005 was een bewolkte dag met wat zon en een lichte bui. Het kwik kwam niet hoger dan 18,6° en dat werd om 14u19 opgetekend. De minimum temperatuur bedroeg die dag 11,6° en die werd om 1u 's nachts waargenomen. 7 Augustus 2004 begon 's nachts met een onweer en na een bewolkte start werd het nog erg zonnig en steeg het kwik om 17 uur nog tot 27,4°. De minimum temperatuur bedroeg toen 18,2° en die werd om 5u18 opgetekend. De warmste 7de augustus ooit kwam in 1975 voor met 34° !!!
Welk weer was het vandaag, nu precies 1 jaar geleden ?
6 Augustus 2005 was een bewolkte dag met even wat zon, maar ook met een bui. De maximum temperatuur bedroeg die dag om 15u35 precies 20,6°. De minimum temperatuur werd om 0u57 opgetekend en die bedroeg 11,4° 6 Augustus 2004 was een dag zonder zon maar wel met een aangenaam weer. Het kwik was om 17u53 opgelopen tot 26,6°. De minimum temperatuur was met 18,9° om 6u36 naar de vrij hoge kant. De warmste 6de augustus ooit kwam in 1991 voor met 32° !
De eerste kille nachten staan ons al te wachten ! ! !
Nu de hondsdagen voor dit jaar tot het verleden gaan behoren moge we ons aan koudere nachten beginnen verwachten. Volgende weerspreuk vertelt het ons zo mooi :
" Na de hondsdagen wachten de eerste kille nachten. "
En wat wanneer er deze maand veel regen valt ? Wel ook dat heeft dan weer zijn nut, lees maar :
" Valt in augustus veel regen, is dat voor het bos en zegen. "
Laat vallen die regen zou ik zo zeggen want van wie is het bos nu geen vriend ?
Welk weer was het vandaag, nu precies 1 jaar geleden ?
5 Augustus 2005 was een bewolkte en winderige dag met lichte regen, het werd toen niet warmer dan 18,8° en dat werd om 12u52 opgetekend. De minimum temperatuur van die dag bedroeg 11,8° en die werd om 1u06 waargenomen. 5 Augustus 2004 begon met wat lichte regen maar al spoedig werd het zomer en klom het kwik op tot 31,3°. De klok wees toen 17 uur aan. De minimum temperatuur bedroeg die dag 19,6° en die werd om 6u51 genoteerd De warmste 5de augustus ooit kwam in 1975 voor met 35° !!!
De oogstmaand in de tijd van onze voorouders - 't vervolg
Gisteren vertelde ik al welke grote kermis het inhalen van de oogst wel was, wel in Veurne-Ambacht was dat ook het geval. En wanneer de oogst daar binnen was dan zongen ze : Kariole, kariole, den oogst is in en als den boer geen bier en tapt en dat de boerinne geen wafels bakt 't en is geen vulle kariole In Oost-Vlaanderen, te Temse bijvoorbeeld werd bij het inhalen van de oogst de Oogstafspoeling of bestrooing gevierd. Doorgaans waren er dan prijzen, die bestonden uit kledingstukken, te verspelen met de kaart. Ook met het pierlalaspel en het kuipke steken. Dat gebeurde dan ook altijd bij een tamelijke besproeing of spoeling van het gerstenat. In Limburg werd bij deze gelegenheid een gans geknuppeld bij het inhalen van de laatste schoof. Op dat feest werd er dan gans gegeten met vlaai, van nieuwe tarwe gebakken. De binder of de bindster die de laatste schoof bond, die moest dan 's avonds midden in de danskring met die schoof in de armen dansen tot hij of zij moe was, en dan werd die schoof door gegeven aan een ander. Dat ging zo verder tot iedereen met die schoof gedanst had. Bij de Vlamingen was de oude gewoonte gebleven dat de arme mensen van het dorp, evenals ten tijden van Ruth, met baalzakken de overgebleven aren en aardappelen mochten rapen. Die goede oude tijd toch !!!
Sint-Abel komt gewoonlijk met warmte op bezoek, al vrees ik een beetje dat dit morgen wel eens anders zou kunnen zijn. Maar dat het warm kan zijn, bevestigd ons volgende weerspreuk wel :
Op Sint-Abel bakt men vlaaien, gapen de boeren en kraaien. "
Vandaar ook het gezegde : " 't is zo warm dat de kraaien gapen." Maar of ze morgen zullen gapen ??????
Welk weer was het vandaag, nu precies 1 jaar geleden ?
4 Austustus 2005 was een mooie dag met volop zon. De maximum temperatuur bedroeg toen 22,9° en die werd om 15u01 opgetekend. De minimum temperatuur bedroeg die dag 10,2° en die werd dan weer om 5u 06 genoteerd. 4 Augustus 2004 was een mooie zomerdag met maar liefst 29,7° als hoogste temperatuur die om 16u27 waargenomen werd. De minimum temperatuur bedroeg toen 15,3° en die werd om 6u28 opgetekend. De warmste 4de augustus ooit kwam in 1990 voor met 36° !!!!!!!!
Gisteren beloofde ik u om vandaag wat te vertellen over het binnen halen van de oogst ten tijden van onze voorouders. Wel voor de landman was de oogstmaand en het inhalen van de oogst de bijzonderste kermis zegt maar. Dagen van tevoren vroegen de kinderen al wanneer de oogst zou binnen gehaald worden. Was de dag dan aangezeid, dan maakte ze rap een mei, en versierde hem met bloemen en gekleurd papier. Op het land was men naarstig aan 't werk, en wanneer de dag dan aangebroken was, om de laatste kar naar 't hof te voeren, kwamen meiden en knechten de mei halen en staken hem op het laatste voer. Op de laatste kar moest al het werkvolk zitten om zo door het dorp naar huis te rijden. Ze mochten zeker niet nalaten van te zingen, te joelen en te schreeuwen, opdat iedereen zou weten dat ze de mei inhaalde, want de mei moest begoten worden. Onderweg stonden de boerinnen in het moldervensterke gereed met volle emmers water, om bij het doorrijden het werkvolk en de mei te begieten. Gaande naar de hoeve zongen de lui : Het laatste voer is op de baan, dat in den boer zijn schuur moet gaan. Dat lied werd gezongen, begeleid door de muziek van tuithorens, ketels en marmieten, en dat duurde tot aan de hoeve, waar men dan zong : En is de boer koornschelfs en oogst nu in? Jaaaa. En gaan we gaan rijstpap eten ? Jaaaa Zo trokken ze dan binnen waar de bazin aan 't rijstpap maken was. Na het maal werd de mei op den bleeker geplant en kwamen de lieden dansen en zingen, zodat het plezier soms tot laat in de nacht duurde. Morgen vertel ik nog wat verder en neem ik u mee naar Veurne en Temse, tot dan ?
Welke wind is nu de beste ? Ik zou het echt niet weten, maar....ik laat er u een mooie weerspreuk het antwoord op geven :
" De wind in 't oosten, goed voor fruit en bomen. De wind in 't zuiden, warmte en vruchtbaarheid. De wind in 't westen, brengt melk en vis. De wind in 't noorden, jaagt koude en storm. "
Voor diegene die de windrichtingen niet kennen, wel waar 's morgens de zon opkomt, dat is het oosten !
Welk weer was het vandaag, nu precies 1 jaar geleden ?
3 Augustus 2005 was een bewolkte dag met even wat zon, maar ook met een bui. Om 16u32 had het kwik toen zijn hoogste punt bereikt met 23,9°. De minimum van die dag bedroeg 9,8° en die werd om 4u56 opgetekend. 3 Augustus 2004 was een mooie zomerse dag met een maximum temperatuur van 29,8° om 16u31 opgetekend. De minimum bedroeg toen 14,2° en die werd om 5u35 genoteerd. De warmste 3de augustus ooit kwam in 1990 voor met 35° !
Gisteren vertelde ik hoe de dag verliep, en 's avonds dan kwam het feest pas echt goed op gang. Dan was er een, wat men toen verlichting noemde, en dan kwamen de muzikanten omringd van vier fakkeldragers tot voor het huis van de Primus. Al de geburen stonden aan de deur of rond het hof, de bloedverwanten en vrienden waren genodigd om de feestelijkheden bij te wonen. Tijdens het muziekspel, dansten en sprongen de kinderen rond de spelende muzikanten, en wanneer de Primus, bij het spelen van het Nationaal lied, buiten kwam om de geburen te bedanken, ging er een oorverdovend gejuich op. De muzikanten en de geburen gingen dan samen met de vader van de Primus de herbergen van het dorp of de buurt bezoeken, en werden getracteerd tot laat in de nacht. En dan.......begon de vakantie ! ! ! Voor de landman was het inhalen van de oogst een bijzondere kermis, maar daar vertel ik u morgen dan weer meer over, tot dan ?
Raar maar waar, zoals de maand augustus begint, wel zo zal ze ook eindigen ! De eerste week komt ons heel wat voorspellen, gisteren zagen we daar al een eerste gedeelte van, wel nu laat ik u een weerspreuk vertellen hoe deze maand zal eindigen :
" Begin augustus regenvlagen, regen in de laatste dagen. "
We weten dus dat augustus niet droog zal eindigen ! ! !
Welk weer was het vandaag, nu precies 1 jaar geleden ?
2 Augustus 2005 was een zonnige dag met om 18u14 een maximum temperatur van 22,9°. De minimum temperatuur bedroeg die dag 12,3° en die werd om 6u32 waargenomen. 2 Augustus 2004 was een mooie zomerdag met maar liefst 28,7° als maximum temperatuur en die werd om 17u21 opgetekend. De minimum bedroeg die dag 15,5° en die werd 's ochtends om 6u23 opgetekend. De warmste 2de augustus ooit kwam in 1995 voor met 32° !
Hoe tijden kunnen veranderen, vroeger was de oogstmaand zowel voor de kinderen als voor de landman een maand vol genot. Doorgaans had in de eerste dagen van deze maand de prijsuitdeling plaats. Zowel in de dorpen als in de steden waren de prijsuitdelingen dagen van vreugde voor ouder en kind. Ook voor gans de gebuurte waar een primus woonde. Van 's morgens vroeg al waren de geburen bezig aan het optooien van hun gevels, aan de ingang van de straat of beluik, stond een boog, met in reuzenletters gedrukt : WELKOM. Iedereen had al wat groen dat in de lochting te vinden was, of in de stad al het groen bij de groentenventers in beslag genomen, om te kunnen pareren; bloemen en festoenen, vlaggen en wimpels hingen over de straat waar de gevierde woonde. Bloemen en geschenken werden de primus aangeboden wanneer hij van de school naar huis kwam. Maar het was pas 's avonds dat het feest echt op gang kwam, en hoe het er dan aan toe ging, wel dat vertel ik u morgen dan weer, tot dan ?
Deze maand kan het al tamelijk hevig waaien, augustus is immers bekend om haar " appel en peerstormen" welke dikwijls veel boomfruit doen afvallen. In 1927, op 28 augustus om precies te zijn kwam toen de halve fruitoogst naar beneden. De eerste week mag alvast niet te warm zijn want anders :
" Augustus eerste week heet en laf, veel winterse sneeuw wacht af ! "
Of nog ietsje anders gezegd :
" Als de eerste augustusweek heet is, peinst dat de winter lang en wit is. "
Persoonlijk denk ik niet dat de eerste week heet zal zijn, dus zitten we toch al ergens goed wat de komende winter betreft !
Al eeuwenlang wordt de maand door de noordervolkeren OOGSTMAAND genoemd. Guido Gezelle stelde echter KOORNMAAND voor als de beste benaming ! Deze maand wordt genoemd naar de Romeinse keizer Augustus. In de oude Romeinse kalender heette ze Sextilis wat zesde betekend. Een oud versje zegt :
" 'K was eertyds Sextilis, maer Roomen hoog beroemt, Heeft my Augustus tot huns Keysers eer genoemt, Draegt nu uw Schueren vol om 's Winters van te eten, Ik doen u onderwyl, als in een Bad-stof sweeten. "
De Romeinen wijdden augustus toe aan Ceres, de godin van de oogst. Meest alle benamingen voor deze maand hebben begtrekking op de oogst, ten minste in het noordelijk halfrond. Bij Karel de Grote heette ze Aranmanoth = Arenmaand. Wij noemen ze ook wel eens vakantiemaand omdat het nog volop verlof is. Augustus houdt het zomervaandel nog hoog, doch op het einde komt reeds een zekere weemoed. Het is de maand waarin de dagen het meest verkorten, namelijk 1 u 58 min. van 31 juli tot 31 augustus.
