CD&V verveeld met Dehaene bij InBev

NVT - Op de nieuwjaarsreceptie maakte CD&V-voorzitster Marianne Thyssen van de economie en werkgelegenheid de topprioriteit voor 2010. Dan is het best vervelend als een top-CD&V'er in de raad van bestuur zetelt van AB InBev, waar een van de grimmigste sociale conflicten van de jongste jaren wordt uitgevochten.

En nog vervelender wordt het als diezelfde man bij InBev een variabele vergoeding in aandelenopties opstrijkt die hij volgens de code-Lippens rond deugdelijk bestuur niet eens mag krijgen. Als die man ook nog eens Jean-Luc Dehaene heet, wordt het helemaal moeilijk.

Binnen de partij, en zeker bij de ACW-vleugel, zorgt de positie van Dehaene al enige dagen voor gemor, maar openlijk durft niemand de kwestie aan te kaarten. Thyssen onthoudt zich, ook na lang aandringen, van alle commentaar. Maar CD&V kwam wel aandraven met een nieuw voorstel om de code-Lippens nog wat aan te scherpen. De partij wil zo vermijden dat onafhankelijke bestuurders zoals Dehaene een veelvoud aan aandelenopties kunnen opstrijken bovenop hun vaste vergoeding. 'We willen het probleem in algemene termen regelen en ons niet uitspreken over individuele gevallen', klinkt het nog ongemakkelijk op het partijhoofdkwartier

Opgelet, je kijkt niet in de ogen van een tijger, maar naar de rug van drie naakte vrouwen. Dit prachtige kunstwerk is van de hand van bodypainter Craig Tracy uit New Orleans. Hij beschilderde de drie vrouwen in opdracht van de Verenigde Naties die de tijger hebben uitgeroepen tot meest bedreigde diersoort van 2010.

Fishing Club

TIENEN - De stad Tienen en de vzw Tiense Fishing Club hebben het dan toch op een akkoordje gegooid voor het beheer van het Vianderdomein. De club mag er tot eind 2011 blijven. Nochtans zag het er een hele tijd naar uit dat de Tiense Fishing Club haar boeltje mocht pakken. Eind vorig jaar besliste de gemeenteraad nog dat de beheersovereenkomst met de vzw werd beëindigd. Die beslissing volgde op een discussie over het al dan niet illegaal bewonen van een gebouw. Gevolg: vanaf 1 januari mocht de club niet langer instaan voor het onderhoud van het domein Viander en voor de uitbating van de cafetaria. De vissersclub mag nog toch tot eind 2011 haar activiteit uitoefenen op de terreinen. Daarna neemt de stad het beheer over van haar stadsdomein.               (IBO)

"Grote kans dat wij ontdekking buitenaards leven nog meemaken"

Astronoom Martin Dominik van de Universiteit van St.Andrews in Schotland denkt dat het niet al te lang meer duurt eer we buitenaards leven ontdekken.

"Ik ben ervan overtuigd dat de huidige generaties een buitengewone kans hebben om nog tijdens hun leven de ontdekking van een buitenaards leven mee te maken", zei hij op de tweedaagse conferentie over buitenaards leven in Londen.

"Er is geen formeel bewijs dat er elders leven is, maar er is een zeer grote kans dat dit het geval is", trad astrobioloog Baruch Blumberg van het Fox Chance Cancer Center in Phildadelphia hem bij.

Ontstaan leven
Astrochemicus Pascale Eherenfreund van de George Washington Universiteit in de VS-hoofdstad wees erop dat het leven op Aarde kan zijn ontstaan door koolstofmolecules en stof uit de interstellaire ruimte. Als da zo is, moeten de primaire bouwstenen van het leven ook aanwezig zijn in andere planetaire stelsels van de Melkweg en andere sterrenstelsels.
 
Bovendien zijn er al meer dan 400 planeten buiten ons zonnestelsel gevonden en bestaat de mogelijkheid dat er binnen ons eigen stelsel bacteriën zijn in de ondergrond van Mars, op de Jupitermaan Europa of de Saturnusmaan Enceladus.
 
Sceptici
Andere wetenschappers, zoals Conway Morris van de Universiteit van Cambridge, opperen dan weer dat het ontstaan van leven veel te maken heeft met een samenloop van omstandigheden, die zich niet snel opnieuw zal voordoen. Morris vreest dat wij zelfs helemaal alleen zijn. (belga/sam)

Vogels wijzen op veranderend klimaat

Volgens ornithologen heeft de klimaatverandering nu al een belangrijke invloed op het gedrag van vogels. Het is een goede graadmeter voor de gevaren die de aarde bedreigen.

"Dat vogels hun gedrag aanpassen, wijst er op dat de klimaatverandering al bezig is", zegt Marco Lambertini, directeur van milieuorganisatie Birdlife International (BI). "Vogels vormen een prima indicator voor wat er met het klimaat gebeurt."

Talrijke studies hebben al verbanden gelegd tussen de klimaatverandering en wijzigingen in het gedrag, de voortplanting en de migratie van verschillende vogelsoorten. Het broedseizoen van de bonte vliegenvanger bijvoorbeeld is in heel Europa vertraagd. Boomzwaluwen in Noord-Amerika broeden dan weer vroeger.

Acuut

"Sommige soorten winnen erbij, andere verliezen. Sommige soorten kunnen nu uitbreiden, anderen verliezen hun habitat", zegt Lambertini. "We kunnen aannemen dat voor elke soort die erbij wint, ongeveer drie soorten in de problemen komen."

"Veel mensen zijn zich hier niet van bewust, maar de situatie is behoorlijk acuut", zegt Professor Marcel Visser van het Nederlandse Instituut voor Ecologie. “Heel wat soorten zijn snel aan het verdwijnen.”

Een belangrijk element is de beschikbaarheid van voedsel. Veranderende weersomstandigheden hebben een directe invloed op de groei van vegetatie en daarmee op de vogels of op op de insecten die ze eten. “Ze zijn verplicht zichzelf aan te passen”, zegt Yoram Yom-Tov van de Universiteit van Tel Aviv, die ontdekte dat het lichaamsgewicht van verschillende soorten in Groot-Brittannië verandert. “Soorten die zich niet kunnen aanpassen, kwijnen weg, soorten die dat wel kunnen, blijven stabiel of winnen er soms bij.”

Klimaatverandering beperken

Maar de ornithologen kunnen geen harde cijfers geven. “Het hangt allemaal af van hoe sterk het klimaat verandert”, zegt Visser. “Als de temperatuur met 2 graden stijgt, geeft dat een heel ander verhaal dan bij 4 graden.”

Het heeft volgens Visser weinig zin om sommige soorten beter te beschermen tegen de dreiging. “Het enige wat we kunnen doen, is de uitstoot van broeikasgassen beperken en ervoor zorgen dat de temperatuur niet met meer dan 1 of 2 graden stijgt.”

Birdlife International staat wel niet achter alle oplossingen. “Slecht geplaatste windparken, dijkwerken en onduurzaam geproduceerde biobrandstoffen vormen nieuwe bedreigingen voor vogels en hun habitat”, stelt de organisatie in een verklaring.

“We zijn geen tegenstander van windmolenparken, maar we willen dat die op plaatsen komen waar ze de biodiversiteit niet in het gedrang brengen”, zegt Lambertini. “Dijken bouwen zullen we hoe dan ook moeten doen, maar we pleiten eerder voor preventie dan voor brandjes blussen. Als we het onderliggende probleem niet aanpakken, zullen we alsmaar grotere en hogere dijken nodig hebben, dat is niet mogelijk.”

Lichtere elektroshocks: geen geheugenverlies

Leuvense psychiater bereikt doorbraak voor depressieve patiënten

NVT - De Leuvense psychiater en onderzoeker Pascal Sienaert heeft voor een doorbraak gezorgd in de behandeling van depressies met elektroshocktherapie. Door met kortere impulsen te werken, ondervinden patiënten minder bijwerkingen. Jan Desloover

Het staat vast dat elektroshocktherapie (ECT) de krachtigste behandeling is tegen ernstige depressies. 'ECT heeft onmiskenbaar een veel sterker effect dan bijvoorbeeld antidepressiva', zegt psychiater Pascal Sienaert, die ook als onderzoeker verbonden is aan de KU Leuven. 'Er is eigenlijk geen enkele behandeling die qua werkzaamheid ook maar in de buurt komt.'

Maar het staat ook vast dat de behandeling bijwerkingen heeft. 'De meeste mensen verdragen ECT heel goed, maar meteen na een sessie treedt wel vaak hoofdpijn of misselijkheid op', zegt Sienaert. Een groter probleem waren tot nu toe de 'cognitieve stoornissen': verwarring en kortstondig geheugenverlies. Hoe ouder de patiënt, hoe heftiger die stoornissen vaak ook zijn.

Kortere pulsen

Sienaert is er met een nieuwe techniek in geslaagd die bijwerkingen bijna volledig uit te schakelen. Hij heeft nu ook zijn doctoraalstudie omtrent dat onderzoek klaar. 'Over een periode van ongeveer twee jaar heb ik 84 patiënten met een ander soort elektrische prikkel behandeld', zegt Sienaert. 'Normaal werkt men met elektrische pulsen van 0,5 à 2 milliseconden. Die worden gedurende hoogstens acht seconden toegediend via twee elektroden op het voorhoofd van de patiënt, en zorgen in de hersenen voor een ontlading. Daarbij komen allerlei neurotransmitters en hormonen vrij.'

Sienaert werkte tijdens zijn onderzoek echter met kortere pulsen, van 0,3 milliseconden, ook gedurende maximaal acht seconden. 'Nu is gebleken dat bij die kortere puls de ontlading van de zenuwcellen gemakkelijker gebeurt. Er is dus minder energie nodig om die ontlading uit te lokken. En doordat er minder energie gebruikt wordt, nemen ook de cognitieve ongemakken af.'

Iets minder effectief

Het is nog iets te vroeg om victorie te kraaien, zegt Sienaert. 'Wereldwijd zijn er tot nu toe maar twee studies gevoerd met kortere pulsen: het onze, en één aan de Columbia University in de Verenigde Staten. Daar komt men tot gelijkaardige bevindingen inzake bijwerkingen. Het ziet er dus hoopgevend uit, maar er is wel verder onderzoek nodig.'

'Werken met kortere pulsen heeft allicht wel het nadeel dat de antidepressieve werking iets lager ligt dan bij de traditionele methode', zegt Sienaert. 'Mogelijk kan daar door verdere experimenten een mouw aan gepast worden.'

ECT is de oudste nog toegepaste 'biologische' behandeling in de psychiatrie. Ze werd geïntroduceerd in de jaren 1930, en tegen halfweg vorige eeuw was ze relatief wijdverspreid. Daarna nam de populariteit af, hoofdzakelijk wegens de ongemakken waarmee ECT vaak gepaard gaat. Sienaert gewaagt van een 'slingerbeweging'. 'In de jaren zestig en zeventig van de vorige eeuw werd ECT door die tegenstand en doordat er minder aandacht was voor de hersenwetenschappen, minder gebruikt.'

Enkele jaren geleden is er een kentering gekomen. Sindsdien zit de behandeling weer in de lift. Jaarlijks worden naar schatting één miljoen mensen behandeld met elektroshocks. Ze worden, behalve bij zware depressies, ook gebruikt bij onder meer schizofrenie en bipolaire stoornissen.

Sinaert noemt ECT 'onmisbaar' in de moderne psychiatrie. Tegelijk benadrukt hij dat het bij depressies nooit de 'eerstekeuzebehandeling' kan zijn. 'Elektroshocks zijn alleen aangewezen bij ernstige, zogenaamd 'melanchole' depressies. Dat zijn depressies waarin duidelijk een biologische inslag te herkennen is. Wie daarmee kampt, zal bijvoorbeeld trager bewegen en trager denken. Bij die mensen zie je ook veel minder mimiek.'

Een ECT-kuur duurt gemiddeld een maand tot anderhalve maand. 'Meestal worden er acht tot twaalf sessies gehouden, a rato van twee of drie per week.' ECT-behandeling kan gecombineerd worden met antidepressiva. 'Er zijn voorzichtige aanwijzingen dat die combinatie een iets beter effect heeft.'

En, niet onbelangrijk, elektroshocktherapie is goedkoop. Sienaert: 'Als de patiënt opgenomen is, is er geen meerkost. Bij ambulante behandeling betaalt hij hooguit 25 euro uit eigen zak.'
 Jan Desloover

Kosten Belgisch koningshuis in Europese middenmoot

BRUSSEL - Het Belgische koningshuis kost ons allen dit jaar 13,7 miljoen euro. Daarmee zitten de Belgische royals in de Europese middenmoot, zo becijferde Herman Matthijs, politicoloog en professor aan de VUB. Dat schrijft De Morgen dinsdag.

Hoewel het kostenplaatje nog meevalt, uit Matthijs wel kritiek. Zo krijgen in ons land nog steeds erg veel royals een dotatie, zijn ze vrijgesteld van belastingen en is er, in tegenstelling tot andere landen, geen externe audit om te zien wat er met het geld gebeurt.

Opvallend: alleen in ons land en in Spanje voelen de koninklijke families de crisis in hun portemonnee. De dotatie van de koninklijke familie is gedaald met 1,1 procent.  svh (belga)