Authentiek versus eigentijds
Vlakbij het station van Lier lieten Ann en Achiel een art-decoarbeiderswoning verbouwen. De authentieke voorgevel en de art-deco-elementen werden intact gelaten. Ze vormen een groot contrast met de strakke, lichte achterbouw. Die tweedeling authentiek versus hedendaags loopt als een rode draad door het huis en de inrichting.
Ze vallen meteen op, de vier gelijkaardige art-decoarbeiderswoningen uit 1936. 'Ze werden gebouwd in opdracht van een bakker, voor zijn vier zonen', zegt bewoonster Ann, die meteen verliefd was op haar huis. 'Mijn man en ik zijn allebei dol op de art-decostijl van de jaren 1930. Dit mag dan een lichte vorm van art deco zijn, het huis was zeer authentiek en origineel. Bovendien was de ligging perfect: in een rustige straat, maar wel op 2minuten van het station en op 10minuten van de Grote Markt.'
Noch Ann, noch Achiel heeft een band met Lier. 'Vóór we aan een grote verbouwing zouden beginnen, wilden we zeker zijn dat we hier toch een aantal jaar zouden wonen. Daarom beperkten we ons in eerste instantie tot het installeren van centrale verwarming en het schilderen van de muren. Pas toen we zeker wisten dat we wilden blijven, zijn we aan het grote werk begonnen. Ik ben daar nog altijd blij om. Want daardoor kenden we het huis door en door, en wisten we precies wat we wilden.'
Vormen en bogen
Ook in de zoektocht naar een architect gingen de bewoners niet over één nacht ijs. 'We zijn in de voorbereidende fase nog van architect veranderd. Vervelend, maar volgens ons buikgevoel zat het niet helemaal juist. Bij Kathy Verbeeck voelden we meteen dat ze goede ideeën had, en dat ze onze liefde voor de authentieke elementen deelde.'
Dat laatste was belangrijk, want Ann en Achiel wilden het voorste deel van het huis zo authentiek mogelijk houden. 'Voor het comfort lieten we thermische isolatieramen in aluminium plaatsen, maar dat is zowat het enige dat we veranderden. De originele planken vloer zat ongeschonden onder het vinyl. Alle art-deco-elementen van het huis werden bewaard: de typische hoge plafonds, de afgeronde vormen en bogen, de marmeren schouw, de originele moulures...' Bijbehorende luchters en meubelen versterken het authentieke gevoel. 'We blijven rommelmarkten en de Antwerpse Kloosterstraat afschuimen op zoek naar originele trouvailles', vertelt de bewoonster. Erfstukken vullen het geheel aan. Zo is Ann erg blij met de eettafel die nog van haar grootvader is geweest. 'Volle eik, en dan die afwerking... kunstenaarswerk zoals ze het vandaag niet meer maken.'
Boven moest er niet zoveel gebeuren. Het originele houtwerk werd hersteld, met behulp van nieuw beukenhout in dezelfde kleur. 'We probeerden alles zoveel mogelijk in de originele staat te herstellen. De hoge plinten bijvoorbeeld zijn net als vroeger, en de deuren werden ook in hun oude glorie hersteld. Die details vonden we belangrijk.'
Maximaal raamwerk
Was 'authenticiteit' het leitmotiv voor het voorste gedeelte van het huis, dan was 'tabula rasa' het sleutelwoord voor de achterbouw. 'Om te beginnen moest de typisch Vlaamse koterij weg', vertelt Ann. 'Je kent dat wel: een klein keukentje, een toiletje erachter, daarachter nog een badkamertje, en daarachter nog een gesloten koertje... (lacht). Er was geen enkel contact meer tussen binnen en buiten. We hebben de achterbouw radicaal opengetrokken, zonder steunmuren en met maximaal raamwerk, van muur tot muur, over de hele breedte van de gevel en een verdieping hoog. Zo trekken we veel licht binnen en genieten we volop van het uitzicht op de tuin, die als een schilderij de leefruimte omkadert.'
'Voor de strakke achterbouw hebben we buiten identiek dezelfde materialen gebruikt als bij de aanpalende, eerder verbouwde woning van de buren: dezelfde zwarte baksteen en zwarte ramen en dezelfde gevelbekleding in padouk, een bijzondere houtsoort die eerst rood van kleur is en daarna stilaan grijs wordt. Beschouw het als een knipoog naar de identieke voorgevel. We wilden geen afbreuk doen aan de eenheid die de huizen vormen.'
Ook binnen werd de afwerking van het nieuwe gedeelte strak gehouden. De keuken heeft greeploze kasten, het aluminium van de afzuigkap en de toestellen werd bewust zichtbaar gehouden, de technische leidingen werden door de schrijnwerker netjes weggewerkt in een kast. De meubels zijn nagenoeg allemaal wit, op een paar elementen in licht hout na. Zeer blij zijn de bewoners met de strakke inbouwlampen en de lichtstraat die helemaal is doorgetrokken. 'Die maakt echt het verschil. Want we hebben wel grote ramen, maar het licht moet toch vrij diep binnen geraken, anders krijg je een donkere middenplaats.'
Het terras werd op hetzelfde niveau gebracht als de woonkamer. Door dezelfde leisteen te gebruiken voor binnenvloer en terras, krijg je het gevoel dat buiten en binnen visueel perfect in elkaar overvloeien. Van het terras loopt een trapje naar beneden, de 30meter diepe stadstuin in. 'Een voor ons ideale oppervlakte want perfect onderhoudbaar. Bovendien is de tuin goed georiënteerd. We hebben zowat de hele dag zon en 'szomers kijken we uit op het groene bladerdak van de vele bomen. Dat is misschien nog het mooiste aan de hele verbouwing: het uitzicht, het licht, de vogels in de tuin... Dat zeggen we nog wel eens tegen elkaar: dat we dat al die jaren hebben moeten missen, terwijl het er nochtans allemaal wás.'
Tips van de bewoners -
'Een huis eerst bewonen en dan pas verbouwen, is écht een goed idee. Je kent het huis dan zeer goed, waardoor je ook beter weet wat je wilt veranderen.' - Denk goed na over de keuze van je architect, en spreek alles heel goed door met hem of haar. Een architect die in de buurt woont, is in ons geval een groot voordeel gebleken.' - 'Als je niet wil dat je verbouwing uitloopt, zorg dan voor waterdichte contracten met je aannemers, inclusief boeteclausules. Onze verbouwing was klaar in vier maanden, precies volgens het strikte schema. Het engagement van de architect bij de werfopvolging heeft daarbij een belangrijke rol gespeeld. Het feit dat we hier woonden en de werken dus van dichtbij konden opvolgen, heeft waarschijnlijk ook geholpen.' - Check vooraf met je aannemer of er met onderaannemers zal worden gewerkt. Zo ja, vraag dan ook referenties van die onderaannemers. Anders weet je niet met wie je in zee gaat.'
|