Waar komen sproetjes eigenlijk vandaan?
Met de eerste zonnestralen duiken op sommige gezichten ook meteen de eerste zomerse sproetjes op. Hoe komt het dat sommige mensen altijd sproetjes krijgen en anderen nooit? Het argument dat deze vrolijke vlekjes enkel voor mensen met rode en blonde haren zijn weggelegd, blijkt niet te kloppen, zo leert SciShow ons.
Nee, het zijn geen kleine kusjes van een engel. En ze komen ook niet alleen voor bij rosse mensen. Sproetjes zijn kleine gebieden op de huid die meer melanine bevatten dan andere plekjes. Melanine is het pigment dat zorgt voor de kleur van onze ogen, huid en haar. De stof wordt geproduceerd door de huidcellen melanocyten, en het werkt als een natuurlijke zonnecrème. Het maakt bepaalde gebieden op je huid donkerder, waardoor ze beter beschermd zijn tegen zonnestralen. Opgelet: dat is zeker geen excuus om niet meer te moeten smeren als je in de zon komt. Een zonnecrème blijft een absolute must
Bij blootstelling aan zonlicht
Bij sommige mensen wordt die melanine gelijk verdeeld over de huid. Bij anderen verschijnen ze in kleine vlekjes. Sproeten dus. Ze verschijnen bij blootstelling aan zonlicht, wat meteen ook de verklaring is waarom ze in de winter vervagen. Om diezelfde reden worden kinderen nooit geboren met sproetjes, maar verschijnen ze pas bij blootstelling aan zonlicht. Wel zijn sproeten genetisch bepaald, en worden ze met een bepaald gen (MC1R) in verband gebracht.
Rode haren = sproetjes?
Hoewel zowel rode haren als sproetjes allebei worden geregeld door het MC1R gen, verschijnen deze 2 eigenschappen niet altijd tesamen. Rood haar is een recessief kenmerk, wat wil zeggen dat iemand het in zijn genen kan dragen, zonder dat je echt rode haren krijgt. Sproeten daarentegen zijn een dominant kenmerk, wat betekent dat de kans groot is dat je er ook krijgt als één van je beide ouders ze heeft. Dat verklaart meteen waarom je ook mensen met donkerbruin haar en sproetjes ziet. Waarom genen op deze manier werken en hoe het komt dat melanine bij sommige mensen in vlekjes verschijnt, daar hebben wetenschappers nog geen definitieve verklaring voor. Wordt ongetwijfeld vervolgd. (br.hln)
|
