“Opvarenden die meteen stierven hadden geluk”: eiland geeft na 400 jaar nog altijd nieuwe, macabere details vrij over bloedbad dat er zich afspeelde

Het ziet eruit als een idyllisch eiland voor de kust van Australië. Niets laat vermoeden dat zich er 400 jaar geleden een bloedbad afspeelde, met in de hoofdrol een Nederlands koopvaardijschip met meer dan 300 opvarenden en een psychopathische muiter. Wetenschappers leggen op Beacon Island nog elke dag nieuwe resten bloot van slachtoffers die er gruwelijk aan hun einde kwamen, in wat beschouwd wordt als de eerste massamoord uit de geschiedenis van Australië.

Het zijn Nederlandse en Australische wetenschappers die de opgravingen uitvoeren. Tientallen skeletten werden al blootgelegd en dat moet een licht werpen op wat er exact met hen is gebeurd.

Verdronken

De grote lijnen van het verhaal kennen we intussen. In 1628 vertrok in Nederland een handelsschip naar Oost-Indië, het huidige Jakarta. Maar het schip – de Batavia – raakte uit koers en liep in 1629 vast op een rif, zo’n 60 kilometer voor de kust van West-Australië. 40 mensen verdronken en zij zouden geluk hebben, want het lot van heel wat van de overlevenden zou nog veel erger zijn.

François Pelsaert - die de leiding had over de expeditie - besloot met een sloep naar Jakarta te varen in een poging om hulp te halen. Hij liet zijn rechterhand Jeronimus Corneliszoon achter om het bevel te voeren, maar die laatste zou een rasechte psychopaat blijken te zijn.

Enkele weken na de scheepsramp leidde hij een muiterij en liet hij zijn mannen iedereen uitschakelen die weerstand dreigde te bieden. “Dat waren in de eerste plaats de sterkste mannen”, aldus dokter Dan Franklin van de universiteit van Zuid-Australië, na het bestuderen van enkele van de gevonden lichamen.

Seksslaven

Maar ook zij die mee de voorraden opmaakten zonder echt van nut te zijn, moesten eraan geloven. Op die manier werden rond de 125 mannen, vrouwen en kinderen uitgemoord. Sommige vrouwen werden gespaard en moesten dienst doen als seksslaven. Zij werden ook gefolterd.

Een deel van de bemanning had Corneliszoon eerder al op een ander eiland gedropt, zogezegd om water en voedsel te zoeken. Het was echter een plan om de overmacht in handen te krijgen op Beacon Island, zodat hij daar ongestoord zijn gang kon gaan. Wiebe Hayes, organiseerde vanop het tweede eiland echter een verzet en toen Pelsaert na drie maanden terugkwam met hulp, werd Corneliszoon ter verantwoording geroepen.

Afgehakt 

Er volgde een proces, waarop zeven van zijn mannen werden opgehangen. Hij onderging hetzelfde lot, maar niet nadat eerst zijn handen waren afgehakt. Op geen enkel moment toonde Corneliszoon berouw. Uiteindelijk zouden amper 68 opvarenden van de Batavia Jakarta bereiken.

Archeologen uit Australië en Nederland zijn op Beacon Island nog altijd opgravingen aan het uitvoeren en nog elke dag vinden ze nieuwe lichamen. Hoeveel er nog precies verborgen liggen, is onduidelijk. Doel is om te weten te komen hoe de slachtoffers aan hun einde kwamen. “We willen hen op deze manier eer bewijzen”, aldus archeologe Wendy van Duivenvoorde. “We willen hun verhaal vertellen en hen iets teruggeven, nadat ze stierven aan het einde van de wereld. Een vreselijke plaats om te gaan.” (br.hln)