Waarom we meer eten met zwaar bestek en voedsel op een rood bord minder goed smaakt

Waarom bestellen we massaal tomatensap in het vliegtuig? En hoe komt het dat we meer eten met zwaar bestek? Voedselwetenschapper Charles Spence toont in zijn eetbijbel Gastrofysica hoe onze zintuigen zich laten manipuleren.

Hotelketens vragen om zijn advies. Net als grote sterrenchefs als Heston Blumenthal. Ook bier-, koeken- en frisdrankfabrikanten staan regelmatig bij hem op de stoep in de hoop op tips die de omzet kunnen verhogen. Want de Britse voedselwetenschapper Charles Spence weet precies wie of wat (on)bewust onze smaak beïnvloedt. Zelfs het gewicht van de ober die je eten op tafel zet speelt mee, zegt hij. We vragen hem naar tien opmerkelijke waarnemingen.

Waarom drinken we massaal tomatensap in het vliegtuig?

“De dreunende decibellen van de motoren onderdrukken je vermogen tot proeven. Zoet kunnen we bijna niet meer waarnemen. Maar zoutige umami-achtige smaken als tomatensap wel.”

Koffie is lekkerder bij daglicht.

“Door je bioritme heb je overdag en vooral na het opstaan meer speeksel in je mond waardoor je meer smaak waarneemt. Daarom komen professionele wijnliefhebbers vooral om 11.00 uur ’s ochtends in actie.”

Heavy metal-muziek bevordert dronkenschap.

“Hoe harder en sneller de dreunen en gitaarsolo’s des te rapper we gaan drinken. Zaken die veel Guns N’ Roses draaien verkopen 27 procent meer alcohol dan kroegen die dat niet doen.”

Wie veel romantische nummers luistert, valt af.

“Dat geldt voor korte periodes. Eten en drinken smaken namelijk door zwijmelmuziek veel zoeter. Je hoeft dus minder suiker te gebruiken. In Vietnam staat een muzikale bakkerij die cakes en koeken serveert die gebakken zijn met de helft van de normale hoeveelheid suiker. Geen van de klanten heeft ooit geklaagd. Of ons brein zich ook op langere termijn laat foppen, is niet onderzocht.”

Van een rood bord eet je minder chips dan van een blauw.

“Bij de kleur rood denken we aan bloed, gevaar, stoplichten en ondergaande zon. Kortom: gevaar. Daardoor zijn we geneigd minder te eten. Het is een goed middel om minder te snacken.”

We eten meer met zwaar bestek.

“Zwaar associëren we met kwaliteit. Bij onze afstandsbedieningen, autosleutels maar ook dus bij bestek. Alles wat we daaraan prikken, proeft beter dan aan lichte lepels en vorken.”

Waarom smaakt eten uit een kom beter dan dat van een bord?

“Die kom zorgt ervoor dat pokébowls en noedelsoepen enorm in opmars zijn. We pakken zo’n kom vaak in onze handen: het gewicht en de warmte zorgen voor troost en comfort. Daardoor waarderen we de gerechten meer.”

Wanneer we met drie anderen dineren, eten we 75 procent meer dan alleen.

“Zit je met vrienden in een restaurant dan is het vaak gezellig waardoor gerechten lekkerder smaken. We scheppen dan een tweede, derde of zelfs vierde keer op. Ook een bijzonder effect: zonder dat we het weten spiegelen we elkaars bewegingen in die situatie. Kijk naar een tafel met meer mensen en je zult zien dat ze synchroon mes en vork naar hun mond brengen.”

Benamingen beïnvloeden onze smaak.

“Ik heb twee identieke vissen naast elkaar gelegd. De ene noemde ik Patagonische tandvis, de andere Chileense zeebaars. Iedereen koos voor de laatste. We zijn ook gevoelig voor idyllische aanbevelingen: een supermarkt plakte op een Marokkaans fabrieksproduct het etiket ‘afkomstig van Rosedene Farm’. Kopers vielen er massaal voor hoewel ze wisten dat die combinatie onmogelijk was. Maar hé: platteland betekent ambachtelijk, betekent puur, betekent lekker.”

Eten met ronde vormen smaakt zoeter dan met vierkante.

“Bij cappuccino met een ronde vorm in het schuim wordt minder suiker gedronken dan bij exact hetzelfde bakkie met een vierkant patroon. Hetzelfde geldt voor chocolade: presenteer het in hoekige brokken dan vinden mensen het anders smaken dan in bolletjes.”  (br.hln)