Ondanks het mooie weer wordt de griepepidemie nog erger: “De griepprik is niet de Rolls-Royce van de vaccins”

Het aantal gevallen van griep is de afgelopen week nog verhoogd: bijna dubbel zoveel mensen trokken naar de huisarts met griepachtige symptomen dan de week voordien. Viroloog en griepexpert Marc Van Ranst (KU Leuven): “De epidemie zal de komende twee weken nog toenemen.”

Gesnotter, gehoest en algemene lamlendigheid zal het lot zijn van wie een griepbesmetting oploopt. Tussen 4 en 10 februari hebben 670 personen per 100.000 inwoners een huisarts geraadpleegd voor griepsymptomen (koorts, hoest, loopneus, keelpijn, hoofdpijn, spierpijn, vermoeidheid, enz.). Ter vergelijking: in de week van 28 januari tot 3 februari waren er dat nog 365 per 100.000. Vorige week verdubbelde dat cijfer dus bijna. Daarmee was vorige week officieel de tweede week van de griepepidemie. De epidemische drempel voor griep staat dit jaar op 157 raadplegingen per 100.000 inwoners. “Die verhoging is perfect normaal. Waarschijnlijk gaat het aantal volgende week nog eens verhogen. We zitten nu aan een gemiddelde epidemie, die is nog niet zo hoog als de voorbije vijf jaar dus die zal nog wel wat stijgen. Ik verwacht dat de epidemie nog twee weken toeneemt, waarna er een plateau komt en het aantal zieken vervolgens opnieuw daalt”, stelt Van Ranst. 

“De gouden regel is simpel: ben je niet ziek, mijd dan contact met zieke mensen. Ben je wel ziek, gedraag je dan sociaal verantwoord. Ga bijvoorbeeld niet in iemands gezicht hoesten. Wie écht ziek is en ongecontroleerd hoest en niest, moet thuisblijven om te vermijden dat collega’s of schoolgenoten worden aangestoken. Vijf dagen”, legt viroloog Marc Van Ranst uit.

De beste bescherming tegen griep is nog altijd het vaccin. “Maar die griepprik moet je in de maanden met een o in nemen: oktober of november. Nu is het daar te laat voor. Bovendien zal je de grootste moeite hebben om een vaccin te vinden bij de apotheek. Er zijn dit jaar 100.000 meer vaccins aan de man gebracht dan vorig jaar.”

Er zouden dan ook zo’n 2,6 à 2,7 miljoen mensen gevaccineerd zijn. Maar toch kan je ook met vaccin nog steeds ziek worden. “Er zijn verschillende redenen waarom dat het vaccin niet 100% werkt. Ten eerste hangt het van je eigen gezondheidstoestand en leeftijd af. Hoe jonger je bent: hoe meer kans je hebt dat een vaccin gaat werken, dat geldt voor elk vaccin”, legt Van Ranst uit. “Hoe ouder we worden, hoe meer we die vaccins nodig hebben maar dan slagen ze ook minder aan omdat je afweersysteem minder goed reageert.”

“Daarnaast is de griepprik niet de Rolls-Royce onder de vaccins, het werkt niet voor 100%. Het vaccin werkt al beter dan vroeger omdat er nu vier componenten inzitten in plaats van drie, maar we kunnen ons nog betere griepvaccins inbeelden. Maar hou in je achterhoofd dat ook al krijg je griep en ben je gevaccineerd: de werking van het vaccin niet verloren gaat. Je bent in dit geval vaak minder lang ziek en de symptomen zijn ook milder, daarnaast heb je ook minder kans om in het ziekenhuis terecht te komen.”

Wie dus geen vaccin heeft gekregen, kan alleen maar hopen dat die hoest of die niesbui slechts een verkoudheid aankondigt. Maar hoe merk je het verschil tussen een verkoudheid en de griep?

Van Ranst: “Daarvoor moet je de ‘familietest’ doen. Simpel: als je de eerste dag nog zin hebt om naar ‘Familie’ te kijken, dan heb je geen griep maar een verkoudheid. Hetzelfde geldt overigens voor de krant lezen, je mails checken of surfen op het net: heb je daar nog zin in, dan heb je geen griep. Wie echt de griep te pakken heeft, zal die eerste dag echt ziek zijn, in bed blijven en geen zin hebben om te eten.”

Eens je de griep te pakken hebt, wat kan je dan doen om zo snel mogelijk te herstellen?

Van Ranst: “Leef gezond, ga op tijd slapen, eet gezond, drink voldoende en neem vooral veel rust. Dit is niet het moment om tien kilometer te gaan lopen. Er is geen afdoende medicatie, maar je kan je comfort wel optimaliseren door de gewone middelen tegen hoest en koorts te nemen.”

De griep houdt een dikke week aan, maar hoelang je hinder ondervindt, is ook afhankelijk van je algehele gezondheidstoestand voor je ziek werd. “Wie een verzwakt immuunsysteem heeft, zal langer ziek blijven. Mensen die voor hun beroep veel lichamelijke kracht nodig hebben, zoals sporters, zullen tot een maand hinder ondervinden.”

Is het griepvirus gevaarlijker voor jonge kinderen en bejaarden?

Van Ranst: “Kinderen zullen zwaarder getroffen worden, maar het is vooral bij bejaarden dat we moeten opletten. Vooreerst is het belangrijk dat zij voldoende drinken. Maar daarnaast moeten we op onze hoede zijn voor andere zaken zoals hartaanvallen. De griep is een zware infectie en dat is een enorme last voor het lichaam. Tijdens de griepperiode zien we elk jaar een stijging van het aantal hartaanvallen. Dat is lang onderbelicht gebleven, maar de laatste jaren is er veel onderzoek naar verricht. Het is evenwel geruststellend dat de efficiëntie van het griepvaccin haast even groot is als die van de duurste medicatie om hartaanvallen te verhinderen. Het is raadzaam om mensen vanaf hun 65ste te vaccineren. Die grens is evenwel arbitrair. Een 65-jarige die aan de Iron Man deelneemt, zal beter gewapend zijn tegen de griep dan iemand met chronisch obstructief longlijden of iemand met een drankverslaving. Mijn ouders, zeventigers, laat ik elk jaar vaccineren. Ook zelf neem ik een griepprik, omdat ik in een ziekenhuis werk.”

Tot slot moeten we er ons voor hoeden de griep te banaliseren. Van Ranst: “Mensen zeggen vaak dat ze ‘een griepje’ hebben, maar dat is dan een verkoudheid. Griep is een ziekte met een grote G, een ‘griepje’ bestaat niet.” (br.hln)