Vrouwen zijn niet minder grappig dan mannen, maar gebruiken humor anders

Humor is van alle culturen en lachen verbroedert. Maar waarom hebben mensen gevoel voor humor?

Voor het antwoord op de vraag waarom mensen humor hebben moeten we miljoenen jaren terug, naar de tijd dat mensen nog op apen leken, vertelt Madelijn Strick, humoronderzoeker en psycholoog aan de Universiteit Utrecht. “De wetenschappelijke consensus is dat humor voortkomt uit speelgedrag. Als apen waren we voortdurend aan het stoeien en renden we achter elkaar aan. Bij al dat gerollebol kwam een hoop gehijg kijken en daaruit is het lachen ontstaan.’’

Later kreeg humor ook een andere functie: het vergrootte de samenhorigheid. “Als apen vlooiden we elkaar om affiniteit te tonen, maar met toenemende aantallen werd dat onpraktisch. Humor en lachen kwam daar als sociaal smeermiddel voor in de plaats’’, aldus Strick.

Aanstekelijk

Volgens de humoronderzoeker is dit miljoenen jaren later nog steeds merkbaar. “Als we mensen horen lachen is dat aanstekelijk en ontstaat er vaak een groepssfeer. Mensen vinden het bijvoorbeeld belangrijk dat op het werk veel gelachen wordt. Dat geeft het gevoel dat je ergens bij hoort en dat je veilig bent.’’

Humor maakte het voor onze verre voorouders ook makkelijker om conflicten op te lossen. Die ontstonden vaker toen we in grotere groepen gingen samenleven. “Als je samenleeft moet je elkaar af en toe coachen en corrigeren’’, zegt Strick. “Met humor kun je moeilijke boodschappen op een zachte manier brengen en op die manier conflicten vermijden.’’

Humor helpt bij meer lastige zaken en kan van pas komen bij tegenslagen. Daarvan komen we er in ons leven heel wat tegen. Grappen helpen om ellende te relativeren en de zonnige kant van het leven te zien.

Medicijn

Volgens Strick is het dan ook niet vreemd dat vooral mensen die van nature gedeprimeerd zijn of een lastige jeugd hebben gehad veel humor hebben. “Die hebben ze hard nodig om met die narigheid en trauma’s om te gaan. Humor is in zekere zin het medicijn.’’

Mannen zijn van nature grappiger dan vrouwen, zo wordt vaak gedacht. Maar volgens Strick klopt dat beeld niet. “Vrouwen zijn niet minder grappig dan mannen, maar gebruiken humor op een andere manier. Mannenhumor is sarcastisch, waarbij ze elkaar plagen en vliegen afvangen. Bij vrouwen wordt humor gebruikt om verbinding te krijgen met anderen. Ze zijn dan ook meer geneigd tot zelfspot. Vrouwen vertellen vaak over een grappige stommiteit, bijvoorbeeld dat ze iets hebben laten vallen of iets stoms hebben gezegd.’’

Als mannen en vrouwen samenkomen, zijn het vaak de mannen die grappen vertellen en de vrouwen die lachen. Volgens Strick is dat een cultureel aangeleerd patroon. “Ik verwacht met de toenemende emancipatie van vrouwen dat dit gaat veranderen en vrouwen hun grappige kant vaker laten zien.’’ (br.hln)