Herinneringen aan de achttiendaagse veldtocht in Eeklo (vervolg)

Rechtover onze herberg stond het huis bewoond door burgemeester Lionel Van Damme en zijn echtgenote.
Zo zag ik de laatste dagen voor de inval van de Duitsers in Eeklo, veel hoge Belgische officieren deze woning
binnengaan om na enkele tijd te vertrekken richting Veldekens.
Vele jonge Eeklose mannelijke Eeklonaren besluiten per fiets de biezen te nemen naar Frankrijk.

In de nacht van vrijdag 24 mei hoorden we een heel grote ontploffing in de verte. Ze hadden de brug van Balgerhoeke
in de lucht doen vliegen. Gedurende die nacht werd er weinig geslapen, veel paternosters gebeden, vooral door twee
oude tantes die zelfs beiden een kussen op het hoofd hadden gelegd. In al onze miserie lachten mijn moeder en
ik daarmee. Op zondag 26 mei 1940 maakten we ons klaar om al die ellende te ontvluchten. Vers ondergoed, boter,
kaas, zeep en handdoeken verzamelde moeder, terwijl vader een groot stuk uit de gerookte hesp sneed, die hij in
een propere schotelhanddoek wikkelde. Het spaargeld werd tussen mijn moeder en mijn vader verdeeld en beiden
staken de bankbiljetten in twee gelijke oude brieventassen en staken ze onder hun klederen op de borst. Onze
vluchtreis ging naar Blommekens, langs de Rabautswegele en dan naar de Roze. Vandaar door de Peperstraat waar
we een grote kolonne Duitse soldaten te paard tegen kwamen die ons amper een blik gunden. Uiteindelijk konden
we slapen in een grote hoeve te Bassevelde. De boerin bakte eieren met boerenbrood en boter en ook koffie
werd voor ons gezet. Ondertussen liep de droeve mare dat er zelfs vier burgers door de Duitsers waren
doodgeschoten aan het stadhuis van Eeklo.

Dinsdagmorgen 28 mei 1940.
We vernemen dat Koning Leopold III gekapituleerd heeft en deze oorlog in Eeklo gedurende die achttien dagen ten
einde is. We mogen allen terug naar Eeklo. Ganse slierten Eeklose vluchtelingen zagen we uit alle straten die tot de
weg naar Eeklo leidden, komen en de ene familie op de andere volgde langsheen de Vrombautstraat.
Bij het passeren aan de Gouden Leeuw was de rolluik gedeeltelijk vernield doordat de Duitsers er binnen waren
gedrongen en was ook de juwelierszaak Minne opengebroken.Onze herberg en huis had enkel vernietigde ruiten en
gaten in de rolluiken door de stukken schrapnels.
Toen de herbergdeur geopend werd, kwamen een tweetal Duitse soldaten binnen die me een stuk chocolade gaven,
die ik echter van mijn vader niet mocht opeten, daar er vergif zou kunnen inzitten.
De definitieve bezetting van de Eeklose bevolking begon en duurde tot vrijdag 15 september 1944,
toen Eeklo rond de middag door de Canadezen werd bevrijd. 

STADSARCHIEF ANNO 2050

Sinds de oprichting van het archiefteam bijna 25 jaar geleden zijn ruim 200 banden en bandjes in de Eeklose
Bibliotheek verschenen: klappers, syntheses, tekstuitgaven, atlassen e.d., vanzelfsprekend allemaal ook digitaal
beschikbaar.   De laatste jaren groeit ook het aantal documenten op de website 'Zoeken in het Rijksarchief' snel aan.
De technische evolutie verloopt zo snel, dat volledig digitaal toegankelijke archieven geen utopie meer zijn.

Positief natuurlijk, alle documenten van achter jouw bureau raadpleegbaar.
De vraag is wel hoe een archief zich aan die ontwikkeling zal moeten aanpassen.

Een eerste duidelijke verandering is dat het aantal archiefbezoekers daalt. Studenten werken tegenwoordig vooral
op hun pc, en de genealogen die zich beperken tot namen en data vinden hun gading ruimschoots op het Internet.

Voor ons Stadsarchief met zijn vrijwilligersteam stelt dit geen problemen, maar in de grotere centra met een ruim
personeelsbestand zal de verleiding groot zijn om daarin (verder) te snoeien.
En ook de openingstijden komen natuurlijk in het vizier.

De "gevorderde" bezoekers hoeven zich nog niet onmiddellijk zorgen te maken. Massa's andere documenten hebben
in de digitale wereld nog geen aandacht gekregen: wettelijke passeringen, landboeken, ommestellinglijsten,
quoteboeken, ..., en voor de raadpleging daarvan is archiefpersoneel nog altijd onmisbaar.

Deels ook door de verzuringsproblemen en de papierslijtage zal dit personeel zich wel moeten toespitsen op het
digitaliseren van zoveel mogelijk documenten. Die komen dan slechts bij uitzondering op het Internet, maar staan
via computers in de leeszaal ter beschikking. Het verzorgen van de authentieke stukken wordt dan de taak van
een klein groepje zeer gespecialiseerde technische medewerkers.

In een klein archief als het onze is gespecialiseerde zorg voor de oude stukken niet haalbaar. Onze oudste zijn
weliswaar bijna 500 jaar oud, maar alleen voor de lokale geschiedenis van belang. Restauraties van duizenden euro's
zijn dan ook moeilijk te verdedigen, al begint voor de boeken met waterschade stilaan de alarmbel te rinkelen.

(Stadsarchivaris Freddy Pille)

Herinneringen aan de achttiendaagse veldtocht in Eeklo

Bron: Een bewerkt verhaal uit:

Heemkundige bijdragen uit het Meetjesland, 19 de jaargang 2005-4 de trimester

Vincent Van Den Bossche en Clemence De Metsenaere, baatten een zeer goed geklante herberg uit op de
Tieltsesteenweg nr. 5 in Eeklo. We werden opgeschrikt door het loeien van de sirenes en hoorden het motorgeronk
van vleigtuigen. Dit was de nacht van donderdag 9 op vrijdag 10 mei 1940. het eerste wat mijn moeder toen zei,
was: "Ja 't is oorlog!" Vrijdag 24 mei 1940 werd Eeklo door de Duitsers ingenomen. De publiciteitspanelen van onze
voorgevel braken we af zodat zowel de voorbij trekkende Belgische soldaten alsook de binnentrekkende Duitse
soldaten de deur niet zouden openbreken om zich bier of limonade te verschaffen.
Opeens liep een buurman voorbij onze herberg en riep: "De Duitsers zen daere". We deden onze gordijntjes dicht en
loerden om te zien wat er nu zou gebeuren. Zes Duitsers per fiets, op hun helmen hadden ze kleine takken
vastgemaakt, de mouwen opgesloopt, en in hun korte botten staken langs de buitenkanten granaten. Ze plaatsten
hun fietsen tegen het gemetste muurtje aan het huis van Van Damme. Een paar minuten later kwam een kleine
militaire wagen van de Duitsers voorbij gereden en achteraan hing een klein kanon. Dit kanon werd opgesteld in
het midden van de straat voor de hoofdingang van het klooster en ze begonnen te schieten in de richting
van Veldekens. Nu gingen we schuilen in onze kuil. Nu brak de hel los!
De Belgische troepen die zich achter het Schipdonkkanaal hadden ingegraven, beschoten de aanrukkende Duitsers
en kort er na hoorden we een verschrikkelijke knal en hoorden de aan stukken geslagen ruiten van ons huis op de
grond vallen. Het grootste aantal obussen vielen op het Gesticht. Aan de gevel van de herberg stond een betonnen
paal waar de ene helft van het ijzeren afsluithek aan vastgemaakt was. Aan deze paal kleefde bloed.
Een van de zes Duitsers was tijdens de aanval geraakt door een schrapnel in zijn hoofd. Deze gestorven soldaat
werd weggedragen naar de Villa van Herman D'Hulsters, Raverschootstraat 58,
waar reeds een ander overleden Duitser gebracht werd.