Na het bezinken van het Belgisch Kongo avontuur volgt in mei 1970 de doorbraak met een eerst grote expositie van olieverfschilderijen in de BP-gebouwen te Antwerpen.
“De levensbron” brengt een dubbele boodschap. Enerzijds zowel het mystieke in het ontstaan van het leven in de cosmos, met de vrouw als voortbrenger van het leven. Anderzijds de nietigheid in ons zonnestelsel.
De planeten zijn in de juiste verhoudingen geschilderd.
“De jonge leerlooier” met daarna 2 allegorische doeken “onverwacht bezoek” en “de erfgenamen” geeft de verscheidenheid van deze kunstenaar aan.
Allegorie of zinnebeeldig. Jan drijft hier de spot, of liever legt de vinger op de zere plek.
“De Erfgenamen”: Slechts één die treurt: de straathond.
“Onverwacht bezoek” In het moderne drukke leven is er geen tijd om aan de dood te denken.
ONVERWACHT BEZOEK.
In ons moderne en druk leven heeft men geen tijd om aan de dood te denken.
Deze bediende vraagt ook even een moment voor hem, hij wil opslag maar de directeur heeft het te druk om zich voor het personeel te bekommeren.
Eén van zijn liefjes is aan de lijn. De magere sober geklede man wacht geduldig op een teken van zijn overste.
Maar de dood wacht niet en tikt de manager op zijn schouder.
“De Erfgenamen”: Slechts één die treurt: de straathond.
Duurt het nog lang vraagt de aasgier
Nog even en dan is het voorbij antwoord de tweede
Wees gerust er is genoeg voor ons allemaal
Evenveel voor jou als voor mij
Wat kijkt die hond toch droevig merkt de eerste weer op.
Zou die om iets treuren?
Wat ligt hem zo gevoelig dat niets hem nog kan opbeuren?
Zijn allernieuwste kunstuiting is de “ikonacee”. Daniel Crul, bekend restaurateur wekte bij Jan tijdelijk interesse voor iconen.
Zijn bedoeling werd echter niet het nabootsen van specifieke iconen. Hij maakt gebruik van moderne technieken om de icoon in zijn persoonlijke kunstuiting te ontwikkelen.
Hierin geeft het levend goud de hoofdtoon aan. Vanuit verschillende gezichtshoeken verandert dit goud in een wonderbaarlijk verschijnsel van effecten.
De ikonacee is geheel nieuw. En dat ligt volledig in de lijn van Jan van Houtte, steeds in de betrachting om de schilderkunst met een ander materiaal te bestrelen.
De woorden “Non omnis moriar” zijn zeker van toepassing voor deze grootmeester. “Ik zal niet volledig sterven”
Deze uiteenzetting laat slechts maar een klein percent zien van Jan zijn werken. Op zijn tachtigste verjaardag exposeerde hij nog voor 700 bezoekers in 8 zalen. Alle werken waren van hem alleen, van 8 tot 80 jaar.
Daniel Crul, een bekend restaurateur, wekte bij Jan een tijdelijke interesse voor de icoon. Toch was dit niet voldoende voor hem. Jan wou verder, breder. Na enkele nachten nadenken had hij plots een idee. Hij had nog geen naam maar de bedoeling was niet het nabootsen van specifieke iconen (wat ook kan natuurlijk), maar gebruikmakend van de moderne technieken, de icoon in zijn persoonlijke kunstuiting te ontwikkelen. Het goud levend makend en de hoofdtoon laten aangeven. Na enkele proeven zag de kunstschilder dat het goud vanuit verschillende gezichtshoeken veranderde in een wonderlijke verschijnsel van effecten. Vandaar levend goud. Jan koos voor de naam “iconacee” of icoonachtige. De iconacee is volledig nieuw en dat ligt volledig in de lijn van “Jan Van Houtte”, steeds in de betrachting de schilderkunst met ander materiaal te bestrelen.
Iconen bestaan reeds van in de 6de eeuw. Zij behoren niet tot de artistieke wereld maar zij zijn een onderdeel van de religieuze liturgie. Ze bestaan uit een houten drager, zijn met goud bewerkt en bevatten meestal kerkelijke motieven zoals beeltenis van heiligen, Moeder Gods of Jezus. Het bladgoud dient enkel om het verhevene aan te geven, zoals een aureool boven het hoofd. In de 6de eeuw kende men nog geen olieverf daarom gebruikte men eierdooiers gemengd met water en azijn “tempera” genaamd. Tempera is het Latijn voor mengen. Deze mengeling geeft een frisse kleur maar is aan bederf onderhevig. Men moet het aanmaken en onmiddellijk gebruiken, daarenboven droogt het heel snel en bemoeilijkt het zo de schilderkunst. De houten drager wordt herhaaldelijk volledig vlak geplamuurd en geschuurd tot alle nerven verdwenen zijn.
Iconaceën worden geschilderd met goud. Deze nieuwe techniek is ontworpen in 1983 door Jan Van Houtte zelf en is afgeleid van de icoon met toch wel enkele verschillen: een iconacee hoeft niet noodzakelijk iets met de kerk of een geestelijke waarde te maken hebben Zij is zuiver artistiek. De voornaamste eigenschap van deze techniek is de invloed van het “levend goud” op de kleuren, wat een schijnsel van effecten geeft, zelfs zichtbaar in het duister.
Het bladgoud komt hier dan ook op de eerste plaats, het is fundamenteel voor iedere iconacee. De gouden versieringlijnen komen bovenop de olieverf.
Het bladgoud wordt rechtstreeks op de plank aangebracht zodat de nerven steeds zichtbaar blijven en geven mee de toon aan van het kunstwerk.
Deze techniek is prachtig toegepast op de vissen in de onderwater zichten, kerstroos, Boeddha's en vele andere objecten. Het is door deze bijzondere technieken dat Jan zelfs een drie dimensioneel effect weet te bereiken. Een belangrijke eigenschap van bladgoud is dat dit materiaal niet verweerd, binnen duizend jaar heeft het nog steeds dezelfde briljante kleuren.
De iconacee kan extra versierd worden door er edelstenen in te leggen.
Een verdere ontwikkeling brengt Jan tot de chrysogonieën. Het Griekse woord ‘chysogonos’ wil zeggen “uit goud geboren”. Het voornaamste kenmerk van deze techniek is dat deze in reliëf is uitgevoerd. Dit reliëf wordt gevormd door een half verheven en verguld boetseerwerk omgeven door gedroogde bladeren, al dan niet verguld en verder afgewerkt als een iconacee. De omlijsting gebeurt in fluweel. De chrysogonie verweeft natuur en kunst aan elkaar.
Powertex (verf met mortel).
Powertex is een textiel verharder, een milieuvriendelijk alternatief voor polyester. De verharder is gemaakt op waterbasis. U kunt er alle materialen mee verharden die absorberend zijn zoals: textiel, papier, karton, pluche, leder, glasvezelmat enz. Powertex is uitstekend te combineren met zelfhardende kleisoorten, beton, steen, keramiek, hout, zand en Stone Art. Stone Art is een soort papier-maché met een zeer specifieke samenstelling. In combinatie met Powertex kunt u een zelfhardende klei maken, grove en fijne structuren alsook steen effecten verkrijgen.
Jan ging in 1954, hij was toen 22 jaar, met zijn Franssprekende oom Charles (comandant bij het Belgisch leger) naar het museum voor natuurwetenschappen in Brussels. Hij zag daar de skeletten van grote vissen en zoogdieren. Onderweg naar huis broeide bij hem reeds de fantasie. Hoe zou het er vroeger uitgezien hebben? Welke grote dieren leefden er toen?
Thuisgekomen vond hij oude vel papier en maakte één van zijn eerste waterverven.
Twee van de geraamtes heeft hij in vlees en bloed voorgesteld.. Uit voorbedachte raden koos Jan geen iguanodons (plantenetende dinosauriërs), door de minderbekende soort te kiezen kon hij meer zijn fantasie laten gaan.
Het landschappelijke gedeelte sproot tevens ook voort uit zijn rijke fantasie.
Tegenwoordig worden zulke tekeningen samengesteld door specialisten met behulp van computers. Jan deed het reeds in 1954 met enkel een geraamte als voorbeeld, waterverf en een penseel. Hij was slechts 22 jaar.
Zijn moeder was er niet gerust in:
“Wat is dat toch met onze Jan met al die monsters?”
Achteraf blijkt hoe sterk zijn fantasie de werkelijkheid benaderd.
ENKELE TENTOONSTELLINGEN van Jan:
1970 BP-Building, Antwerpen.
1980 Flora-Fauna Expo ‘80, Zoo v. Antwerpen.
1981 Art Expo, New York en Texas (Dallas).
1982 Coliseum, New York.
1983 Laforet Museum, Tokio.
1984 Het Vleeshuis Lier
1985 Galerij Jos Cambré, Bouwel.
1986 Sachsenburg, Oostenrijk.
1987 Chopin, Middelkerke.
1988 C.C. + Daviidsfonds, Malle.
1989 Centro Cultural, Tenerife.
2012 Jubileumjaar van Jan, Oude pastorij Malle.
Andere Creatie:
Emanicipatie v/d vrouw, onderwaterzichten met
Goudblad, rode portretten zonder neus, voodoo-kultuur, de 4 elementen water-vuur-aarde-lucht, Azteekse godheden in Powertex Stone Art, ééncellige bacteriencolonie reeds geschilderd in 2011. (zie onderaan).
enz.
Hoogtepunt in zijn levenswerk: De Ring Der Liefde. Rode draad: de mens blijft centraal.
(Te bezichtigen in dienstencentrum “DE RING”.) 19 bekende personen die iets betekenden voor de mensheid. Onderaan centraal de gewone mens.
RING DER LIEFDE. (Nr ?? Bescikbaar)
Goede mensen die samen horen
Nog vers in ons geheugen
Ze zijn in dezelfde eeuw geboren
Ze deden veel goede dingen en waren verdienstelijk.
Eerst stond Christus mee van voren
Maar die was uit te oude doos
Daarom werd hij niet op de schilderij gezet
Enkel op de voorstudie staat hij altoos
Maar is nu vervangen door Jan met de pet
Eéncellige bacterie kolonie opmerkelijk nu in deze corona tijd. Maar Jan schilderde het reeds in 2011.
In 1951 studeerde Jan aan de tuinbouwschool in Gent om na zijn legerdienst ontwikkelingshulp te gaan doen in Belgisch Kongo.
Jan vertrekt op 24 jarige leeftijd naar Belgisch Kongo als ontwikkelingshelper. Men had dringend zijn hulp nodig want voor zijn specialisatiejaar kreeg hij gewoon een boekenpakket mee als zelfstudie.
Met het diploma van agronoom op zak kreeg hij de opdracht van INEAC om de inlanders gewassen te leren telen en hun teelt te verbeteren. Vanuit de hoofdpost Yangambi werkte hij op diverse plantages vooral in het oosten van Belgisch Kongo. Op zijn eerste werf stonden dahomey runderen en enkele paarden. Dahomey koeien zijn dwergkoeien die met weinig en schrale weides in leven kunnen blijven. Zekere morgen had één van de hengsten vuil aan de neusgaten. Jan moest beslissen wat er verder mee moest gebeuren. Het zelfstudie boekenpakket ging over veeteelt, hun verzorging en genezing. Het boekenpakket werd snel diagonaal doorgenomen, Jan liet dekens aanrukken om rond de hals te binden, hij dacht dat het paard een verkoudheid had. Het mocht niet baten, het paard stierf en Jan liet het in stukken snijden, zo ontdekte hij dat de luchtpijp van het paard verwrongen was waardoor het paard eigenlijk gestikt was. Omdat het geen ziek paard was dacht Jan om het onder de inlanders te verdelen, maar zij kenden het vlees niet en weigerden ervan te eten. Jan liet het dan maar begraven.
In de negerdorpen ronselde Jan de nodige arbeidskrachten. Zo leerde hij de verschillende volkeren kennen. De verscheidenheid in de stammen wekte bij Jan grote belangstelling, hij lette vooral op hun zeden en gewoontes. Van zijn persoonlijke boy, Gaston, leerde de meester hoe hij met de bevolking moest omgaan. Hij had een camera gekocht maar al vlug begreep hij dat er niet gefilmd mocht worden. De stamhoofden dachten dat zij zo hun ziel in het zwarte kastje zouden verliezen en hun volgelingen werden bang van het zwarte doosje.
Jan gebruikte zijn talent als tekenaar en begon met potlood op papier te tekenen. Zo werden zowel karakteristieke als etnologische portretten van de inlanders, tovenaars en stamhoofden vereeuwigd. De modellen poseerden maar al te graag voor de blanke man en Jan vond het zo fijn om hun verwonderd gezicht te zien wanneer zij het resultaat in ontvangst mochten nemen.
Jan was een graag geziene gast in Kongo. Zo kreeg hij van de verschillende stammen velerlei geschenken zoals beeldjes, een waardigheids-mes, muziekinstrumentjes en nog veel meer. Toen hij op een namiddag in de Kongostroom wilde gaan zwemmen hebben zijn mensen hem zelfs voor de dood behoed. De stroom zat vol giftige waterslangen en dat wist Jan niet. Voor hij zijn tweede voet in het water kon zetten werd hij reeds teruggefloten, want al lijkt het niet zo maar een negerbevolking heeft alles rondom hen gezien. Gaston, Jan zijn boy, werd razendsnel verwittigd en die heeft Jan direct terug uit het water geroepen. Anders hadden wij waarschijnlijk nooit iets van Jan gehoord.
Jan kreeg van de inlanders meer gedaan dan de meest andere blanken. Een braakliggend stuk grond van 16 ha (32 voetbalvelden) wilde Jan laten beplanten maar hij had geen vervoer en al de bomen 6 tot 10 kg per stuk moesten stuk per stuk aangebracht worden. Jan vroeg aan zijn werklieden: “Wie wil voor mij iedere morgen één boom meenemen?” Zo gebeurde het dat alle mannen iedere morgen een boom op hun hoofd legden en 1 uur lang deze meenamen naar het braakliggend stuk grond. Toen de manager dat hoorde wat Jan van zijn mensen gedaan kreeg werd hij onmiddellijk benoemd en werd hij als voorbeeld aangehaald.
Na de onafhankelijkheidsverklaring hebben zijn werknemers en hun families hun chef geholpen om veilig uit de hoofdpost Yangambi te vertrekken. Dit heeft Jan te danken aan zichzelf want hij behandelde de bevolking steeds als mensen en zij behandelden hun chef als hun vriend.
“Jan hebt kunstopleiding genoten?”
“Enorm veel heb ik te danken aan wijlen prof. wijlen proffesor. Paul Wante. Toenmalig directeur van de academie van Berchem. Hij leerde ons o.a. dat tekenen vooral betekend zijn ogen te gebruiken.”
Wegens zijn verblijf in het toenmalig Belgisch Kongo vereeuwigde Jan karakteristieke en etnologische portretten zoals de inlanders, stamhoofden, en tovenaars van het evenaarsgebied.
Jan en de inlandse stammen
In Ruanda Urundi: TUTSI
In N.O. Kongo: MANGBETU: De dochter van de chef stond model voor Jan.
In Kisangana of Stanleyville: WAGENIA; De chef zelf was model.
Op de evenaar te noorden van de congostroom: TOPOKE
Deze stam was de enige die tegen StanLey durfde te vechten, de andere negerstammen zetten het op een lopen bij het zien van een blanke. De boy van Jan was een Topokees
.
Aan de kongostroom: LOKELE: De handelaars op de kongostroom en kwamen zo in kontakt met Jan.
Plantage aan de Gazi: TURUMBU
Deze mensen waren de minst verstandige en laagst in rang. Toch werden deze mensen door Jan niet verstoten: op een morgen reed Jan met zijn boy Bolongola (Gaston) naar de marktplaats bij de Topkezen. Daar kwam een Turumba langs en Gaston Spuwde de man in het aangezicht. Jan vreesde voor een straatgevecht maar er gebeurde niets, de Turumba ging zonder iets te zeggen verder. Jan gaf Gaston een standje, want iemand in het aangezicht souwen doet men niet. Toen antwoordde de Topkees: “Mijn vader at deze afstammelingen gewoon op als zij op ons grondgebied kwamen, ik spuw gewoon maar in zijn aangezicht, hij mag dus niet klagen.”
Onder Zimbabwe links naast Botswana: MABUDU.
Een koning kwam langs en bracht zijn eigen orkest mee. Later in de dag haalde de gewestbeheerder van de Mabudu stam een platendraaier uit de kast, draaide met de hand de accu op en liet de muziek horen. De koning kon de show echter niet waarderen en zei laconiek: “Mijn muziek is mijn muziek en de uwe is de uwe.”
PYGMEEVADER
Leefde in Kinshasha aan de Uele. Uele is de naam van een grote rivier.
“Uele Uele: Maliba Makasi”
Ouele ouele: roei met kracht. (Vrij vertaald. )
Dit lied zongen de mannen wanneer zij met hun prauwen op de rivier roeiden.
Deze portretten in pastelkrijt vielen zo goed in de smaak dat men jan uitnodigde om in het buitenland te exposeren.
Om een overbekend iemand na te schilderen moet men lef hebben, maar lef heeft Jan. Dit portret behoeft geen naam iedereen herkent de wereldberoemde Einstijn onmiddellijk. Dit portret werd geëxposeerd in Texas.
Ngoeroe priester.
%%%FOT10%%%
Vader Van Houtte was zoals, gewoonlijk, weer een ernstig boek aan het lezen. Ditmaal van Ghandi.: “Deze priester uit India moet je eens schilderen.“ raadde hij zijn zoon aan. Jan nam zijn raad ter harte en maakte dit kunstwerk.
Nadat Jan Van Houtte zilver behaalde in New-York met o.a. “wageniachef” en het “magnbetumeisje” volgde snel daarna Mexico en in februari 1985 werd zijn werk tentoongesteld in Tokio.
De stam Mangbetu situeert zich in noord oost Kongo en zij zijn afstammelingen van de Soedanezen.
De rijkere notabele getrouwde vrouw draagt een mandje (huif) op haar hoofd. Hun haar word in de huif gevelcht.
Wanneer hun haar moet bijgeknipt worden word het haar eerst ontrafeld en over het mandje gelegd . Daarna wordt het haar weer netjes in de huif gevlochten.
In 1983 selecteert het Franse “Foundation Bilan de l’Art Contemporon “ nabij Parijs onze kunstschilder om deel te nemen aan een wereldtentoonstelling van hedendaagse kunst te New-York.
Jan Stuurt 2 kunstwerken op: “DE WAGENIA CHEF” en het “MANGBETU MEISJE”.
Het prachtige portret van dit jonge meisje bracht Jan een zilveren medaille op. WAGENIA CHEF? Einstein Kort daarna exposeerde Jan in Mexico en in februari 1985 werd zijn werk tentoongesteld in Tokio.
“Jan Wat betekende Afrika voor uw kunst?”
“Deze periode heeft ongetwijfeld een beslissende rol gespeeld in mijn kunst carrière.”
Inderdaad , de weelderige jungle met zijn levendige insecten, zoals deze vlinder, bekoorde de kunstenaar zodanig dat hij het niet kon laten met kleuren te beginnen.
Avant l’ abatage.
Hier zien we een grote tropische vlinder.
Het is jan zijn eerste compositiewerk. De prachtige vlinder trok zijn aandacht en bekoorde hem om in kleuren te gaan schilderen. Daar hij geen olieverf had, gebruikte Jan plakkaatverf (reclameverf) en schilderde op een stuk karton. Toch is dat niet echt te zien aan dit kunstwerk dat zeker een mijlpaal was in Jan zijn carrière in de kunst.
Jan Van Houtte werd geboren op 31 mei 1932. Zijn vader interesseerde zich erg in de tekenkunst en Jan als kleine jongen tekende mee, hij had er duidelijk plezier in. Vader van Houtte volgde een avondcursus tekenen en toen Jan zeven werd bekeek hij vaders tekeningen met een waarnemend oog. Hierdoor leerde Jan enorm veel en zijn tekeningen werden talentvoller dan die van zijn vader. Later volgde Jan lessen aan de kunstacademie van Berchem.
In 1951 studeert Jan aan de tuinbouwschool in Gent om na zijn legerdienst ontwikkelingshulp te doen in Belgisch Kongo. De jonge koloniaal toonde al vlug interesse in het wel en wee van de Congolezen, hun zeden en gewoontes. Daarenboven ging zijn aandacht vooral naar de gelaatstrekken en karakteristieken van diverse volksstammen. Als snel tekende hij negerkoppen waardoor hij zeer geliefd werd door de inlandse bevolking.
Het duurde dan ook niet lang of Jan ging over tot olieverf. Met het magnbetumeisje behaalde Jan een zilveren medaille in New York.
Het experimenteren zat en zit Jan nog steeds in het bloed. Hij probeert steeds nieuwe technieken en steeds met groot succes.
Als eerste en enige schilderde Jan met retoucheverf, dat bedoeld was om foto’s te retoucheren.
Later schiep hij de iconaceeën en crysogonieên. Schilderen met bladgoud en boetseren met gedroogde bladeren.
Jan bezig aan een nieuwe reeks pasteltekeningen brengt ons 100 jaar terug in de tijd en laat ons de gang en wandel zien van toenmalig Antwerpen.
In het prentenkabinet van Antwerpen vond Jan deze oude foto’s gemaakt door Hugo Piéron. Hugo was een bekend fotograaf in de tweede helft van 19de eeuw. In 1885 amper 20 jaar nadat de eerste foto in België werd gemaakt (1865) fotografeerde Hugo in de stad Antwerpen.
In die tijd had men enkel zwart wit foto’s, toch maakte Jan hier kleurrijke schilderijen van. Zij brengen ons meer dan 100 jaar terug in de tijd en laat ons handel en wandel zien van toenmalig Antwerpen.
Schets en pastel van de nieuwe steenplaats anno 1884. Reeds in die tijd dacht Antwerpen aan vernieuwing.
Gentse paardentram.
Laat in de 19de eeuw reed deze paardentram al laatste nog op de Gentse sporen. Jan vond de prent in het prentenkabinet van Antwerpen. Alhoewel Jan foto’s zocht van Antwerpen nam hij toch ook deze eruit om op doek te zetten.
DEN DRIJHOEK.
Mijn beste kunstliefhebbers, we staan hier voor een schilderij van kunstschilder Jan Van Houtte. Het is net alsof ik door een open raam kijk. Het raam naar het verleden .
Laat me het kunststuk beschrijven. De kader rondom de linnen ziel is een eenvoudige maar mooi afgewerkte houten kader. Kijken we vervolgens naar de pastel, dan kan men er niet naast zien. Die breedgerande koningsblauwe hoed, versiert met fluwelen jasmijnen, met links een tros rode bessen, een sierappel en een sierpeer, is een echte blikvanger. De barones volgt de nieuwe engelse mode op de voet. Kijk eens hoe statig zij zit in het tuinterras van de crêperie "Den Drijhoek". Haar geestelijke vader was zeker heimelijk verliefd op haar.
Langzaam overweldigt het levendig groen de rode massa. Kijk daar, rechts boven. Elk openspringend blad verovert zijn stukje terracotta op het pannendak. De zon die door het jonge geelgroen van de kersenboom een weg zoekt, vlekt een wirwar van bollen en lijnen op de zijgevel. Openstaande groene luiken en een klapraam op een kier verwelkomen de frisse lucht die binnenschuift, de lentezon doet deugd. De gespikkelde zanglijster op de dakrand zit daar rustig te fluiten. Als je goed kijkt hoor je zijn bronslied.
Enkele paasbloemen op de richel van de patriciërswoning, gelegen rechts naast de inkomdeur van de crêperie, verlevendigen het geheel. De gaslantaarn voor het huis staat er werkloos bij, die heeft nachtdienst. De inkomdeur van de creperie staat uitnodigend open, maar de klanten verkiezen het poortje in het tuinhek, om onmiddellijk in de schaduw van de kersenboom te gaan zitten. Dames bestellen koffie en de heren drinken een borrel. De werkmens, die niet beter weet, werkt elf uren per dag, zes dagen per week en bestelt… niets.
De barones en haar zuster zitten tegenover elkaar aan een ijzeren tuintafeltje. Ze hebben zojuist hun koffie besteld en doden de tijd. Luister naar wat ze zeggen:
"De baron beweert dat men vijftien honderd ton kolen vanuit Luik naar Antwerpen in slechts drie dagen zal kunnen aanvoeren, daar waar men nu voor slechts vijfhonderd ton minstens twaalf dagen nodig heeft."
“Natuurlijk,” antwoordt haar zuster: ”men moet niet meer langs Holland, in plaats van zestien sluizen zijn er nog maar zes en het nieuwe Albertkanaal zal een tonnenmaat toelaten van duizend driehonderd vijftig. Het zal de kost van het vrachtvervoer met de helft verminderen. De kolen zullen zeker met dertig percent afslagen.”
Die dame kende de tekst uit het hoofd. Ze was niet geïnteresseerd in de inhoud, maar teksten van buiten leren dded ze enkel om haar geheugen te trainen. Dit was een hobby van de rijkere dames uit die lang vervlogen tijden.
Zie daar, hoe bazig de barones opkijkt naar de voorbijkomende werkman. Zij luistert al lang niet meer naar haar tafelgenoot, haar blik wordt gevangen door haar huisknecht die zomaar, midden in de dag, op straat halt durft te houden. De berries van de stootwagen zweven juist boven de schouders van de werkman. Zijn blauwe kiel hangt recht naast zijn lichaam. De grijs gestreepte broekspijpen zijn te kort om de scheefgezakte sokken, die boven zijn klompen uitsteken, te bedekken. Erg vindt hij dat niet, ze hebben hun dienst bewezen bij de koude ochtendmist en zijn nu eerder een last dan een plezier in deze warmte. Laten we eens zien wat de werkman doet: vermoeid neemt hij zijn kielblauwe pet af, vist zijn rode zakdoek met witte bollen uit zijn broekzak en dept de parels van zijn voorhoofd.
De andere dame wordt ook nieuwsgierig en heft haar hoofd naar achter om het straattafereel beter te kunnen volgen. Beide dames zien hoe de blauwe mouwen traag omhoog gaan en twee grauwe klauwen de berries omklemmen. De stootkar komt weer in evenwicht en verdwijnt in de straat.
De in 1985 dichtgevroren schelde en Bonapartdok gaf onze kunstenaar voldoende inspiratie om deze pasteltekening te creëren.
De ankerrui rond 1881 zou later plaats moeten ruimen voor de konijnenpijptunnel.
Deze pastellen roepen bij ons de sfeer op van vorige eeuw.
