Geuren en de woorden ervoor... inderdaad dit is niet evident. Ik ben naar aanleiding van het gedicht van Hanny Michaelis op het blog van Tatanka op zoek gegaan. Wel ik denk dat de reuk het 'oudste' zintuig is en ruiken de 'primitiefste' waarnemingsvorm is. Het is volgens mij zo vroeg in onze evolutie ontstaan dat het ook in onze primitiefste hersenen gelokaliseerd zit. Ik ben geen neuroloog maar ik heb zo het idee dat het verwerken van geuren in onze hersenen ook op plaatsen gebeurt die ver weg liggen van de taalzones en de zones die kennis bewust verwerken en opslaan. Er zijn mijn idee dan ook inderdaad weinig specifieke 'woorden' die geuren 'vangen'. Een uitdaging om daar eens meer op te letten en naar te zoeken.... Geuren worden wel bijvoeglijk bepaald zoals een scherpe geur, een zoete geur, een zure geur... Deze bijvoeglijke naamwoorden doen me dan eerder aan smaken denken. Of je krijgt een omschrijving of verwijzing naar het ding dat die bepaalde geur verspreidt zoals de geur van soep, citroengeur, bloemengeur, uiengeur... De enige geurnaam die in me opkwam was 'zerp'.xml:namespace prefix = o ns = "urn:schemas-microsoft-com:office:office" />
Geur-woorden die ik in het woordenboek vond zijn:
- Zilt: zoals van zeewater
- Muf: zoals van een bedompte kamer die niet ontlucht is in tegenstelling tot fris
- Fris: zoals in de zuivere open lucht
- Duf: zoals van een schimmelachtige kelder of een vochtige stal waar oud hooi in gestapeld is
- Zerp: zuur, scherp, wrang
zoals van iemand die zich lange tijd niet gewassen heeft of zoals van slecht geworden dierlijk vet.
Verder weet ik dat waarneming iets zeer subjectief is. Wat we ervaren via onze zintuigen bewerken we met onze hersenen zo dat het voor ons een persoonlijke betekenis krijgt. Illustratief het volgende: wetenschappelijk onderzoek toont aan dat kaas pas als onprettig ruikend wordt ervaren als de geur gepaard gaat met prikkels die iets negatief suggereren. Laat een proefpersoon de geur van kaas waarnemen en toon hem tegelijk een bordje met daarop de tekst kaas of lekker en de geur wordt als prettig ervaren. Toon hem daarentegen tegelijk met de geur een tekst als stank of onaangenaam en de kaasgeur wordt meteen als stinkkaas ervaren. Met andere woorden, prettig of onaangenaam hangt niet af van de fysieke geurprikkels op zich, maar van de context waarin de waarnemer die geur plaatst en zijn beoordeling daarvan. De betekenis die ons geheugen aan een geur hangt, zorgt ervoor dat we dingen gaan herinneren en die herinnering is prettig of onprettig. Parfumfabrikanten weten dit al heel lang en je ziet dan ook nooit parfum in een eenvoudige verpakking.
Als we iemand graag hebben dan kicken we op zijn of haar geur
Iemand die we niet graag hebben kunnen we niet rieken!
Dat alles helpt natuurlijk ook allemaal om aan geuren geen vaste bewoordingen te kunnen geven
. Want we komen niet vaak tot een geuren vergelijk!
Een toetje!....
Op zoek naar de vader
Geuren vormen belangrijke codes in het sociale leven van dieren. Geuren hebben een invloed op de onderlinge herkenning en de koppelvorming. Bij de mens zijn die codes moeilijk te ontcijferen, maar we kunnen onze dierlijke kant toch niet loochenen. Enkele jaren geleden reeds hebben onderzoekers aangetoond dat, onafhankelijk van affectieve beschouwingen, vrouwen de voorkeur gaven aan de geur van het T-shirt van een man die HLA-genen had waarvan de genetische sequentie geleek op die van de vader van de vrouw. Met andere woorden, vrouwen vertonen wat de geur betreft een voorkeur voor de genetische sequenties van de HLA-genen die ze van hun vader hebben overgeërfd.
Ruik je als mijn vader
dan trouw ik met je mijn liefje!
|