Eigenlijk lijkt dit lied maar zeer terloops over koning Salomo te spreken. De indruk, die je krijgt bij lezing, is die van een meisje van het platteland, die een oprechte liefde heeft voor een herder.
Omdat zij zo mooi is, valt de aandacht van koning Salomo op haar. Hij neemt haar mee naar Jeruzalem, met de bedoeling haar in zijn harem op te nemen.
Het hart van dit meisje blijft echter toegenegen naar haar oorpsronkelijke vriend . Tot hem keert ze terug en met hem viert ze haar bruiloft en beleeft haar huwelijk.
Interessante gedachten zijn:
- 1 v 1-4: liefde is als heerlijke wijn . Je wordt er door tot jubelen gebracht. Je moet de liefde volgens 1 v 9-16 nooit gewoon gaan vinden. Als het goed is, dan is die liefde door God gemaakt en gezuiverd. Denk nu niet te veel aan Salomo met al zijn vrouwen. Het komt mij voor dat je meer moet denken aan de liefde van het meisje voor de vriend van haar jeugd, de jongen, die ze al van kindsbeen af kent, ( the boy next door, zogezegd). Dat klopt veel meer dan hier denken aan Salomo met zijn beduimeld liefdeleven. Waarom dan toch de naam van Salomo erbij gehaald. Dat gebeurde veel in die tijd, dat een verzamelimg gedachten van diverse mensen werd uitgegeven als 'bloemlezing' onder de dekkende naam van een 'bekende Israeliet'. Zo ook Prediker en Spreuken. In mijn tijd las ik eens een boek: "Saevis tranquillis in Undis', ( ik weet de exacte spelling niet meer). Ik heb aanvankelijk altijd de indruk gehad dat het gedachten waren van Hendrik Colijn. Later heb ik menen te begrijpen, dat het hier om een 'bloemlezing' ging, werk van anderen.
- 1 v 7: De basis voor echte liefde is trouw ; dus bestaat er in een relatie , waarin men oprecht van elkaar houdt, geen angst voor bedrog, manipulatie en uitbuiting. Salomo's harem was een broedplaats vcoor allerlei nare dingen, maar denk nu niet meer zoveel aan die koning. Denk meer aan die leuke, sterke, vitale, onbedorven herdersjongen, zo helemaal háar wereld.
- 1 v 14: die herdersjongen, waarop dit meisje zo overduidelijk verliefd was, leek net op een tros bloemen uit de wijngaarden van Engedi, een oase in een barre woestijn. Tegen de meisjes, die dit lezen, zou ik willen zeggen: "Wees ook maar eens zo heerlijk verliefd op de Christenjongen van je keuze".
2 v 1: Ik volg nu even, zoals ook al eerder wat gedachten uit " Het leven, practische lessen uit 'het boek'. Waarom zou ik niet toegeven, dat ik mij - ten dele- tooi met andermans veren. Ten dele: ik breng toch ook veel eigen gedachten in. .... Er is niets belangrijkers dan het bemoedigen en waarderen van degene van wie je houdt, Zorg ervoor, dat je elke dag tegen je echtgenoot of echtgenote zegt: "Ik houd van jou" en dat je die liefde door je daden toont. (Nu spreek ik dus tegen de gehuwden onder jullie, die hun huwelijk altijd fris behoren te houden en niet .... zoals een bekende conferencier dat- eigenlijk héel triest- zegt...... ....het al na een paar jaar zien verleppen.)
- 2 v 7: Liefdesavonturen moeten niet geforceerd worden, .... volgens het moderne principe: instant pleasure ....de gevoelens mogen niet sneller groeien dan de basis om de verliefdheid tot liefde te adelen en als zodanig in stand te houden.
- 2 v 12 en 13: dit meisje en deze jongen konden hun vreugde in de schepping vinden én in hun liefde. Ook voor jou mag het zo zijn, dat je gelijk met je ontluikende liefde heel Gods schepping wel zou willen omhélzen.
- 2 v 15: er zijn altijd van die irritaties , die je niet goed moet praten of negeren, maar onderkennen en samen met God doorworstelen. Een kennis van mij, nu ook al vele jaren gehuwd, werd door zijn echtgenote eens - in de meer prille jaren- terechtgewezen: " Piet....we moeten eens samen praten: Ben jij nu met je motorfiets getrouwd of met mij ?"
3 v 1-4; de ziel....met haar enge droom. Maar het slot was wel, dat zij haar geliefde zelfs in haar droom vond. Vind de weg naar het hart van je man/ vrouw ook eens zo, dat je naar boven loopt om iets voor die ander te halen. Zeg dan gewoon: "Zouden jouw voetjes nog meer vermoeid worden na die hele dag werken...? ... laat mij dat nu eens voor jou doen. maar eerst krijg je een kus" . Zo blijft een huwelijk ook na 20 jaar fris en groen.
4 v 1 - 7: Nou nou; maar tracht ook eens een béetje oosters opgetogen te zijn in je tonen van liefde en bewondering . Zo wordt elk huwelijk versterkt, vooral als het niet bij woorden blijft, maar er ook daden zijn, waarmee ik nu niet direct als eerste 'sexuele daden' bedoel.
- 4 v 12: Hier prijst de bruidegom- volgens mij dus die herdersjiongen- de maagdelijkheid van zijn bruid. Zo menig meisje van thans heeft hier een wat spijtig gevoel, omdat zij al niet meer als maagd het huwelijk in kan gaan wegens eerdere contacten elders.. - voor zover het zo met je is, kan je altijd naar Jezus toegaan, die alle dingen nieuw maakt. Hij kan op geestelijke wijze je over lichamelijke voldongen feiten heenzetten. - voor zover je nog ongerept bent, tracht dat zo te houden. Daarbij is bijstand van de Heilige Geest zeker zeer nodig.
- 4 v 15: In je blijdschap met Jezus kun je in een huwelijk een steeds sprankelende fontein zijn als zal je echtvriend dat niet van je eisen, wanneer er 'spitsuur' is in de huishouding. Maar hij zal 's avonds wel een moment van verademing en rust schenken, wanneer hij je met koffie bedient en zo op zijn beurt weer een fontein is.
- 5 v 2 vv: soms komt er onverschilligheid en koelheid binnengeslopen. Daardoor wordt vervreemding geschapen. Doorbreek die draaikolk. Zoek je partner op. Toen mij vrouw..... wij zijn nu 64 jaar getrouwd .....eens mij wat koeltjes had bejegend, ( dat was in 1949) en mij wat stil naar mijn werk zag sluipen, belde zij mij daar direct op om lieve woorden te zeggen.
- 5 v 16: in een goed huwelijk zijn de echtgenoten ook elkaars vrienden. Dit houdt in dat je het vermogen om te luisteren naar elkaar niet verliest, dat je dingen deelt en begrip voor elkaars karakter toont.
- 6 v 3: de intimiteit in een goed huwelijk gaat alle andere banden met ouders enz te boven.
- 7 v 10- 13: Hier neemt het meisje het initiatief bij de geslachtsgemeenschap. De veiligheid van oprechte liefde doorbreekt allerlei onechte en onwenselijke taboes.
- 8 v 6 en 7: - liefde is zo sterk als de dood - liefde kan niet worden gedoofd door tijd of door rampen - liefde wordt vrij gegeven, kan niet worden gekocht - de liefde van de echtgenoot dient te worden aangenomen als een geschenk van God
- 8 v 14: de liefde moet na de eerste , wilde tijd niet in intensiteit afnemen. Als toewijding en trouw in een huwelijk sleutelwoorden zijn, weerspiegelen zij Gods en Jezus' trouw aan de gemeente.
Nu ja....dat zijn zo wat gedachten. En natuurlkiijk zijn er ook bruggen naar Christus' liefde voor de gemeente, zijn bruid, zijn vrouw en van de gemeente naar Christus, haar bruidegom en man.
Over Jefta en zijn dochter is in de wereldliteratuur al zo ontzaglijk veel geschreven. Maar laat ik het- geruggesteund door 'de Korte Verklaring'- nu eens over een andere boeg gooien.
Hebben jullie wel in de gaten, wat voor fijne vent Jefta eigenlijk was. Laten we ons eerst eens bij hem bepalen. Zij, die uitdrukkelijk enkel bij deze verzen uit Richteren blijven staan, zijn eigenlijk acrobaten op de vierkante meter. Om deze moeilijke gebeurtenis goed te begrijpen, hebben wij de hele schrift nodig. Dat is trouwens tóch iets , wat ik in het algemeen zou willen opmerken. ............. Mensen, kom nu toch eens uit die dodelijke cirkel van alleen maar moeilijke stukjes zoeken uit Jozua en Richteren enz....lees nu toch eens Efeze. - daar vliegen de vlinders.... denk om mijn vergelijking elders: vlinder- rups ....het vrolijkst - daar peuren de bijtjes.... idem idem: bij-wesp ....de heerlijkste honing. ................. Maar dat uitstapje nu daargelaten: lees hoofdstukken 11 en 12 nu eens door. Prima vent, die Jefta...... tóch: - hij was de zoon van een hoer en werd uit zijn familie gestoten. maar wanneer de oudsten van Gilead komen om hem te hulp te roepen, wordt hij wel even bitter, ( komt alle gefrustreerdheid eruit), maar is daar toch ook direct het besef van zijn roeping om het verleden te vergeten en mee de handen aan de ploeg te slaan tegen de vijanden van Israel, 11 v 6-9. - herhaaldelijk en spontaan verklaart hij zijn volkomen afhankelijkheid van de bijstand van de Heer, 9. 11 en 30. - voor de majesteit en gerechtigheid van God voelt hij, 27 en 35, de diepste eerbied. - hij tracht geduldig de Ammonieten van ongelijk te overtuigen en op die wijze een bloedige oorlog te voorkomen. Dit is toch wel een heel opmerkelijk punt in deze tijd met al die 'krijgsheren'. - hij is een uitnemend kenner van Israels historie , 14-26 - hij moet zeker op de hooge geweest zijn van al de ins en de outs van Abrahams verijdelde offer van Izaäk en met de Mozaïsche wetgeving, getuige het voorgaande. - hij wist, dat in de Mozaïsche wetgeving het mensenoffer uitdrukkelijk was verboden, ( zie hierna) - hij was toch door God gekozen als richter, (rechter tegenwoordig), om het volk in het rechte spoor te brengen en te houden (Richteren 2 v 16). - Samuel noemt Jefta op eervolle wijze, 1 Samuel 12 v 11. - In Hebr 11 v 32 wordt Jefta onder de geloofshelden gerangschikt.
Bij de verklaring van v 30-31, 34-40, ofschoon zo duidelijk sprekend, mogen toch deze feiten over de bekwame en dappere veldheer en hoogstaande man niet schouderophalend terzijde worden gesteld.
Dat een man als Jefta een gelofte kon alfleggen, die het brengen van een mensenoffer als mogelijkheid insloot, valt niet te ontkennen. Hierbij moet men tot het oordell komen, dat het hier een fatale ' onbedachtzaamheid' betrof, al is 11 v 31 zó duidelijk, dat je als het ware móet denken: "Hij moet aan de mogelijhkheid van een mensenoffer gedacht hebben, terwijl hij toch kón weten, dat Leviticus 18 v 21, 20 v 2-5, Deuteronomium12 v 29-31 en 18 v 9-10 dat ten strengste verbieden".
Het is een oplossing, die overweging verdient om aan te nemen: - dat Jefta gezocht heeft naar een equivalent, dat het - immers onmogelijke- mensenoffer zoveel mogelijk nabij kwam. - dat hij zijn dochter 'uit het leven moest verbannen' door haar te veroordelen tot een eenzaam en onvruchtbaar leven, zonder huwelijk en moederschap en zelfs zonder samenleving met anderen.
Dat valt niet mee om dat een enig kind aan te doen. Zo gaf hij ook de hoop op nageslacht op.
Vers 39 is omsluierd. Het kan betekenen: doden, maar ook : plechtig-droeve heenzending, de woestijn in om daar te verdorren en te versterven. (Natuurlijk zal ze daar wel van voedsel zijn voorzien).
Jefta is richter gebleven. Het volksgeweten van Israel had een verbranding redelijkerwijs niet gedoogd. Maar Jefta's prestige leed niet in het minst.
Mijn slotconclusie is dus: niet terechtgesteld, maar: verbannnen.
De moraal voor ons is deze: laat ons de Heer bidden, dat wij voor fatale loslippigheid bewaard worden. Zo menig vader denkt met spijt terug aan dat moment van woede, toen hij tegen zijn zoon zei: "d'r uit....en d'r nooit meer in". (Ik ken zo'n geval).
