Onlangs ging ik luisteren naar een toespraak van een professor economie en die man legde aan de zaal uit hoe het, volgens hem, was gebeurd dat het Westen zich nu in financiële- en economische moeilijkheden bevindt. Aan de hand van historische cijfergegevens en bijhorende grafieken gaf hij toelichting over de neerwaartse evoluties terzake.

De gehanteerde cijfertjes toonden aan dat b.v. China nu barst van de dollars en dat de USA een stijgend financiële schuld vertoont. Hij trok de aandacht op de groeiende economie in China, India en Brazilië en op het verloren gevecht dat Europa en de USA voerden tegen de voornoemde landen in ontwikkeling.

Naar mijn gevoel werd echter de kern van de problematiek niet aangeraakt en hieronder geef ik hierover mijn bescheiden visie.

De groeipercentages van het bruto binnenlands product (bbp) in de voornoemde zogenaamde ontwikkelingslanden ligt veel hoger dan in het Westen, maar de procentuële vergelijkingen zijn beïnvloed door de omvang van  het bbp van het vorige jaar. Als het bbp 100 is en de groei is 3, dan heeft men een procentuële groei van 3. Als het bbp 50 is en de groei is ook 3, dan heeft men een procentuële groei van 6. De procentuële groeicijfers zijn dus heel relatief.

Het is waar dat b.v. China op 3.000 miljard US-dollar zit en grote tegoeden heeft op de USA en Europa. Als de schuldenaren echter hun schuld niet kunnen betalen, dan heeft de schuldeiser een probleem. Dus zullen de schuldenaren (het Westen) geld moeten lenen om hun schulden te kunnen betalen. En bij wie kunnen ze gaan lenen ? Juist, bij de schuldeiser China. Ooit moet zo een werkwijze eens blokkeren.

Er wordt ook veel geschermd met de paar duizend Chinese dollarmiljardairs. Zoals alle gewone mensen kan een miljardair drie keer per dag eten, één paar schoenen dragen en in één auto rijden. Ietwat overdreven gezegd; aan de rest van zijn geld heeft hij niets. Hij kan natuurlijk investeren en werkgelegenheid creëren, maar als zijn werknemers niet genoeg verdienen om de producten van de werkgever te kopen, dan raakt de werkgever zijn productie niet kwijt. Dan exporteert hij zijn goedkope producten naar de USA en Europa, maar ja…die hebben geen geld en dus moet de rijke Chinees geld lenen aan de arme Amerikaan en dito Europeaan, maar die kan niet terug betalen en gaat dus geld lenen bij de rijke Chinees en zo is laatstgenoemde zowel zijn producten als zijn geld kwijt.

Het kernprobleem zit dus niet in de economie, maar in de maatschappelijke organisatie. Henry Ford produceerde ooit auto’s, maar niemand had het geld om zijn producten te kopen. Henry Ford verdrievoudigde het loon van zijn werknemers en dezen kochten dus Ford-auto’s. Iets gelijkaardigs dient te gebeuren in China en andere opkomende economieën. Wat baat het om 200 miljoen koopkrachtigen te hebben in een land met 1,2 miljard mensen. De collectieve rijkdom zal dus beter verdeeld moeten worden over de totale maatschappij en zodoende kan China, en andere landen, een interne markt creëren zodat de eigen bevolking de door dezelfde bevolking geproduceerde goederen kan kopen. China wordt dan minder afhankelijk van zijn export en moet minder lenen aan het Westen om van zijn producten af te raken. Deze maatschappelijke hervormingen nemen veel tijd in beslag en zullen niet automatisch gebeuren of m.a.w. het zal nog vele jaren duren vooraleer de huidige evoluties het Westen zullen ten val brengen.

In het Westen stelt het probleem zich anders. Hier is de collectieve rijkdom meer verspreid over de bevolking, maar voornamelijk door een sociaal systeem waar grenzeloos misbruik wordt van gemaakt. Wat oorspronkelijk bedoeld was om de pechvogels te ondersteunen, is nu uitgegroeid tot een extreme vorm van profitariaat. Eigenlijk kan een land zich dat niet veroorloven en de grenzeloze consumptie (via de reclame stompt men de producten door de strot van de verbruiker) dient te worden herleid tot de noodzakelijke dingen. Voornoemde fenomenen leiden ertoe dat de westerse landen geld moeten gaan lenen om te voorzien in de financiering van die overconsumptie en van het sociaal bestel. En hoe gaan de landen dan tewerk ?

Als er een nationale schuld op vervaldag komt, dan gaat het betreffende land een nieuwe lening aan om de vervallen schuld te kunnen betalen. Het land leent veel meer want het zal in de toekomst de intresten op de nieuwe schuld ook moeten betalen. Dit molentje draait al vele jaren en voor enkele landen (Ierland,Griekenland,Spanje,Portugal,Spanje en België) loopt het raderwerk stilaan vast. De koopkracht van allen via minder loon en via minder sociale uitkeringen zal dus moeten dalen. Dit zal leiden tot minder verkoop en productie van producten en dus tot meer werklossheid. Naast een correctere verdeling van de collectieve rijkdom, zal er ook een herverdeling van de beschikbare arbeid moeten gebeuren (b.v. de arbeidsduur en de lonen met 10% verminderen). De totale koopkracht zal dalen, maar anderzijds zal de werkloosheid en psuedoziekte drastisch verminderen en dus zal de staat minder sociale uitkeringen moeten doen en mogelijks zijn schuldgraad kunnen verminderen. Ook bij ons zullen dergelijke aanpassingen niet automatisch gebeuren of m.a.w. het zal nog vele jaren duren vooraleer deze wijzigingen zullen worden gerealiseerd.

De wijzigingen, zoals omschreven in vorige paragraaf, zullen er ook toe leiden dat in het Westen minder Aziatische producten zullen worden gekocht en als China en andere landen er niet in slagen om een eigen interne markt te creëren, dan zullen overal de immoreel rijken niet meer weten wat ze met hun geld kunnen doen.

Het globale probleem kan dus alleen worden opgelost door diepgaande sociale correcties waarbij de te herverdelen rijkdom maar kan gaan naar zij die een economische tegenprestatie leveren en waar het sociale systeem alleen gebruikt wordt door dezen die werkelijk tegenslag hebben. Zij die aan dergelijk systeem niet willen meewerken, in de mate van hun eigen mogelijkheden, zullen dan honger hebben, maar honger is nog steeds de beste saus.

Het besluit van mijn redenering is dat alleen de zon voor niets mag opgaan en dat de aangekondigde instorting van het Westen nog wel enige tijd kan duren. Als in China, India en Brazilië intern meer koopkracht ontstaat en als de USA en Europa niet meer uitgeven dan ze binnen krijgen, dan komen wij terecht in een globale betere wereld. Luister dus niet naar die politieke beunhazen en vertrouw meer op het al dan niet afgedwongen gezond verstand van Jan modaal.