We proberen de bronnen welke we gebruiken terug te geven bij elk onderwerp, mochten er opmerkingen zijn worden deze aangevuld op aanvraag of worden de publicaties verwijderd.
We passeren er regelmatig, maar wie blijft eens stil staan aan de brughoofden van de Leiebrug ? Bij de vier stoere arduinen sierblokken vervaardigd door een Kortrijks beeldhouwer.
Na de vernietiging van de oude Leiebrug in de tweede WO, werd in 1948 de nieuwe brug gelegd. De beeldhouwer Marcel Vandemeulebroucke werd aangesteld om vier arduinen monumenten te vervaardigen om de brug op de vier hoeken te sieren. Deze werden gekapt in het schrijnwerkatelier van zijn broer Georges gelegen aan de Stationstraat. De brug was klaar op 17.05.1949 en is nog altijd in de originele toestand.
Marcel Vandemeulebroucke was een beeldhouwer en restaurateur (1909-1992) welke veel heiligenbeelden sneed en ook meewerkte aan de restauratie van het stadhuis van Oudenaarde, de basiliek van Tongeren en de Romboutstoren in Mechelen.
Boven : 1949 – Leiebrug gezien vanuit de Leiestraat, achteraan de Budastraat. Links achter de Reepkaai en rechts achter de Broelkaai. De woning op de hoek van de Broelkaai was nog niet heropgebouwd. De vier arduinen sierelementen zijn ingekleurd. Let op de tramsporen over de brug en de dame links met de “kindervoiture”.
Onder : Ingekleurd de arduinen sierblokken. De brugmuren zijn nog niet ingekleed met arduin.
Onder : Links beeldhouwer Marcel Vandemeulebroucke, op de achtergrond zijn broer Werner. Foto genomen in het atelier in de Stationstraat. Rechts, Marcel aan het werk.
Onder : Wapenschild Textiel (?) bemerk een “schietspoel” en wapenschild van West-Vlaanderen. De schilden rusten aan beide zijden op een “morgenster aan ketting”, ook soms goedendag genoemd.
Onder : Wapenschild de Vlaamse Leeuw en wapenschild van Kortrijk.
In het hoekhuis aan de ingang van het Begijnhof stond sedert de jaren 1800 een officiële balans opgesteld. In de volksmond werd ze de “Waeg” genoemd. De maandag (maandagmarkt) werden er stullen boter gewogen. Blijkbaar was het bestaande dat er gefraudeerd werd met de boter en er stenen in gestopt werden om ze te verzwaren. Tevens werd er soms Margarine in gemengd. In de “Stadswaag” werd met een “Weegschaele” alles afgewogen.
Deze waag heeft niets te zien met de stadswaag aan het St Michielsplein - Rijselsestraat.
Daarna werden er in de opvolgende tientallen jaren diverse handelszaken in ondergebracht.
Momenteel is er het “Infopunt Begijnhof” van stad Kortrijk.
(Bronnen : Turbo - Van Hoonacker - FB)
Boven : Een van de eerste handelszaken, waarschijnlijk een kruidenierszaak van Alsberghe-Geers. In het deurgat Valerie Geers , echtgenote van Felix Alsberghe, met hond. Let op het linkse meisje, duidelijk sjofeler gekleed dan de anderen en met klompen aan. De woning droeg toen nog het huisnummer 4.
Boven : Kruidenierswinkel “In de balance” bij Allyns. In 1970 was er de antiekwinkel van Herpens. In de opvolgende jaren waren er diverse middenstanders in gevestigd.
Boven : De woning vandaag, het infopunt van het Begijnhof.
Boven : Bericht uit een oude krant over fraude met boter welke gecontroleerd werd in de Kortrijkse waag.
Onder : Rechtover beschreven woning was een hoekherberg “Den Boterstul” genoemd, waar volgens een oude reclamefolder zangavonden werden georganiseerd “Met den beroemden luidspreker Polyphar”. Later werd het de herberg 't Begijntje en nu een kapperszaak.
Op de hoek van de Begijnhofstraat en de Kapittelstraat staat een bakstenen gebouw daterende uit de zeventiende eeuw. Tot 1588 lag er de Kapittelschool waar tevens een zangschool aan verbonden was. Van de vroegere school zijn de overwelfde kelder en de balklagen die de vloer dragen bewaard.
Men sprak toen over de “Hoge schole” in de Volksmond “De Sorbonne”. Tot de leerlingen behoorden de kinderen van de zangschool gelegen in de Kapittelstraat, de goede zangertjes werden er opgenomen als intern om er kerkelijke zangen aan te leren. In de vrije uren mochten ze aan de school lessen volgen. Als ze hun kinderstem (alten en sopranen) verloren hadden, kregen ze een studiebeurs waarmee ze Latijn konden volgen aan de school, dit als voorbereiding op het priesterschap of hogere studies. Men had er eveneens zonen van notabelen welke betaalden voor de studies. De school kreeg toelagen van de kerkfabriek. Na de inval van de Geuzen in Kortrijk (1578-1580) bleef er van de Kapittelschool weinig over. Beschermde woning sedert 2003 omwille van zijn historische waarde.In opdracht van de huidige eigenaar werden er studentenappartementen geïnstalleerd.
Foto : Begijnhofstraat nr. 13 – Rechts de Kapittelstraat – Uiterst rechts, gedeelte van de gevel van de vroegere herberg “De Piraat” bij Phillebert Viaene.
Foto : Gezien in de richting van de O.L. Vrouwkerk – Uiterst links “Debeyne Antiek” met specialisatie in oude wapens.
Foto : Postkaart onbekende uitgever – Kapittelschool in 2006 – De lichtreclame verwijst naar hotel ’t Kapittel gelegen in de Kapittelstraat, inmiddels afgebroken in 2021.
Foto : Situering Kapittelschool op het stadsplan uit Flandria Illustrata omstreeks 1640.
In 1979 bouwde men drie afzonderlijke kleine huizen om tot hotel ’t Kapittel, een zaak met een tiental kamers. Tussen 1979 en 1989 was er in de kelderverdieping een taverne. Betrof een rustieke herberg in een mooi gewelfde middeleeuwse kelder.
De kamers werden sporadisch verhuurd aan reizigers maar de hoofdbedoeling was een rendez-vous hotel voor discrete verhuur aan scheve schaatsrijders. De kamers werden verhuurd aan ongeveer 15 tot 20 € (toen nog in B fr.) voor enkele uren. Alhoewel het een discreet hotel was, wist iedereen in Kortrijk wat er gebeurde. Vanuit de kelder liep een lift naar de bovenste verdiepingen zodat men ongemerkt vanuit de taverne gelukzalige oorden kon gaan opzoeken. Er was tevens een goed uitgeruste SM kelder aanwezig. In Augustus 1979 woedde een hevige brand in de zaak.
Hilarisch feit, de woning ernaast betrof de Pastorie van de Onze Lieve Vrouwkerk
Het hotel was eigendom en werd langst uitgebaat door Vanoverberghe Roger en zijn vriend Eddy. Ze waren eveneens de uitbaters van De Golden River (Noordstraat) en de Saxo (Elzaslaan).
De laatste jaren waren het andere uitbaters.
De gebouwen zijn recent (januari 2021) met de grond gelijk gemaakt. De kelder wordt gezien zijn beschermd historisch karakter bewaard en gerestaureerd. Bovenop komen woningen.
(Iedereen mag gerust zijn, Roger en Eddy zijn overleden en namen alle geheimen mee in het graf)
Vooraan rechts de pastorie van de onze Lieve Vrouwkerk. De kleine deur was de ingang naar de kelder en taverne. De deur met aan beide zijden een licht was de ingang tot het hotel. Achteraan de Begijnhofstraat.
De deur waar men afzonderlijk binnen en buiten kwam maar binnenin erg close was.
De uitbater Roger Vanoverberghe.
Boven : Een gedeelte van de gewelfde en beschermde kelder die nu bloot ligt (2021).
Deze monumentale triomfboog werd gebouwd naar aanleiding van de 600ste verjaardag van de Guldensporenslag en geeft toegang tot het Groeningepark met zijn Groeningemonument de “ Maagd van Vlaanderen”. Op het slachtveld van Groeninge vond in 1302 een bloedige veldslag plaats waar de Vlamingen een overwinning haalden op Franse edellieden, er zouden achteraf vele “gulden sporen” aangetroffen zijn welke tot op heden bewaard bleven.
De straat aan het Plein werd aangelegd in 1862, de dreef achter de Groeningepoort noemde vanaf 1900 de Dreef Antoon Goethals of Goethalslaan en is nu de Groeningepoort. Deze dreef werd in feite ook aangelegd om aan de bewoners van de Veldstraat de weg naar het centrum te vergemakkelijken. De grond samen met de zes woningen aan het Plein werd daarvoor geschonken door de familie Goethals aan stad.
Het monument opgetrokken in 1908 bestaande is uit Ardense hardsteen en is naar een ontwerp van de Kortrijkse architect Jozef Viérin(1872-1949) .
(Bronnen : Archief Turbo)
Onder : De Groeningepoort in 2020, pas gerenoveerd, de dreef er achter noemde aanvankelijk de Goethalslaan. Rechts achter de poort lag het St Jozefinstituut, welke inmiddels gedeeltelijk is afgebroken. Nu komen er nieuwe gebouwen van het centrum voor kinder- en jeugdpsychiatrie, van de Heilige Familie.
Onder : Oude afbeelding van de Groeningepoort met rechts de gebouwen van het St Jozefinstituut, toen nog het “Gesticht Sint Jozef – Institut Saint Jozef”
Onder : De rij woningen (zes woningen) welke begin de jaren 1900 afgebroken werden voor de bouw van de poort. Het eerste huis links met grote poort, staat er nog steeds in identieke staat. Het gebouw uiterst rechts van de St Jozefschool is eveneens bewaard gebleven. Dit was aanvankelijk de woning van Dr. Doutreligne waar in 1907 het Sint-Jozefinstituut geopend werd.
Onder : Afbraak van een rij woningen voor de bouw van de poort. De Rechtse grote woning van het St Jozefinstituut staat er nog steeds in identieke staat. Let ook centraal op de openbare waterpomp.
De woning is sedert het einde van de 19e eeuw het café Metropole. Marcel Dekeersgieter en zijn echtgenote Irène van Taxi Marcel woonden er van 1944 tot 1953. Het was het eerste Taxibedrijf in Kortrijk. De veel latere uitbaatster Agnes, had de naam van de “Zwarte Stylo”, ze was altijd in het zwart gekleed, had zwart haar en was een “stylo” dik. In de Jaren 1970 werd de zaak opengehouden door Jacques Dezitter met Chantal Vindevogel, Jacques die later ook de Mustang aan het station opende. Cassy van het latere café Casimir aan de Oude Vestingstraat hield ook de herberg open. Sonia zullen we ons het beste herinneren, de blonde vriendelijke dame die later bestelde in het Salonske op de Markt. De herberg zou ook nog uitgebaat zijn door Marie Jo en haar man Jefke de facteur, ook door Cecile en Constant Vandewalle. Momenteel is het sedert enkele jaren de pizzazaak “Pizzeria Amore”.
Bronnen : Van Hoonacker – Turbo – BB Bxl
Foto boven : Met de cafédeur aan de zijkant en zicht vandaag. Het groot gebouw links was in 1854 de brouwerij Le Fort van Verscheure, vanaf 1912 was het wijnhandel De La Croix en in 1935 was het de koffiebranderij Verscheure. Van 1950 tot 1983 koffie Bruynooghe. In 1932 werd in die woning de bekende componist François Glorieux geboren. Let ook op de tramsporen die er nog lagen. Bovenste foto dateert van omstreeks 1935.
Foto onder : Vandaag is de ex-Metropole een van de zovele Pizza's in onze stad. Onderaan de Metropole "had hij nog mogen bestaan".
HOEK DAM & DAMKAAI - CERCLE MUSICAL ET CHORAL - HET KALOTEPARK
Op de hoek van de Dam en de Damkaai lag een klein park, het “Cercle Musical et Choral” opgericht in 1868, een vereniging die katholiek getint was (Katholieke Burgerskring) en daarom in de volksmond het “Kalotepark” werd genoemd. Had eveneens de naam Cercle Musical Royal.
(Foto's zijn genomen vanaf kant Leie en van links naar rechts.)
De Dam noemde toen nog “Quai de la Digue” en de Damkaai betrof enkel een “wegelke” langs de Leie. Men noemde het ook het “Klein park” omdat het kleiner was dan het St Jorispark aan de Doorniksewijk (Park van de Liberalen of Geuzenpark).
In de midden van het park lag een ovaal vormige vijver met een eilandje. Vissen maakten de vijver levendig.
Theodoor Sevens omschreef het als “Eenen schoonen vijver, weelderige struiken, hooge boomen, graspleinen, bloemperken en prieelen”. Tijdens de winter kon men schaatsen op de vijver en was de omgeving verlicht met honderden lampen. Er was een clublokaal, een paviljoen en tevens een prachtige muziekkiosk.
Het domein met alles erop en eraan werd verkocht aan Henri Everaert die in 1909 de “Sociéte Anonyme pour l’Industrie de Froid” had opgericht. In 1927 werd er op een gedeelte van de tuin grote koelkamers gebouwd en ontstond de “Ijsfabriek” , gekend voor het vervaardigen van ijs voor herbergen en andere, tevens voor het opslaan van voeding. De ijsfabriek werd gesloten in 1974 en verdween volledig in 1978, zodat er een verkaveling ontstond. Daarna werden er het huidige appartementsgebouw “Ter Leie” op gebouwd en in 1983 kwam daarachter een openbare parking.
Foto boven : Op de achtergrond het herenhuis waar rond de eeuwwisseling de nijveraar Ghequiere woonde die een stoffenfabriek had.Bovenaan de woning staat de titel "Fabrique de Tissus - Jules Ghesquiere". Het was later de woning van Minister Albert De Clerck.
Foto onder : Grondplan van de “Katholieken Burgerskring” volgens Popp , blijkbaar stonden nog geen gebouwen op het terrein.
Marietje Dujardin (03.09.1904) stond meer dan 50 jaar met haar ijskarretje op de hoek van de Doorniksestraat en de Graanmarkt, aan de Post (zowel aan de oude als aan de nieuwe). De ijskar “François” was genoemd naar haar vader welke oorspronkelijk het ijs vervaardigde aan de St Antoniusstraat. Ze werd in juli 1969 met de opening van de braderie gehuldigd door het braderiecomité en het gemeentebestuur. Bij dit gouden jubileum werd ze in de bloemen gezet. Op het einde van de zomer 1969 verdween de ijskar uit het straatbeeld, wat zou er van de kar geworden zijn ?
VAN CAFE RUSSE TOT APPARTEMENTEN - HOEK GRAANMARKT & DOORNIKSESTRAAT.
VAN CAFE RUSSE TOT APPARTEMENTEN
Van rond de 16e eeuw stond er op die hoek het huis De Clavere , vanaf 1625 was het een graanhuis. In de 19e eeuw stond er het Café Restaurant RUSSE . Het werd afgebroken in 1904 samen met acht omliggende huizen voor de bouw van het Post en Telefoongebouw (Toen nog : Hotel des Postes et Theléphones).
(Bronnen : Archief Turbo - E. Vanhooonacker – Beeldbank – R. Huysentruyt.)
Foto : Links de bierleverancier met drie vaten, let op de hond onder de kar. Rechts was een kleine markt bezig. Ingekleurde foto beeldbank.
Vlnr :
Doorniksestraat nr. 24 Winkel Fourrures-Pelleteries Au Lion d’Afrique ♦ Doorniksestraat nr. 26 Winkel Savery-Noppe ♦ Doorniksestraat nr. 28 - Winkel ♦ Graanmarkt Hoek Doorniksestraat - Café Restaurant Russe ♦ Graanmarkt nr. 3 Winkel Jules Vandepitte ♦ Graanmarkt nr. .. Mercerie ♦ Graanmarkt nr. 5 Winkel Jacques Haller ♦ Graanmarkt nr. 7 Vandamme Boucher Beenhouderij)♦ Graanmarkt nr. 9 Au Grand Bon Marché ♦ Delhaize Frères & Cie
Op 05 augustus 1906 werd het neogotisch postgebouw (Van Architect S. Langherock ) plechtig geopend in aanwezigheid van de provinciegouverneur Baron de Bethune. Het werd samen ingehuldigd met het Groeningemonument. De puntgevel deed dienst als centrale mast voor telefonie en telegrafie. Het gebouw overleefde de eerste WO maar onherroepelijk beschadigd in het bombardement van 21 juli 1944. Een noodpostkantoor werd opgetrokken op het schouwburgplein en de telefoondiensten verhuisden naar de Tuinstraat. De lamentabele ruïnes bleven jarenlang onveranderd. Uiteindelijk besloten de stadsdiensten het prachtige gebouw niet te herstellen maar er een modern Stalinistisch gebouw neer te zetten. Hoewel de centrale toren nog te herstellen viel, werd alles afgebroken. In 1957 begon aannemer Cottyn de toren stukje bij beetje te slopen. Het geheel werd toen omvergetrokken met vrachtwagens en kabels.
Foto :
Het neogotische postgebouw met er voor een kiosk voor de verkoop van dagbladen (kant Graanmarkt) uitgebaat door Librairie Centrale van de familie Blanckaert uit de Doorniksestraat. Voor de post, kant Doorniksestraat stond tijdens de zomer de ijskar van 'Soitje'.
Detailfoto van het postgebouw.
In 1960 herrees op dezelfde plaats het nieuw robuust postgebouw naar een ontwerp van Gaston De Leye. Het werd ingewijd door Minister Seghers op 22.08.1960, enkele minuten voor de inwijding viel een werkman van een hoogte van 17 meter en werd zwaar gekwetst.
Postgebouw naar ontwerp van Gaston De Leye.
In 2009 verdwenen de postdiensten uit het gebouw en opdrachtgever Prio Estate wilde er luxueuze appartementen en winkels in onderbrengen. Er werd beslist de buitengevel in Parijse witte steen te behouden. De binnenzijde werd volledig afgebroken, de bouwput ging tot min vier voor garages. Het gebouw telt twintig appartementen en 36 parkeerplaatsen. Enkele winkels nemen het gelijkvloers van het oude postgebouw in. Tegen december 2010 was alles verkocht. De prijzen liepen op tot 1,3 miljoen euro voor een appartement. De prachtige appartementen worden omschreven als een jonge dame met een oud gezicht.
Nieuwe appartementen achter een oude opgelapte gevel.
ST AMANDSLAAN NR. 26 – DE WATERKLINIEK VAN DR. VALCKE (Deel 1/2)
In 1913 had de opening plaats van het "Institut Médical du Docteur Valcke” gelegen aan de St Amandslaan nr. 26. Gebouwd vanaf 1911 was het een ontwerp van architect Jules-Félix Carette. Jules Valcke, directeur van het Instituut voor Hydrotherapie (Tiegem °1848) vestigde zich na zijn studies geneeskunde in Avelgem. Hij huwde in 1881 met Léonie Vansteenbrugge uit Moorsele, ze kregen er samen acht kinderen. Rond 1900 begon hij een dokterspraktijk in Kortrijk en woonde achtereenvolgens in de Rijselsestraat, de Roeland Saverystraat, de Minister Vanden Peereboomlaan en de Sint-Amandslaan. Jules Valcke overleed in augustus 1920.
Foto : De waterkliniek met villa t' Onzent, in de diepte het St Amandscollege en achteraan de oude toren van het St Amandscollege, inmiddels afgebroken.
Foto : Villa t' Onzent naar een ontwerp van Joseph Decoene en de Waterkliniek.
Het instituut van dr. Valcke beschikte over een grote centrale hal, zestien ruime kamers voor patiënten, verschillende dienstlokalen, een volledige uitrusting voor het toepassen van lokale en algemene stoombaden, massage en mecanotherapie, een kapel, een tuin met vijver en een woning voor de geneesheer en zijn familie. Al naar gelang het comfort en de aard van de kamer schommelde de dagprijs voor een verblijf de tussen 6 en 10 frank. Voor stoombaden of een massage, alsook voor alle toegediende geneesmiddelen moest nog worden bijbetaald.
Foto : Affiche uit de jaren 1913 – 1914
Volgens een Jaarboek van Kortrijk uit 1910 bevond zich in dat jaar aan de Zuidlaan (de huidige Minister Tacklaan) nr. 151 ook een badhuis van dr. Valcke (Bains à vapeur du Dr. Valcke). Het was een zestal huizen van het kruispunt met de Aalbeeksesteenweg verwijderd.
Foto : Dr. Jules Henri Valcke (Tiegem ° 01.01.1848 – Kortrijk † 17.08.1920)
Foto : Dokter Jules Valcke, echtgenote Léonie Vansteenbrugge en vier van hun kinderen. Onder rechts de Principaal van het St Amandscollege.
ST AMANDSLAAN NR. 26 – DE WATERKLINIEK VAN DR. VALCKE (Deel 2/2)
Valcke was een pionier van hydrotherapie in Kortrijk. Hydrotherapie betreft de uitwendige behandeling van ziekten met water. De behandeling bestond er in veelvuldig water drinken, douchen, baden en behandelingen ondergaan met ijs en stoom. Bij de stoombaden voor vrouwen, die bij hem aan huis werden georganiseerd, konden religieuzen voor de nodige bijstand zorgden. Anderzijds konden mannen tijdens hun behandeling een beroep doen op de goede diensten van 'een vertrouwenspersoon'.
Foto : De centrale hal van de waterkliniek, de laatste jaren van het bestaan was deze indeling nog steeds aanwezig.
Op de wereld tentoonstelling van 1913 werd Valcke met een zilveren medaille vereerd. In vroegere jaren was hij met zijn wetenschappelijk werk ook al verschillende keren gelauwerd. Zo ontving hij een gouden medaille op een internationale bijeenkomst in Grenoble in 1902 en de hoogste onderscheiding op een internationale meeting die in 1903 in de zuid-Franse stad Biarritz plaatsvond.
Foto : Diverse toestellen voor het toepassen van lokale en algemene stoombaden, ontwikkeld door Dr. Valcke.
Het succes en de werking van de instelling aan de St Amandslaan was jammer genoeg van zeer korte duur. Het jaar na de plechtige opening brak de Eerste Wereldoorlog uit en werd het gebouw door de Duitsers bezet. Daarbij komt nog dat de stichter van het instituut amper twee jaar na het einde van de oorlog 14-18 overleed.
Foto : Panorama van het terrein waarop de waterkliniek lag. Gelegen tussen de St Amandslaan, de Kollegestraat en de Diksmuidekaai-Leie. Het wit gebouw op de hoek van het terrein (kant Leie) betreft de oude zuigtoren van de voeders Cloet (nu Appartementen).
Oudere Overleienaars kennen het statige gebouw van de voormalige waterkliniek als de bureaus van de gas- en stroomintercommunale Interleie en later Gaselwest die daar decennialang resideerde. Vervolgens huisde er een gedeelte van het politiehoofdkwartier van de Politiezone Vlas. In 2012 verliet de politie de gebouwen. Tussen 2013 en 2015 verbleven er verschillende organisaties en Vzw’s en werden de gebouwen gebruikt als zomerbar, mini shopping center, tentoonstellingsruimte enzomeer, dit om leegstand te voorkomen.
De site die bestaat uit de hoekvilla in Normandische stijl (Villa t' Onzent) , naar een ontwerp van Jozef De Coene, het vroegere instituut, achterliggende gebouwen, toegangspoort kant Leie Diksmuidekaai, polyvalente ruimtes kant Kollegestraat, is inmiddels verkocht aan ION uit Waregem, die als ontwikkelaar een project voor ogen heeft met een diverse invulling .
Bronnen : Archief Turbo - Kortrijkse bedrijven 1913 – Robert Huysentruyt – Beeldbank – SOK Kortrijk – ion.be – Onroerend erfgoed – Archief Van Canneyt.
Foto : Bovenste foto, toestand in 2020, het gebouw is volledig afgebroken, de gevel wordt behouden. Op de achtergrond de K Tower. Onderste foto, simulatie toekomstig uitzicht (foto ion.be), ze zijn wel vergeten de K Tower er bij te plaatsen.
Rijselsestraat nr. 42 op de hoek van de Louis Verweestraat. Was van voor 1900 een afspanning met stallingen met ingang aan de Verweestraat. In 1920 hing aan de gevel een groot bord met vermelding “Au Bon Coin - De Leersnijder Boone – Café Restaurant – Ecurie Auto Garage”.
Foto : Links in de versie van het restaurant "la Casbah" en rechts "Au Bon Coin". De kapel hangt er nu reeds meer dan 120 jaar
Tussen 1953 en 1960 was Taxi Marcel er gevestigd. Tussen 1963 en 2001 was het een bar met blauwe lichten, uitgebaat door Irma Delaere en haar dochter Nadine. Na 2001 was het een Algerijns restaurant “La Casbah “ bij Nes.
Foto : De gerestaureerde gevel in 2020.
Op de kop van de gevel prijkt een houten kapel in neogotische stijl met Onze Lieve Vrouwbeeld.
Foto : De Neogotische kapel vroeger en rechts na de restauratie.
Anekdote : In 1899 gebeurde er een paardendiefstal uit de afspanning en uit de gelagzaal verdween een vogelpik. De dief had het paard ingespannen en probeerde de dag erop paard en overdekte kar te verkopen in St Amandsberg. Hij vroeg 150 frank, daar waar de waarde 900 frank was. De koper kreeg argwaan en de dief werd opgepakt.
Foto : Links het gepolychromeerd Maria beeld op engelensokkel. Rechts de originele muurankers van toen de stadsverlichting nog boven de Rijselsestraat hing. (Nog een geluk dat Maria met haar rug naar de instelling stond in de tijd dat het bar was !)
Menu van rond 1920 toen het nog een spijshuis met logement was.
Bronnen : Archief Turbo – Foto Nat Bib Bxl – Van Hoonacker - M. Vanackere.
Grote Markt – Drie woningen gefotografeerd omstreeks 1935 en 2020. Rechts café Terminus geopend omstreeks 1930 en bestaande tot na WO2. Bovenaan de gevel stond een metalen sfeer, in de vorm van een wereldbol, tijdens de aardbeving van 1938 kwam deze naar beneden. De gevel is van 1755. Betrof het lokaal van de NSB, de “Nationale Strijdersbond van België” , een vaderlandslievende belangenvereniging opgericht in 1919. Later de leerwinkel Sandam, nu de Mozart.
De gevelconstitutie is in 85 jaar nog niet veel gewijzigd.
Links woning nr. 28 : 18de-eeuws diephuis onder leien schilddak. Bepleisterde en beschilderde lijstgevel bekroond door gebogen fronton met oculus.
Midden woning nr. 29 : Diephuis van drie traveeën en drie bouwlagen + een later toegevoegde bouwlaag onder schilddak. Bepleisterde en beschilderde bakstenen lijstgevel. Rechthoekige benedenvensters onder entablement en met balusterborstwering. Vernieuwd houtwerk. Volledig herbouwd in 1979. Was lang de lederwinkel van Gaston Sandam.
Rechts woning nr. 30 : Grote Markt nr. 30 : Diephuis van drie brede venstertraveeën en drie bouwlagen onder leien mansardedak met gekorniste kroonlijst. Klokgevel van blauwe hardsteen gedateerd: Anno 1755 cf. ijzeren vensterleuning op de bovenverdieping. Verticaal geaccentueerd parement door geblokte lisenen. Rechthoekige en getoogde vensters met T-kozijnen en borstwering met spiegels. Centraal venster van de tweede bouwlaag, gevat in schouderboogomlijsting onder druiplijst. Smeedijzeren borstwering met monogram. Beschermd als monument.
Dit oorspronkelijk mannenkoor werd op 20 februari 1927 boven de doopvont gehouden. Het meerstemmig koor met ongeveer 40 leden is nog steeds bestaande en verzorgt nog steeds eucharistievieringen in de St Maartenskerk, met actuele liturgische koormuziek. Treden ook op bij jubilea, huwelijken, uitvaarten, even-songs en concerten.
Achteraan de gebouwen :
Nr. 36 - Au Camelia – Vanseveren S.
Chapellerie Française
Muziek Pianos-Accords
Later Grand Bazar
A La Bobine – Mercerie Bonneterie
Soenen – Buyssens
Later Grand Bazar
Magazijn Der Beurs – Magazin de la Bourse.
The Exelsior Wine Co – Vins d’ Espagne & de Portugal
G. Dreesen
Later Grand Bazar
De Post
Neogotisch Postgebouw uit 1906, onherroepelijk beschadigd door de bombardementen in 1944. Nu appartementen.
Praalwagen met Lucky Luke, de Daltons en Rataplan de hond. De artistieke en geestelijke vader van de Amerikaanse held Lucky Luke, is de Kortrijkzaan Maurice De Bevere, alias Morris. Maurice De Bevere werd geboren in 1923 en bracht zijn jeugd door op Overleie en aan het Sint-Amandscollege. Na 41 jaar roken verbeterde de held zijn leven en verving de tekenaar Luke’s onafscheidelijke sigaret door een grassprietje wat hem een medaille opleverde van de Wereldgezondheidsorganisatie. Hier staat hij nog met de sigaret in de mond. Het beeld van Lucky Luke staat nu in de Stedelijke Bibliotheek in de Leiestraat te Kortrijk. Morris stierf in 2001.
De stripserie draait om de rondzwervende cowboy Lucky Luke, die overal waar hij komt, helpt om onrecht en misdaad te bestrijden. Hij staat vooral bekend om het feit dat hij sneller schiet dan zijn schaduw. De overige hoofdpersonages zijn Lukes trouwe paard Jolly Jumper, de domste hond ter wereld Rataplan en de boevenbende De Daltons.
GROTE MARKT - GRAANMARKT IN 1858 - 1899 EN VANDAAG
1858
Rechtsonder de oude of kleine lakenhalle (1411) gebouwd omheen het Belfort (1307). Omstreeks 1550 omgebouwd tot een 22 tal huizen met gezamenlijke binnenkoer, herbouwd in 1717 naar merendeel winkels.
Linksonder de huizen op Grote Markt Met in de laatste eeuwen benamingen :
16e eeuw Het Ketelken - 1913 Café Central – Café De La Paix – De Mussche -
De Peckepint - Den Cleynen Ovaere – Vanaf eeuwwisseling 1800-1900 Magazijn Der Beurs – Later Grand Bazar.
Midden rechts Grote Markt met Hoekhuis met Graanmarkt Jaren 1900 – Au Grand Bazar National – Gudul - Fotowinkel - Lindo en Etam in 2020 Frituur Pita…
Graanmarkt – Winkel De Goede Vrouwe – Restaurant en café De Zon. Andere zaken door de jaren heen waren : herberg De Hesp, na de oorlog winkel, dan Famibank, nu Asap.be interimkantoor - Center Broel Hotel gebouwd na WO2 door samenvoegen van twee percelen :17e eeuw ’t Kasteel van de Mooren – Van 1968 tot na WO1 café Rubens - 17e eeuw huis De Wingaerd .
Nr. 18 – 16-18e eeuw huis De Drye Leeuwen.
Hoekhuis Jan Persijnstraat 18 e eeuw paardensmederij, begin 1900 tabakswinkel en sedert 1919 bloemenwinkel D’Haene - Aan het einde van de Graanmark lag de herberg De Stuykmande, het gerucht deed de ronde dat er in een van de muren een schat was verborgen, soms hoorde men rare geluiden als van zuchten. Bij het afbreken in 1841 werd …niets gevonden.
In de achtergrond de streek van Bissegem en de Leie.
Bronnen
Beeldbank – Nat BIB Bxl – Archief turbo
1899 - De Kleine Hallen zijn in volle afbraak, enkel het Belfort zal blijven staan. In de diepte ziet men dat inmiddels meer bebouwing is (onder).
