Zoals ik vorige week al schreef: het is altijd wel de dag van iets.
Ge kunt het niet gek genoeg bedenken, maar vandaag, 14 maart, is het ∏-day , pi-dag.
Een feestdag voor de wiskundigen.
Het getal π is een wiskundig gegeven met de getalwaarde 3,141592653.... Zoals we herinneren uit onze schooltijd is deze waarde de verhouding van de omtrek tot de diameter van een cirkel.
Pi duikt op allerlei onverwachte plekken in de wiskunde op, ook als er geen cirkels aan te pas komen, bijvoorbeeld om de snelheid van computers te berekenen. Pi is de omtrek van een cirkel gedeeld door de diameter. De diameter van een cirkel is te meten, de omtrek niet, want die is niet recht.
Het was in 1706 dat William Jones de Griekse letter ∏ voor het eerst gebruikte om de cirkelverhouding aan te tonen. Deze Griekse letter is in het Griekse alfabet de p en het Engelse woord voor omtrek is perimeter. De verhouding waar ∏ voor staat is echter al veel langer bekend dan het symbool en gaat vele jaren terug. De Babyloniërs hanteerden een rekenwijze, die er een halve procent naast zat en de 4000 jaar oude Egyptische Rhindpapyrus beschrijft al een ruwe benadering van 0,6%. Archimedes was de eerste die het probleem wiskundig aanpakte. Pi wordt daarom ook wel de constante van Archimedes genoemd. Zijn berekeningen zaten er uiteindelijk 0,008 % naast. Het getal is bij benadering 3,1415926. Eigenlijk loopt pi tot oneindig ver achter de komma door, zonder ooit in een vast patroon te vervallen.
Op14 maart, ∏-dag, wordt wereldwijd op verschillende wiskundeafdelingen van universiteiten feest gevierd. ∏-dag wordt op 14 maart gevierd, omdat in de Amerikaanse schrijfwijze voor datums eerst de maand met daarna de dag en 14 maart dus als 3/14, wat de driecijferige benadering voor 3,14 is.xml:namespace prefix = o ns = "urn:schemas-microsoft-com:office:office" />
Op verschillende scholen in Amerika wordt ∏-dag nog gehouden. Er wordt bijvoorbeeld een taart uitgedeeld (een pie). Of er worden etenswaren gemaakt in de vorm van een ∏-teken.
Het ultieme ∏-moment was op 14 maart 1592 om 6:53 en 58 seconden, omdat dit in de Amerikaanse schrijfwijze voor datums 3/14/1592 6:53:58 is en wat overeen komt met de eerste 12 cijfers van ∏ (3,14159265358). Maar dit moment ging hoogstwaarschijnlijk voorbij zonder dat iemand het in de gaten had, aangezien de meeste mensen toen geen idee hadden wat ∏ was. Pi-fanaten eten vandaag Apple pie, dragen Pi-shirts, zingen pi-liedjes, doen denkspelletjes en en zijn er prijzen voor de mensen die de meeste decimalen van pi uit hun hoofd kennen. De viering begint meestal om 13:59 uur (1:59 PM), omdat de zescijferige benadering van ∏ 3,14159 is. Vooral aan Amerikaanse universiteiten wordt Pi-day gevierd en wordt de dag aangegrepen om wiskunde te promoten.
Bij ons is ∏-dag niet zo bekend, maar toch zijn er scholen die het vieren.
Zo b.v. kwam de VUB (Vrije Universiteit Brussel) op het idee om een Wiskunnend Wiske Wedstrijd te organiseren voor jongeren uit het secundair onderwijs om hen zo de charmes van wiskunde te laten ontdekken. "Je kan problemen oplossen puur met je hersenen, zonder werktuigen. Dat is toch fantastisch?" Meer dan duizend leerlingen uit het vierde, vijfde en zesde jaar secundair uit heel Vlaanderen hebben zich ingeschreven. Vandaag op woensdag 14 maart is de grote finale op de campus Etterbeek van de VUB.
Nog een bijzondere toevalligheid: 14 maart is ook de geboortedag van één van de grootste wis- en natuurkundigen ooit: Albert Einstein (1879-1955).
|