De boerderij van Sil de Strandjutter uit de TV-serie
FRIEND'S FOTOARCHIEF 3
FOTO'S ZIJN DE SLEUTEL NAAR DE HERINNERING
12-06-2007
KROATIÃ - SPLIT
Na de dood van Diocletianus werd het paleis gebruikt als verbanningsoord voor Romeinse adellijke en keizerlijke families. Door de invallen van de Avaren en Slaven vluchtten vele bewoners rond Split in 614 naar het paleis en vonden daar bescherming achter de veilige muren. Vanaf die tijd heette de stad Spalato, maar in de 9e en 10e eeuw moest de vesting uitgebreid worden door de toeloop van vele Slaven. In de 13e en 14e eeuw beleefde Split een grote bloei als handelscentrum, maar na de verovering door Napoleon van Venetië liep het economische belang drastisch terug. In 1815 bepaalde het Wener Congres dat de stad toeviel aan de Habsburgers en kwam Split opnieuw tot grote bloei en ontwikkelde zich tevens tot een van de belangrijkste havensteden langs de Adriatische kust. Gedurende de Tweede Wereldoorlog heeft de stad, die door de Italianen was bezet, zwaar geleden onder de vele luchtaanvallen . Thans heeft de stad zich tot een belangrijk toeristen- en industriecentrum ontwikkeld. Grote schepen onderhouden het contact als ferries met de vele eilanden voor de kust.
Foto: Het mausoleum van Diocletianus dat later tot kathedraal werd omgebouwd, met granieten Egyptische sfinx meer dan 35 eeuwen oud.
Vandaag een kaartje van een gedeelte van de stad Split, waarin het paleis van Diocletianus een stad in de stad vormt. Het paleis is toegankelijk via vier poorten, die namen dragen als Porta Aenea (bronzen poort), Porta Aurea (gouden poort), Porta Argentea (zilveren poort) en Porta Ferrea ( ijzeren poort). Het complex wordt thans doorsneden door twee straten, de Kresimikovastraat en bij het Perystilium de Dioklecijanovastraat. Na de Tweede Wereldoorlog werden de imposante kelderruimten blootgelegd. Deze kelders moesten voorkomen, dat het gebouw op den duur zou overhellen in de richting van de Adriatische Zee. Doordat de opbouw even groot was als de onderliggende kelders was men in staat de grondvormen van het paleis te reconstrueren.
Vandaag begin ik met het verslag van ons bezoek aan de stad Split. Split is met haar grote haven aan de Adriatische Zee de belangrijkste stad van Dalmatië en ligt op een schiereiland. De stichting van de stad hangt nauw samen met de bouw van het paleis van Diocletianus tussen 295 en 305 n.Chr. Deze Romeinse keizer had het rijk gedeeld en onder het gezag gesteld van een vierhoofdige leiding en liet vervolgens op de plaats van de voormalige Griekse nederzetting Aspalathos een reusachtig en versterkt paleis bouwen voor zijn oude dag. Hij heeft er echter niet lang van kunnen genieten want hij stierf in 313 n.Chr. Het direct aan de zee gelegen paleis is een van de belangrijkste Romeinse bouwwerken op de Balkan en heeft de vorm van een onregelmatige rechthoek met een oost- en westzijde van 215 meter, een noordzijde van 175 meter en een zuidzijde van 181 meter, tezamen goed voor een oppervlakte van 30.000 m².
Dit alles werd ons verteld door een plaatselijke gids, die goed Duits sprak. Zie foto.
Vanuit het Stadspark een blik op de Heilige Franciscuskerk met klokkentoren. Voor de oudere bewoners van ibenik is dit een plek waar zij gezellig met elkaar zitten te kouten op een van de vele banken in dit park.
De Kathedraal van de Heilige Jacobus is het indrukwekkendste renais-sancebouwwerk in Dalmatië. Met de bouw van deze drieschepige basilica met drie absiden en een koepel werd in 1431 een begin gemaakt door Italiaanse meesters. In 1444 nam J. Dalmatinac het werk over. Toen hij stierf in 1473 was de kerk pas tot en met de spitsen van de zijschepen in Venetiaanse gotiek voltooid. De drie absiden waren versierd met een gebeeldhouwdfries met 71 verschillende portretten van burgers uit alle lagen van de bevolking en drie leeuwenkoppen. De kerk kwam uiteindelijk gereed in 1536 en werd in 1555 ingewijd. Aan het hoofdportaal zijn fraaie sculpturen te zien van de 12 apostelen.(zie foto hieronder) Aan het noord- of ook wel leeuwenportaal genoemd treffen we beelden aan van Adam en Eva en van Petrus en Paulus. (zie onderste foto)
Het noord- of leeuwenportaal van de kathedraal met de beelden van Adam en Eva en Petrus en Paulus. Aan de bovenrand van de foto zijn nog juist enkele van de 71 'koppen' van burgers van ibenik te zien.
Op een plein dat de overgang vormt tussen het stadshart en de boulevard langs de Baai van ibenik treffen we een Venetiaans Stadhuis aan, dat gebouwd is tussen 1534 en 1542 en herinnert aan de overheersing door de Venetianen. Op de begane grond zien we een zuilenrij met negen bogen, waarachter tegenwoordig een café-restaurant is gehuisvest. Op de verdieping zie je een loggia.