De Beiaard
De meeste inwoners van Everbeek spraken dus Nederlands maar vonden
het normaal de weinig franstaligen die er woonden in hun taal aan te spreken.
Waren er dan geen problemen bij de overheveling naar Oost-Vlaanderen?
Marcel Van Snick
Geen echte problemen, maar een zekere verontwaardiging. Men vond het zo goed
bij Henegouwen te zijn. Ook op kerkelijk gebied. Everbeek ressorteerde immers
onder het bisdom Doornik. Soms hoorde ik beweren dat kerkelijke begrafenissen
daar veel goedkoper waren dan in Vlaanderen. Door bij Oost-Vlaanderen te komen,
konden een aantal dingen enkel nadeliger worden. Zo dacht men toen. Maar voor
het overige vond men het niet de moeite waard om zich daar druk over te maken,
laat staan om een ernstige actie te ondernemen. Men liet gewoon begaan. Van
een talenkwestie was geen sprake en nog minder van begrippen als integriteit.
Ooit gebeurde het dat een politicus uit Flobecq in het Frans een delicate toespraak
hield bij de Wapenstilstandviering. Vele oudstrijders waren in alle staten. Nooit
meer een discours op 11 november. Al evenmin in het Nederlands als in het Frans.
Vanaf de jaren 80 kreeg ik wel herhaaldelijk de gelegenheid om een toespraak te
houden. Waarschijnlijk door de intussen gewijzigde mentaliteit en omdat men wist
dat ik zeker niet zou handelen over de problematiek Vlamingen-Walen.
Na de overheveling bleef nog jarenlang aan het gemeentehuis het franstalig bordje
"Maison Communale" hangen. Vrijwel niemand nam daar aanstoot aan. Pas veel
later was er toch een vlaamsgezinde die dat bordje wou vernederlandsen.
Die ongewone taalsituatie kwam tot 1963 ook tot uiting bij de voltrekking van de huwelijken
Officieel was de administratieve taal het Frans maar de plechtigheid verliep in het
Nederlands. Zonder enig bezwaar. Men paste zich gewoon aan al naargelang.
Wel had men een hekel aan al wat maar iets met flamingantisme kon te maken hebben.
De Beiaard
Verklaar eens nader wat u bedoelt met dat eertijds anti-flamingant zijn in Everbeek.
Marcel Van Snick
Dat ging soms heel veel, bijna tot in het absurde. In 1976 organiseerde ik met mijn
"Mik & Pros-Feestcomité" de wellicht grootste tweelingenparade uit de wereldgeschiedenis.
Om het wat kleurrijk te maken werden er behalve Belgische ook Vlaamse en andere
vlaggen gehangen. Sommige inwoners zagen daar een teken van ongewenste
vlaamgezindheid in. Ook de oudstrijders haden het moeilijk het onderscheid te maken
tussen een vlag van de vroegere Volksunie en de officiële Vlaamse leeuw van de Vlaamse
Gemeenschap. De Brabançonne moet op 11 november, maar met de uitvoering van de
Vlaamse leeuw hadden ze het jarenlang moeilijk. Uitzonderlijk gebeurde het dat een
medeburger er zich over verwonderde dat ik als van oorsprong Waal les Nederlands gaf
in Vlaanderen. Alsof ik daarmee het flamingantisme zou van dienst zijn geweest.
Misschien bleef Everbeek zich Staf de Clercq herinneren die na zijn dood opgevolgd werd
door Hendrik Elias. Staf stond bekend als een nationalistisch politicus en een bekend
collaborateur met de Duitse bezetter. Hij was ook volksvertegenwoordiger geweest van de
Frontpartij. Hij werd geboren in Everbeek en woonde enkele jaren in Spinele. Een toeval
wil dat zijn geboortedag dezelfde is als deze van mijn opa langs moeders kant: 16 september
1884, en hij bovendien een ver familielid was. Maar ik herinner mij nog dat mijn grootvader
uitsluitend lelijke dingen vertelde over die Staf de Clercq.
De Beiaard
Een laatste vraagje
We staan nu bijna een halve eeuw verder sinds die overheveling. Is er intussen iets wezenlijk
veranderd in Everbeek wat de taaltoestanden betreft.
Marcel Van Snick
Er is gelukkig heel veel veranderd. Men heeft eerst de overheveling naar Vlaanderen en vervolgens
de fusie met Brakel aanvaard en verwerkt. De meeste inwoners zijn bewuste Vlamingen geworden
die beseffen dat ze in alle opzichten evenwaardig zijn aan de Walen.
Intussen zijn er zovele nieuwe inwoners Everbeek komen bevolken.
Vrijwel alle kinderen
studeren verder in het Vlaams onderwijs, terwijl nu heel wat kinderen uit het naburige Wallonië
in Vlaanderen komen Nederlands leren. Als gewezen onderwijsschepen heb ik kunnen vaststellen
hoeveel Walen uit het omliggende de jongste decennia hun kinderen lieten inschrijven in het
gemeentelijk onderwijs Brakel, vestigingen Everbeek en Parike.
|
