DE KUNSTENAARS

GUILLIAUME JANSSENS  1880/1958

Een bewogen leven.Hij werd geboren te Hasselt op 9 mei 1880. Hij vestigt zich vervolgens te Hemiksem, Sint Bernardstraat naast de kunsttegelfabriek van de bekende GILLIOT , waar hij het vak leert. Hij huwt aldaar met Hortance Roefs in 1905. Kort nadien vestigt hij zich  op de Gentse Steenweg 430 te Sint Agata Berchem. , waar hij een fabriek opstart.  De briefhoofden van Janssens zijn bewaard in het archief van St Agata Berchem, maken gewag van panelen en decoratief aankleden van veranda's, gevels, biljartzalen, badkamers, café's,restaurants, kleedkamers. Hij stelt als specialiteit voor: religieuze panelen, religieuze decoraties in kerken, kapellen, kruiswegen. (Geen enkele kataloog werd ooit van dit bedrijf teruggevonden.)

De voornaamste productie van deze fabriek situeert zich tussen 1906/1914 om vervolgens totaal te verdwijnen.

Hoewel Janssens de fabrieken van Celestin Helman zeer goed moet gekend hebben want ze lagen dicht bij elkaar, hebben ze nooit samengewerkt. 

Tijdens de oorlog verblijft Janssens in Groot Brittanië. Na de oorlog komt hij terug naar st Agata Berchem , waar hij scheidt van zijn vrouw waarmee hij een dochter had Marie-Miranda . De scheiding voltrekt zich in 1923 samen met de verkoop van de villa "Marie-Miranda" Vervolgens gaat hij in Schaarbeek wonen , Gauchererstraat, 159, doch slechts voor korte tijd want daarna staat hij ingeschreven in Tilly, waar hij meester-schilder is in de "émaillerie de Tilly".

Intussen heeft hij een zoon met zijn tweede vrouw , Ernestine Battiaux , die in Tilly woont in de Schoolstraat, 56.In Tilly zijn verschillende panelen bewaard door partikulieren .

Na de 2de WO komt hij terug naar Brussel wonen , Ernest Solvaystraat, 30 , Ixelles. Tijdens een bezoek aan een theater te Tilly, overlijdt hij aan een hartstilstand, op enkele passen vanwaar hij heeft gewoond van 1923 tot 1940.

(keramiekpanelen toon ik later

EINDE DEEL 4 a : Parvis de Trinité ,6,  en Rue Dubrucq 23/25

WERKEN VAN GUILLIAUME JANSSENS

Ze zijn niet gebaseerd op katalogen , enkel op werken die door hemzelf werden getekend. Echter in de periode van de AN was het niet de gewoonte dat de kunstenaars, noch de fabriek de werken signeerde. De onafhankelijke kunstenaar daarentegen, permitteerden het zich meer en mee om die regel te overtreden.

Op basis van enkele mooie werken kunnen we het ganse werk van G Janssens plaatsen.

1. HOGENBOSCHSTRAAT, 38, BERCHEM ST AGATHA

Deze villa bezit nog één van de weinig goedbewaarde vestibules  AN-keramiekpanelen in Brussel. Dit huis is tevens een goed voorbeeld van hoe de burgerij hield van mengeling tussen de AN en het modernisme. Op die manier voldeed de burgerij aan zijn plicht om zowel techniek als de kunst naar waarde te schatten. In dit huis vallen de panelen zowel op door hun grootte als door hun elegantie. Stilistisch gezien verwijzen deze werken naar de werken van Alphons Mucha of naar het werk van Privat Livemont. Die kunstenaars waren destijds zeer geliefd.

2. JEAN DUBRUCQLAAN? 23/25 SINT AGATA BERCHEM

De figuren op deze gevel , de kasteelhond Baezoi, de pijpspelende muze vindt men eveneens terug in het huis Hogenboschstraat, zoals men nog andere motieven terugvindt in de huizen waar G Janssens heeft gewerkt.

3. LIMANDERSTRAAT? 4 , ANDERLECHT

Op enkele passen van de place Barat . Deze panelen stellen vooral allegorieën voor op de muziek

4. JEAN ROBIESTRAAT, 29? sT GILLIS  ARCHITEKT DAMMAN

Hier domineert de voorstelling van dieren

5.  HAECKSTRAAT, 63? ST JANS MOLENBEEK

dE 5 panelen op dit huis zijn van de eerste werken van GJ met het motief vrouw met diadeem en klaproos  ( ook op de gevels van J.Dubrucqlaan en BD E Boxtael 400).

6. BROUSTINLAAN, 110, GANSHOREN

Hier vindt men dezelfde motieven als op de gevels van J Dubrucqlaan 25 Molenbeek op BD E Boxtael 400, en van de Sleutelstraat 8 . (rue des clefs) en op Parvis la Trinité

7. KERKSTRAAT 88 ST AGATHA BERCHEM

De schoorsteen in dit huis , gebouwd in 1913, vertoond veel gelijkenis met delen van de vensters in het huis Marie Miranda

8.MENAPIÊRSSTRAAT 30, ETTERBEEK

Nog een van die typische panelen met bladeren, bloemen, zonnebloemen, welke men eveneens vindt in de Sleutelstraat, 24, Brussel en in de J  Dubrucqstraat 23 .

9.  BOULEVAED EMILE BOXTAEL, 239  LAKEN

Een brede fries onder de dakgoot, voorstellende een vrouw met diadeem, welke we eveneens vinden in de Sleutelstraat, 8,  Broustinlaan, 110, Parvis la Trinité, 6, en de Dubrucqstraat 23/25

 10.  BD Emile Boxtael.

Verscheidene panelen met keramisch aardewerk met friezen onder de dakgoot , waar men eveneens een vrouw met een diadeem terugvindt, klaprozen op lichtblauwe achtergrond en een nieuw element; de witte iris.  Deze klaprozen vindt men ook terug op nummer 237.

11. Parvis La Trinité, 6, Ixelles

Vijf panelen onder de dakgoot, voorstellend zwaluwen in volle vlucht onder een azuurblauwe hemel, alsook een vrouw met diadeem.

De bovenvermelde plaatsen vertegenwoordigen mooie werken van Janssens. De opsomming in mijn vertaling is slechts een deel van wat terug te vinden is in de kataloog die ter gelegenheid werd samengesteld door de 2 vorsers.

Een speciale vermelding verdient het huis op de Avenue De Selliers de Moranville, 11, te St Agatha Berchem. De villa "Marie  Miranda " dat bij zijn scheiding in 1923 diende verkocht te worden. De keramiekpanelen bedekken de ganse voorgevel van de woning . Alsook 2 panelen die de ganse veranda versieren. In 1910 is Janssens vertegenwoordigd op de internationale tentoonstelling te Brussel waar hij een werk voorstelt in de " Pavillon de la fermière".In 1914 stopt plotseling de produktie van de tegelfabriek Janssens. Na die datum is geen werk van hem nog terug te vindenuit de fabriek van Sint Agarha Bercem.Het voornaamste en bijna al zijn werk is uitgevoerd in de stijl Art Nouveau. Dit terwijl anderen ook werkten in andere stijlen zoals de neogothiek, neorenaissance, gezien die stijlen in die tijd in de mode waren.  En st sta me toe nog even te verwijzen naar zijn meesterwerk en tevens zijn eindwerk dat hij realiseerde in 1913. Hier was de kunstenaar op het toppunt van zijn kunnen. De lijnen en de tekeningen getuigen van volwassenheid , veel fijner en sterker dan in zijn vorige werken. Het gezicht van de vrouw in de veranda is van ongekende precisie en uitstraling. De kleur en de tinten , de trekken om de mond en de ogen zijn sprekender dan ooit. Een waardige afsluiter voor een groot kunstenaar .

Einde Guilliaume Janssens

WERKEN VAN CELESTIN HELMAN  1863/1929

Geboren te Stavelot als zoon van een rijke familie. Hij studeert af als architekt mrt vorming als exspert geometrie.Hij maakt furore dankzij een gebgreveteerd systeem welke een temperatuur garandeert tussen de 4 en de 6°C in koelsystemen, koelkamers en bierkelders. Dit wordt vooral gewaardeerd door café's en grote hotels

Daarna verwerft hij vooral faam als keramiekhandelaar. Hij opent een bureel, depot en magazijn op de Noordboulevard 128/130 in het volle centrum van Brussel. Daarbij opent hij nog een expositieruimte op de Mechelse straat, 40,. Hij richt vooreerst een fabriek op , op de rue du Marché 32, en daarna de volgende op de Gentse Steenweg, 1434, in de nabijheid van het station van Sint Agatha Berchem.Onophoudelijk breidt de fabriek uit tot in 1958. Het wordt het jaar van de stopzetting. Er werden niet enkel keramische panelen geproduceert eveneens bustes, kolommen, schouwen, vazen en fonteinen in aardewerk, standbeelden in gebakken aarde. Kortom, alles in alle mogelijke stijlen welke in de mode waren. , dus ook en vooral Art Nouveau. De fabriek waar Helman zich vestigde tot aan zijn dood in 1929, werd opgericht in 1895.

Eveneens in 1895 samen met zijn vriend Henry Badouxx en diens schoonbroer Arille de Gallais, herneemt hij de oude fabriek te Hasselt . De drie hebben het groot voordeel van reeds in de porseleinindustrie te hebben gewerkt. Keramisch aardewerk heeft dus voor hen geen problemen meer. Zowel de fabriek te Hasselt als te Brussel deden beroep opbefaamde kunstenaars als Jacques Madiol, Joseph  Roelands e.a.  Madiol was de zoon van een nederlandse schilder, studeerde te Brussel aan de academie en aan de kunstschool. Als groot tekenaar realiseerde hij voor Helman onder andere " Fée Electricité  en Force Motrice"

Einde deel 5 .