In Auschwitz hebben museummedewerkers een gouden ring en halsketting gevonden in een koffiekopje met een valse bodem. De juwelen werden er tijdens de Tweede Wereldoorlog verborgen door een gevangene van het concentratiekamp.
Meer dan 70 jaar lang zaten de juwelen opgerold in een stukje stof onder de valse bodem in de koffietas. Het pakketje werd zichtbaar toen de valse bodem van het kopje begon door te roesten.
"Het was erg goed verborgen. Maar over de jaren heen verslechterde het materiaal stilaan en raakte de tweede bodem gescheiden van het kopje," vertelt Hanna Kubik, medewerker van het staatsmuseum Auschwitz-Birkenau.
Aan wie de juwelen destijds toebehoorden, is niet geweten. Uit tests blijkt dat de halsketting en de ring tussen 1921 en 1931 in Polen vervaardigd werden. Het geëmailleerde kopje maakt deel uit van een collectie van 12.000 stuks keukengerei, waaronder kopjes, potten, kommen, kruiken en servies, die worden tentoongesteld in het museum.
Volgens museummedewerkers verborgen mensen in concentratiekampen vaak waardevolle bezittingen in alledaagse voorwerpen. Ze hoopten de dingen te kunnen recupereren als ze ooit uit het kamp zouden bevrijd worden. Maar de kampbewakers namen de gevangenen alle bezittingen af vooraleer ze hen naar de gaskamers stuurden.
"De Duitsers logen voortdurend tegen de joden die ze deporteerden voor uitroeiing. Er werd hen verteld dat het ging om een hervestiging, werken en leven op een andere plaats," vertelt museumdirecteur Piotr Cywinski. "De slachtoffers mochten maar weinig bagage meenemen. Zo wisten de Duitsers dat ze in de bagage, naast kledij en levensnoodzakelijke dingen, ook de laatste waardevolle bezittingen van de gedeporteerde families zouden vinden. Het verbergen van die waardevolle dingen bewijst enerzijds dat de slachtoffers zich ervan bewust waren dat ze bij hun deportatie beroofd zouden worden, maar anderzijds toont het ook aan de joodse families voortdurend een straaltje hoop hadden dat deze zaken nodig zouden zijn voor hun verdere leven."
Émile-Jacques Ruhlmann (Parijs, 28 augustus 1879 - aldaar, 15 november 1933), ook vaak genoemd als 'Jacques-Émile', was een Franse meubelontwerper en interieurarchitect. Hij werd internationaal befaamd met elegant meubilair in de stijl van de art deco
EMILE RUHLMANN
JACQUES EMILE RUHLMANN
Uit de collectie van DAVID WEILL , een amerikaans bankier en verzamelaar van art deco kunstwerken. In dit geval een schrijftafel van J E Ruhlmann
Een bewogen leven.Hij werd geboren te Hasselt op 9 mei 1880. Hij vestigt zich vervolgens te Hemiksem, Sint Bernardstraat naast de kunsttegelfabriek van de bekende GILLIOT , waar hij het vak leert. Hij huwt aldaar met Hortance Roefs in 1905. Kort nadien vestigt hij zich op de Gentse Steenweg 430 te Sint Agata Berchem. , waar hij een fabriek opstart. De briefhoofden van Janssens zijn bewaard in het archief van St Agata Berchem, maken gewag van panelen en decoratief aankleden van veranda's, gevels, biljartzalen, badkamers, café's,restaurants, kleedkamers. Hij stelt als specialiteit voor: religieuze panelen, religieuze decoraties in kerken, kapellen, kruiswegen. (Geen enkele kataloog werd ooit van dit bedrijf teruggevonden.)
De voornaamste productie van deze fabriek situeert zich tussen 1906/1914 om vervolgens totaal te verdwijnen.
Hoewel Janssens de fabrieken van Celestin Helman zeer goed moet gekend hebben want ze lagen dicht bij elkaar, hebben ze nooit samengewerkt.
Tijdens de oorlog verblijft Janssens in Groot Brittanië. Na de oorlog komt hij terug naar st Agata Berchem , waar hij scheidt van zijn vrouw waarmee hij een dochter had Marie-Miranda . De scheiding voltrekt zich in 1923 samen met de verkoop van de villa "Marie-Miranda" Vervolgens gaat hij in Schaarbeek wonen , Gauchererstraat, 159, doch slechts voor korte tijd want daarna staat hij ingeschreven in Tilly, waar hij meester-schilder is in de "émaillerie de Tilly".
Intussen heeft hij een zoon met zijn tweede vrouw , Ernestine Battiaux , die in Tilly woont in de Schoolstraat, 56.In Tilly zijn verschillende panelen bewaard door partikulieren .
Na de 2de WO komt hij terug naar Brussel wonen , Ernest Solvaystraat, 30 , Ixelles. Tijdens een bezoek aan een theater te Tilly, overlijdt hij aan een hartstilstand, op enkele passen vanwaar hij heeft gewoond van 1923 tot 1940.
(keramiekpanelen toon ik later
EINDE DEEL 4 a : Parvis de Trinité ,6, en Rue Dubrucq 23/25
WERKEN VAN GUILLIAUME JANSSENS
Ze zijn niet gebaseerd op katalogen , enkel op werken die door hemzelf werden getekend. Echter in de periode van de AN was het niet de gewoonte dat de kunstenaars, noch de fabriek de werken signeerde. De onafhankelijke kunstenaar daarentegen, permitteerden het zich meer en mee om die regel te overtreden.
Op basis van enkele mooie werken kunnen we het ganse werk van G Janssens plaatsen.
1. HOGENBOSCHSTRAAT, 38, BERCHEM ST AGATHA
Deze villa bezit nog één van de weinig goedbewaarde vestibules AN-keramiekpanelen in Brussel. Dit huis is tevens een goed voorbeeld van hoe de burgerij hield van mengeling tussen de AN en het modernisme. Op die manier voldeed de burgerij aan zijn plicht om zowel techniek als de kunst naar waarde te schatten. In dit huis vallen de panelen zowel op door hun grootte als door hun elegantie. Stilistisch gezien verwijzen deze werken naar de werken van Alphons Mucha of naar het werk van Privat Livemont. Die kunstenaars waren destijds zeer geliefd.
2. JEAN DUBRUCQLAAN? 23/25 SINT AGATA BERCHEM
De figuren op deze gevel , de kasteelhond Baezoi, de pijpspelende muze vindt men eveneens terug in het huis Hogenboschstraat, zoals men nog andere motieven terugvindt in de huizen waar G Janssens heeft gewerkt.
3. LIMANDERSTRAAT? 4 , ANDERLECHT
Op enkele passen van de place Barat . Deze panelen stellen vooral allegorieën voor op de muziek
4. JEAN ROBIESTRAAT, 29? sT GILLIS ARCHITEKT DAMMAN
Hier domineert de voorstelling van dieren
5. HAECKSTRAAT, 63? ST JANS MOLENBEEK
dE 5 panelen op dit huis zijn van de eerste werken van GJ met het motief vrouw met diadeem en klaproos ( ook op de gevels van J.Dubrucqlaan en BD E Boxtael 400).
6. BROUSTINLAAN, 110, GANSHOREN
Hier vindt men dezelfde motieven als op de gevels van J Dubrucqlaan 25 Molenbeek op BD E Boxtael 400, en van de Sleutelstraat 8 . (rue des clefs) en op Parvis la Trinité
7. KERKSTRAAT 88 ST AGATHA BERCHEM
De schoorsteen in dit huis , gebouwd in 1913, vertoond veel gelijkenis met delen van de vensters in het huis Marie Miranda
8.MENAPIÊRSSTRAAT 30, ETTERBEEK
Nog een van die typische panelen met bladeren, bloemen, zonnebloemen, welke men eveneens vindt in de Sleutelstraat, 24, Brussel en in de J Dubrucqstraat 23 .
9. BOULEVAED EMILE BOXTAEL, 239 LAKEN
Een brede fries onder de dakgoot, voorstellende een vrouw met diadeem, welke we eveneens vinden in de Sleutelstraat, 8, Broustinlaan, 110, Parvis la Trinité, 6, en de Dubrucqstraat 23/25
10. BD Emile Boxtael.
Verscheidene panelen met keramisch aardewerk met friezen onder de dakgoot , waar men eveneens een vrouw met een diadeem terugvindt, klaprozen op lichtblauwe achtergrond en een nieuw element; de witte iris. Deze klaprozen vindt men ook terug op nummer 237.
11. Parvis La Trinité, 6, Ixelles
Vijf panelen onder de dakgoot, voorstellend zwaluwen in volle vlucht onder een azuurblauwe hemel, alsook een vrouw met diadeem.
De bovenvermelde plaatsen vertegenwoordigen mooie werken van Janssens. De opsomming in mijn vertaling is slechts een deel van wat terug te vinden is in de kataloog die ter gelegenheid werd samengesteld door de 2 vorsers.
Een speciale vermelding verdient het huis op de Avenue De Selliers de Moranville, 11, te St Agatha Berchem. De villa "Marie Miranda " dat bij zijn scheiding in 1923 diende verkocht te worden. De keramiekpanelen bedekken de ganse voorgevel van de woning . Alsook 2 panelen die de ganse veranda versieren. In 1910 is Janssens vertegenwoordigd op de internationale tentoonstelling te Brussel waar hij een werk voorstelt in de " Pavillon de la fermière".In 1914 stopt plotseling de produktie van de tegelfabriek Janssens. Na die datum is geen werk van hem nog terug te vindenuit de fabriek van Sint Agarha Bercem.Het voornaamste en bijna al zijn werk is uitgevoerd in de stijl Art Nouveau. Dit terwijl anderen ook werkten in andere stijlen zoals de neogothiek, neorenaissance, gezien die stijlen in die tijd in de mode waren. En st sta me toe nog even te verwijzen naar zijn meesterwerk en tevens zijn eindwerk dat hij realiseerde in 1913. Hier was de kunstenaar op het toppunt van zijn kunnen. De lijnen en de tekeningen getuigen van volwassenheid , veel fijner en sterker dan in zijn vorige werken. Het gezicht van de vrouw in de veranda is van ongekende precisie en uitstraling. De kleur en de tinten , de trekken om de mond en de ogen zijn sprekender dan ooit. Een waardige afsluiter voor een groot kunstenaar .
Einde Guilliaume Janssens
WERKEN VAN CELESTIN HELMAN 1863/1929
Geboren te Stavelot als zoon van een rijke familie. Hij studeert af als architekt mrt vorming als exspert geometrie.Hij maakt furore dankzij een gebgreveteerd systeem welke een temperatuur garandeert tussen de 4 en de 6°C in koelsystemen, koelkamers en bierkelders. Dit wordt vooral gewaardeerd door café's en grote hotels
Daarna verwerft hij vooral faam als keramiekhandelaar. Hij opent een bureel, depot en magazijn op de Noordboulevard 128/130 in het volle centrum van Brussel. Daarbij opent hij nog een expositieruimte op de Mechelse straat, 40,. Hij richt vooreerst een fabriek op , op de rue du Marché 32, en daarna de volgende op de Gentse Steenweg, 1434, in de nabijheid van het station van Sint Agatha Berchem.Onophoudelijk breidt de fabriek uit tot in 1958. Het wordt het jaar van de stopzetting. Er werden niet enkel keramische panelen geproduceert eveneens bustes, kolommen, schouwen, vazen en fonteinen in aardewerk, standbeelden in gebakken aarde. Kortom, alles in alle mogelijke stijlen welke in de mode waren. , dus ook en vooral Art Nouveau. De fabriek waar Helman zich vestigde tot aan zijn dood in 1929, werd opgericht in 1895.
Eveneens in 1895 samen met zijn vriend Henry Badouxx en diens schoonbroer Arille de Gallais, herneemt hij de oude fabriek te Hasselt . De drie hebben het groot voordeel van reeds in de porseleinindustrie te hebben gewerkt. Keramisch aardewerk heeft dus voor hen geen problemen meer. Zowel de fabriek te Hasselt als te Brussel deden beroep opbefaamde kunstenaars als Jacques Madiol, Joseph Roelands e.a. Madiol was de zoon van een nederlandse schilder, studeerde te Brussel aan de academie en aan de kunstschool. Als groot tekenaar realiseerde hij voor Helman onder andere " Fée Electricité en Force Motrice"
EINDE DEEL 3 ........vanwaar hij heeft gewoond ...
WERKEN VAN GUILLIAUME JANSSENS
Ze zijn niet gebaseerd op katalogen , enkel op werken die door hemzelf werden getekend. Echter in de periode van de AN was het niet de gewoonte dat de kunstenaars, noch de fabriek de werken signeerde. De onafhankelijke kunstenaar daarentegen, permitteerden het zich meer en mee om die regel te overtreden.
Op basis van enkele mooie werken kunnen we het ganse werk van G Janssens plaatsen.
1. HOGENBOSCHSTRAAT, 38, BERCHEM ST AGATHA
Deze villa bezit nog één van de weinig goedbewaarde vestibules AN-keramiekpanelen in Brussel. Dit huis is tevens een goed voorbeeld van hoe de burgerij hield van mengeling tussen de AN en het modernisme. Op die manier voldeed de burgerij aan zijn plicht om zowel techniek als de kunst naar waarde te schatten. In dit huis vallen de panelen zowel op door hun grootte als door hun elegantie. Stilistisch gezien verwijzen deze werken naar de werken van Alphons Mucha of naar het werk van Privat Livemont. Die kunstenaars waren destijds zeer geliefd.
2. JEAN DUBRUCQLAAN? 23/25 SINT AGATA BERCHEM
De figuren op deze gevel , de kasteelhond Baezoi, de pijpspelende muze vindt men eveneens terug in het huis Hogenboschstraat, zoals men nog andere motieven terugvindt in de huizen waar G Janssens heeft gewerkt.
3. LIMANDERSTRAAT? 4 , ANDERLECHT
Op enkele passen van de place Barat . Deze panelen stellen vooral allegorieën voor op de muziek
4. JEAN ROBIESTRAAT, 29? sT GILLIS ARCHITEKT DAMMAN
Hier domineert de voorstelling van dieren
5. HAECKSTRAAT, 63? ST JANS MOLENBEEK
dE 5 panelen op dit huis zijn van de eerste werken van GJ met het motief vrouw met diadeem en klaproos ( ook op de gevels van J.Dubrucqlaan en BD E Boxtael 400).
6. BROUSTINLAAN, 110, GANSHOREN
Hier vindt men dezelfde motieven als op de gevels van J Dubrucqlaan 25 Molenbeek op BD E Boxtael 400, en van de Sleutelstraat 8 . (rue des clefs) en op Parvis la Trinité
7. KERKSTRAAT 88 ST AGATHA BERCHEM
De schoorsteen in dit huis , gebouwd in 1913, vertoond veel gelijkenis met delen van de vensters in het huis Marie Miranda
8.MENAPIÊRSSTRAAT 30, ETTERBEEK
Nog een van die typische panelen met bladeren, bloemen, zonnebloemen, welke men eveneens vindt in de Sleutelstraat, 24, Brussel en in de J Dubrucqstraat 23 .
9. BOULEVAED EMILE BOXTAEL, 239 LAKEN
Een brede fries onder de dakgoot, voorstellende een vrouw met diadeem, welke we eveneens vinden in de Sleutelstraat, 8, Broustinlaan, 110, Parvis la Trinité, 6, en de Dubrucqstraat 23/25
© afp.
De ring die op de bodem van het kopje werd aangetroffen. © afp. 
De ring en de halsketting, gewikkeld in een stukje stof. © reuters. ._Corner_Cabinet,_ca._1923..jpg)
