 |
|
|
| |
|
|
| 23-02-2012 |
 Duizenden criminelen ontlopen jaarlijks hun straf |
Duizenden criminelen ontlopen jaarlijks hun straf
© ANP
Een voordeelde misdadiger hoort achter de tralies. De werkelijkheid is echter anders. Jaarlijks ontlopen duizenden criminelen hun door de rechter opgelegde straf. Op het moment dat ze in de cel horen te zitten, lopen ze vrij rond. Justitie voert een verloren strijd om veroordeelden alsnog in de cel te krijgen. Onderzoek van EO's Vijfde Dag leert dat in 2010 minstens 2600 veroordeelden definitief de dans ontsprongen.
In veel gevallen zit een verdachte op het moment dat een rechter vonnis velt al in hechtenis. De veroordeelde kan direct naar de gevangenis. Soms heft de rechter de voorlopige hechtenis echter op, en mag iemand de zitting thuis afwachten. Vaak laat een verdachte verstek gaan bij de uitspraak. Op dat moment is er sprake van een 'lopend vonnis'.
Als voorbeeld wordt een overvaller aangehaald, die voor zijn aandeel bij een gewelddadige overval op juwelier Royal Diamonds in Zaandam in 2011 een straf van vier jaar krijgt opgelegd. Machid B. is bestuurder van de vluchtauto. Bij de overval wordt geschoten en is sprake van een achtervolging, waarbij de overvallers door de juwelier van hun vluchtmotoren worden gereden. De rovers proberen daarop een auto te kapen, maar komen niet ver.
Ongelooflijk boos
Maar B. zit niet in de gevangenis. Hoe kan dat? B. blijkt na zijn voorlopige hechtenis, te zijn vrijgelaten, en meldt zich niet meer ter zitting. 'Je haren rijzen te berge. Je wordt ongelooflijk boos', zegt Niels Kooijman. Temeer als blijkt dat Machid B. al eens werd veroordeeld, en een straf uitzat, voor een overval op een gokhal.
Kooijman, eigenaar van Lucky Hall in Amsterdam, schetst een beeld van die overval in 2008. Daags na een mislukte overval komen drie overvallers de gokzaal binnen en beginnen direct in het rond te schieten. Op personeel en bezoekers. Met voorhamers wordt geprobeerd het glas van de kassaruimte in te slaan, maar dit lukt niet.
Op de knieën gedwongen
Een zaalmanager wordt vervolgens op de knieën gedwongen, en met een pistool tegen zijn hoofd eisen de overvallers dat de geldruimte wordt opengemaakt. De dieven maken zich, met 25.000 euro, uit de voeten met een paar scooters die op de hoek van de straat klaarstaan. De daders worden gepakt en zwijgen als het graf. Machid B. zit uiteindelijk drie jaar vast voor zijn rol bij de overval.
Maanden na zijn vrijlating is Machid B. al weer betrokken bij de overval in Zaandam. Maar dit keer lijkt B. zijn straf te ontlopen. Ondanks de eerdere veroordeling ziet de rechter namelijk geen reden B. langer vast te houden. Een strafblad is in zijn geval geen reden bezwaar te maken tegen zijn voorlopige vrijlating. Na zes weken voorarrest mag hij zijn zaak in vrijheid afwachten.
'Waanzin ten top'
Kooijman begrijpt er niets van: 'Het is waanzinnig dat Justitie zulke figuren laat lopen. De waanzin ten top!', zegt hij verbolgen. 'Ik wil niemand veroordelen, maar mensen die dit doen moeten eens met onze mensen praten. Dan ga je heel anders nadenken over dit soort figuren.'
Ahmed Marcouch, PvdA-politicus en voormalig stadsdeelvoorzitter van de Amsterdamse wijk Slotervaart, begrijpt het ook niet. Voor hem zouden recidive en vluchtgedrag genoeg reden moeten zijn om iemand in voorlopige hechtenis te houden. 'Hij hoort vast te zitten. Een rechter moet rekening houden met burgers die bang zijn. Zeker bij zulke overvallers'.
Team Executie Strafvonnis
Een analyse van Justitie wijst uit dat duizenden gedaagden per jaar gewoon niet komen opdagen. Als de verdachte ervoor kiest niet ter zitting te verschijnen, kan hij proberen na zijn veroordeling uit handen van justitie te blijven. Justitie zet het Team Executie Strafvonnis, kortweg TES, in om deze voortvluchtigen op te sporen. Het team telt slechts 20 leden, en lijkt daarmee op voorhand de slag te verliezen.
'Als iemand zich niet meldt, dan komen veroordeelden bij het TES', zegt persofficier Reinoud den Haan. 'Vorig jaar heeft het TES 230 veroordeelden opgespoord, waarvan 145 in het buitenland.' Het totaal aantal voortvluchtigen is op basis van die cijfers vele malen hoger dan het team aankan.
10.000 op de loop
Sinds de start van het TES in 2007 werden 600 veroordeelden getraceerd. Goed voor 600 jaar celstraf. Alleen in 2010 telde Nederland al 26.000 veroordelingen. 12.000 daarvan waren lopende vonnissen. Van die 12.000 verdachten meldden een kleine 2.000 zich, zo blijkt uit de cijfers. De overige 10.000 moeten worden achterhaald of opgespoord.
Persofficier Otto van der Bijl bevestigt die getallen. 'Twee derde van alle zaken moeten we opsporen. In een derde zitten mensen al vast, of komen zich melden. Achter de rest moeten we aan.' 62 procent van alle veroordeelden geeft dus geen gehoor aan de oproep: 'Neem je koffertje mee.'
Een aantal veroordeelden wordt na de uitspraak door justitie zelf naar huis gestuurd, en aangemerkt als 'zelfmelder'. Deze groep mogen zich na oproep melden om zijn gevangenisstraf uit te zitten. in 2010 komen zo'n 5.000 veroordeelden hiervoor in aanmerking. Van hen komen uiteindelijk nog geen 2.000 daadwerkelijk opdagen.
Slachtofferleed
Of dit werkt? 'Dat is aan ieders beoordeling', is het antwoord. Volgens Sent Regeling, teamleider bij het TES, ontliepen 2600 veroordeelden in 2010 definitief hun straf. Verjaard. 'Die mensen moeten hun verdiende straf uitzitten om het slachtofferleed te verzachten', zegt Regeling.
Marcouch spreekt van 'een gigantisch lek in het systeem.' Minister (Opstelten) heeft zijn zaken volgens de PvdA'er duidelijk niet op orde. 'Ik heb hem daar vorig jaar al op aangesproken. Het ministerie zou alles uit de kast halen, maar de werkelijkheid is anders. De pakkans is al gering, en helemaal als ze na hun veroordeling hun straf ontlopen. Ik ga de Kamer hierover informeren. Als je boeven wilt vangen, moet je capaciteit hebben. Met 20 mensen redt het team dat niet.' (David van der Heeden) AD/NL
|
|
|
|
|
Reacties op bericht (0)
|
