Janet Damita Jo Jackson (Gary (Indiana), 16 mei 1966) is een Amerikaanse singer-songwriter, danseres, actrice en het jongste kind van de beroemde muzikale familie Jackson. Ze is het zusje van popidool Michael Jackson. Ze ontsnapte uit de schaduw van haar broers en zussen en behoort tegenwoordig tot één van de tien succesvolste artiesten in de geschiedenis van rock-'n-roll. Ze is tevens de jongste artiest in de top tien van die groep, volgens Billboard magazine in 2004. In Nederland is het succes echter nooit groot geweest. Waar ze in Amerika per album tussen vijf en zeven top tien hits scoort, is haar dat hier net aan gelukt in haar hele carrière. Veel van haar singles bleven steken in de lagere regionen van de Nederlandse Top 40. Haar ingewikkelde choreografie en videoclips en haar aantrekkingskracht zijn van invloed geweest op veel jonge artiesten van tegenwoordig. De laatste jaren is ze in Amerika alleen negatief in het nieuws geweest, nadat Justin Timberlake tijdens een optreden in de rust van de Super Bowl haar borst ontblootte. De actie leidde tot veel commotie in het conservatieve Amerika.
Levensloop
Kinderjaren
Ze werd als laatste van negen kinderen geboren. Haar ouders zijn Joseph en Katherine Jackson. Ze woonde samen met acht oudere broers en zussen in een huis met twee slaapkamers. Janet's vader, Joseph, of Joe, werkte als kraanbediende in een staalfabriek en haar moeder Katherine werkte, voor ze een toegewijd Jehova's getuige werd, als winkelbediende voor Sears. Voor Janet's geboorte besloot haar vader zich als frontman van de R&B band The Falcons te richten op een muzikale carrière, maar hij kwam niet verder dan de nachtclubs in Indiana. Volgens geruchten zou Janet's vader streng zijn, terwijl haar moeder als een streng gelovige leefde.
Op het moment dat zij een peuter was, traden Janet's oudere broers Jackie, Tito, Jermaine, Marlon en Michael al in nachtclubs en theaters op als The Jackson 5. De groep tekende in maart 1969 een contract bij Motown en aan het eind van het jaar had de groep hun eerste van vier opeenvolgende nummer-een hits, I Want You Back, opgenomen. Op het moment dat de Jackson 5 hun eerste successen behaalde, verhuisde de hele familie naar Zuid-Californië en betrokken ze in 1971 een herenhuis, dat ze de bijnaam Hayvenhurst gaven.
Op zevenjarige leeftijd streefde Janet, door haar dwaze liefde voor paarden, naar een carrière als jockey, en had ze niet de intentie de showbusiness in te gaan. Haar vader dacht hier echter anders over en zag al vroeg potentieel in haar. Toen het succes van de Jackson 5 af begon te nemen, besloot Joseph de andere kinderen in de spotlight te zetten, inclusief Janet. Op 9 april 1974 gaf ze, samen met bijna alle negen familieleden, haar eerste optreden in de MGM Grand in Las Vegas. Janet werd al snel de ster van de show met het imiteren van verschillende beroemdheden uit die tijd, zoals Cher, Marie Osmond, Toni Tennille en Mae West in het bijzonder.
De Vegas act van Janet en haar familie trok in 1976 de aandacht van CBS' directeur Fred Silverman. De zender was wanhopig op zoek naar een vervanging van de onlangs gestopte Sonny & Cher Show, dat recht tegenover de ABC-show rondom Donny Osmond geprogrammeerd stond. The Jacksons show begon op 16 juni 1976 en ze werden daarmee de eerste Afro-Amerikaanse familie met een eigen televisieshow. De show bestond slechts twee seizoenen en werd in 1977 geannuleerd.
1977-1981: Acteercarrière
Het enthousiasme van de 11-jarige Jackson trok in 1977 de aandacht van televisieproducer Norman Lear. Lear was op zoek naar een nieuw karakter voor zijn komedieserie Good Times. Lear castte Jackson in Good Times als een mishandeld kind, genaamd Penny. De ster van de show, J.J. Evans, gespeeld door Jimmie Walker, was in de show de oogappel van Penny, iets dat Penny elke keer dat ze hem zag duidelijk maakte. Jackson werd één van de karakters in het 1977-1978 seizoen, en bleef in de cast tot het einde in 1979.
Jackson vervolgde haar acteercarrière en verscheen even in de kortlopende, maar voor een Emmy genomineerde, komedie genaamd A New Kind of Family, waarin ook Rob Lowe te zien was. De show werd aan het begin van 1980 gestopt. In 1981 had ze een terugkerende rol in een andere komedie, Diff'rent Strokes. Hierin speelde ze Charlene Duprey, het liefje van Willis (gespeeld door Todd Bridges).
1982-1984: Janet Jackson en Dream Street
Jackson was altijd geïnteresseerd in muziek en schreef haar eerste lied toen ze negen was, maar ze was nooit van plan een professionele zangeres te worden. Toch ging ze met muziek bezig, alleen om haar familie te helpen. Haar allereerste opname was in 1978 een duet met haar broer Randy, genaamd "Love Song for Kids". Later zou ze ook meedoen aan andere opnamen van de familie, vooral met zus LaToya en broer Michael.
In 1981 wilden Jackson en haar twee oudere zussen LaToya en Rebbie een eigen muziekgroep beginnen, maar meningsverschillen tussen de twee oudere zussen zorgden ervoor dat de groep al voor de opnames uit elkaar ging. In plaats daarvan was Janet te horen op LaToya's album My Special Love (1981) in het nummer "Camp Kuchi Kaiai".
Hoewel ze door haar vader Joseph gevraagd werd een zangcarrière te beginnen, voelde Jackson zich niet op haar gemak in de opnamestudio, omdat ze het gevoel had dat ze niet hetzelfde talent had als haar broers, vooral Michael, die zelf al een ster was geworden. Toch bracht ze op 16-jarige leeftijd haar debuutalbum Janet Jackson (1982) uit, hoewel de tiener had geprotesteerd dat haar achternaam niet op de cover moest. Het album, dat geproduceerd werd door soul zangers Angela Winbush, René Moore en Leon Sylvers van de beroemde Sylvers familie, bereikte de top tien van de Billboard R&B album lijst, maar was minder succesvol in de Billboard Pop album lijst. Het album leverde drie singles op, inclusief haar eerste top tien hit in de Billboard R&B lijst, "Young Love", en twee top 20 opvolgers, "Say You Do" en "Come Give Your Love to Me". Janet Jackson verkocht meer dan 250.000 exemplaren en was tiende in de lijst van bestverkopende R&B albums van 1983, volgens Billboard magazine.
Jackson nam met tegenzin de rol van Cleo Hewitt in de musicalserie Fame aan. Ze gaf later aan interviewers toe dat haar vader haar aanraadde de rol te spelen. Na een jaar vroeg Jackson de makers om haar uit de serie te schrijven en ze verscheen hierna voor 19 jaar niet meer in een andere televisieserie.
In 1984 brengt Jackson, dan 18, haar tweede album Dream Street uit. Het liet een muzikale ontwikkeling na haar debuut zien, met een meer funky en uptempo productie door broer Marlon en de beroemde disco producer Giorgio Moroder, producer van nummers voor artiesten als Donna Summer. Het album wist de Billboard Top 100 van Pop albums niet te halen en haalde maar nauwelijks de top 20 van de R&B lijst. De verkopen van Dream Street haalden de helft van haar debuut, en critici begonnen Jackson's carrière als popster te vernederen.
In dezelfde tijd trouwde Jackson met James DeBarge, één van de leden van de Motown groep DeBarge. Het huwelijk werd in maart 1985 ongeldig verklaard, waarbij DeBarge's drugsverslaving vaak als reden gegeven wordt. Nadat het huwelijk voorbij was en de jaren dat ze leefde als lid van een wereldberoemde familie, begon Jackson te zoeken naar onafhankelijkheid.
1985-1990: Control en Rhythm Nation
Na het beperkte succes van haar eerste twee albums, huurde A&M A&R John McClain de producers Jimmy Jam en Terry Lewis aan om de muzikale carrière van de 19-jarige te verlevendigen. Voordat vertrokken werd naar Minneapolis kregen de producers de zegen van Jackson's vader, die op dat moment haar manager was, nadat ze hadden beloofd dat Jackson niet zou gaan klinken als Prince. Binnen een paar maanden hadden Jackson, Jam & Lewis Control opgenomen. Hierin vertelde Jackson haar leven op een muzikale manier.
Control, uitgebracht in 1986, werd een groot succes, waarvan vijf top tien hits getrokken werden, inclusief haar eerste nummer-een single When I Think Of You. Het album werd een doorbraak voor Jackson, voor een deel te danken aan de videoclips, waarin dynamische, door Paula Abdul geregisseerde, danspasjes te zien waren. Tegen het eind van 1986 waren er alleen al in Amerika meer dan vijf miljoen exemplaren van verkocht.
In 1989 begon Jackson aan de opnames voor haar vierde album, Rhythm Nation 1814 (1814 is het jaar dat het lied "The Star Spangled Banner" werd geschreven; ook is 'R' de 18de letter van het alfabet en 'N' de 14de, vandaar 1814). Haar platenmaatschappij zag het liefst een album dat leek op Control, maar Jackson had het tegenovergestelde besloten. In plaats daarvan maakte ze een lappendeken van sociaalbewuste nummers (geïnspireerd door het werk van Marvin Gaye en Joni Mitchell), dansbare New Jack Swing geluiden, een zeldzaam rock nummer en verschillende romantische ballades. Rhythm Nation 1814 werd in 1989 uitgebracht en had aan het eind van het volgende jaar zes miljoen exemplaren verkocht. Het werd tevens het eerste album dat zeven top vijf singles opleverde, evenals vier nummer-een singles. Jackson won meerdere awards en ging op tournee om het album te promoten. Het wordt sindsdien beschouwd als de succesvolste debuuttour van een artiest. In 1990 stond ze tweemaal in een uitverkocht Ahoy' Rotterdam. Janet werd de eerste artiest die tegelijkertijd een #1 scoorde in de Billboard Hot 100 én de Mainstream Rock Hitlijst met "Black Cat" in 1990. Rhythm Nation 1814 bracht vier weken op #1 door op zowel de Pop als de R&B hitlijst van de VS. In Nederland werd het album geen succes. Hoger dan plaats 19 heeft het nooit gestaan in de albumlijst.
1991-1995: Poetic Justice en janet.
Na het succes als zangeres gevonden te hebben, kreeg Jackson de kans om haar acteercarrière te vervolgen, toen regisseur John Singleton haar toestemming gaf auditie te doen voor zijn film Poetic Justice, voor de rol als een taaie, poëtische kapper uit South Central, Los Angeles. Jackson kreeg de rol in het romantische drama, met als tegenspeler rapper Tupac Shakur. De film verscheen in 1993 en liet een heel ander beeld van Jackson zien; haar karakter vloekte en bedreigde iedereen die haar passeerde. Dit ging samen met een verandering op haar vijfde album (en de derde met Jimmy Jam en Terry Lewis), waarop de muziek brutaler en seksueel meer getint is dan haar voorgaande werk.
Het album, genaamd janet., werd in 1993 uitgebracht op Jackson's nieuwe label Virgin en de eerste single "That's The Way Love Goes" werd een nummer-een hit in de Pop en R&B hitlijst. Het voor een Oscar-genomineerde "Again" bereikte de eerste plaats in de Pop lijst en "Any Time, Any Place" stond tien weken bovenaan de R&B lijst. Janet is het enige Jackson-lid dat een Oscarnominatie op zak heeft.
Het album debuteerde als eerste in het Nielsen SoundScan tijdperk dat op nummer één binnen kwam, en het bereikte in 22 landen de eerste plaats, verkocht 17 miljoen exemplaren en won verschillende awards, inclusief een Grammy Award. Het was het vierde bestverkopende album van het jaar in de V.S., en werd achtste in het volgende jaar.
In september 1993 verscheen Jackson topless op de cover van het Rolling Stone magazine. De voorkant werd één van de meest gevierde foto's, die ooit van een rockartiest werd genomen en Rolling Stone noemde het in 2000 hun "Meest Populaire Cover Ooit". In een voorloper van de Super Bowl controverse, kreeg Jackson kritiek voor de explicietheid van de foto, maar ze hield verlegen vol dat de handen, die haar borsten bedekken, horen bij haar man.
In 1995 bracht ze haar eerste Greatest Hits album uit, Design of a Decade 1986/1996. De collectie bevatte twee nieuwe nummers, Runaway en Twenty Foreplay.
1996-1999: The Velvet Rope
In 1996 tekende Jackson opnieuw een contract bij Virgin, voor een bedrag van naar verluidt $80 miljoen, waarmee ze de best betaalde zangeres aller tijden werd. In dezelfde tijd was ze druk bezig een concept voor haar zevende album te creëren, en had ze te kampen met een klinische depressie. Het resultaat was The Velvet Rope (1997), haar vierde nummer-een album in de Billboard 200. Naast een liefdeslied ("I Get Lonely"), sekslied ("Rope Burn") en een antiracisme thema (de verborgen track "Can't Be Stopped"), stond het album voor een groot deel in het teken van pijn, dood en spirituele groei. Het album werd weer multiplatina en bracht vier singles voort: het door Q-Tip en Joni Mitchell geassisteerde "Got 'Til It's Gone", "Together Again", dat was opgedragen aan de AIDS slachtoffers, "I Get Lonely", dat één van de grootste R&B hits van het jaar werd, en het nummer-een dansnummer "Go Deep", dat een internationale single werd, evenals Every Time.
2000-2002: Nutty Professor II en All For You
In 2000 verscheen Nutty Professor II: The Klumps, met onder meer Eddie Murphy en Janet Jackson. Er werd in totaal $142.7 miljoen mee verdiend in de bioscopen. Jackson nam een single op voor de soundtrack van de film, "Doesn't Really Matter", wat binnen een paar weken na de release nummer-een in de Billboard Pop lijst behaalde, en tevens een gouden plaat opleverde. Ze kreeg $3 miljoen betaald voor Nutty Professor II: The Klumps (2000). Ze kreeg nog eens $1 miljoen extra betaald voor haar bijdrage aan de soundtrack (imdb.com). Na het schrijven had ze niet verwacht dat het zo'n grote hit zou worden.
In maart 2001 werd Jackson voor haar werk en prestaties geëerd in een "MTV's Icon" special. Artiesten als Destiny's Child, N'Sync, Usher, P!nk, Mýa, Macy Gray, Outkast, Britney Spears, Christina Aguilera, Busta Rhymes, Method Man en wijlen Aaliyah gaven een eerbetoon aan Janet.
Jackson's zevende studio album, All for You, met een hoger tempo dan The Velvet Rope, werd in 2001 uitgebracht. De nummer-een titeltrack werd de eerste single dat op de dag van release elk radioformaat had bereikt, en dit succes zorgde ervoor dat het album in zijn eerste week 605.000 exemplaren verkocht en een nummer-een positie behaalde. All for You zou uiteindelijk meer dan drie miljoen exemplaren verkopen in Amerika (en zes miljoen internationaal), en bracht tevens de top vijf hit "Someone To Call My Lover" voort. Roddelbladen suggereerden ondertussen relaties met acteur Matthew McConaughey, zanger (en later partner tijdens de Superbowl Rust Show) Justin Timberlake, zanger Johnny Gill en rapper Q-Tip. In werkelijkheid was Jackson in 2002 een relatie begonnen met hiphop producer en muzikant Jermaine Dupri.
Na het scoren van een Top 40 hit met de single "Son of a Gun" en haar laatste concert van haar tour in Hawaï, ging ze samenwerken met reggae zanger Beenie Man op het Top 40 lied "Feel It Boy". Ze werd bekritiseerd voor haar samenwerking met Beenie Man, vanwege zijn homofobe houding. Het volgende jaar begon Jackson te werken aan haar achtste album, en nam ze een uitnodiging aan om mee te doen aan de Super Bowl festiviteiten van volgend jaar.
2004-2005: Super Bowl en Damita Jo
Tijdens de rust van de 38ste Super Bowl op 1 februari 2004 trad Jackson samen met Justin Timberlake op voor een publiek van meer dan 100 miljoen mensen. Tijdens dit live optreden, zong Jackson samen met Timberlake op zijn lied "Rock You Body". Toen Justin de regel "gonna have you naked by the end of this song" zong, werd haar bovenstuk opengescheurd door Timberlake, waardoor Jackson's rechterborst te zien was; de tepel werd gedeeltelijk bedekt door een piercing. Timberlake noemde het incident een "wardrobe malfunction" (vrij vertaald: een garderobe mankement). Jackson bood haar excuses aan, noemde het een incident en zei dat het de bedoeling was dat Timberlake alleen de kap weg zou trekken en rode kanten beha intact zou houden. Later zei ze echter tegen een interviewer voor Genre magazine dat ze wenste dat ze nooit haar excuses had aangeboden.
CBS, de NFL en MTV, die de show produceerden, deden in de storm van alle controverse afstand van alle verantwoordelijkheid. Jackson en Timberlake bevestigden deze ontkenningen, maar de FCC stelde desondanks toch een onderzoek in. Als resultaat hiervan nodigde CBS Jackson uit om tijdens de Grammy Awards van 2004 te verschijnen en nog een publiek excuus te maken. Zij weigerde, maar Justin Timberlake bood excuses aan en verscheen zowel als artiest, als presentator.
De Super Bowl controverse moest een maand later tot bedaren zijn gebracht, toen ze haar negende studioalbum, Damita Jo, uitbracht. Het album debuteerde hoog op nummer twee en verkocht in de eerste week bijna 400.000 exemplaren. De nummers die van het album werden uitgebracht, inclusief het op Prince geïnspireerde "Just a Little While", de Motown/Supremes ballade "I Want You" en "All Nite (Don't Stop)" deden het ook bescheiden in de hitlijsten. Jackson verscheen als Condoleezza Rice in een parodie op het incident in Saturday Night Live en het werd de best bekeken aflevering van de show in de 16 maanden sinds Al Gore te zien was. Jackson was ook als zichzelf te zien in de komedie Will & Grace, waarin Jack auditie doet als haar achtergronddanser. Het was haar eerste tv-optreden sinds decennia. Damita Jo kreeg later nominaties voor de American Music Awards, Source Music Awards, BET Music Awards en Grammy Awards. Aan het eind van 2004 was Janet Jackson de meest gezochte woordcombinatie van 2004.
Jackson en Jermaine Dupri begonnen hun geheime relatie in 2001, en Dupri verliet het Grammy Awards comité, nadat Jackson opnieuw had geweigerd om opnieuw haar excuses aan te bieden voor wat gebeurd was tijdens de Superbowl. Sinds 2004 zijn er geruchten dat het koppel getrouwd is, maar zij hebben dit altijd ontkend. Dupri verscheen in Jackson's video voor "I Want You", terwijl Janet op haar beurt verscheen in Dupri's video voor zijn single "Gotta Getcha".
2006: 20 Y.O.
Jackson bracht haar negende album, "20 Y.O.", uit op 26 september, 2006. Het album debuteerde op de tweede plaats in de Billboard Album Top 200, en verkocht in de eerste week 296.873 exemplaren. De naam slaat terug op "Control", dat 20 jaar geleden haar eerste grote hit was. Het album zou eerst "20 Years Old" gaan heten maar na een suggestie van een fan tijdens een wedstrijd veranderde ze officieel de naam naar 20 Y.O. 20 Y.O.'s eerste single 'Call on Me' waarin Janet een samenwerking aanging met Nelly werd een zeer bescheiden hit in de VS en deed het voornamelijk in de R&B hitlijsten goed. De tweede single van het album 'So Excited' wist niet door te breken in de hitlijsten. De derde en laatste single van het album 'With U' kreeg geen begeleidende videoclip wegens tegenvallende albumverkoop en een gebrek aan aandacht van de Radiostations. 20 Y.O. werd uiteindelijk platina maar verkocht toch minder dan zijn voorganger 'Damita Jo'. Jackson's vriend en producer van het album, Jermaine Dupri, uitte zijn kritiek en was van mening dat Virgin Records het album te weinig promotie had gegeven. Voor hem was dit de reden om uit R&B divisie van het platenlabel te stappen. Met 20 Y.O. voldeed Jackson aan haar laatste verplichting voor Virgin Records. Maandenlang werd er gesproken over een tour naar aanleiding van het album, maar wegens onduidelijkheid over Jackson's keuze voor een nieuwe platenmaatschappij raakte het idee van de baan.
In 2006 werd bevestigd dat Jackson het 'meest gezocht in de geschiedenis van het internet' en het 'meest gezochte nieuwsbericht' was. Dit bezorgde haar een plaats in het Guinness Book of World Records. In 2007 werd Jackson door Forbes magazine aangewezen als zevende rijkste vrouw in de vermaakindustrie. Haar vermogen werd geschat op meer dan 150 miljoen dollar.
2007 - Heden: Discipline & een nieuwe Platenmaatschappij
Jackson was te zien in Tyler Perry's film, 'Why did I get Married?'. De film werd vrijgegeven op 12 oktober 2007 en haalde in zijn eerste week 21,4 miljoen Dollar binnen. Jackson is eveneens bezig met een boek wat betrekking zal hebben op haar gewichtsproblemen, welke van grote invloed zijn geweest op haar leven. In juli 2007 tekende Jackson een platencontract bij 'Island Records'. Janet's nieuwe album 'Discipline' was vanaf 25 februari wereldwijd verkrijgbaar.
Op 12 december, 2007, lekte de eerste single van Jackson's nieuwe studio album genaamd 'Feedback'. Op 26 december, 2007, werd de single 'Feedback' legaal aangeboden via de iTunes music store. De bijbehorende video ging op 8 januari 2008 in premiere in de VS. Reacties op zowel het nummer als de clip waren over het algemeen positief. Week 4 van het jaar was de start van Jackson's promotie rondom het aankomende album.
Op vrijdag 1 februari werden via de officiële Janet Jackson website 2 nieuwe nummers van het album vrijgegeven. Rock with U en Luv werden als cadeau aan de fans aangeboden. Beide nummers zullen tegelijkertijd als nieuwe single worden uitgegeven, waarbij Rock with U de urbanlijsten en Luv de poplijsten dient te veroveren.
Op 5 maart 2008 werd bekend gemaakt dat Jackson's nieuwe album op nummer 1 stond in de Billboard top 200. De verkoop van het album lag na 1 week op 187.000 stuks (ongeacht de nummer 1 positie is dit alsnog de laagste verkoop van een Janet album in de eerste week dusver).