|
Of het in 1683 het eerste koffiehuis was in Europa valt te betwijfelen..<?xml:namespace prefix = o ns = "urn:schemas-microsoft-com:office:office" />
1652. Eerste koffiehuis in Londen. 1666. Eerste koffiehuis in Amsterdam.
1670. Mislukte poging in Engeland om koffiehuizen te verbieden
De stad Mekka bezat al een koffiehuis in 1511. Twee Syriërs, Hakam en Shams openden in 1555 het eerste koffiehuis in Istanbul (Turkije).
Het eerste koffiehuis in Europa ging open in Venetië in 1645. Ons woord koffie komt dan ook van het Arabisch via het Italiaanse caffe. In 1657 brachten Hollandse zeelui koffieplanten mee uit Aden en die werden uitgeplant in de Kruidentuin van Amsterdam. In 1663 serveerde een Griek de drank voor het eerst in zijn koffiehuis aan de Amstel. Hij gaf er speculaas bij. In die tijd was koffie in Nederland een typische protestantse drank. In 1686 was het in Utrecht zelfs voor Roomsgezinden verboden om koffiehuizen te openen. Vanuit Holland verhuisde de koffieplant naar Suriname en zo naar Brazilië, en ook naar Indië, waar de koffieplant in 1696 voor het eerste werd aangeplant in Buitenzorg. In 1713 gaf de burgemeester van Amsterdam, Nikolaas Witzen, die ook directeur van de V.O.C. was ter gelegenheid van de Vrede van Utrecht koffieplantjes cadeau aan Lodewijk XIV en zo belandde de koffie in Frankrijk.
In Wenen werd het eerste koffiehuis geopend in 1683 door Franz Kolschinsky. Die was van beroep spion en had de drank tijdens zijn werk achter de Turkse linies leren kennen.
Merkwaardig is dat het woord qahwa in het Arabisch eerst een naam voor wijn was. Ibn Sina/Avicenna gebruikt het in zijn medische geschriften in die betekenis. Het is pas met de introductie van de koffie in het midden van de 15de eeuw dat de Arabieren het in die betekenis zijn gaan gebruiken.
Eén van de meest kenmerkende gebruiken is het drinken van koffie. In de kantine, de keuken, de woonkamer of ... Het liefst met een groepje tegelijk..
Waar komt dat koffie drinken eigenlijk vandaan? Niet veel mensen zullen het weten, maar koffiedrinken hebben wij overgenomen uit het Midden-Oosten. Het is ontdekt in Jemen in de 14e eeuw. Van daaruit heeft het zich eerst verspreid in andere Arabische landen en toen pas in het Westen. Toen het Turkse leger in 1683 bij Wenen verslagen werd, bleef in het legerkamp van de Turken een grote hoeveelheid koffie achter. Het was dan ook geen toeval dat kort daarna in Wenen het eerste Europese koffiehuis werd opgericht.
Het woord koffie is trouwens afgeleid van het Arabische woord voor koffie (qahwah). Nog opmerkelijker is dat koffiedrinken een religieuze achtergrond heeft. In het begin van de 16e eeuw was het drinken van koffie zeer populair in een buurt van Caïro (Egypte). Soefis (een soort mystiekelingen in de islam) voerden met behulp van koffie hun geestelijke oefeningen uit. Gedurende nachtelijke bijeenkomsten probeerden ze door koffie te drinken wakker te blijven en dat droeg bij aan mystieke verrukking. Bij die gelegenheden riepen zij 116 maal yâ qawî (koffie!). Het woord betekent sterke en het werd opgevat als één van de 99 schone namen van God. Soefis geloofden dat het gebruiken van koffie met de juiste intentie, devotie en religieuze overtuiging kon leiden tot het genieten van de ideale koffie, namelijk mystieke koffie, dat is de genieting welke de mensen van God voelen in het zien van de verborgen mysteries en het bereiken van de wonderbaarlijke onthullingen en de grote openbaringen. Ook leerden zij dat hij die met enige koffie in zijn lichaam sterft, het hellevuur niet zal binnengaan. De Soefis waren er dan ook zeer ongelukkig mee dat koffie meer en meer als werelds drankje genuttigd werd. Zo werd in het midden van de 16e eeuw in Instanbul een plaats geopend waar je koffie kon drinken, waterpijp roken, schaken, discussiëren en naar muziek luisteren. Het betrof hier de voorloper van het café (=koffie).
In Europa werd aanvankelijk wisselend geoordeeld over de nieuwe drank. Sommigen vonden koffie een Mohammedaanse gruwel. Het gerucht ging zelfs dat koffie onder een Turkse betovering stond en christenen kwetsbaar maakte voor ongewenste islamitische invloeden.
Maar dat verzet mocht niet baten, koffie werd steeds populairder.
  
 
06-05-2008 om 09:52
geschreven door Amor Fati
|
