Het weer van de dag VOLKSHEILGE - OUDE VOLKSGEBRUIKEN-
19-01-2007
Morgen komen de heiligen Fabianus & Sebastianus op bezoek
Hoewel deze twee heiligen op dezelfde dag gevierd worden, is in de volksetymologie Sint-Sebastiaan veruit de bijzonderste, vermoedelijk omdat hij de patroon van de boogschutters is ? Sint-Bastiaan, die vroeger door onze voorouders ook al wel eens familiair Sint-Bastje werd genoemd, is de laatste van de drie harde koppen. En wat vertellen de weerspreuken ons zoal ?
Sint Bastje,
is een hard gastje.
Dat merken we nog niet direct en gelukkig maar, maar dit wil lang nog nietzeggen dat we de winter al kwijt zijn, integendeel zelfs,lees eens :
Als de dagen beginnen te lengen,
begint de winter te strengen.
Met Sint-Sebastiaan,
komen er harde koppen aan.
Mocht het morgen echter toch vriezen dan duurt de vorst niet zo erg lang want zegt men in het Gentse :
Vriezen op Sint-Sebastiaan,
Es op Lichtmisse (2febr.) gedaan.
Ik blijf het zeggen, ik verwacht de winter rond 25 januari en ik hoop dat ik mij enorm vergis !
Morgen vertel ik u dan weer wat Sinte-Agnes ons brengen zal, zij komt zondag bij ons langs.In een apart hoofdstukje vindt u hier wat lager nog een ietsje meer van de heiligen Fabianus & Sebastianus
welk weer was het vandaag, nu precies 1 jar geleden ?
19 Januari 2006 was een droge maar wel bewolkte dag met een maximum temperatuur van 9,7° om 15u16 waargenomen. De minimum temperatuur bedroeg die dag 3,1° en die werd om 4u57 opgetekend. 19 Januari 2005 was een zwaar bewolkte dag met 's avonds een wind die tellen kon. De maximum temperatuur bedroeg 12° om 14 uur waargenomen. De minimum temperatuur werd om 8u26 opgetekend en die bedroeg 3,1° net als vorig jaar. De warmste 19de januari sinds de waarnemingen van Ukkel in 1833 was deze van 1930 met 14,7°. De koudste 19de januari ooit kwam in 1838 voor met maar liefst min 19,5° !
HH. Fabianus en Sebastianus worden morgen vereerd !
D
e H. Fabianus stief in 250, hij was het die verschillende punten regelen van de kerkelijke wetgeving. Meer bekend en ook gevierd is Sint-Sebastianus die een soldaat van de keizer was. Hij werd wegens zijn standvastigheid in het geloof aan een boom gebonden en met pijlen doorboord. Gelukkig werd hij nog levend gevonden,opgenomen en hij genas. Later vertoonde hij zich weer aan de keizer en schandvlekte zijn gedrag waarop deze hem liet dood geselen in 288. Om de wijze waarop de H. Sebastiaan gemarteld werd, werd hij tot patroon gekozen van de handboogschutters.De gilden van de handboogschutters waren vroeger zeer talrijk in ons land. Reeds in 1302 ontving de gilde van Ieperde goedkeuring.Gent volgde in 1322, Leuven in 1343, Brugge in 1396, Aalst in 1421 en Mechelen in 1432.Die feestdag werd vroeger jaren altijd gevierd met een mis die daarna altijd gevolgd werd door een gebruikelijke smulpartij zegt maar. Menigmaal werd er toen dan ook omprijs geschoten
Sint-Sebastiaan was ook de patroon tegen de pest, een ziekte die ook iemand onvoorziens kon treffen, net zoals een afgeschoten pijl. De kerk van Linkebeek bijvoorbeeld is de H. Sebastianus toegewijd en vroeger zond met er de boogschutters die iets misdreven hadden ter pelgrimage naartoe. Laat mij dit kort hoofdstukje beëindigen met een zeer oude weerspreuk die in ons erg goed nieuw komt brengen, leest u zelf maar :
Morgen is Sint Sulpitius bij ons op bezoek en deze brave man heeft invloed op de komende lente, lees maar :
Geeft Sint-Sulpitius schoon ijs,
dan is de lente goed en wijs.
Alleen vrees ik een beetje voor dat schoon ijs, en dus ook voor de aankomende lente !
Morgen vertel ik u dan weer wat Sint-Fabianus en Sint-Sebastianus onze te bieden hebben. Deze twee heilige komen a.s. zaterdag bij ons langs en ik kan u nu al zeggen dat het twee harde gasten zijn !
Welk weer was het vandaag, nu precies 1 jaar geleden ?
18 Januari 2006 was een bewolkte dag met wat lichte regen. Om 14u50 had het kwik met 7,5° zijn hoogste punt bereikt. De minimum temperatuur bedroeg toen 2,8° en die werd om 4u59 waargenomen. 18 Januari 2005 was een winderige dag met buien. De maximum temperatuur bedroeg die dag 8,4° en die werd 's nachts om 1u50 opgetekend. De minimum temperatuur noteerde men toen 's avonds om 18u10 en die bedroeg 2,7° De warmste 18de januari sinds de waarnemingen was deze van 1924 met 12,5°. De koudste 18de januari ooit kwam in 1838 voor met min 17,7° !
Door stoel verstond men in de 4de eeuw te Rome, Petrus macht en leergezag.Deze dag is er ook weer ene om in t oog te houden want als het morgen regent dan worden we met een regenachtig jaar geplaagd, lees maar eens hoe de weerspreuken ons dat duidelijk maken.
Staat Sint-Pieters stoel tot Romen,
in de sneeuw of in het nat,
t staat een vochtig jaar op komen,
t kan niet missen dat.
Een andere vertelt het ons dan weer zo :
Op sint-Pieter en Sint-Paulus (25 jan) regen,
is voor de boer geen zegen.
En mocht het morgen vriezen, dan ziet het er al veel beter uit,of toch niet ?
Sint-Pieters stoel bevroren
Een droog jaar geboren.
Maar ook ..
Sint-Petrus stoeltje koud,
Wordt veertien dagen oud.
Zien dus wat morgen ons zal brengen ??? en dan vertel ik u wat Sint-Sulpitius ons op 19 januari komt vertellen.
Welk weer was het vandaag, nu precies 1 jaar geleden ?
17 Januari 2006 was een pure regendag ! De maximum temperatur bedroeg 7,2° en die werd om 14u58 waargenomen. De minimum temperatuur bedroeg toen 5,1° en die werd om 8u47 opgetekend. 17 Januari 2005 was een bewolkte dag met 's avonds regen. Het kwik steeg tot 7,3° en dat werd om 16u08 opgetekend. De minimum temperatuur bedoeg die dag 3,4° en die werd om 0u22 waargenomen. De warmste 17de januari sinds de waarnemingen was deze van 1939 met 12,9°. De koudste 17de januari ooit kwam in 1838 voor met min 16,7° !
Wanneer de broeders van S. Antoon op hun omhalingsronde waren, werden ze altijd vergezeld van een afgericht varkentje dat men een bel aan de hals, zo tam als een hond, al knorrende achter den broeder aan liep. De arme lieden, voor wie het varkentje zo nuttig was, aanriepen den H. Antonius om alle kwalen van dit dier, en later van alle staldieren af te weren. Het is dan ook geen wonder dat het verken met de bel, als onafscheidbare gezel van de gevierde kluizenaar wordt afgebeeld. Voeg ik hier nog aan toe dat men in het beeldschrift er de boze geest wil in afschilderen die,onder de gedaante van een zwijn, de heilige kwam bekoren.
In menige kerk in t Vlaamse land wordt Sint-Antonius aanroepen tegen de ziekten van het vee. In Merchtem bijvoorbeeld waar de lakenweverij bloeide, was Sint-Antonius de patroon van de kamslagers. Laat mij dit hoofdstukje afsluiten met een erg oud maar mooi gedicht zal ik het maar noemen :
Morgen is Sint-Antonius met zijn verken bij ons te gast, en dat is de tweede harde kop weet u nog ?En wat heeft die ons zoal te bieden, wel dat verneemt u van de volgende weerspreuken :
Sint-Antoon en Sint-Sebastiaan (20 jan.),
Gaan met t hardste van de winter aan.
En wat gedacht van deze mooie .
Sint-Antonius met zijn verken,
Vader abt van kouderkerken,
Is er een die steeds verkiest,
Dat het op zijn feestdag vriest.
Morgen is het ook weer een lotsdag en zo leert ons een weerspreuk t volgende :
Sint-Antonius
is ijsmaker of ijsbreker.
En tot slot voor vandaag :
Sint-Antonius, schoon en helder,
Vult het vat en ook de kelder.
Morgen verneemt u dan weer alles over : Sint-Pietersstoel te Rome (18 jan.)
Welk weer was het vandaag, nu precies 1 jaar geleden ?
16 Januari 2006 begon met zon in de voormiddag, na de middag was het bewolkt en om 14u27 had het kwik met 7,8° zijn hoogste punt bereikt. De minimum temperatuur bedroeg toen min 3° en die werd 's nachts om 1u44 opgetekend. 16 Januari 2005 was een mooie zonnige dag met een maximum temperatuur van 5,8° om 14u36 waargenomen. De minimum temperatuur bedroeg die dag min 3,9° en die werd 's morgens om 8u06 genoteerd. De warmste 16de januari sinds de waarnemingen was deze van 1947 met 15,3°. De koudste 16de januari ooit kwam in 1838 voor met maar liefst min 19,6° ! ! !
een enkele heilige is in het Vlaamse land zo vereerd als den H. Antonius met zijn verken. De reden ervan steun ongetwijfeld op de geschiedenis.In de 11de en 12de eeuw heerste in Europa ene pestziekte vergezeld van hete gezwellen, en gekend onder de naam van Heilig-vuur (le feu sacré). Schielijk verdween die ziekte door de aanroeping van den H. Antonius.
Ter gelegenheid van de algemene aanroeping des heiligen werd in Dauphiné (F) de vermaarde kloosterorde van S. Antoon ingesteld. In dit gesticht werden op het einde van de 11de eeuw de relieken des vermaarden patroon uit Constantinopel overgebracht. De monniken of broeders van S. Antoon verspreidde zich welhaast in gans Europa, ook in Vlaanderen. In deze kloostergemeenten mestte men een groot aantal varkens, vooral bestemd tot de nooddruft van de arme mensen en tot een geneesmiddel voor die van S.Antoniousvier waren aangetast. Deze varkens, daarom S. Antoniusvarkens geheten, mochten niet alleenlijk in het vrijgeweide, maar zelfs langs de straten van steden en dorpen rondzwerven, ja zelfs in de bijzondere koten of stallen met de overige dieren eten, zonder dat ook maar iemand hun enig kwaad durfde te doen. ( Het gezegde : Het is een straatverken , dat gezegd wordt van een nietsdoende straatloper, heeft waarschijnlijk zijn oorsprong hier wel aan te danken) Morgen vertel ik hier nog wat verder over, tot dan ?
Gisteren bezocht Sint- Hilarius ons met zon, dus....zou het nu wel eens vlug veel kouder kunnen zijn ? En is het dat nog niet direct, dan komen muggen en mieren ons misschien 't volgende vertellen :
" Muggen in januari, mieren in februari : Veel te vroeg, een slecht begin; De meimaand zet met vorst nog in. "
Morgen vertel ik dan weer wat de tweede harde kop (Sint-Antonius) ons te bieden heeft die overmorgen bij ons op bezoek is. In een apart hoofdstukje breng ik u ook vanaf morgen een kort verhaal over deze heilige.
Welk weer was het vandaag, nu precies 1 jaar geleden ?
15 Januari 2006 was een tamelijke mooie dag met een maximum temperatuur van 5,2° om 14u35 waargenomen. De minimum temperatuur bedroeg toen min 3,6° en die werd 's morgens om 8u09 opgetekend. 15 Januari 2005 was een mooie zonnige dag waar het kwik om 14u26 opgelopen was tot 6,7° . De minimum temperatuur bedroeg die dag min 1,5° en die werd om 9u07 opgetekend. De warmste 15de januari sinds de waarnemingen was deze van 1939 met 14,2°. De koudste 15de januari ooit kwam in 1881 voor met min 17,4° !
Morgen 15 januari is het de feestdag van Sint-Pauwel en in Brabant leert er ons een weerspreek t volgende :
Sint-Pauwel is de eerste
der drie harde koppen.
Dat wil zeggen dat het vooreerst goed begint te vriezen. De drie harde koppen zijn : Sint-Paulus, Sint-Antonius (17 januari) en Sint-Sebastiaan (20 januari)In Vlaanderen daarentegen zijn de drie harde koppen : Zoete Naam van Jezus ( zondag tussen 1 januari en 6 januari, zoniet 2 januari), Sint-Antonius en Sint-Sebastiaan.Heden treden we ook uit de zes donkere weken en daarover kan u meer lezen in een apart hoofdstukje dat u hier wat lager kan vinden.
Welk weer was het vandaag, nu precies 1 jaar geleden ?
14 Januari 2006 was een mooie dag met een maximum temperatuur van 9° om 14u21 waargenomen. De minimum temperatuur werd 's morgens om 6u10 opgetekend en die bedroeg toen min 1,2°. 14 Januari 2005 was eveneens een mooie en zonnige dag waar het kwik om 14u42 opgelopen was tot 7,9°. De minimum temperatuur werd die dag om 8u10 waargenomen en die bedroeg min 2,7° ! De warmste 14de januari sinds de waarnemingen in 1833 was deze van 1930 met 14,3°. De koudste 14de januari ooit kwam in 1838 voor met maar liefst min 18,1° !
Morgen zijn de zes donkere weken zijn voorbij ! ! !
H
eden treden we uit de donkere zes weken die drie weken voor Kerstmis begonnen zijn. Vroeger jaren werd dit altijd gevierd, dan brandde er altijd een extra keersken en moeder de vrouw roerde dan het koekenbeslag van boekweitbloem, eieren, een kluitje boter en Franse Gist. Dan kwam de oude Meze van zijn verre buitenparochie afgezakt en dan kreeg die een duit, een druppel en een pannenkoek of een wafel om zijn liedeke te zingen dat als volgt ging :
Acht Here God wat ben ik blij,
de slechte weken zijn voorbij.
Moeder bakt nen wafel,
zet de fles op tafel,
en zingt van Kerre-kerrekoe,
en houdt ons deurken toe.
Men moest ook de kwade geesten bezweren, die mogelijk waren overgebleven van uit de donkere zes weken. Men zette dan een brandend keersken bij de deur, en als de vlam begon te draaien en te sputteren, riep men verheugd :
Daar is er nog ne kwaje die er van onder trekt ! Gebeurde het dat een luchttocht het keerske uitblies, dan riep men vol geestdrift : t Is Barabas die er van deure muist ! Barabas was een jood die wegens moord en oproer inde gevangenis zat, toen Christus voor Pilatus verscheen en wiens vrijheid het volk eiste toen Pilatus voorstelde Christus vrij te laten.Bij uitbreiding betekent Barbaras een man met een boos hart. Om mijn verhaal af te ronde, men keek elkaar met verschrikte ogen aan : wie had dat nu durven peinzen, zes weken lang had de sombere geest Barabas, door het huis gewaard. Maar nu was hij weg en de koeken of wafels zouden er alleen maar beter om smaken
In afwachting van Sint-Paulus die ons overmorgen komt bezoeken, en waar u morgen weer alles over verneemt, laat ik vandaag de dieren nog eens aan 't woord, en zo zien we dat de kat ons 't volgende leert :
" Als de kat in januari in de zon ligt, dan kruipt ze in februari achter de stoof. "
Zon hebben we nog niet te veel gezien, maar toch vrees ik echt voor wat februari ons brengen zal ! Een andere weerspreuk zegt ons dan weer 't volgende :
" Als in januari de muggen zwermen, dan moogt ge in maart uw oren wermen. "
Deze spreuken slaan uiteraard op een "warme" januari en de gevolgen ervan. Tot vandaag lijk 2007 een echte kopie te zijn van 2005 en toen begon de echte winter op 25 januari. We zien wel ! ! !
Welk weer was het vandaag, nu precies 1 jaar gelden ?
13 Januari 2006 was een bewolkte dag waar het kwik om 14u09 opgelopen was tot 5,7°. De minimum temperatuur bedroeg die dag 1,7° en die werd 's avonds om 22u10 waargenomen. 13 Januari 2005 was eveneens een bewolklte dag met een maximum temperatuur van 7,7° om 15u04 opgetekend. De minimum temperatuur werd 's morgens om 5u02 opgetekend en die bedroeg toen 3,1°. De warmste 13de januari sinds de waarnemingen in 1833 was deze van 1993 met 14,8°. De koudste 13de januari ooit kwam in 1838 voor met min 15° !
Sommige bronnen spreken van 14 januari, andere dan weer van 13 januari en ik sluit mij bij de laatste groep aan en zie het bezoek van Sint-Hilarius dus morgen doorgaan ! En wat heeft die brave man zoal in petto voor ons ? Een eerste weerspreuk, die vooral in Limburg erg bekend is, zegt ons 't volgende :
" Als 't op Sint-Hilarius vriest, zes weken winter aan een stuk. "
Wat dat betreft zitten we dus goed, want geen kat die momenteel aan vorst denkt. Morgen is het ook een lotsdag en een andere weerspreuk vertelt ons dan dit weer :
" Geeft Sint-Hilarius zonneschijn, dan zal 't weldra kouder zijn. "
Om eerlijk te zijn, denk ik dat deze laatste weerspreuk wel eens groot gelijk zou kunnen halen, uiteraard moeten we dan morgen of ten laatste overmorgen zonneschijn krijgen, en waarom zouden we die niet krijgen ?
Welk weer was het vandaag, nu precies 1 jaar geleden ?
12 Januari 2006 was een bewolkte dag met een maximum temperatuur van 4,9° om 0u01 waargenomen. De minimum temperatuur bedroeg die dag 1,7° en die werd om 22u10 opgetekend. 12 Janauri 2005 was een licht bewolkte dag met af en toe wat zon. Om iets na middernacht noteerde men 11,2° als hoogste temperatuur, terwijl men 's avonds om 22u50 de laagste temperatuur optekende en die bedroeg toen 4,7°. De warmste 12de januari sinds de waarnemingen te Ukkel was deze van 1974 met 13,2°. De koudste 12de januari ooit kwam in 1987 voor met min 13,5° !
