Het weer van de dag VOLKSHEILGE - OUDE VOLKSGEBRUIKEN-
07-09-2007
Morgen viert men O.L.Vrouw-Geboorte
Ter onderscheiding van het feest op 15 augustus wordt deze dag " kleine Lieve-Vrouwdag" genoemd. De winter nadert, de zwaluwen vergaderen 's avonds in grotere getalle en in sommige streken van Vlaanderen staat deze dag bekend als zwaluwenafscheidsdag. In de avond van 7 september liet men in sommige Westvlaamse streken nooit na te drinken op de afreis van de zwaluwen. De zwaluwen worden ook O.L.Vrouwvogelen geheten omdat, hoe verre O.L.Vrouw ook moest vluchten, zij altijd vergezeld was van een zwaluw. Om die reden komen en verwijderen deze vogels zich op hare feestdagen n.l. op O.L.Vrouw-Boodschap (25 maart) en op O.L.Vrouw-Geboorte, morgen dus. Een spreuk maakt ons dat als volgt duidelijk :
" Op Maria's-Geboort, trekken de zwaluwen voort. "
Heden vangt men reeds aan met het zaaien van het winterkoren en in Brabant zegt er ons een spreuk 't volgende :
" Als Maria is geboren, landman, zaai dan vlijtig uw koren. "
Morgen blijf ik nog even stilstaan bij O.L.Vrouw-Geboorte en geef ik u een weerspreuk mee die ons vertelt hoe het weer in de komende dagen zal verlopen. Ietsje lager vindt u nog wat over de begankenissen op deze dag, ga misschien eens kijken ? Tot morgen ?
Welk weer was het vandaag, nu precies 1 jaar geleden ?
7 September 2006 was een bewolkte dag met even wat lichte regen. Het kwik was om 15u53 gestegen tot 20,8° terwijl men 's avonds om 20u14 de minimum temperatuur van die dag waarnam en die liet 15,3° optekenen. De warmste 7de september sinds de waarnemingen van Ukkel in 1833 was deze van 1911 met 31,7° ! - De koudste 7de september ooit kwam in 1845 voor met slechts 4,1° !
De kerk viert slechts de geboortedag van twee heiligen : deze van Maria en die van Joannes-Baptista; de ware geboortedag van de andere heiligen is deze van hun wedergeboorte tot de Zaligheid; hun sterfdag voor de wereld. Begankenissen waren er op deze dag o.a. te Berendrecht, Berlare en nog op tal van andere plaatsen. Ik wil even halt houden te Dadizele in West-Vlaanderen; daar wordt de oorsprong van de godsvrucht tot Maria door een overlevering als volgt vermeld : Een rijk man had twee ossen verloren. Maria verscheen aan een kluizenaar om de rijke te melden dat hij in het bos de witte ossen zou vinden, doch er voor ene kapel moest bouwen ter Hare ere. Wanneer men de bisschop wilde verzoeken de kapel te wijden, verscheen de H. Maagd aan ene vrouw zeggende : het is nutteloos, ik zelf heb de kapel gewijd en tot teken van waarheid zult gij rond de kapel een zijde draad vinden. Deze draad was zonder einde,en, hoewel men er stukjes van aan de kranken gaf, verminderde hij niet. Men bezoekt ( of bezocht ? ) het heiligdom gedurende de octaaf en aanroept (aanriep) Maria in barensnood en ter bescherming van hagel en donder. Men doet (deed ?) den ommegang der Drie kerken : Hollebeke, Linzelle en Dadizele. In Dadizele vindt men het volgend versje :
September, die men Pietmaand heet, Dadizele op zyn beste kleedt, Kortryk, Meenen, Roeselare, gaan der te voete en te perde naar; elk met een draadje naar huis tioe keert, en Onze Vrouwe heuren geboortedag eert.
Morgen is het Sint-Hilward en dat is de patroon van de notenbomen in Brabant en Limburg. Om die reden doet men daar graag een week voor, tot een week na zijn naamfeest graag de noten af ! Ook de nazomer klopt volop aan onze deur en voor die tijd van 't jaar vond ik een mooie weerspreuk die ik u graag wil meegeven :
" Komen in september pluimen aan het riet, bedenk : 't is nazomer en geniet. "
Morgen heb ik het over O.L.Vrouw Geboorte en daar zijn weer enkele weerspreuken erg toepasselijk voor. U leest er morgen alles over, tot dan ?
Welk weer was het vandaag, nu precies 1 jaar geleden ?
6 September 2006 was een erg mooie nazomerse dag met een maximum temperatuur van 26,9° om 16u35 waargenomen in het weerstadion van Kapelle o/d Bos. - De minimum temperatuur werd 's morgens om 7u06 opgetekend en die bedroeg 13,2° De warmste 6de september sinds de waarnemingen van Ukkel was deze van 1899 met 30,1° - De koudste 6de september ooit kwam in 1952 voor met slechts 4,6° !
Mijn oog viel voor vandaag op een weerspreuk die mij erg kordaat lijkt te zijn en vele onder ons zouden die weerspreuk in werkelijkheid willen omgezet zien, zeker weten.....lees eens
" Als in september de donder knalt, met Kerstmis sneeuw bij hopen valt !
En geef toe, wie droomt er nu niet van een witte Kerst ?
Welk weer was het vandaag, nu precies 1 jaar geleden ?
5 September 2006 was een dag waar de zon met verlof was maar niettemin werd er een maximum temperatuur waargenomen van 25,7°, dat gebeurde om 14u50 om precies te zijn ! - De minimum tempertatuur van die dag werd om iets na middernacht opgeschreven en die bedroeg 13,7°. De warmste 5de september sinds de waarnemingen van Ukkel was deze van 1949 met 33,3° ! - De koudste 5de september ooit kwam in 1925 vor met 4,4° !
Welk weer was het vandaag, nu precies 1 jaar geleden ?
4 September was een erg mooie dag en daarmee is alles verteld ! De maximum temperatuur werd om 16u16 waargenomen en die bedroeg toen 24,1° - De minimum temperatuur die 's nachts om 3u36 opgetekend werd lag met zijn 17,7° ook al naar de erg hoge kant voor de tijd van het jaar. De warmste 4de september sinds de waarnemingen van Ukkel was deze van 1929 met 34,9° ! - De koudste 4de september ooit kwam in 1915 voor met 4,7° !
De oogst is binnen en de belangstelling in het weder neemt af. Voor de landman treeft er een rustperiode in na de groei-, bloei- en oogstmaanden. De weersgesteldheid heeft voor hem nog slechts belang met het oog op het volgend jaar :
" Zo het in september dondert, zullen het volgend jaar veel granen wassen. "
Dat beweert de landman alvast. En inderdaad in deze maand wordt aanvang gemaakt met het zaaien van de wintertarwe. Het moet regenen want normaal gezien ligt de grond droog van de warme augustusmaand, en :
" De septemberregen, komt de boer heel goed gelegen. "
Misschien voor dit jaar niet zo direct van toepassing, maar een zwaluw maakt de lente ook niet dacht ik. Is die regen deze maand dan nog warm, zoveel te beter want.....
" In september warme regen, brengt de boeren rijke zegen. "
Waar septemberregen nog goed voor is laat ik de weerspreuken morgen verder vertellen, tot dan ?
Welk weer was het vandaag, nu precies 1 jaar geleden ?
3 September 2006 was een winderige en bewolkte dag waar het kwik desondanks toch nog tot 24,1° kon klimmen. Dat gebeurde om 14u57 om precies te zijn. De minimumtemperatuur die 's morgens om 5u04 waargenomen werd, wees 18,5° aan wat vrij hoog was ! De warmste 3de september sinds de waarnemingen van Ukkel was deze van 1906 met 32,6°. - De koudste 3de september ooit kwam in 1923 voor met 4,9° !
De herfstdraden komen, de bladeren veranderen van kleur, paddestoelen verschijnen in grote getale, klimop en tijdloos bloeien. September is ook een echte rupsenmaand, glimwormpjes zijn te zien op haag en weiderand. Het wintergraan wordt gezaaid, het is een maand van overgang, van weemoed, van komende scheiding; de bladeren vallen, kraaien strijken neer en wij hopen nog op wat zomerse dagen, doch vanaf de 20ste wordt het kouder en regent het veel. De volkszeg luidt dan :
" Als september van goed humeur is, kunnen we nog een schone maand hebben, want oktober kan er niet voor instaan. "
De winter is in aantoch en in het Mechelse waar ik vandaan kom zegt men :
" Die van Leuvenkermis keren, brengen de winter onder hun kleren. "
Leuvenkermis valt op de 1ste zondag van deze maand, vandaag dus ! Morgen gaan we eens zien welke invloed de donder deze maand kan hebben, tot dan ?
Welk weer was het vandaag, nu precies 1 jaar geleden ?
2 September 2006 was een dag waar bewolking en zon elkaar afwisselde. Om 12u59 werd toen de maximum temperatuur waargenomen en die bedroeg 21,4° ! - 's Morgens om 5u41 noteerde men de minimum temperatuur en die liet 13,1° opschrijven, precies dezelfde als deze van 1 september 2006. De warmste 2de september sinds de waarnemingen van Ukkel in 1833 was deze van 1911 met 33,2° ! - De koudste 2de september ooit vinden we terug in 1890 met slechts 5° !
Zoals ik gisteren al zei blijf ik vandaag nog even stil staan bij Sint-Egidius die niet alleen met het komend weer wat te maken heeft, hij heeft ook de boerkens wat te zeggen :
" Als Sint-Giel blaast op zijn horen, boerkens, zaait dan uw koren. "
Heden werden de spinnewielen nagezien en in orde gebracht want de spinavonden kwamen er aan, o.a. op Sint-Lambertus dat is op 17 september, en op Sinte-Teresia, dat op 15 oktober valt al naar gelang de streek. Om die reden werd er vroeger gezegd :
" Sint-Gilleke 't kloske op 't spilleke, Sint-Michiel 't kloske op 't wiel. "
Zo zien we dat ze vroeger op Sint-Michiel reeds volop aan het spinnen waren. Het wordt ook koel rond deze tijd en zo zegt men te Berg in Limburg :
" Sint-Gieles keumt oingebloize, verbit de strohuû en de laaine hoize. "
Hetgeen niets anders betekent dan dat men zijn zomerpak mag aflaten.
Welk weer was het vandaag, nu precies 1 jaar geleden ?
1 September 2006 was een tamelijk mooie dag waar het kwik om 14u28 gestegen was tot 24,8°. - De minimum temperatuur werd 's morgens om 6u14 waargenomen en die liet 13,1° opschrijven. De warmste 1ste september sinds de waarnemingen van Ukkel was deze van 1911 met 31,4° ! - De koudste 1ste september ooit kwam in 1890 voor met 5,3° !
De morgen- en avondnevelen schuiven dichter en dichter naar elkaar toe en verkorten de werkdag. Zo komt het dat in Limburg Sint-Egidius de middagslaap en de namiddagboterham afschaft :
" Sint-Gillis verbeurt den ongere en den achterongere. "
Een Limburger begrijpt deze taal wel ! Een gelijkaardig gebruik van afschaffing van de schafttijd van vier uur, bestaat ook in Vlaanderen, doch met Sint-Michel die er op 29 september aankomt. En het weer dan ? Laat ons hopen op een zeer mooie 1ste september want.......
" 't Weer dat Sint-Gillis biedt, en eindigt voor de vier weken niet. "
Herinner je u mijn weddingschap nog ? Ik voorspel een uitzonderlijk mooie maand september ! Mocht het morgen echter regenen, dan ben ik mijn weddingschap kwijt want........
" Als 't op Sint-Gillis regent, zal 't lang blijven aanhouden. "
Morgen blijf ik nog even stil staan bij deze heilige want die heeft ook voor de boeren, en voor zij die van spinnen houden, nog een aardig woordje te vertellen. Tot morgen dan ?
September van septem = zeven, betekent dus eigenlijk de zevende naar de hem toegewezen plaats in de oude Romeinse kalender.
Een zeer oud versje zegt :
Als Mert de eerste Maend van t Jaer was, even doê
Quam my de naem die ik nu voer (september) toe,
Ik ben den Herfst-begin, en ook des Zomers laetste,
Doch, mids ik Vruchten breng, ben ik niet van het quaedste.
Bij de Romeinen was september toegewijd aan Vulcanus, de god der smeden. Hij werd ook Bacchusmaand genoemd omdat alsdan de wijnoogsten begonnen. Bij de Saksers heette hij Viturmanoth of Mutumanoth, wat fruitoogstmaand betekende. Karel de Grote noemde hem Haervistmanoth, van haervest = oogsten. De Noordervolken zegden : fruit haver gerst of speltmaand, naar gelang zij herdachten wat gedurende deze maand in hun streek geoogst werd. Men noemde hem ook evenmaand omdat in deze tijd, de zon bij herfstevening in de evenaar treedt. Wij noemde hem herfstmaand omdat de herfst deze maand begint.
Welk weer was het vandaag, nu precies 1 jaar geleden ?
31 Augustus 2006 was een bewolkte maar wel droge dag. De maximum temperatuur die om 16u15 waargenomen werd bedroeg toen 19,9° ! Om middernacht noteerde men de minimum temperatuur die 10,2° liet opschrijven. De warmste 31ste augustus sinds de waarnemingen van Ukkel was deze van 1929 met 35° !!! - De koudste 31ste augustus ooit kwam in 1940 voor met 5,3° !
Niet alleen augustus, maar ook de zomer loopt op zijn einde en dan vragen we ons af wat de herfst voor ons in petto heeft ! Ik zocht en ik vond tussen mijn verzameling weerspreuken de volgende :
" Als in de zomer de mieren hoge hopen opwerpen volgt er een natte en koude herfst. "
Nu woon ik erg goed geplaatst om de mieren te observeren en ik kan u zeggen dat die weinig of niet actief geweest zijn ! Dat zou betekenen dat we naar een erg mooie herfst moge uitkijken. In geen geval een luxe want na een slechte zomer hebben we daar nog meer dan recht op ! Morgen start ik met september en daar wacht Sint-Egidius ons op ! Tot morgen ?
Welk weer was het vandaag, nu precies 1 jaar geleden ?
30 Augustus 2006 was een dag met een enkele bui en voor de rest was het zonnig te noemen. Om 12u28 was het kwik gestegen tot 19,1° ! - De minimum temperatuur van die dag werd 's morgens om 6u10 waargenomen en die liet 9,7° noteren. De warmste 30ste augustus sinds de waarnemingen van Ukkel was deze van 1930 met 31° ! - De koudste 30ste augustus ooit kwam in 1964 voor met 5,5° !
