Het weer van de dag VOLKSHEILGE - OUDE VOLKSGEBRUIKEN-
04-12-2007
Sneeuw een echte weldoener in december !
De voorbije dagen zagen we al dat sneeuw een erg goeie bescherming is voor het gezaaide graan. Sneeuw zorgt niet alleen voor een goeie korenoogst, maar ook voor een grote hooioogst, en in de Kempen bijvoorbeeld zegt men :
" Een sneeuwjaar, is een hooijaar. "
Of nog ietsje anders gezegd :
" Zo hoog in de winter de sneeuw, zo hoog in de zomer het gras. "
Morgen kijken we uit naar de komst van de goede Sint, benieuwd welke weerspreuk de brave man in ons schoentje zal leggen ! ! ! Tot morgen ?
Welk weer was het vandaag, nu precies 1 jaar geleden ?
4 December 2006 was een bewolkte dag met een bui. Men moest die dag wachten tot 20u51 alvorens het kwik zijn hoogste punt bereikt had en dat liet 12,8° noteren. - 's Nacht om 0u55 werd de minimum temperatuur waargenomen en die bedroeg 7,8°. De warmste 4de december sinds de waarnemingen van Ukkel was deze van 1953 met 16,1° - De koudste 4de december ooit kwam in 1879 voor met min 10,4° !
Morgen beginnen de zes donkere weken, drie vóór en drie na Kerstdag. De dagen zijn zeer kort en de nachten dubbel lang, daarom dat men in de volksmond zegt :
" De dagen gaan maar open en toe. "
Of ook nog :
" De dagen hebben niets meer aan. "
En wat heeft Sint-Barbara als boodschap voor ons bij ? Wel als zij het wil, kan ze de macht van Sint-Eligius ( 1 december) te niet doen, en zo zegt een spreekwoord dan :
" Als Sinte Barbara wil, staat de vriezeman stil. "
De volgende weerheilige in het rijtje is Sinterklaas, 'k zou maar heel braaf zijn mocht u u zijn ! ! ! Tot die tijd kijken we vanaf morgen verder naar het weer in december ! Bedankt omdat u vandaag hier was, ik ben hier morgen terug, en u ?
Van Sinte Barbara is geweten dat haar eigen vader haar met zijn eigen handen de marteldood toebracht. Pas was het euvel voltrokken of hij werd al door het hemelsvuur getroffen. Aan dit gebeuren is het toe te schrijven dat de mijnwerkers en ook de soldaten, en iedereen die in onmiddellijk gevaar verkeren, haar tot patrones hebben gekozen. Zij wordt (werd) aanroepen om een heilige dood te bekomen. In haar leven leest men, dat ze vooraleer te sterven, God verzocht om al deze bij te staan die haar in stervensnood zouden aanroepen en hen zou toelaten om de HH Sacramenten te ontvangen. De devotie tot de H. Barbara dagtekent in ons land, waarschijnlijk al van de 10de eeuw, wanneer haar relieken naar de Sint Baafsabdij te Gent werden overgebracht. In Antwerpen stond het knechtenhuis (weeshuis) onder hare bescherming en ter gelegenheid van haar feestdag werd er altijd een groot feestmaal ingericht. De mijnwerkers vereerde haar als beschermheilige en vanaf twee uur de avond vóór het feest, stelde de werkers een altaar op in de mijn. Dat was een klein verhoog waar de heilige, in t midden van groen en bloemen prijkte. Haar beeld werd dan door de vrouwen vanuit de bureelkamer, waar ze gedurende het jaar stond, processiegewis naar het altaar gedragen. Men vergezelde haar beeld met lampen en kaarsen op het ogenblik dat de mijnwerkers boven kwamen. Bij het avondgebed zegde de vrome christenen dan dit :
Welk weer was het vandaag, nu precies 1 jaar geleden ?
3 December 2006 was een bewolkte dag met regen en wind ! De maximum temperatuur bedroeg die dag 12° en die werd om 11u35 waargenomen. - 's Morgens werd om 6u32 de minimum temperatuur genoteerd en die liet 8,7° opschrijven. De warmste 3de december sinds de waarnemingen van Ukkel was deze van 1953 met 14,4° ! De koudste 3de december ooit kwam in 1879 voor met min 13,3° !
Gisteren zagen we al wat de boer van sneeuw in deze maand denk, en wat men in Vlaanderen over die sneeuw te zeggen had. Vandaag leggen we ons oor te luisteren in Antwerpen en daar zegt men 't volgende :
" Brengt december koude en sneeuw in 't land, dan wast het koren zelfs in 't zand. "
In de Kempen zegt men dan weer :
" Zoveel ijzellochten in de winter, zoveel koren in de oogst. "
De boer zal nu wel weten waar hij een kaarsje moet voor branden neem ik aan ! Morgen vertel ik u alles over Sinte-Barbara die ons overmorgen komt bezoeken, en 4 december is ook nog een wat speciale dag zegt maar, u leest er morgen alles over ! Tot dan ?
Welk weer was het vandaag, nu precies 1 jaar geleden ?
2 December 2006 was een bewolkte dag met een bui ! Het kwik was om 12u39 gestegen tot zijn maximale hoogte en dat liet 11,8° noteren. - De minimum temperatuur van die dag werd 's morgens om 5u 02 waargenomen en die bedroeg 10,4° ! Tussen maximum en minimum was die dag slechts 1,4° verschil ! De warmste 2de december sinds de waarnemingen van Ukkel was deze van 1985 met 14,9° ! - De koudste 2de december ooit kwam in 1879 voor met maar liefst min 11,3° !
December staat vooral in het teken van de vruchtbaarheid en de landbouw, toch voor wat de weerspreuken betreft ! Deze maand ziet de landbouwer graag sneeuw vallen, omdat onder het blanke deken, het zaad in de grond alzo tegen de vorst beschermd is, en zo zegt de boer dan :
" Sneeuwtapijt, het groen bevrijd. "
In Vlaanderen zegt men het dan weer zo :
" December koud en in sneeuwgewaad, een jaar vol vruchtbaarheid verraadt. "
Morgen gaan we ons oor eens te luisteren leggen in Antwerpen en in de Kempen ! Mag ik morgen op u bezoek rekenen ? Ik zal er zeker weer zijn !
Welk weer was het vandaag, nu precies 1 jaar geleden ?
1 December 2006 was een tamelijk mooie dag met een maximum temperatuur van 10,7° die om 15u14 waargenomen werd ! 's Morgens om 8u09 werd die dag de minimum temperatuur opgetekend en die liet toen 7,2° opschrijven. De warmste 1ste december sinds de waarnemingen van Ukkel in 1833 was deze van 2000 met 14,5° ! - De koudste 1ste december ooit kwam in 1890 voor met min 8° !!!
Wie kent deze bisschop van Noyon en Doornik niet ? De patroon van de smeden ! Maar zijn feestdag is ook weer een lotsdag en wat voor een ? Laten we eens kijken wat de weerspreuken er van te vertellen hebben :
" Als Sint-Eligius met ijs begint, wil hij drie maanden dat tot vrind."
Of nog ietsje anders :
" Vangt op Sint-Eligius de winter aan, dan stut hem voorts driemaal de maan. "
Maar, en gelukkig maar is het omgekeerde op deze dag ook waar....
" Sint-Elooi, brengt de dooi. "
Dus mocht het de dagen voor de feestdag gevroren hebben, dan zouden we op 1 december van de vorst verlost zijn geworden.
Morgen, wel dan kijken we eens in de maand december zelve ! Bedankt omdat u er vandaag weer bij was, ik ben er morgen weer, u komt toch ook terug ?
December komt van het Latijn decem = tien. Hij was de tiende en laatste maand in het oud Romeins jaar en was toen onder de bescherming geplaatst van Saturnus, god van de tijd, en van Vesta, de godin van de huiselijke haard. Door de hervorming ingevoerd door Numa Pompilius werd hij de twaalfde gerangschikt. Bij de oude saksers was hij de eerste maand en werd Haligmanoth of heiligmaand genoemd. Zo noemde hem ook Karel de Grote wegens het feest van Kerstmis. Wij noemen hem nog altijd Kerstmismaand. Joelmaand, zoals hij vroeger genoemd werd, kwam voort van het oud Zweeds : Julamanot, naar het Germaanse joelfeest. Midwintermaandhoort men wel eens, dit waarschijnlijk in verband met het wenden van de zon op 22 december welke dan in het teken van de steenbok komt. Donkeremaand is het gevolg van de korte dagen in dit tijdstip. Wintermaand, zoals hij meestal genoemd wordt, komt voort door het feit dat de winter in deze maand een aanvang neemt. Een heel oud rijmpje gaat als volg : Siet eens wat ik vermag, gy Luyaards, want ik zal de watren tot uw straf verharden als cristal, Ik sluyt het jaer, en kom met niets als quaet op 't leste, trekt kleederen aan de huyd' ik raed u nog het beste.
Welk weer was het vandaag, nu precies 1 jaar geleden ?
30 November 2006 kende een nevelig begin en een zonnige namiddag. Om 14u38 werd de maximum temperatuur waargenomen en die bedroeg 9,9° ! - 's Morgens om 5u43 liet de minimum temperatuur zich optekenen en die bedroeg 5,3° ! De warmste 30ste november sinds de waarnemingen van Ukkel was deze van 1841 met 14,4° ! - De koudste 30ste november ooit kwam in 1921 voor met min 11° !
Morgen is Sint Andreas, alias Sint Andries aan de beurt
Morgen krijgen we het bezoek van Sint-Andries, de broeder van de H. Petrus, en morgen is het ook weer een lotsdag ! Een eerste weerspreuk komt ons al direct 't volgende duidelijk maken :
" Sint-Andries, brengt de vries? "
Kort maar duidelijk ! We zien dat Sint-Andries die 't appelke knapte, die in ' koleke blies en die de koeien op stal bevriest, van betekenis is in de volksweerkunde :
" Met Sint-Andries begint de vries maar Sint-Matthijs werpt een hete steen op 't ijs. "
Sint-Matthijs komt er op 24 februari aan. Mocht het op de dag van Sint-Andries echter vriezen, wel dan zal dit niet lang duren want :
" Sint-Andries, brengt de vries, Sint-Elooi brengt de dooi. "
En Sint Elooi, wel die klopt op 1 december al aan ons deur ! Mocht het met Sint-Andries sneeuwen dan zegt een weerspreuk ons 't volgende :
" Sint-Andreas' snee doet het koren wee. "
En in verband met die sneeuw, zegt men in de Kempen :
" Sint-Andries, spurrieke piep, vandaag zie 'k u nog, maar morgen niet. "
En dit betekend dan weer dat de sneeuw dik kan vallen Zal ik u tot slot nog een oud middeltje leren om op Sint-Andreas het jaar te voorspellen ? Wel je plaatst een boordevol glas water op tafel, loopt het van zelf over, dan beduidt zulks een vochtig jaar. loopt het niet over, dan is een mooi en droog jaar te verwachten. Nog een ander middeltje : U snijdt op Sint Andriesavond een kerselaartak af en u plaatst die in water. Bloeit die tak op Kerstdag, dan betekent dit een voorspoedig weder in ' t voorjaar ! Waarom zouden we het eens niet proberen ? Morgen ben ik er met de maand december, wat gaat het toch allemaal vlug ! Als u er morgen bent, dan ik ook !
Vroeger jaren gingen de jongens en de meisjes op Sint-Andriesavond in bende van huis tot huis, ze stonden daar dan allemaal tegelijk iets te roepen, twee, drie en nog meer malen totdat de baas of de bazin de deur opende, hen iets gaf of in t slechtste geval, hun met een bedreiging van de deur wegjaagde. Ze kregen gewoonlijk een snik, dat was een appel, of in een beter geval wat centen. Waar ze de deur niet wilde openen of waar ze helemaal niets kregen, begonnen ze te zingen of te tieren van :
Wilde niet geven, ge moogt het houden
Maar het zal er u om berouwen,
Die niet en geeft die is een beest
Dat is N ..om te meest
Wilde een meisje s nachts van hare toekomstige dromen, dan moest ze vooraleer in haar kamer te gaan, aan iemand een handvol granen, koren, rogge of gerst, dat was al gelijk, vragen. Nadat ze zich ontkleed had en de lamp uitgeblazen, wierp ze met de rechter hand dat graan over haar hoofd in de richting van het bed toe, daarbij zeggende :
In Sint Andries name
Zaai ik mijne zaden;
In Sint Andries gaarde
Zal ik mijn schat afwachten
Of die schat dan ook werkelijk kwam opdagen heb ik tot vandaag nog nergens kunnen achterhalen.
Welk weer was het vandaag, nu precies een jaar geleden ?
29 November 2006 was een erg mooie zonnige dag met een maximum temperatuur van 12,2° om 13u56 waargenomen. De minimum temperatuur bedroeg die dag 7,1° en die kon men 's avonds om 17u44 al opschrijven. De warmste 29ste november sinds de waarnemingen van Ukkel was deze van 1836 met 16,9° ! - De koudste 29ste november ooit kwam in 1890 voor met min 10,3° !
November loopt op haar laatste benen, maar niettemin krijgen we toch nog twee weerheilige op bezoek. De voorlaatste voor deze maand is Sint-Saturninus en dat lijkt mij nogal een kordaat iemand te zijn. Lees eens wat een weerspreuk over hem weet te vertellen :
" IJs, de dag van Saturijn, maakt korte metten met 't venijn. "
Heb ik het niet gezegd ? Met andere woorden, vriest het op deze dag ( morgen dus),dan zal er toekomend jaar geen venijn zijn. Morgen verneemt u dan weer alles, of toch heel veel over Sint-Andries die op 30 november bij ons passeert. Ook vertel ik u morgen hoe het er vroeger jaren op Sint-Andriesavond aan toe ging. Reden genoeg om hier morgen weer eens langs te komen dacht ik. Tot dan !
Welk weer was het vandaag, nu precies 1 jaar geleden ?
28 November 2006 dat was een dag met 2 gezichten, in de voormiddag was het tamelijk goed en in de namiddag kregen we regen. De maximum temperatuur bedroeg 15,6° en die werd om 12u44 waargenomen. 's Morgens om 7u12 noteerde men die dag de minimum temperatuur en die bedroeg 8,4° ! De warmste 28ste november sinds de waarnemingen van Ukkel was deze van 1930 met 16,9° ! - De koudste 28ste november ooit kwam in 1890 voor met maar liefst min 11,7° !
Sneeuw in november ! Wel die zou er altijd moeten zijn en niet alleen voor de kinderpret, maar ook voor 't vee ! Lees maar eens wat de volgende weerspreuk ons komt duidelijk maken :
" Vertoont november zich met snee, 't zal vruchtbaar zijn, ook voor 't vee. "
Alleen vrees ik dit jaar een beetje voor die vruchtbaarheid ! Morgen is het uitkijken naar de boodschap van Sint-Saturninus, hij klopt overmorgen aan onze deuren ! Tot dan ?
Welk weer was het vandaag, nu precies 1 jaar geleden ?
27 November 2006 was een tamelijk mooie dag met aardig wat zon ! De maximum temperatuur van die dag bedroeg 16,2° en die werd in het weerstadion van Kapelle o/d Bos om 13u32 waargenomen. 's Morgens om 6u59 noteerde men toen de minimum temperatuur en die liet 8,2° opschrijven. De warmste 27ste november sinds de waarnemingen van Ukkel in 1833 was deze van 2006 met 16,1° ! - De koudste 27ste november ooit kwam in 1890 voor met min 12,8° !
Met Sint-Acharius krijgen we morgen een erg braaf iemand over de vloer. Hij heeft in feiten alleen voor de landbouwers en misschien ook wel voor tuinders een belangrijke boodschap bij die ons door een weerspreuk als volgt vertelt wordt :
" Sint-Achuit doet het zaaikleed uit. "
Met andere woorden......na Sint-Acharius is het uit en gedaan met zaaien. Na morgen wachten er ons nog twee weerheiligen voor deze maand, en over de eerste verneemt u overmorgen dan weer alles. Wat ik voor morgen in petto heb, wel laat dit nu eens een verrassing zijn. Bedankt omdat u hier was, en.....tot morgen ?
