Het weer van de dag VOLKSHEILGE - OUDE VOLKSGEBRUIKEN-
08-01-2009
Wanneer is de komende zomer in gevaar ?
Een speciale aandacht geniet het jonge graangewas dat sinds het najaar op de velden staat. Een voorbarige wasdom als gevolg van een te zachte temperatuur voorspelt niets goed want dan zal het alleen maar in zijn groei geremd worden door de koude die nog komen moet.
" Wast het graan wel in januare 't en wast maar slecht de hele jare. "
En wat een echte ramp zou zijn :
" Wast het graan in januaar, dan is de zomer in gevaar. "
Ik ben er mee weg, ik ga eens naar 't graan kijken, tot morgen ?
Welk weer was het vandaag, nu precies 1 jaar geleden ?
8 Januari 2008 was een bewolkte dag waar de zon heel even kwam piepen. Om 14u48 had het kwik toen zijn hoogste punt bereikt en dat bedroeg 9,2°. - 's Nachts om 1u52 werd er 4° opgeschreven en dat was de laagste temperatuur van deze dag. De warmste 8ste januari sinds de waarnemingen van Ukkel was deze van 1877 met 13,2°. - De koudste 8ste januari ooit kwam in 1861 voor met min 17,7° !
We zagen al dat januari moet koud zijn en is dat niet zo, dan betalen we dat cash in de maanden die volgen. Een zachte januari zou zich ook wreken ten nadele van de oogst want :
" Dansen de muggen in januari, dan wordt de boer een bedelaar. "
Of nog ietsje anders
" Knapt januari niet van kou, men zit in d'oogstmaand in de rouw. "
In de streek van Munsterbilzen en dan zitten we in Limburg daar zeggen ze het dan weer zo :
" Als de muggen dansen oppentop, scheper bind uw orten op. "
Met andere woorden, draagt zorg voor ieder kruimeltje, het voedsel zal schaars zijn. Ort is namelijk datgene dat de beesten van hun voer overlaten. En nu......wel nu ga ik mij "werme" en dan hoop ik van hier morgen tijdig terug te zijn, tot dan.
Welk weer was het vandaag, nu precies 1 jaar geleden ?
7 Januari 2008 was een redelijk mooie dag met zon en een maximum temperatuur van 10,1° die om 14u22 waargenomen werd. 's Nachts om 0u13 om precies te zijn, noteerde men toen 5,5° als zijnde de minimum temperatuur voor deze dag. De warmste 7de januari sinds de waarnemingen van Ukkel in 1833 was deze van 1890 met 12,5°. - De koudste 7de januari ooit kwam in 1979 voor met min11,5° !
Eergisteren zagen we al dat een buitentijds weertje in januari helemaal niet welkom is, wel vandaag heb ik daar nog een paar voorbeelden van mee die ons dat alleen maar komen bevestigen :
" Als in januari de vorst niet komen wil, komt hij nog in maart en in april. "
En wat gedacht van deze ?
" Muggen in januari, mieren in februari; veel te vroeg, een slecht begin; de meimand zet met vorst nog in. "
Geef toe dat we dit laatste best kunnen missen, dus....laat die kou dan nu maar komen zeker, alles op zijn, is niks teveel ! Tot morgen ?
Welk weer was het vandaag, nu precies 1 jaar geleden ?
6 Januari 2008 was een zonnige dag waar het kwik om 14u41 gestegen was tot 8,2°. - 's Morgens om 8u52 noteerde men toen 2,6° als zijnde de laagste temperatuur voor deze dag. De warmste 6de januari sinds de waarnemingen van Ukkel was deze van 1999 met 14°. - De koudse 6de januari ooit kwam in 1979 voor met min 13,1° !
Morgen zijn ze er weer helemaal uit het oosten komen de Driekoningen ons bezoeken ! Is het vanavond een vochtig weer met een sterke wind dan moge we er donder opzeggen want dat is een voorteken van een erg slecht jaar, hopelijk zal het wel zo'n vaart lopen ! Wat beslist een zekerheid is, is het feit dat de koningen de winter met zich meebrengen :
" Als 't Driekoningen is in 't land, komt de vorst in 't vaderland. "
Beter nieuws is dan weer dat we vanaf heden kunnen vaststellen dat de dagen verder, zij het dan nog langzaam, aan 't lengen zijn !
" Op Driekoningen zijn de dagen zo gelengd, gelijk een haan over een wagenspoor springt. "
En waarom springt een haan over een wagenspoor ? Wel omdat het veel te ver is om rond te gaan, maar dat wisten jullie ondertussen al wel, en zeker zij die hier verleden jaar ook al waren. Morgen is het ook dertiendag (13de dag na Kerstmis) en dat is een lotsdag, vriest het, dan is het voor zes weken, en dat weten ze in West-Vlaanderen ook waar men zegt :
" Als 't op Dertiendag vriest, 't vriest dertien weken lang. "
Dat zou wel betekenen dat het in zo'n geval tot april koud zou zijn. Persoonlijk geloof ik eerder dat hier het getal dertien een rol speelt. Mijn dagtaak zit er op, ik ga seffens uit zingen veu nen nieve hoed ! Men weet maar nooit ! Tot morgen !
roeger was Driekoningendag een echt volksfeest in ons land, aan de oorsprong gaf men toen de volgende uitleg : De relieken van de HH Drie Koningen werden toen nog vereerd in de prachtige hoofdkerk van Keulen en aangaande de geschiedenis van deze relieken vertelde men dat de overblijfsels van de Drie Koningen, dankzij de opzoekingen van de H. Helena, in Perzië werden teruggevonden. De H. Helena deed ze naar Constantinopel overbrengen. Op het einde van de 5de eeuw werden ze door Eustorgius, bisschop van Milanen, die ze van de keizer Anastasius ten geschenken had ontvangen, naar zijn bisschoppelijke stad overgebracht. In 1163 werd Milanen door Frederik Barbarossa veroverd, en deze schonk de relieken aan Reinald von Dassel, bisschop van Keulen, die ze naar daar liet brengen, en sinds die tijd worden de relieken daar vereerd. Enkel van 1794 tot 1804 verbleven ze over de rijn om ze te onttrekken aan de heiligschennis van de Franse omwentelaars. De Kanunniken van Keulen richtten ter gelegenheid van de feestdag een liefdadigheidsfeest in. Zo kozen zij onder hen een koning, om ter herinnering van de giften aan het kind Jezus gedaan, geschenken aan de koorknapen en de arme uit te delen. Weldra werd dit gebruik nagevolgd in de Christelijke huisgezinnen, die ook een koning kozen om de aalmoezen : het Godsdeel, te geven aan de arme buren. Stilaan ging dat kiezen gepaard met een feestje waarbij de kiesgewoonte van de oude te pas kwam. In die tijd gebruikte men bonen om te stemmen, de boon werd dan in een gebak verborgen, en wie ze in zijn gebak aantrof werd tot koning uitgeroepen. In sommige plaatsen, zoals b.v. te Laarne, gebruikte men een noot. Van oudsher was het ook het gebruik dat men kinderen uitzond om de aalmoezen te gaan oogsten, en dit scheen best al zingende te lukken. Dit alles samen genomen, bracht het een gezellig feest tot stand. Jammer toch dat men heden ten dagen die kinderen niet meer ziet in ons modern straatbeeld ! ! !
En wat men vroeger toch allemaal geloofde, het wangeloofzoals men dat noemt, was vroegere jaren schering en inslag. Zo bestond er ook het “geloof” rond Driekoningen.Het was dan de gewoonte om drie kaarsjes voor de deur te laten branden ter ere van de Drie Koningen om zo bevrijd te zijn van kwade geesten en toveressen !De jonge dochters die trokken ’s avonds zonder licht naar de schapenstal en wanneer zij de hand op de ram legde, dan zouden ze gedurende het jaar trouwen.
Welk weer was het vandaag, nu precies 1 jaar geleden ?
5 Januari 2008 was andermaal een bewolkte dag met af en toe een bui en een maximum temperatuur van 9,2° die wel 's nachts om 1 uur waargenomen werd. Een erg warme nacht voor de tijd van 't jaar dus ! En hoe grillig de temperatuur kan zijn, om 12u34, op de middag dus, werd de minimum temperatuur genoteerd en die liet 6,6° opschrijven ! De warmste 5de januari sinds de waarnemingen van Ukkel in 1833 was deze van 1999 met 14,5°. - De koudste 5de januari ooit kwam in 1894 voor met min 14° !
Dat het vandaag een zeer belangrijke dag is voor het weer van de komende weken vertelde ik u gisteren al. Vandaag en ook in de komende dagen kijk ik eens uit naar wat we in januari best kunnen missen. Alles heeft zijn gerechtigheid, maar wat in januari te veel is, dus buitentijds zegt maar, dat moeten we later bezuren. Onnatuurlijke warmte bijvoorbeeld zal zich wreken en dat hebben de volgende weerspreuken ook geweten :
" Als de kat in januari in de zon ligt, dan kruipt ze in februari achter de stoof. "
Of.......
" Als in januari de muggen zwermen, dan moogt ge in maart uw oren wermen. "
Morgen kijk ik vooruit naar de komst de de Driekoningen en dan komen we aan de weet wat die heren voor ons in petto hebben, afspraak morgen dan maar ?
Welk weer was het vandaag, nu precies 1 jaar geleden ?
4 Januari 2008 was een bewolkte dag met even wat regen en een maximum temperatuur van 7,8° die om 19u53 waargenomen werd. 's nachts om 1u08 noteerde men 0,4° als laagste temperatuur voor deze dag ! De warmste 4de januari sinds de waarnemingen van Ukkel was deze van 1999 met 13,5°. - De koudste 4de januari ooit kwam in 1871 voor met min 13,1° !
Morgen komt Sinte-Angelika van Foligno op bezoek !
Morgen zijn we aan de elfde nacht (na Kerstmis) toe en die is zeer belangrijk voor het weder in de toekomst ! Is het morgen vochtig en winderig, dan wordt het een slecht jaar. Koud en droog wijst op een vruchtbaar jaar, maar....wat als het vriest ???
" Vriest het op de elfde nacht, zes weken vorst wordt er dan verwacht. "
Het is morgen dus een beetje duimen voor een koud, vorstvrij en droog weertje ! Ik probeer hier morgen terug te zijn, u komt toch ook weer ?
Welk weer was het vandaag, nu precies 1 jaar geleden ?
3 Januari 2008 was een bewolkte dag met in de namiddag regen ! Om 12u39 werd de maximum temperatuur waargenomen en die bedroeg toen 0,9°. - 's Nachts om 0u31 schreef men min 2,9° op als zijnde de laagste temperatuur voor deze dag ! De warmste 3de januari sinds de waarnemingen van Ukkel in 1833 was deze van 1998 met 12,7°. - De koudste 3de januari ooit kwam in 1908 voor met min 13,2° !
Morgen is het de feestdag van Sinte-Genoveva en dat is de dag dat men de wijngaard snoeit. Deze tiende nacht (na Kerstmis) werd vroeger beschouwd als invloed hebbende op de wijngaard en waarom zou dat morgen anders zijn ? Van januari is geweten dat dit een erg koude maand kan zijn en zo zegt een weerspreuk ons :
" Louwmaand, kou' maand. "
En wat zegt of denkt de boer van zo'n koude januari maand ?
" In louwmaand mag het vriezen de stenen uit de grond, de boer en zal niet kniezen maar vindt dat heel gezond. "
Het is maar heel logisch dat het koud is, we zijn ook volop in de winter en een weerspreuk weet ons nog 't volgende te vertellen :
" Dat ik januari was, ik dede de ketel over 't vuur vervriezen. "
En is januari abnormaal warm :
" Januari werm, dat God zich onzer ontferm. "
Morgen kijk ik uit naar de komt van Sinte-Angelika van Foligno en ik kan u nu al verklappen dat dit meer dan een belangrijke dag is, wees dus morgen zeker op de afspraak !!!!! Tot dan ?
Welk weer was het vandaag, nu precies 1 jaar geleden ?
2 Jauari 2008 was een erg zonnige dag met een maximum temperatuur van 2,1° die om ietsje na middernacht werd waargenomen. 's Morgens om 9u03 noteerde men toen de laagste temperatuur van deze dag en die bedroeg min 2,6° ! De warmste 2de januari sinds de waarnemingen van Ukkel was deze van 2003 met 13,2°. - De koudste 2de januari ooit kwam in 1997 met min 14,1° !
Naar gelang het weer op deze dag, zo verloopt het jaar al wel eens : is het mooi en open weer, dan hopen we op een goed jaar op alle gebied. De weerspreuken die ik vandaag voor u meebracht komen dat alleen maar bevestigen :
" Nieuwjaar hel en klaar, voorspel van een beste jaar. "
Ook meent men te weten dat :
" Mooie nieuwjaarsdag, geeft warme augustmaand."
Noordenwind doet eveneens op een vruchtbaar jaar hopen. Een rode hemel daarentegen voorspelt niets goed :
" Nieuwjaar morgenrood, spelt grote en kleine nood. "
En tot slot voor vandaag :
Schijnt de zon op nieuwjaar, geeft het een goed appeljaar. "
OF.........
" Op nieuwjaar schel een schitterzonne, rijk een visjaar is begonnen. "
Zo is het nieuwe jaar weer "aangesneden" en hopelijk brengt 2009 ons heel veel mooi en warm weer, na de kwakkelzomer van verleden jaar hebben we daar zelfs meer dan recht op ! ! ! Morgen kijk ik naar wat januari ons te voorspellen en te bieden heeft. Ik probeer hier zeker weer te zijn, u komt toch ook ?
Welk weer was het vandaag, nu precies 1 jaar geleden ?
1 Januari 2008 was een grijze bewolkte dag met om 14u11 een maximum temperatuur van 5,2°. 's Nachts om 3u34 om precies te zijn werd de minimum temperatuur waargenomen en die bedroeg toen 3,5° ! De warmste 1ste januari sinds de waarnemingen van Ukkel in 1833 was deze van 1921 met 13,1° - De koudste 1ste januari ooit kwam in 1997 voor met min 14,1° !
Morgen is het O.H. Besnijdenis en uiteraard ook Nieuwjaarsdag en Nieuwjaarsnacht wel die vertelt ons in feiten al een stukje hoe het jaar 2009 zal zijn :
" Als nieuwjaarsnacht is stil en klaar, beduidt dit vast een goed jaar. "
Maar het goede nieuws waar we zekerheid van hebben is dat met nieuwjaarsdag de dagen een hanengeschrei lengen, en met Driekoningen zelfs twee !!!
" Met nieuwjaarsdag lengt de dag, zoveel een haantje kraaien mag. Met Driekoningen lengt de dag, zoveel een geitje springen mag. "
De duur van het lengen der dagen wordt naar gelang de streek in verschillende toonaarden uitgedrukt. In de Kempen bijvoorbeeld lengt de dag zoveel een haantje kraaien mag. In West-Vlaanderen is het de tijd dat een haan over een baaltje springt. Een baaltje staat in West-Vlaanderen voor een hek of richel. Nog een ander gezegde, een echt Vlaams, luidt dan weer als volgt :
" De dagen van nieuwjaar tot Dertiendag (6 januari) zijn gelingd, binst dat nen hond over nen richel springt. "
Genoeg voor mijn laatste werkdag van 2008 ! Morgen breng ik voor u enkele weerspreuken mee die betrekking hebben op Nieuwjaar en dan hoop ik dat u hier ook weer bent ? Ik wens iedereen een zeer mooi eindejaar en.....hou het veilig !!!
anuari komt voort van janus, de naam van een oude mytologische koning van Latium, aan wie Numa Pompilius de eerste maand van de hervormde kalender toewijdde. Janus had twee aangezichten, het oude keek naar het verleden, het jonge naar de toekomst. Hij werd ook afgebeeld met een sleutel, waarmede hij toegangen en deuren beheerste. Alzo opent hij de deur van het jaar; deur is in ’t Latijn janua, zoals ten andere een oud versje zegt :
‘K heet Januarius, om dat ik open sla
De Deur van ’t Nieuw-jaer, een deur heet janua :
Ik stel U de deur tot vorst, of wind of regen
Wijd open : kleed u wel, en wapent u daer tegen.
Hij werd door onze Germaanse voorouders Wolfsmánothgenaamd, omdat de wolven door honger gedreven, de bossen verlieten en zich in de vlakten vertoonden.
In oude almanakken spreekt men van hard-ofhaardmaand, wat waarschijnlijk beduidt dat bij harde koude, de mensen maar liefst bij de haard vertoefden.
Ook betitelde men hem vroeger als louwmaand = looimaand, de maand waarin het leder gelooid werd. Inderdaad wanneer men in november de dieren slachtte, werden de huiden dan gelooid en daarna tot leder bewerkt.
Verder wordt hij ook genoemd ijsmaandenwintermaand,omdat we volop in de winter zijn.
Dikwijls hoort men ook Jezusmaand, door het feit dat vooral in ’t begin van de maand, de geboorte van de Heiland in het brandpunt van de belangstelling staat.
