Het weer van de dag VOLKSHEILGE - OUDE VOLKSGEBRUIKEN-
03-02-2008
Vandaag is Sint - Blasius onze gast !
Gisteren nog O.L.Vrouw - Lichtmis en vandaag Sint-Blasius en een lotsdag waarover seffens meer. De volksetymologie brengt de naam Blasius tot blazen en zo komt het dat men zegt " Blasius blaast " wanneer het omstreeks deze dag waait, en de ervaring leert ons dat het rond deze dag wel eens geweldig kan waaien en zo zegt men dan :
" Blasius op, Blasius nere, blaast hij nog, ik blaze were. "
Gaat het blazen of het waaien gepaard met regen dan spreekt men van :
" Sinter Blasius, wind en wazius (water) "
Dit gaf aanleiding dat deze dag een lotsdag werd : is er wind alleen dan blijft hij acht dagen heersen; is er wind vergezeld van regen, dan duurt het zeven weken ! Een weerspreukt vertelt ons dat als volgt :
" Als 't vandaag regent en waait, zeven weken lang wind - en watermolen draait. "
Typisch wordt in volgende spreuk verklaard dat na 3 februari de koude afneemt, en namelijk door de vergelijking van de koude als man (sterk) en als vrouw (zacht) :
" Blasius is een koud manneke, en Aplonia een koud vrouwke. "
Aplonia komt er op 9 februari aan en daar vertel ik u op 8 februari dan weer alles over. Genoeg voor vandaag, ik ben er morgen weer terug en wat ik dan meebreng zien we morgen weer wel, u komt toch ook ?
Welk weer was het vandaag, nu precies 1 jaar geleden ?
3 Februari 2007 was een mooie zonnige dag, half lente zegt maar want om 14u21 noteerde men toen een maximum temperatuur van 12,8° ! Het was wel een frisse morgen met om 8u02 een minimum temperatuur van min 1,7° en dat noemt men vriezen ! De warmste 3de februari sinds de waarnemingen van Ukkel was deze van 2004 met 15,5° ! - De koudste3de februari ooit kwam in 1917 voor met min 16,3° !
Vandaag is er geen enkel vrouwke zo arm of ze maakt haar pannenkoekenpanneke warm ! Vroeger werd er op deze dag haast in ieder huisgezin pannenkoeken gebakken, en waarom zou dat vandaag niet meer kunnen ? Ik ga er straks in ieder geval van smullen ! Maar eerst wil u nog enkele prachtige weerspreuken meegeven, en wat gedacht van deze :
" Storm en sneeuw met Lichtmis, komt de lente vroeg gewis; blijft het echter heldere lucht, is de lente weggevlucht. "
Of deze mooie :
" Als 't op Lichtmis stormt, en als de sneeuw komt vallen, dan wacht de tijd niet lang om 't lentelied te schallen. "
De dagen lengen nu 's morgens en 's avnds al met 1 uur vandaar dat men zegt :
" Op Lichtmis heeft men geen licht meer nodig om in de schuur te werken. "
En om te besluiten voor vandaag, nog eentje speciaal voor de imkers :
" Als met Lichtmis de zon schijnt op Gods autaar dan is 't een goed biejaar. "
Morgen komt Sint-Blasius op bezoek en daar vertel ik u ook weer alles over, zeker komen lezen dus, tot morgen ?
Welk weer was het vandaag, nu precies 1 jaar geleden ?
2 Februari was verleden jaar een bewolkte dag waar men om 13u58 een maximum temperatuur van 10,6° noteerde. 's Nachts om 2u33 schreef men toen 1,7° op als minimum temperatuur voor die dag ! De warmste 2de februari sinds de waarnemingen van Ukkel in 1833 was deze van 2002 met 15,4° ! - De koudste 2de februari ooit kwam in 1855 voor met min 17,4 !!!
Morgen viert men het feest van O.L.Vrouw - Lichtmis en op die dag gaat bij de metsers hun een oog open, of met andere woorden, de dagen zijn al flink aan 't lengen. Lichtmis is ook het feest waar rond de meeste weerspreuken zijn ontstaan, ik put vandaag en ook morgen nog, uit een 100-tal spreuken die mijn verzameling rond deze dag rijk is en ik probeer u de mooiste mee te geven.
" Schijnt met Lichtmis de zonne heet, dan komt er nog veel sneeuw en leed. "
Ik laat ze een na een de revue passeren :
" Lichtmis mooi en klaar, komen er twee winters in het jaar. "
En wat gedacht van deze :
" Als Lichtmis komt met blommen, zal Pasen met sneeuw en ijs kommen. "
In Limburg zegt men :
" Lichtmis kleer, is de boer een bedeleer; Lichtmis donker, is de boer 'n jonker. "
En wat eisen de boeren op Lichtmis ?
" Lichtmis donker en grijs, is de boeren hunne eis. "
En tot slot voor vandaag :
" D'r zullen veel appels worden gewonnen, staat te Lichtmis de boomgaard in de zonne."
Morgen breng ik alvast het vervolg ! ! ! Tot dan ?
Onder de vele feesten ter ere van de Moeder-Maagd, is er wellicht geen enkel dat bij ons Vlaams volk een diepere weerklank gevonden heeft dan Lichtmis. Het is veertig dagen na de geboorte van Kristus, en Maria en Jozef brachten het goddelijk kind naar Jerusalem om het de Heer op te dragen. Ter herdenking aan deze gebeurtenis worden heden in alle kerken kaarsen gewijd als zinnebeeld van Jezus, het licht der wereld. Vroeger was er geen enkele gelovige, die vrij was, en naliet van op deze dag mis te horen. Dit feest heeft aanleiding gegeven tot allerhande volksgebruiken en ook tot het toepassen op die dag van talrijke volks-, en vooral van weerspreuken. Twee februari is een gewichtige dag voor het voorspellen van het weder en de oogst, en een bij uitstek zeer vermaarde dag in de volksweerkunde.
Welk weer was het vandaag, nu precies 1 jaar geleden ?
1 Februari 2007 was een bewolkte dag met een maximum temperatuur van 13° die om 13u27 waargenomen werd. Om iets na middernacht noteerde men toen 7,1° als minimum temperatuur, men spraak van een erg zacht weer voor de tijd van 't jaar ! De warmste 1ste februari sinds de waarnemingen van Ukkel was deze van 1957 met 14,6° ! - De koudste 1ste februari ooit kwam in 1956 voor met min 16° !!!
Vanaf morgen heeft " sprokkel " , het een kort maandeke voor het zeggen, en 't eerste wat ik daar in mijn verzameling van vond is de volgende mooie weerspreuk die vooral in de streek van Kalmthout goed bekend lijkt te zijn :
" Sprokkel komt verklaren dat men hout en kool moet sparen, want in meert komt er nog 'nen tijd dat de beer op schaatsen rijdt. "
Geen te beste vooruitzichten als je het mij vraagt, en wat de volgende weerspreuk ons te zeggen heeft, is ook al zo positief niet :
" Februari is de kortste, maar ook de ergste. "
En dat was het weer voor vandaag ! Morgen en overmorgen sta ik stil bij de vele weerspreuken dit er zijn rond O.L.Vrouw-Lichtmis, een bij uitstek zeer vermaarde dag in de volksweerkunde. Tot morgen, enne......vergeet niet van te komen lezen !
Februari ontbrak in de oud-Romeinse kalender van tien maanden. Toen Numa Pompilius het jaar in twaalf maanden verdeelde, werd februari als laatste geplaatst. Daar is ook de reden te zoeken waarom, op schrikkeljaren, de schrikkeldag juist in deze maand wordt ingevoerd. Daarom noemen we deze maand ook schrikkelmaand. Oorspronkelijk telde februari bij de Romeinen steeds 29 dagen, pas toen de achtste maand van het jaar de naam van keizer Augustus ontving, werd februari een dag ontnomen ten voordele van augustus omdat die maand niet minder dagen mocht tellen dan juli, de maand van keizer Julius ! Februari dank haar naam aan Februa, de grote reinigheids- en verzoeningsfeesten welke van 11 tot 28 februari plaats hadden. Deze maand heette onder Keizer Karel Horunne of slijkmaand. Aan het kerkelijk feest van O.L.Vrouw-Lichtmis, dankt zij haar naam van lichtmismaand. Naar het gebruik van het koekenbakken op O.L.Vrouw-Lichtmis betitelt men deze maand ook wel eens met koekenmaand, pannenkoekenmaand of koekenbakkenmaand. Vermits ze de kortste maand van t jaar is, noemen wij ze uiteraard het kort of klein maandeke, en iedereen weet uit ervaring dat ze ook wel de koudste maand kan zijn, die sakkerse sprokkelmaand.
Welk weer was het vandaag, nu precies 1 jaar geleden ?
31 Januari 2007 was een zonnige dag met om 14u43 een maximum temperatuur van 8,2° ! Om 9 uur in de voormiddag werd die dag de minimum temperatuur opgeschreven en die bedroeg 5° ! De warmste 31ste januari sinds de waarnemingen van Ukkel was deze van 1869 met 13,5° ! - De koudste 31ste januari ooit kwam in 1954 voor met min 13° !
Al de weerheilige van deze maand zijn de revue gepasseerd en morgen duwen we de deur van 't eerste maand van 't jaar weeral dicht, wat vliegt de tijd toch snel !!! Januari heeft ons niet gegeven waar we recht op hadden, ook al zullen daar veel mensen niet rouwig om zijn denk ik. Het echte winterweer bleef uit, maar.......dat wil nog lang niet zeggen dat de winter voorbij is, lees eens wat de volgende weerspreuk ons te vertellen heeft :
" Als in januari de vorst niet komen wil, komt hij nog in maart en april "
Men wezen dus verwittigd ! ! ! Morgen kijken we vooruit naar februari, 't kort maandeke dat dit jaar net een dag langer is ! Ik zal er morgen zeker zijn, en u ?
Welk weer was het vandaag, nu precies 1 jaar geleden ?
30 Januari 2007 was een bewolkte dag met een maximum temperatuur van 11,1° en die werd om 12u11 waargenomen. 's Avonds om 18u30 noteerde men toen de minimum temperatuur en die liet 7,8° opschrijven. De warmste 30ste januari sinds de waarnemingen van Ukkel was deze van 2002 met 13,6° ! - De koudste 30ste januari ooit kwam in 1895 voor met min 14,9° !
Morgen krijgen we de laatste weerheilige van januari over de vloer en in het Gentse zeggen ze :
" Dooien op Sinte-Aldegonde, vult de kelders met een vloed van zonde. "
Wat niets anders wilt zeggen als dat de dooi te vroeg komt, maar om te kunnen dooien moet het dan wel eerst gevroren hebben. Morgen sluit ik janauri af met een laatste weerspreuk voor deze maand en die komt ons vertellen wat mist en nevel zoal voorspellen. Tot morgen, u komt toch ook weer ?
Welk weer was het vandaag, nu precies 1 jaar geleden ?
29 Januari 2007 was andermaal een bewolkte dag met even wat motregen. Om 13u59 werd de maximum temperatuur waargenomen en die bedroeg toen 10,5° ! - 's Morgens om 8u47 noteerde men de minimum temperatuur van die dag en die liet 7° opschrijven. De warmste 29ste januari sinds de waarnemingen van Ukkel was deze van 1967 met 14,4° ! - De koudste 29ste januari ooit kwam in 1947 voor met min 14,5° !
Welk weer was het vandaag, nu precies 1 jaar geleden ?
28 Januari 2007 was nog maar eens een bewolkte dag met even wat motregen en een maximum temperatuur van 6,4° die om 16u59 opgetekend werd. In de voormiddag, om 9u42 werd de minimum temperatuur waargenomen en die bedroeg toen 5,2° ! De warmste 28ste januari sinds de waarnemingen van Ukkel was deze van 1949 met 14° ! - De koudste 28ste januari ooit kwam in 1848 voor met min 14,6°.
Gisteren kwamen enkele weerspreuken ons duidelijk maken dat we deze maand veel sneeuw en vorst moeten krijgen willen we aanspraak kunnen maken op een mooie lente en zomer. In mijn verzameling vond ik een weerspreuk die dit alles komt tegenspreken, je moet toch maar durven he ? Lees eens :
" Is januari van sneeuwvlagen arm, dan volgt vaak een zomer schoon en warm. "
Als dat geen positieve noot is ? Persoonlijk geloof ik eerder in de weerspreuken van gisteren en dan zagen we duidelijk wanneer januari een echte wintermaand is, dat we dan veel goeds moge verwachten. Maar alvorens we van een echt succes kunnen spreken moeten de volgende maanden ook nog meevallen :
" Vorst in januari, natte februari, 'n droge maart daarop dan zijn w' er bovenop, als 't in de maand april maar weerom reegnen wil. "
Simpel is ook wel anders dacht ik. Morgen laat ik een weerspreuk u vertellen wat vriesweer in deze maand nog in petto kan hebben, tot dan ?
Welk weer was het vandaag, nu precies 1 jaar geleden ?
27 Januari 2007 was een bewolkte dag met even wat zon maar ook met een bui ! Om 12u59 noteerde men toen de maximum temperatuur van die dag en die liet 7,9° optekenen. - 's Morgens om 6u34 werd de minimum temperatuur waargenomen en die bedroeg 1,6°, gedaan met de nachtvorst ! De warmste 27ste januari sinds de waarnemingen van Ukkel in 1833 was deze van 1918 met 12,2° ! - De koudste 27ste januari ooit kwam in 1942 voor met min 17,6° !
Deze maand zou ons sneeuw en vriesweer moeten geven willen we aanspraak kunnen maken op een mooie lente en zomer. De volgende weerspreuken komen ons dat alleen maar bevestrigen :
" Veel sneeuw in januaar, geeft rijke oogst in 't jaar."
Of...........
" Geeft Januari sneeuw en vorst, dan vaak de boer veel granen dorst. "
Nog een andere weerspreuk zegt dan weer :
" Brengt januari ons strenge vorst, dan lijden we 's zomers geen honger of dorst. "
En om te besluiten voor vandaag nog deze :
" Draagt nieuwjaarsmaand een sneeuwwit kleed, dan is de zomer zeker heet. "
Wat staat er morgen op het menu ? Wel morgen laat ik een weerspreuk vertellen hoe de drie eerste maanden van 't jaar zouden moeten zijn, willen de volgende maanden een meevaller zijn ! Ik zal op de afspraak zijn, u toch ook ?
Welk weer was het vandaag, nu precies 1 jaar geleden ?
26 Januari 2007 was een bewolkte dag waar er even wat lichte sneeuw uit de lucht kwam vallen. De maximum temperatuur die om 17u46 waargenomen werd, bedroeg 2,8° ! Om iets na middernacht noteerde men toen de minimum temperatuur en die liet min 6,1° opschrijven meteen de laagste temperatuur in 2007 ! De warmste 26ste januari sinds de waarnemingen van Ukkel was deze van 1983 met 13,8°. - De koudste 26ste januari ooit kwam in 1838 voor met min 14,7° !
