Het weer van de dag VOLKSHEILGE - OUDE VOLKSGEBRUIKEN-
12-05-2008
Morgen is Sint-Servaas onze koude gast ! ! !
Morgen is Sint-Servatius onze "koude" gast en het valt wel dikwijls voor dat er rond Sint-Servaas overvloedige en kille regen valt. In de kempen beweerde de boeren dat :
" 't Regent Sintervaas-vloed, die spoelt de kemp uit de grond. "
Algemeen bekent is het feit dat het nog altijd kan vriezen zolang de ijsheiligen niet voorbij zijn, een weerspreuk vertelt ons dat zo :
" 't Kan vriezen in de mei tot d' IJsheiligen zijn voorbij : Marertus en Pancraas, Servatius en nog Bonifaas. "
en tot besluit voor vandaag nog deze :
" Is met Servaas geen rijm te zien, zal Bonifaas geen sneeuw ons biên. "
Morgen laat ik de laatste van de koude santen onze gast zijn en dan heb ik het over Sint-Bonifacius. Ietsje lager kan u weer een oud rijmpje vinden dat de melkboeren gebruiken om Sint-Servaas tot andere inzichten te brengen. Morgen ben ik er weer, u komt toch ook ?
Gisteren gaf ik u al een rijmspreukje mee dat in het Gentse goed gekend was en beloofde ik u dat ik vandaag iets zou vertellen van vóór wereldoorlog II. Wel de melkboeren die vóór de wereldoorlog 1940-1945 nog naar de stad kwamen om huis aan huis hun melk te verkopen, die hadden ook hun eigen rijmpje om Sint-Servaas te vermurwen en dat ging dan weer als volgt :
Heilige Servaas Wind en regen de baas, Heb medelij mee de armen, Laat ze toe hen te verwarmen, Drie Vader-ons, Drie Wees-Gegroet En maakt het weder wêre zoet.
Nog maar een bewijs hoe fel de mensen vroeger bezig waren, en in feiten bang waren met en voor die ijsheiligen.
Welk weer was het vandaag, nu precies 1 jaar geleden ?
12 Mei 2007 was een dag waar bewolking en zon elkaar aflosten. Pas om 18u04 's avonds kon men de maximum temperatuur noteren en die bedroeg toen 18,5° ! 's Nachts om 3u13 schreef men 10,5° op als minimum temperatuur voor die dag ! De warmste 12de mei sinds de waarnemingen van Ukkel was deze van 1945 met 31,6° ! - De koudste 12de mei ooit kwam in 1927 voor met min 1,5° !
Sint-Servatius was misschien wel de meest gekende ijsheilige
Morgen is Pancraas alias Sint-Pancratius op bezoek, alleen bestaan er rond deze brave man geen weerspreuken zodat ik direct de stap maak naar overmorgen, en naar Sint-Servaas die bij het volk heel wat bekender lijkt te zijn, en rond zijn naamfeest zijn er dan ook talrijke weerspreuken ontstaan waarvan ik er u vandaag al enkele meegeef en wat gedacht van deze :
" Vóór Sint-Servatius geen zomer, na Sint-Servatius geen vorst. "
En de landman, wel die weet dan weer 't volgende :
" Geen rijmje na Sint-Servaas, geen vlokje na Bonifaas (14 mei ). "
Morgen blijf ik nog even stil staan bij Sint-Servaas en dan vertel ik u ook nog iets van vóór wereldoorlog II Ietsje lager, in een apart hoofdstukje kan u een middeltje vinden om de ijsheiligen tot ander inzichten te brengen, ga er eens kijken ! Ik geef u alvast een afspraak voor morgen, zelfde uur, zelfde plaats, tot dan !
Vroeger jaren dan probeerde men alles en nog wat om toch maar van die ijsheiligen verlost te geraken, zo kende men in Gent en omstreken een rijmspreukje voor Sint-Servaas dat bij machte was om de koude sant te vermurwen en ons en milde zonneschijn en een zachte zuiderbries te sturen in plaats van noordenwind en regen en dat ging als volgt :
Sinte-Servaas Heilige baas Doet t nie vriezen Ons nie niezen Notre Pére Geef goe wêre Onondufies Geen tromaties De Santasprie En regent nie
Onze goede Elodie wist er echter nog iets anders op. Van haar verre buiten had zij een hele boel tovermiddelkes meegebracht, die ze op Sint-Servaasdag tegen de koude aanwendde. Al wat ik er mij nog van herinner, is dat er een verbrand stopsel bij te pas kwam, waarmee men zeven kruiskes op een wit gekalkte muur moest tekenen, de rest is met de loop der jaren uit mijn geheugen kunnen ontsnappen. Wat de mensen vroeger al niet probeerde, en wie weet hielp het niet ?
Welk weer was het vandaag, nu precies 1 jaar geleden ?
11 Mei 2007 was nog maar eens een bewolkte dag met buien ! Men diende toen tot 17u54 te wachten alvorens men de maximum temperatuur van die dag kon optekenen en die liet 17,4° opschrijven. Om 11u22 in de voormiddag noteerde men toen de minimum temperatuur voor deze dag en die bedroeg 10,5° ! De warmste 11de mei sinds de waarnemingen van Ukkel was deze van 1998 met 30° rond ! - De koudste 11de mei ooit kwam in 1879 voor met 0,1° !
Ze zijn met drie, sommige beweren zelfs met vier en ze zijn erg geducht ! Ik bedoel de drie ijsheiligen, ook wel eens koude santen of vriesheiligen genoemd. In de wijnstreken noemt men ze zonder omwegen de " wijndieven ". Bij ondervinding weten we dat ze erg op ons gebeten kunnen zijn en ons kunnen doen rillen en beven gelijk in de voordagen van de winter. Te oordelen naar volgend rijmpje moet Sint-Mamertus de oudste zijn, hoe dan ook, hij is morgen als eerste op bezoek :
" Al is Mamertus oud en grijs, houdt hij van vriezen nog en ijs. "
Als het vroeger jaren tijdens de dagen van de koude santen nat en kil weer was, bakte men op de buiten spek-pannekoeken. Ze lapten de magen en spanden de broeken. Men offerde er een dozijntje aan die heilige mensenverneukers, met andere woorden, men bracht wat pannekoeken naar de koster en dit met het doel om een woordje ten beste te spreken om 't weer te doen keren. ! Vergeten we niet dat het morgen ook de feestdag is van Sinte-Walburgis die vooral in het bisdom Brugge fel gevierd werd. En een weerspreuk rond deze brave man komt ons 't volgende vertellen ;
" Regen in Sint-Walburgisnacht, heeft steeds de kelder volgebracht. "
De regen in deze nacht wordt in West-Vlaanderen eerder als zegenend beschouwd, en waarom dan bij ons ook niet ? Morgen maken we kennis met Sint-Servatius, ik zal er zijn, u toch ook ?
Welk weer was het vandaag, nu precies 1 jaar geleden ?
10 Mei 2007 was een bewolkte dag met af en toe een bui om het vers te houden. De maximum temperatuur die om 14 uur waargenomen werd bedoeg 18,7°. 's Morgens om 8u44 schreef men toen 13,1° op als minimum temperatuur voor deze dag. De warmste 10de mei sinds de waarnemingen van Ukkel was deze van 1945 met 28,1° ! - De koudste 10de mei ooit kwam in 1928 voor met 0,2° !
Morgen krijgen we het bezoek van de zeer gekende zaai- of plantheilige die zich Sint-Job laat noemen. Konservatieve boeren beweren dat men nooit vroeger dan op Sint-Markus (25 april), en nooit later dan op Sint-Job bonen mag planten. Een weerspreuk vertelt het ons als volgt :
" Met Sint-Job zet men de laatste bonen volop. "
Diegene die hun bonen nog niet geplant hebben weten dus morgen weer wat te doen. Een andere weerspreuk zegt het nog ietsje anders, maar de betekenis is bijna dezelfde :
" Te Sint-Job, zet men de bonen volop. "
In Zuid-Limburg gelooft men dat er een goed fruitjaar zal volgen als op 10 mei, zoals op 1 mei, de zon door de bomen schijnt. Maar......het kan ook nog koud zijn zegt ons de volgende weerspreuk :
" Pas op, pas op, Pas op Sint-Job, want hij steekt een vuurken op. "
Een verwittigd iemand is er twee waard zeker ? Vanaf morgen sta ik dan enkele dagen stil bij de terecht erg gevreesde koude santen, alias de vries- of ijsheiligen waarvan de eerste op 11 mei op bezoek komt ! Ik zal er morgen weer zijn, u komt toch ook ?
Welk weer was het vandaag, nu precies 1 jaar geleden ?
9 Mei 2007 was een bewolkte dag met regen en met een maximum temperatuur van 14,6° die om 14u46 waargenomen werd. De minimum temperatuur van die dag liet zich om 5u58 in de ochtend opschrijven en die bedroeg 10,4° De warmste 9de mei sinds de waarnemingen van Ukkel in 1833 was deze van 1976 met 29,8° ! - De koudste 9de mei ooit kwam in 1926 voor met min 1,9°.
Morgen en ook de komende dagen kijkt u best eens naar de lucht en zie je dan een rode hemel, wees er zeker van dat er wind op komst is ! De volgende weerspreuk komt ons trouwens voor eventuele wind waarschuwen :
" Sint-Macharius rust noch duur, want de hemel staat in vuur. "
Deze weerspreuk wilt alleen maar aantonen dat het in 't begin van mei zeer winderig kan zijn, vandaar ook dat ik u de raad gaf van best eens naar de lucht te kijken zo komt u misschien aan de weet welk weer er komende is. Morgen kijk ik dan weer uit naar de komst van Sint-Job, de alom gekende zaai- en plantheilige, wie kent deze brave man niet ? Overmorgen kijk ik dan weer uit naar de komst van de gevreesde "IJsheiligen" die er op 11, 12 en 13 mei aankomen. Geloof mij, er zitten erg interessante dagen aan te komen, meer dan reden genoeg om deze dagen zeker niet te missen. Tot morgen ?
Welk weer was het vandaag, nu precies 1 jaar geleden ?
8 Mei 2007 was ee bewolkte dag met een bui en heel even wat zon. De maximum temperatuur die om 17u37 waargenomen werd bedroeg 16,3° ! - De minimum temperatuur werd 's morgens om 6u20 opgeschreven en die liet toen 11,2° noteren. De warmste 8ste mei sinds de waarnemingen van Ukkel was deze van 1976 met 28,3° ! - De koudste 8ste mei ooit kwam in 1944 voor met min 2,2° en dat is meteen en tot vandaag de laagste temperatuur ooit genoteerd in mei !
Wat betekent meiregen voor de groei van de vruchten ?
Laat ons vandaag eens kijken naar de invloed die meiregen heeft op de groeikracht van de vruchten. Volgende weerspreuken komen het ons als volgt vertellen :
" Meiregen op het zaad, is goud op de plaat. "
Of........
" Meiregen, geldregen. "
En de laatste voor vandaag :
" Meivloed, doet het hele jaar goed. "
Dus laat maar komen die meiregen zeker ? Morgen kijk ik uit naar de komst van Sint-Macharius die overmorgen bij ons passeert. Over de meiregen zijn de weerspreuken nog lang niet uit "gebabbeld", ook daar kom ik in de komende dagen zeker nog op terug. Maar eerst moet ik voorrang verlenen aan enkele weerheiligen die er aan komen ! Als u er morgen weer bent, dan ik ook !
Welk weer was het vandaag, nu precies 1 jaar geleden ?
7 Mei 2007 was een bewolkte, nogal winderige dag met een maximum temperatuur van 15,9° waarvoor men tot 16u33 diende te wachten alvorens deze te kunnen noteren. Om 5u34 in de morgen schreef men toen 12° op als minimum temperatuur. De warmste 7de mei sinds de waarnemingen van Ukkel was deze van 1976 met 28,9° ! - De koudste 7de mei ooit kwam in 1957 voor met min 1,5° !
Zoals ik eergisteren al zei kijk ik vandaag eens in mijn weerspreuken om aan de weet te komen hoe mei moet zijn voor een goede oogst. Ik zocht en vond dat voor een goede hooioogst mei wel koel mag zijn, doch niet te nat, en de volgende weerspreuken komen dit alleen maar getuigen :
" Is 't koel, maar niet te nat in mei, dan is het hooiboerke blij. "
Of nog iets anders gezegd :
" Mei niet te koud en niet te nat, vult de schuur en ook het vat. "
Morgen kijk ik dan weer eens naar de invloed die de meiregen heeft op de groeikracht. Tot morgen ?
Welk weer was het vandaag, nu precies 1 jaar geleden ?
6 Mei 2007 was een bewolkte, maar wel droge dag met een maximum temperatuur van 20,5° om 15u21 waargenomen. 's Morgens om 5u55 schreef men toen 4,4° op als minimum temperatuur voor deze dag. De warmste 6de mei sinds de waarnemingen van Ukkel was deze van 1900 met 27,6° ! - De koudste 6de mei ooit kwam in 1877 voor met min 0,5° !
Morgen is er veel gelegen aan de wind en de maan want.......Oostenwind met nieuwe maan is goed om radijs te zaaien, en om kolen, erwten en meloenen te planten ! Wat de nieuwe maan betreft zitten we erg goed, nu morgen die oostenwind wind nog op de afspraak en dan kunnen we met z'n allen aan de slag in onze tuin zou ik zo zeggen. Nog een goeie raad van de landman misschien ?
" Zaai op droge grond als de wind uit 't oosten komt. "
Morgen is Sint-Jan in d' Olie onze gast en volgens de regel moet "Kleine Jan" zoals die ook al wel eens genoemd wordt, zes schone dagen meebrengen, maar helaas is dat niet altijd waar zegt ons de volgende weerspreuk :
" Een landman trouw aan de mode, mist met Sint-Jan zijn pels nog node. "
Dit betekent niets anders als dat het heden nog koud kan zijn. Morgen ga ik eens kijken hoe mei zou moeten zijn voor een goede hooioogst. Ik zal er weer zijn, u komt toch ook weer ?
Welk weer was het vandaag, nu precies 1 jaar geleden ?
5 Mei 2007 was een mooie zonnige dag waar het kwik om 15u27 gestegen was tot 21,2°. In de vroeger morgen, om 5u56 was dat, noteerde men toen 10,3° als laagste temperatuur voor deze vijfde mei. De warmste 5de mei sinds de waarnemingen van Ukkel in 1833 was deze van 1923 met 29° ! - De koudste 5de mei ooit kwam in 1942 voor met min 1,2° !
Er is nooit een mei zonder bloeisel zegt de landman terecht en in dat verband hoort men in Limburg al wel eens 't volgende zeggen :
" Wel april zonder aren, nooit mei zonder bloeisel. "
Begint deze maand het koren in aren te staan, dan kan tegen Sint-Jakob (25 juli) gepikt worden ! Wanneer de "bloem" (bloei) door het veld waait, verwacht men een rijke oogst en zo hoort men ook weer in Limburg als eens zeggen :
" Mei ore, Sint-Joacop kore. "
OF........
" Te meië bloot, ten oe(g)ste groot. "
En hoe mei echt zou moeten zijn wil men van een goede oogst kunnen spreken, wel dat verneemt u overmorgen dan weer wel. Morgen kijk ik uit naar Sint-Jan in D' Olie die op 6 mei bij ons langs komt en wie weet wat die in zijn korfje heeft liggen ??? Tot morgen ?
