Het weer van de dag VOLKSHEILGE - OUDE VOLKSGEBRUIKEN-
26-03-2009
Morgen komt Sint-Rupertus op bezoek !
Voor vandaag kan ik uitzonderlijk eens erg kort zijn en morgen weten we hoe de maand juli zal zijn.
" Is op Sint-Rupert de hemel rein, dan zal bij 't ook in juli zijn. "
Een erg duidelijke weerspreuk waar ik niets hoef aan toe te voegen. Voor mij is het vandaag een halve snipperdag, een kikker springt ook niet altijd zeker ? Afspraak morgen dan maar ?
Welk weer was het vandaag, nu precies 1 jaar geleden ?
26 Maart 2008 was een bewolkte dag met 's avonds lichte regen ! Om 15u58 had het kwik die dag zijn hoogste punt bereikt en dat bedroeg 9,7°. - 's Nachts om 0u15 om precies te zijn, noteerde men in het weerstation van Kapelle o/d Bos 1,3° als zijnde de minimum temperatuur voor de deze dag. De warmste 26ste maart sinds de waarnemingen van Ukkel in 1833 was deze van 1923 met 21,5°. - De koudste 26ste maart ooit kwam in 1901 voor met min 6,3° !
Eergisteren zagen we dat een natte maart niets waard is, maar hoe zit het dan wanneer maart droog zou zijn ? Wel een heel stuk beter, lees eens wat de weerspreuken ons daarover te vertellen te hebben.
" Stof in maart, is goud waard. "
En inderdaad, met een droge maart kan het voorjaarsploegwerk in de beste voorwaarden geschieden, ook kunnen de wortels van de planten zich dan in de grond goed ontwikkelen, temeer daar de planten pratisch nog niet veel bovenwaarts kunnen groeien.
Ik vond nog een erg mooie zeer oude spreuk in een Rym-Almanak uit de XVe eeuw :
" Als Maerte es drooghe, sonder reghen dat dinct den lieden wesen goet noyt was gheprezen martse vloet maer men pryst warmen zonneschyn.
Volgens de boerenwijsheid is een droge maart een goed begin, doch om succes te hebben moet april regenachtig zijn :
" Een droge meert, is goud weerd, als 't in april, maar regenen wil. "
En wanneer zijn de boeren tevreden ?
" Een droge maart en een natte april, dan heeft de landman wat hij wil. "
Genoeg voor vandaag, morgen kijk ik uit naar de komst van Sint-Rupertus en dat is weer een weersvoorspeller, mis hem zeker niet ! Tot morgen dan maar ?
Welk weer was het vandaag, nu precies 1 jaar geleden ?
25 Maart 2008 was een dag met een dik pak sneeuw en waar sneeuwbuien nooit ver weg waren !!! Om 12u38 werd de maximum temperatuur genoteerd en die bedroeg 4,9°. - 's Morgens om 6u23 schreef men toen min 0,9° op als laagste temperatuur voor deze dag. De warmste 25ste maart sinds de waarnemingen van Ukkel in 1833 was deze van 1903 met 21,7°. - De koudste 25ste maart ooit kwam in 1853 voor met min 4,7° !
De dag van morgen of O.L.Vrouw-Boodschap is een afgestelde heiligdag die men in de volksmond de "kleine LieveVrouwdag" noemt. Soms noemt men die dag ook wel " dag der wonderen", omdat men meent dat op deze dag de wereld werd geschapen ! Goed nieuws is dat de zwaluwen geacht worden van op deze dag terug in 't land te komen, vandaar ook dat men deze dag "zwaluwendag" durft te noemen. En ook een weerspreuk weet dat :
" Op Onzer Vrouwen Boodschap keren steeds bij ons de zwaluwe were. "
Vroeger bestond er in ons land het gebruik door hoorngeschal de aankomst van de lenteboden aan te kondigen. " De zwaluwen aanblazen " heette dat, en het waren de stedelijke torenwachters die met deze aankondiging gelast waren. De tuinliefhebbers leggen voor deze dag best hun griffelgerief gereed want al wat men morgen griffelt zal wel "beklijven" (gedijen). Men hoort alzo in Vlaanderen op sommige plaatsen deze dag noemen : "O.L.Vrouw-Beklijving". Ook alles wat men morgen verplant, zal gemakkelijk wortel schieten. Naar gelang het weder van morgen voorspelt de boer een goede of slechte opbrengst : als 't op O.L.Vrouw-Boodschap vóór zonsopgang schoon weer aan de hemel is, en de sterren klaar schijnen, zal er een goed jaar volgen, dan zal er voor alles goed weder zijn.
" Sterrenacht vóór Boodschap klaar, 't wordt een beste boerejaar. "
Vóór 25 maart vlas zaaien is gevaarlijk menen de boeren in Klein-Brabant, 't zal ofwel afvriezen, ofwel verbranden. Inderdaad in maart vlas zaaien is wel wat vroeg want in Vlaanderen in de Leiestreek is het Sint-Markus (20 april) die vlaszaaier is. Morgen kijk ik uit zoals ik u gisteren beloofde, naar de betekenis van een droge maart ! Bedankt omdat u vandaag hier was, ik hoop u morgen weer terug te zien, tot dan ?
Welk weer was het vandaag, nu precies 1 jaar geleden ?
24 Maart 2008 of toen tweede paasdag was een dag waar de zon zich even liet zien, en was de zon er niet, dan vielen er sneeuwbuien uit de lucht ! De maximum temperatuur bedroeg die dag 6,9° en die werd om 12u37 waargenomen in het weerstation van Kapelle o/d Bos. In datzelfde station schreef men 's nachts, om 2u36 om precies te zijn, 0,3° op als zijnde de minimum temperatuur voor deze dag. De warmste 24ste maart sinds de waarnemingen van Ukkel in 1833 was deze van 1945 met 21,5°. - De koudste 24ste maart ooit kwam in 1899 voor met min 7,7° !
Gisteren beloofde ik u van eens uit te kijken naar het voor- of nadeel van regen in deze maand, wel ik kan kort zijn, net als de weerspreuken trouwens, regen in maart deugd niet !
" Maartse regen, brengt geen zegen. "
Of nog ietsje anders gezegd :
" Een natte maart, is weinig waard. "
En ook de boer ziet een natte maart niet zitten :
" Natte maart, de boer veel zorgen baart. "
En nochtans verliezen we met een natte maart niet alles :
" Natte maart, veel gras. "
En weet dat .......
" Maarts gras, is aprils hooi. "
Met deze laatste spreuk wil men beduiden dat het gras goed doorgroeit. Doch is het algemeen bekend dat een te vroege was geen voordeel geeft. Al heeft het gras in maart reeds goede vorderingen gemaakt, in de maaitijd zal het daarom niet langer zijn. Tot slot u nog zeggen dat een natte maart weinig zomerregen voorspelt. Of een droge maart dan zoveel beter is, dat hoop ik u in een van de komende dagen nog te kunnen meegeven. Morgen kijk ik uit naar de komst van O.L.Vrouw-Boodschap die er overmorgen aankomt, en wees maar zeker, ook dat is weer een heel bijzondere dag ! Morgen vertel ik er u weer alles over, tot dan ?
Welk weer was het vandaag, nu precies 1 jaar geleden ?
23 Maart 2008 betekende verleden jaar Pasen ! En Paasdag begon verleden jaar zonnig maar weldra kwam de bewolking opzetten en werden we bedacht met sneeuwbuien. In West-Vlaanderen was het zelfs een "witte Pasen" ! De maximum temperatuur die om 14u20 waargenomen werd bedroeg 6,6°. 's Morgens om 5u41 noteerde men toen min 3,8° als laagste temperatuur voor deze dag ! De warmste 23ste maart sinds de waarnemingen van Ukkel was deze van 1945 met 23,1°. - De koudste 23ste maart ooit kwam in 1883 voor met min 7,4° !
Dat een sneeuwbui in maart tot de mogelijkheden behoort is geen nieuws maar hoe reageren de gewassen daarop ? In feiten zijn sneeuwvlagen nog zo kwaad niet, maar sneeuwval voorspelt niets goeds :
" Sneeuw in maart, voor vrucht en druiven nadeel baart. "
Of.....
" Maartse snee, doet aan de akkervruchten wee. "
Maar voor de huismoeders was maartse sneeuw vroeger meer dan ideaal :
" Met maartse sneeuw de was gedaan, drijft alle vlekken naar de maan. "
Of.......
" Laat met maartse sneeuw uw linnen bleken, zo zullen er al de vlekken uit weken. "
Maar ja, wie laat er nu zijn linnen nog bleken ??? Aan maarts sneeuwwater, en vooral dat uit de Stille week, werd vroeger een heilzame kracht toegeschreven en dat werd o.a. aangewend voor het baden van zieke ogen. Het was ook erg dienstig bij brandwonden ! De Stille week is de week voor Pasen, dit ingeval u het niet mocht weten. Morgen kijk ik eens naar de regen in deze maand, deugd die of niet ? Morgen weten we er beslist meer over ! Tot dan ?
Welk weer was het vandaag, nu precies 1 jaar geleden ?
22 Maart 2008 was een dag met bewolking, wat zon en een bui ! Om 14u49 was het kwik gestegen tot 8,7° en dat was meteen de maximum temperatuur van deze dag. - 's Avonds om 23u40 noteerde men toen 0,4° als zijnde de minimum temperatuur van deze 22ste maart. - De warmste 22ste maart sinds de waarnemingen van Ukkel in 1833 was deze van 1945 met 23°. - De koudste 22ste maart ooit kwam in 1837 voor met min 7,1°!!!
Enkele dagen terug vertelde ik u van mijn vriendin Wantje en toen beloofde ik u dat ik ook haar middel tegen hagel zou verklappen. Wel ook tegen die koude pillen had ze een beste middel. In de dagen dat de kruidjes-roer-mij-niet in bloei stonden, ging ze er een hele boel plukken en legde ze te drogen tussen de bladen van haar lijvig gebedenboek. Kwam de speelzieke maand aan de beurt, dan trok ze eentje van die " olle kamillen " zoals Reuter zou zeggen, uit hun hoekje, legde ze op de vensterbank en murmelde :
" Kruideken, kruideken-roer-mij-niet waarvan de hagel verschiet..."
En de koude pillen, of de hagel, bleven uit zo verzekerde mij Wantje vroeger altijd ! En 't vrouwke was zo eerlijk dat ik haar geloofde ook ! Ronde deze tijd moge we ons nog altijd aan de alom gekende maartse buien verwachten en bij die buien behoren vaak nog sneeuwvlagen en dat weet de weerspreuk van vandaag ook :
" Nooit maart zo goed, of 't sneeuwt een volle hoed. "
Of nog ietsje maar met dezelfde betekenis :
" Daar is geen maart zo goed, of 't sneeuwt op de boer zijn hoed. "
Morgen ga ik eens kijken welke invloed die eventuele maartse sneeuw kan hebben op de gewassen, ik zal er zeker weer zijn, u komt toch ook weer ?
Welk weer was het vandaag, nu precies 1 jaar geleden ?
21 Maart 2008 was een bewolkte dag met maartse buien van hagel en sneeuw, een mooie manier om de lente te verwelkomen als je het mij vraagt ! De maximum temperatuur bedroeg toen 8,2° en die werd 's nachts om 1u55 waargenomen ! De minimum temperatuur die 1° bedroeg werd 's avonds om 19u27 opgetekend. De warmste 21ste maart sinds de waarnemingen van Ukkel in 1833 was deze van 1938 met 21,2°. - De koudste 21ste maart ooit kwam in 1865 voor met min 8,6° !
Morgen is het lentedag en dan is Sint-Benediktus onze gast
Morgen is het lentedag, eindelijk zou ik zeggen, en dan zijn de dag en de nacht even lang ! Morgen moeten we de wind vooral goed in de gaten houden. blaast hij uit het westen dan verwachten de hoveniers een zacht voorjaar; zit de wind morgen in het noorden, wel dan blijft die daar voor zeven weken hangen !!! Dat weet ook de eerste weerspreuk die ik voor vandaag gekozen heb :
" Op Sint-Benooi de wind uit 't noord, 't gaat zo zeven weken voort. "
In Limburg en meer bepaald in de streek van Wellen meent men dat oostenwind tot de langste dag zal waaien, dus tot Sint-Jan of 24 juni, in alle geval minstens zes weken.
" Met zuidenwind op Sint-Benooi, neemt het jaar een goede plooi. "
En in het Gentse zeggen ze septisch 't volgende :
" Slecht weer op Sint-Benuut, ge zijt voor drij weken gekl..t
En in Frankrijk tenslotte weten ze dit dan weer :
" Il pleuvra 37 jours plus trois, s'il pleut le jour de Saint-Benoit. "
Wist u dat in het begin van het Kristendom het Paasfeest op de lentenachtevening (21 maart) gevierd werd. Het was in 325 dat de kerkvergadering van Nicea voorzag dat met de Juliaanse tijdrekening dit feest niet op de juiste datum zou blijven vallen. Daarom dat men toen besliste dat Pasen voortaan na de eerste volle maan, invallende na de lentenachtevening zou komen. Het volk bepaalt de datum van de feestdag als volgt : na Dertiendag ( Driekoningen, 6 januari) hebben we drie nieuwe manen, de derde zondag van de derde maan is Pasen. Zo kan Pasen in maart of in april vallen, en nooit vóór 22 maart en nooit na 25 april. Wat er voor morgen op 't menu staat, is ook vandaag voor mij nog een vraagteken, dat zien we morgen dan weer wel, bedankt omdat u vandaag weer hier was. Tot morgen ?
Van zodra de lente vroeger jaren begon gingen de buitenlieden, zoals ze die toen noemde, zich vermaken op den doel en bij de wip. Vroeger bestonden haast in alle gemeenten schuttersgilden die Sint- Sebastiaan of Sint-Joris tot patroon hadden. Men schoot toen met de kruisboog of met de handboog. Het doelschieten gebeurde in de lengte, naar een plaats waar men het middelpunt, wit of roos, moest treffen.Het wip – of gaaischieten gebeurde in de hoogte naar de vogels of gaaien, die op een lat gestoken waren. De middenvogel, oppergaai, stond op de spil, dan had je twee zijgaaien en daaronder een aantal grote en kleine vogels. Bij het prijsspel koos de overwinnaar, die de titel van koning mee kreeg, een koningin. De hovelingen, dat waren zij die de zijgaaien troffen, een hofdame, en dan trok de stoet rond de gemeente om duchtig op de gezondheid van de overwinnaars te drinken ! Men was koning voor één jaar en wie driemaal de oppervogel kon schieten werd keizer. Meestal bestond de prijs uit teljoren (borden) waarin dan de eretekens, boog en pijl, alsook de naam van de maatschappij en het jaartal gebakken waren. Vandaag zijn de schietingen, waar ze nog bestaan, veel “moderner” uiteraard, maar ze zijn ook stilaan zeldzamer geworden.
Welk weer was het vandaag, nu precies 1 jaar geleden ?
20 Maart 2008 was een bewolkte dag met buien ! Om 13u08 had het kwik zijn hoogste punt bereikt en dat liet 8,4° noteren. 's Nachts om 1u08 schreef men toen 1,9° op als laagste temperatuur voor deze dag. - De warmste 20ste maart sinds de waarnemingen van Ukkel in 1833 was deze van 1931 met 22,9°. - De koudste 20ste maart ooit kwam in 1887 voor met min 10,1° !
Terwijl vandaag " vader " bij ons in het daglicht staat kijk ik al naar morgen en naar de feestdag van Sint-Joachim en benieuwd als ik ben, kijk ik uit naar wat deze brave man voor ons als boodschap mee heeft en de weerspreuk van vandaag vertelt ons 't volgende :
" Op Sint-Jonas, komt dikwijls vuur van pas. "
Dat wil niets anders zeggen als dat het rond deze tijd nog erg koel kan zijn ! Mijn dagtaak zit er op voor vandaag, morgen is het uitkijken naar Sint-Benediktus die niet alleen de lente voor ons meebrengt, hij heeft ons ook nog wat anders te vertellen en wat dat is, dat verneemt u morgen dan weer wel via maar liefst drie mooie weerspreuken ! Zeker komen lezen zou ik zeggen ! Afspraak morgen dan maar ?
Welk weer was het vandaag, nu precies 1 jaar geleden ?
19 Maart 2008 was een dag met bewolking en zon en een maximum temperatuur van 9,2° die om 15u50 waargenomen werd in het weerstation van Kapelle o/d Bos. 's Morgens om 7u27 schrref men in datzelfde station 1,8° op als zijnde de laagste temperatuur voor deze Sint-Jozefsdag ! De warmste 19de maart sinds de waarnemingen van Ukkel in 1833 was deze van 1916 met 19,6°. - De koudste 19de maart ooit kwam in 1887 voor met min 9,5° !
Sint-Jozef dat betekend "vaderkesdag" ! Sint-Jozef is ook de patroon van België ! Sint-Jozef is de voedstervader van Christus en hij werd op 8 december 1870 tot beschermer van de kerk uitgeroepen. Sint-Jozef is ook de patroon van de timmerlieden en vroeger jaren werd dat door de schrijnwerkers gevierd met een grote maaltijd, zang en spel ! Maar aan de dag van morgen is ook heel veel gelegen voor wat het weder betreft en de eerste weerspreuk die ik vandaag voor u mee heb zegt ons 't volgende :
" Sinte-Jozef sta ons bij, of de winter en ga nie voorbij. "
En naargelang het weer van morgen wordt het ganse jaar bepaald zegt maar :
" Als 't helder is op Sint-Jozefsdag, een goed jaar men verwachten mag. "
In West-Vlaanderen beweerde de vooruitziende huisvrouwen vroeger altijd 't volgende :
" De grote was te drogen op Sint-Jozefsdag, 't is altijd schoon weder. "
Laat ons hopen dat het morgen een pracht van een dag mag zijn, dan zijn we vertrokken voor een vruchtbaar jaar ! ! ! Morgen kijk ik vooruit naar de komst van Sint-Joachim en ik kan u nu al verklappen dat die ons niet zo'n beste boodschap brengt, morgen daar weer alles over. Tot dan ?
Welk weer was het vandaag, nu precies 1 jaar geleden ?
18 Maart 2008 was een dag met drie gezichten, bewolking, zon en een bui ! De maximum temperatuur bedroeg 8,8° en die werd om 13u45 waargenomen. 's Morgens om 6u20 om precies te zijn, schreef men toen 0,4° op als zijnde de minimum temperatuur van deze dag. De warmste 18de maart sinds de waarnemingen van Ukkel in 1833 was deze van 1990 met 22,1°. - De koudste 18de maart ooit kwam in 1888 voor met min 7,1° !
Eindelijk zou ik zeggen, krijgen onze vrienden de dieren het woord nog eens en waarom niet beginnen met de spreeuw ?
" Een spreeuw op het dak maakt de lente niet. "
Laat u dus vooral niet beetnemen door de spreeuw ! En wanneer moge we regen verwachten ?
" Als de hoenderen kakelen lang en goed het zal regenen in overvloed. "
En wanneer staat er goed weder op 't menu ?
" Zingt de leeuwerik hoog in de lucht, heerlijk weer voorspelt zijn vlucht. "
Tot daar deze drie spreuken met waarborg want dieren....ze liegen nooit !!! Morgen kijk ik dan weer vooruit naar de komst van Sint-Jozef die overmorgen bij ons te gast is ! Tot morgen ?
