Het weer van de dag VOLKSHEILGE - OUDE VOLKSGEBRUIKEN-
01-09-2009
Vandaag opent september haar deuren !
Vandaag is Sint-Egidius onze gast en daar kon u gisteren al 't een en 't ander over lezen en seffens vertellen de weerspreuken er u nog een ietsje meer over ! Deze maand wordt het wintergraan gezaaid, het is ook een maand van overgang, van weemoed, van komende scheiding; de bladeren vallen, kraaien strijken neer en wij hopen met ons allen nog op wat zomerse dagen, doch vanaf de 20ste zegt maar, wordt het kouder en regent het veel. Wind op de feestdag van Sint-Gilleke schijnt gunstig te zijn voor het zaaien van het winterkoren voor zover de boer dit nog zou zaaien ? De tijden zijn immers enorm veranderd. De eerste weerspreuk die ik vandaag mee heb geeft de boeren een goede raad :
Als Sint-Giel blaast op de horen, boerkens zaait dan uw koren. "
Heden werden vroeger jaren de spinnewielen nagezien en in orde gebracht want de spinavonden gingen straks beginnen. Dat gebeurde o.a. op Sint-Lambertus (17 sept) en op Sinte-Teresia (15 okt) al naargelang de streek en alzo zegden men toen :
" Sint-Gilleke 't kloske op 't spilleke, Sint-Michiel (29sept) 't kloske op 't wiel. "
Met Sint-Michiel was men vroeger jaren dus al volop aan 't spinnen gegaan. Dat het vanaf heden ook koeler wordt is ook geen geheim dacht ik zo en in Limburg zegt er een weerspreuk dan weer 't volgende :
" Sint-Gieles keumt oingebloize, verbit de strohuû en de laaine hoize. "
En deze spreuk betekend niks anders als dat men zijn zomerpak mag aflaten. Morgen kijk ik eens naar september zelf want deze maand heeft ons ook weer heel wat te bieden ! Ik probeer hier morgen terug te zijn en dan hoop ik van u hier ook weer te moge aantreffen, ja ?
Welk weer was het vandaag, nu precies 1 jaar geleden ?
1 September 2008 was een dag met bewolking en wat zon en een maximum temperatuur van 21,6° die om 14u37 waargenomen werd in het weerstation van Kapelle o/d Bos. In datzelfde station schreef men 's morgens om 7u28 de minimum temperatuur op en die liet toen 15,8° noteren. - De warmste 1ste september sinds de waarnnemingen van Ukkel in 1833 was deze van 1911 met 31,4°. - De koudste 1ste september ooit kwam in 1890 voor met 5,3° !
De morgen- en avondnevelen schuiven dichter en dichter naar elkaar toe en verkorten op die manier de werkdag. Zo komt het dat in Limburg bijvoorbeeld, Sint-Egidius de middagslaap en de namiddagboterham afschaft en ... zegt men daar :
" Sint-Gillis verbeurt den ongere en den achterongere. "
Een gelijkaardig gebruik van afschaffing van de schafttijd van vier uur, bestaat ook in Vlaanderen, doch pas met Sint-Michiel die er op 29 september pas aankomt. Die schafttijd was vroeger vooral bij de boeren erg in trek. Om geen tijd te verliezen werden de boterhammen toen naar 't veld gedragen zodat diegene die op 't veld aan 't werken waren, niet over en weer naar huis diende te komen. En hoe zit het met het weder ? Wel.....is het morgen goed weer dan kunnen we vertrokken zijn voor nog eens vier weken van dat goede ! Want zegt ons een eerste weerspreuk :
" 't Weer dat Sint-Gillis biedt, en eindigt voor de vier wekien niet. "
Een tweede weerspreuk zegt het ietsje anders maar de betekenis is net dezelfde :
" Is 't op Sint-Egidius rein, zo zal het heel de maand wel zijn. "
En nog een derde weerspreuk komt het alleen maar bevestigen :
" Als 't schoon weer is met Sint-Giel, duurt het dikwijls tot Sint-Michiel. "
En zoals u hoger al kon lezen, komt Sint-Michiel er pas op 29 september aan. Maar zoals aan de meeste zaken, is ook aan de dag van morgen een keerzijde want als het morgen zou regenen dan zijn we echt gezien ! ! !
" Als 't op Sint-Gillis regent, zal 't lang blijven aanhouden. "
Laat ons met z'n allen duimen voor een schitterende 1ste september ! ! ! Morgen blijf ik nog even stilstaan bij Sint-Egidius want hij heeft ons nog een en ander te vertellen in verband met het zaaien, en ook met de spinnewielen heeft hij iets. Ik zou zeggen morgen zeker komen lezen, zo mist u er niets van ! Afspraak morgen dan maar ?
eptember van septem = zeven, betekent dus eigenlijk de zevende naar de hem toegewezen plaats in de oude Romeinse kalender.
Een zeer oud versje zegt :
Als Mert de eerste Maend van ’t Jaer was, even doê
Quam my de naem die ik nu voer (september) toe,
Ik ben den Herfst-begin, en ook des Zomers laetste,
Doch, mids ik Vruchten breng, ben ik niet van het quaedste.
Bij de Romeinen was september toegewijd aan Vulcanus, de god der smeden. Hij werd ook Bacchusmaand genoemd omdat alsdan de wijnoogsten begonnen. Bij de Saksers heette hij Viturmanoth of Mutumanoth, wat fruitoogstmaand betekende. Karel de Grote noemde hem Haervistmanoth, van haervest = oogsten. De Noordervolken zegden : fruit – haver – gerst of speltmaand, naar gelang zij herdachten wat gedurende deze maand in hun streek geoogst werd. Men noemde hem ook evenmaand omdat in deze tijd, de zon bij herfstevening in de evenaar treedt. Wij noemde hem herfstmaand omdat de herfst deze maand begint.
Welk weer was het vandaag, nu precies 1 jaar geleden ?
31 Augustus nam verleden jaar afscheid met een schitterende zomersedag waarop het kwik om 15u21 gestegen was tot maar liefst 29,2° ! - 's Morgens, en dat was om 6u40, schreef men toen de minimum temperatuur op en die liet 14,1° noteren. - De warmste 31ste augustus sinds de waarnemingen van Ukkel in 1833 was deze van1929 met 35° ! - De koudste 31ste augustus ooit kwam in 1940 voor met 5,3° !
Augustus loopt teneinde en zo ook de weerspreuken van deze maand ! Ik heb er vandaag nog twee meegebracht en die komen ons in feiten een beetje waarschuwen voor de koele avonden en nachten die aan ons deur komen kloppen !
" 's Avonds speelt de zoelte, 's morgens is er koelte. "
En om te besluiten nog deze :
" Eind augustus winnen de koele nachten. "
Morgen verwelkom ik september, vertel ik u ook wie of wat september is, en heb ik de eerste weerspreuk van september al voor u mee ! Genoeg om hier morgen weer te zijn hoop ik, tot morgen dan maar ?
Welk weer was het vandaag, nu precies 1 jaar geleden ?
30 Augustus 2008 was eindelijk nog eens een prachtige zomerdag met een maximum temperatuur van 27,2° die om 17u13 waargenomen werd in het weerstation van Kapelle o/d Bos. In datzelfde station schreef men 's morgens om 6u42 de minimum temperatuur op en die liet 11,6° noteren. - De warmste 30ste augustus sinds de waarnemingen van Ukkel in 1833 was deze van 1930 met 31°. - De koudste 30ste augustus ooit kwam in 1964 voor met 5,5° !
Vandaag zeggen en schrijven we 29 augustus en dat is een dag waar het absoluut niet mag regenen, en mocht het dit toch doen, wel dan bederven al de noten, zo meende men vroeger jaren. En waarom zou vandaag niet meer waar zijn wat men vroeger meende ? Maar als augustus zijn krachten balt is die regen misschien nog zo'n erg niet want zegt de weerspreuk van vandaag :
" Als augustus de krachten balt, verdampt regen sneller dan ze valt. "
Nu is de vraag alleen maar, hoe sterk is augustus nog op 't einde van haar bestaan ? Morgen hoop ik hier terug te zijn en dan heb ik de laatste weerspreuk van deze maand voor u mee ! Bedankt omdat u vandaag weer hier was, zeggen we dan maar tot morgen ?
Welk weer was het vandaag, nu precies 1 jaar geleden ?
29 Augustus 2008 was nog maar eens een bewolkte dag waar het kwik om 17u18 zijn hoogste top bereikt had en die stopte bij 22,6°. - 's Nachts, en dat was om 3u59, noteerde men toen de minimum temperatuur en die liet 14,3° opschrijven. - De warmste 29ste augustus sinds de waarnemingen van Ukkel was deze van 1942 met 32,5° ! - De koudste 29ste augustus ooit kwam in 1940 voor met 5,2° !
Vandaag begroeten we de laatste weerheilige van deze maand en die is nog erg belangrijk ook zegt maar want Sint-Augustijn roept de onweders een halt toe ! Voor vele onder ons misschien wel een hele opluchting ?
" Op Sint-Augustijn zullen de onweders over zijn. "
MAAR......ik zei het al zo vaak, aan iedere medaille is een keerzijde ! Sint-Augustinus roept niet alleen de onweders een halt toe, hij komt ook nog wat anders doen en dat is dan weer veel minder goed nieuws ! ! ! ! !
" Augustijn stopt de zomer in bed. "
En of we dit nu willen of niet, ik vrees dat er niet veel zal aan te doen zijn ! Laat ons dan maar op een schitterende herfst hopen en waarom zou die er niet komen ? Ik probeer hier morgen terug te zijn met de voorlaatste weerspreuk voor deze maand ! ! ! Tot morgen ?
Welk weer was het vandaag, nu precies 1 jaar geleden ?
28 Augustus 2008 was de zoveelste bewolkte dag in de rij ! De maximum temperatuur bedroeg 20,5° en die werd om 15u01 waargenomen in het weerstation van Kapelle o/d Bos. 's Morgens om 6u17 werd op dezelfde plaats de minimum temperatuur genoteerd en die liet 15,8° opschrijven. - De warmste 28ste augustus sinds de waarnemingen van Ukkel in 1833 was deze van 1930 met 33,3°. - De koudste 28ste augustus ooit kwam in 1896 voor met 5,6° !
Dauw, dauw en nog eens dauw is wat we deze maand moeten zien ! Augustus loopt op zijn laatste benen, dus ook het echte zomerweer in feiten maar dauw kan ons van dat mooi weertje nog wat langer laten genieten :
" In augustus lange dauw, blijft de hemel schoon en blauw. "
En een mooie blauwe hemel.....is altijd mooi weer ! Het moet kunnen vind ik ! ! ! Afspraak morgen dan maar ??? Tot dan !
Welk weer was het vandaag, nu precies 1 jaar geleden ?
27 Augustus 2008 was nog maar eens een bewolkte dag waar het kwik om 16u44 met moeite 19,6° haalde. - 's Nachts, en dat was om 0u10 om precies te zijn, werd de minimump temperatuur opgeschreven en die bedroeg toen 15,8°. - De warmste 27ste augustus sinds de waarnemingen van Ukkel in 1833 was deze van1964 met 33,8° ! - De koudste 27ste augustus ooit kwam in 1833 voor met amper 4,7° !
Gisteren was het de feestdag van Sint-Lodewijk en dat is het sein dat we de boerenzwaluw niet teveel meer uit het oog moge verliezen want die beginnen stilaan hun valiezen te pakken om ons weer te verlaten ! En mocht dit rond deze tijd al gebeuren dan zegt er een weerspreuk ons 't volgende :
" Als rond Lodewijk de boerenzwaluw gaat vertrekken, zal de zomer niet lang rekken. "
Nu maar hopen dat de boerenzwaluw ons nog wat gezeldschap houdt ! ! ! Ik probeer hier morgen weer te zijn, en u ? Tot morgen dan maar ?
Welk weer was het vandaag, nu precies 1 jaar geleden ?
26 Augustus 2008 was een bewolkte dag zegt maar waar de zon zich heel even liet zien. De maximum temperatuur bedroeg 21,3° en die werd om 14u39 waargenomen in het weerstation van Kapelle o/d Bos. In datzelfde station schreef men 's morgens om 7u20 de minimum temperatuur op en die liet 17,2° noteren. Minimum en maximum lagen amper 4 graden uit elkaar. - De warmste 26ste augustus sinds de waarnemingen van Ukkel in 1833 was deze van 1964 met 33,4°. - De koudste 26ste augustus ooit kwam in 1966 voor met amper 6,3° !
Gisteren waren de bijen onze weersvoorspellers, vandaag laat ik hun familie de wespen die taak eens doen. Wanneer u de wespen erg ongedurig ziet doen, wees er zeker van dat er harde wind, zoniet storm op komst is !
" Zijn de wespen niet in rust, dan is er stormweer op de kust. "
Neem in dit geval de kust niet te letterlijk op, en lees dan is er stormweer op komst ! Dieren voelen altijd aan wat er op hun afkomt, de ene zijn specialisten in "dit" weer, de andere dan weer in "dat" weer, hoe dan ook het zijn grote profeten in het voorspellen van het weder, ze krijgen alleen veel te weinig aandacht van ons. En de dieren hebben nog een enorm groot voordeel vergeleken bij de moderne weermannen of vrouwen, dieren liegen nooit ! Tot morgen dan maar zeker ?
Welk weer was het vandaag, nu precies 1 jaar geleden ?
25 Augustus 2008 was een zonnige dag tot 17 uur en toen ging het licht uit ! Om 16u05 werd de maximum temperatuur waargenomen en die liet 22,7° noteren. - 's Nachts, om 3u48 was dat, werd de minimum temperatuur waargenomen en die bedroeg 14,2°. De warmste 25ste augustus sinds de waarnemingen van Ukkel in 1833 was deze van 1997 met 31,9° ! - De koudste 25ste augustus ooit kwam in 1919 voor met 5,2° !
Vandaag koos ik voor de bijen als weersvoorspellers, de lieve diertjes die voor lekkere honing zorgen ! Niemand beter dan zij voelen een zwaar onweer naderen ! ! !
" Als de bijen naar huis toe vluchten, is er zwaar onweer te duchten. "
Ik geef graag toe dat niet iedereen in de mogelijkheid is om bijen gade te slaan, maar een imker zal deze spreuk meer dan groot gelijk geven ! ! ! Voor morgen ga ik dan weer eens te raden bij de wespen ! Tot morgen dan maar ?
Welk weer was het vandaag, nu precies 1 jaar geleden ?
24 Augustus 2008 was voor 3/4 zonnig om tenslotte toch nog bewolkt te eindigen. De maximum temperatuur bedroeg 21,2° en die werd om 13u29 waargenomen. - 's Morgens om 6u43 werd de minimum temperatuur opgeschreven en die liet 9,7° noteren. - De warmste 24ste augustus sinds de waarnemingen van Ukkel in 1833 was deze van 1842 met 31,6°. - De koudste 24ste augustus ooit kwam in 1931 voor met 4,8° !
Sint-Bartel die ons morgen komt bezoeken is een slorenplanter, hij doet morgen zijn ronde in de moestuin en legt malse kroppen in de koolplanten. Niemand mag hem in zijn werk storen en dat komt neer op het feit dat men morgen absoluut niet in de koolbedden mag lopen !
" Sint-Bartolomeus bindt de spurrie in de zak. "
Spurrie, voor diegene onder u die dat niet zouden kennen, werd vroeger jaren veel verbouwd op arme zandgrond voor veevoer, ook wel eens mierkruid genoemd wat mogelijk wel de juiste benaming is. In Brabant noemt men de sloor- of koolzaadplanten welke rond deze dag gezaaid worden, " de Bartolomezen ". Ook gaat deze brave heilige man morgen met zijn " vel ", doelende op de spinnewebben, over de braambessen, waardoor ze niet meer deugen; men zegt " Bartolomeus is er overgelopen". Sterke nachtdauw, een gewoon verschijnsel in de tweede helft van augustus, wordt als nadelig beschouwd, zo zelfs dat de volksmening wil dat men alsdan de vruchten niet ongewassen mag eten, nou ja, wanneer mag men dit nog wel ? Door het feit dat het rond deze tijd ook wel eens durft hagelen, noemt men in Vlaanderen Sint-Bartolomeus ook wel eens " haverdesser ". Komt er reeds rijm voor rond Sint-Bartolomeus dan moet het winterkoren laat gezaaid worden, dat was vroeger zo, maar wie zaait er nu nog winterkoren? En tenslotte nog een paar weerspreuken voor vandaag want met al mijn uitleg zou ik ze nog vergeten ook.
" Gelijk Sint-Bartel is gesteld, het najaar is gesteld. "
Of nog ietsje anders gezegd :
" Sint-Bartelsdag ons vaak vermeldt, hoe 't in de herfst al zijn gesteld. "
En zoals het weder morgen is, zal het ook gans de herfst nog zijn ;
" Zoals Bartolomeus is, blijft gans de herfst gewis. "
Mijn taak zit er op voor vandaag, ik probeer hier morgen weer terug te zijn, en u ? U komt toch weer mag ik hopen ?
