Spreekwoorden zijn samengebalde wijsheden, verkregen door levenservaringen van vele generaties.
Het leven hangt aan elkaar van (ogenschijnlijke) tegenstrijdigheden. Dit verschijnsel zien we ook terug in het gebruik van spreekwoorden.
Ons gedrag wordt de ene keer meer bepaald door onze omgeving, de situatie waarin we verkeren, de andere keer meer door onze aanleg, onze aard. Binnen de psychologie heet dit het nature-nurture debat: wat is aangeboren, wat is aangeleerd?
Als we een bepaalde zegswijze van toepassing verklaren op iemands gedrag, maken we in onze duiding vaak een keuze in de nature-nurture kwestie. In de volgende voorbeelden is het meteen duidelijk op welke van de twee kanten we in onze beoordeling de nadruk leggen.
Een aardje naar zijn vaartje
Zo vader, zo zoon
De appel valt niet ver van de boom
Eens een dief, altijd een dief
De gelegenheid maakt de dief
De kat op het spek binden.
|