|
Jammer genoeg worden de woorden godsdienst en religie vaak als synononiem gebruikt. Zelf zou ik religie omschrijven als een (open, onaf, tastend) antwoord op de vraag naar de zin van het leven, en godsdienst als de gesloten, filosofisch uitgewerkte leer van een religie, aangevuld met de pragmatische manier van leven die het beste vorm geeft aan het antwoord op die vraag naar de zin van het leven.
In religie is de ethiek nog impliciet; in godsdienst is de ethiek ingevuld en 'dus' versmald en verengd; want de 'baasjes' van een godsdienst willen natuurlijk graag aan de macht blijven door het gewone volk in naam van god wetten en geboden voor te schrijven.
Een mens is er, vanwege de hem toegevallen rede, toe veroordeeld betekenis te geven aan het leven in het algemeen (oorsprong en mogelijk doel van universum, natuur en eigen bestaan). Die betekenisgeving noem ik religie, en daaronder vallen zowel de zgn. wereldreligies, maar ook - ismen als humanisme of socialisme.
Op zoek naar een antwoord op de vraag naar het waarom en waartoe komt de mens altijd uit bij iets wat hem overstijgt, transcendeert. Want het eventuele doel van de geschiedenis van de kosmos kan naar ieders aanvoelen niet gelegen zijn in één individueel leven.
Met z'n allen hopen we dat ons leven een zinvolle betekenis heeft, dat ons bestaan ergens aan bijdraagt, bijvoorbeeld aan een betere mensheid. Die gedachte alleen al kan ons verzoenen met de eigen eindigheid. Het schijnt namelijk ondraaglijk te zijn het eigen leven te zien als een pure toevalligheid die nergens toe dient.
Of het gevonden antwoord hout snijdt weten we volgens sommige religieuze antwoorden pas na de laatste ademtocht. Voor mij hoeft er geen leven na de dood te zijn, maar ik hoop wel dat er achter het ontstaan van het ons bekende heelal een doel zit en dat ik door mijn manier van leven de verwerkelijking ervan niet vertraagd heb.
Daarmee raak ik aan de kern van jodendom en christendom die beide oproepen de medemens te behandelen zoals je zelf behandeld wil worden. Op die manier leef en handel je in de geest van de kracht of macht die achter de 'schepping' zit. (De islam als derde abrahamitische godsdienst voegt daar in mijn ogen niets wezenlijks aan toe, ook al beschouwt die religie zich als vervolmaking van de twee eerder genoemde. Ik vind de islam vooral knip- en plakwerk). Het boeddhisme (met de vier edele waarheden) zie ik als een oproep je zelf niet tot middelpunt van de wereld te willen maken maar je leven te zien als onderdeel van een groter geheel.
|
welbeschouwd
Ik ben .... , en gebruik soms ook wel de schuilnaam Pitter.