TIENEN DRAAIT ROND Tienen - Tintelende stad -
Suikerstad -mijn stad -
18-04-2011
Madeira
Madeira, eiland in de wolken
Het Portugese eiland Madeira kreeg het vorig jaar bijzonder zwaar te verduren door hevige regenval en modderstromen. De schade is intussen hersteld en in het bloemenparadijs kan vandaag weer volop gewandeld worden.
Madeira heeft niet onmiddellijk de reputatie een bruisend oord te zijn. Het is een bloemeneiland, een plaats waar gepensioneerden graag overwinteren vanwege de milde temperaturen en waar wandelaars hun hart ophalen aan zoveel groen. Hier vind je geen zandstranden of hippe discotheken, maar botanische tuinen en eeuwenoude bossen.
Madeira kende vorig jaar hevige modderstromen. 44 mensen kwamen in februari 2010 om het leven en 600 mensen verloren hun huis. In de hoofdstad Funchal werden aan de João Gones-rivier een tankstation en een café meegesleurd. Je kunt het je nauwelijks indenken als je midden de straat een ingebed miezerig riviertje aantreft.
Porto Moniz mooie halte in het noordwesten van Madeira.
De oorzaken van de ramp lopen uiteen. Volgens onze gids Renke Olieslagers Matos is er in een dag evenveel regen gevallen als tijdens een hele maand en zijn zulke rampen niet te voorkomen. Een andere gids, Gerry Sluiter, die we later op onze trip ontmoeten en die gespecialiseerd is in natuurwandelingen, is kritischer. Volgens hem maakte de rampzalige ruimtelijke ordening op het eiland het mogelijk dat er zo veel dodelijke slachtoffers vielen. Wat er ook van zij, Madeira is de ramp intussen te boven gekomen.
Authentieke charme De bergen en steile kliffen typeren Madeira, maar wie hierheen komt, mag niet vies zijn van een beetje massatoerisme. Zo kun je op dit kleine eiland (Madeira is 57 km lang en 22 kilometer breed) maar moeilijk de hoofdstad Funchal links laten liggen, de uitvalsbasis van 75 procent van de toeristen.
Als er niet net een cruiseschip aangemeerd is, kun je in het oude deel van de stad terecht voor wat authentieke charme. De nauwe, stijle straatjes en witte huizen verraden hun Portugese rootsmaken duidelijk dat het hier wel degelijk Portugees is. Zeker een bezoek waard is de kathedraal Sé, de enige gotische kathedraal buiten continentaal Europa. De natuurstenen voorgevel maakt een sobere indruk, maar het interieur is weelderig met verguld houtsnijwerk en een in blauw en goud uitgevoerd koorgestoelte.
Inkopen doen is een belevenis voor alle zintuigen op de Mercado dos Lavradores in Funchai.
Wie Madeira zegt, zegt madeirawijn, en die blijkt niet alleen goed voor in de gelijknamige sauste dienen om in de gelijknamige saus te kieperen. Op verschillende plaatsen kun je de wijn degusteren. Met zijn zoete afdronk doet Madeira denken aan Porto. Zwarte vis Heel bekend in Funchal is de Mercado dos Lavradores, de grootste overdekte markt in de stad die dateert uit de jaren dertig en gespecialiseerd is in groenten en fruit, en waar je ook verse vis en bloemen vindt. De vrouwen gaan er gekleed in traditionele klederdracht en laten je met plezier uitvoerig proeven van het ruime aanbod aan exotische vruchten: naast mango's, citrusvruchten en avocado's vind je hier ook cherimoya's en papaja's. De geuren en smaken zijn overweldigend.
Helemaal achteraan in de hal is de vismarkt. Hier wordt de espada, de beroemde zwarte zwaardvis van het eiland, recht uit de zee verkocht. De vis wordt gevangen op een diepte van duizend meter en is door het grote drukverschil al dood nog voor hij het oppervlak bereikt. Pikzwart en met een lengte van één meter is hij best indrukwekkend.
De espada staat in bijna elk restaurant op het menu en wordt meestal gepaneerd geserveerd, met mangosaus en gestoofde banaan. In Camera de Lobos, een vissersdorp op een twintigtal kilometer van Funchal, kun je de vissers aan het werk zien. Het kleine visserskapelletje in een van de nauwe straatjes is met zijn houten beschilderde plafond zeker een bezoek waard. Met zo'n zevenhonderd zijn de vissers nog, een fractie van wat het ooit geweest is. Beeld je echter geen al te idyllische taferelen in. Links zie je een oude visser die uitrust op een bankje, rechts komen de touringcars aangereden die komen kijken naar die authentieke visser. Surrealistisch is het zeker.
Laurissilva Geef ons maar de natuur, en die is overweldigend met zijn 3.000 verschillende plantensoorten. Het bos Laurissilva, genoemd naar de vele laurierbomen, is een van de grootste groene wouden in Europa en is miljoenen jaren oud. Verspreid over 12.000 hectare is het een overblijfsel van de subtropische wouden die met de laatste ijstijd in de rest van Europa en Noord-Afrika zijn verdwenen. Het Laurissilva is beschermd door de Unesco als werelderfgoed. Met een vochtigheidsgraad van tachtig procent is het bos het grootste deel van de tijd in een mysterieuze mist gehuld. Het eiland is trouwens niet voor niets zo groen en de regen kun je er, vooral in bergen, maar beter bij nemen. Maar het weer verandert heel snel: zo kun je 's ochtends opstaan met een grijze hemel en in de namiddag onder een stralende zon wandelen. Typerend voor Madeira zijn de zogenaamde levadas: oude irrigatiekanalen die 600 jaar geleden door de bewoners werden aangelegd en nu zijn omgevormd tot een ingewikkeld knooppuntennetwerk voor wandelaars. Je hebt keuze uit 200 verschillende routes van verschillend niveau. De levadas lopen langs rotsen en kliffen en door valleien, en leiden je naar afgelegen plaatsen op het eiland. Een gedetailleerde kaart en stevige wandelschoenen die vuil mogen worden, zijn geen overbodige luxe. Voor de moeilijkere wandelingen kun je een gids inhuren.
Een jaar na het noodweer op Madeira is de schade hersteld en zijn de toeristen teruggekeerd
'Sommige wandelaars schatten de moeilijkheidsgraad van de wandelingen of de onherbergzaamheid van het eiland verkeerd in', zegt Gerry Sluiter, de oprichter van Nature Meetings, een organisatie die wandelingen organiseert en mensen bewust wil maken van het unieke karakter van de natuur op Madeira. 'Elk jaar verdwijnen vele hectaren bos door brandstichting. De brandstichters gebruiken de zogenaamde kaarstechniek, wanneer de kaars is opgebrand en het vuur uitbreekt, zijn zij al lang verdwenen. Wij proberen onze wandelaars daar attent op te maken.'
Eén van de populairste wandelingen leidt naar de top van de Pico Vivo, met zijn 1.861 meter de hoogste berg van het eiland. Als de drakenbomen in bloei staan, kleurt de top bijna volledig rood. Kroniekschrijvers uit de veertiende eeuw die het eiland zagen liggen, gehuld in een nevel waar rode toppen doorheen schemerden, dachten dat ze het mythische Atlantis hadden gevonden.
De natuurlijke zwembassins met zeewater in Porto Moniz zijn grotendeels gevormd door lava Doordat het eiland zo klein is, kun je het perfect met een huurauto verkennen. Een laatste verplichte stop zijn de natuurlijke zwembaden van Porto Moniz in het noordwesten van het eiland. Het zeewater loopt er in oude lavabekkens, waardoor je een grillig landschap krijgt dat spectaculair oogt.
Dit jaar al 6.500 dolfijntjes gestorven door gevolgen van BP-olievlek in Golf
Het sterftecijfer bij dolfijnen in de Golf van Mexico als gevolg van de enorme olievlek veroorzaakt door het lekkende olieplatform Deepwater Horizon ligt zeker vijftig keer hoger dan tot nu werd toegegeven. Bij andere diersoorten, zoals zeeschildpadden, zou het zelfs 250 keer hoger liggen.
Dat blijkt uit een nieuw grootschalig onderzoek van Amerikaanse en Canadese marinebiologen. Ze zeggen dat er in de eerste drie maanden van 2011 alleen al 6.500 dolfijnen zijn gestorven door de gevolgen van de rampzalige milieuverontreiniging, waarvan het merendeel jonge of pasgeboren dolfijntjes.
Het aanspoelen van 20 pasgeboren dode dolfijntjes op een drukbezocht strand in Mississippi in amper twee weken tijd was al een indicatie dat er iets grondig mis is met de dolfijnenpopulatie in de Golf van Mexico. Een team van Amerikaanse en Canadese marinebiologen hebben nu een maand lang onderzocht hoe het zit met de populatie en komen tot de conclusie dat er een massale sterfte is, vooral bij pasgeboren dolfijntjes.
Los van dat onderzoek zijn er nog andere cijfers die het ergste doen vermoeden. In de jaren voor de olieramp werden gemiddeld 17 carcassen van dolfijnen geteld op de stranden van Alabama en Mississippi. De eerste drie maanden van 2011 waren er dat 138, en de helft daarvan waren jonge dolfijntjes.
"Conservatief" En dat is wat is aangespoeld en werd gevonden. De echte sterfte ligt stukken hoger. Marinebiologen gaan er doorgaans vanuit dat wat aanspoelt en wordt gevonden in het geval van zeezoogdieren tussen 0,5 tot 2 procent is van wat daadwerkelijk sterft.
In de nieuwste studie zeggen de auteurs dat ze waarschijnlijk te conservatief hebben gerekend. Andere onderzoeken in het najaar van 2010 meldden ook al een vertievoudiging van de sterfte van zeedieren in bepaalde delen van de Golf.
Zelfs de National Oceanic and Atmospheric Administration (NOAA), een overheidsinstelling die zwaar onder één hoedje speelde met BP en bewust informatie verdraaide en achterhield tijdens de crisis (dat is ondertussen al aan het licht gekomen) spreekt van een "cetacean unusual mortality event". Zij telden 390 "strandings" de jongste twee maanden in Louisiana, Mississippi, Alabama en Florida.
In Florida is overigens een verhoogde sterfte vastgesteld bij de manatees, de zeekoeien die bijzonder gekoesterd worden in de vakantiestaat. Bijna een jaar na het begin van de ramp zijn ook nog steeds een aantal stranden in Louisiana verboden terrein voor de pers. Ze worden bewaakt door securitymensen van BP.
Zwart koraal van 2.000 jaar ontdekt nabij site olieramp BP
Wetenschappers hebben een koraal, die in de omgeving van de site van de BP-olieramp in de Golf van Mexico leeft, kunnen dateren. Het zwarte koraal is zo'n 2.000 jaar oud. Het is pas de eerste keer dat dat lukt voor koralen in de Golf.
Vorsers bestuderen de oude traaggroeiende koralen in de Golf al van vóór de dramatische olieramp op 20 april vorig jaar. De zwarte koralen werden gevonden op zo'n 34 km ten noordoosten van de BP-bron, op meer dan 300 meter diepte.
Er wordt nu verder onderzocht of de milieuvervuiling door BP de koralen schade heeft toegebracht. "Zwarte koralen voeden zich met organisch materiaal dat naar de zeebodem zinkt", zegt wetenschapster Nancy Prouty. "Het kan tientallen jaren duren, of zelfs eeuwen, om een van een 'storing in het ecosysteem' te herstellen."
De olievervuiling verspreidt zich onder water in zuidwestelijke richting, dus weg van de zwarte koralen. Ten zuidwesten van de oliebron van BP werden wel al dode koralen aangetroffen. Prouty benadrukt echter dat er wel oliesmurrie op het wateroppervlakte boven de zwarte koraalkolonie werd gespot tijdens het lek dat na een explosie op het Deepwater Horizon-platform, meer dan 750 miljoen liter olie in de zee deed vloeien. Daarbij kwamen ook elf arbeiders om het leven.
Zwarte koralen vind je over de hele wereld. Het lijken wel diepzeebosjes of -bomen. Zij zijn een belangrijke habitat voor vissen en ander zeeleven. Ze groeien erg langzaam. Ter vergelijking: een menselijke vingernagel groeit 200 keer sneller dan een zwart koraal.
Een opvallende fontein lijkt wel een must voor elke zichzelf respecterende stad. Hoe hoger en kleurrijker, hoe beter. Wij zetten s werelds meest adembenemende fonteinen op een rij die je op een warme dag de nodige verfrissing bieden.
Fountain of Nations, de muzikale fontein van Walt Disney World in Orlando.
Archibald Fountain in Sydney.
Origineel en imposant: Fountain of Wealth in Singapore
Friendship of Nations in Moskou
Deze fontein in Tivoli is opgenomen in de Werelderfgoedlijst van UNESCO.
De kleurrijke fonteinen van Montjuïc in Barcelona.
Latona Fountain in Versailles
Peterhof, ook bekend als het Russische Versailles, in Sint-Petersburg.
Buckingham Fountain in Chicago.
De wereldberoemde Trevi-fontein in Rome.
Bethesda Fountain in Central Park in New York is een van de grootste fonteinen van de stad.
Voorkant van het Bellagio Hotel in Las Vegas
Banpo Bridge Fountain in Seoul, de langste brugfontein ter wereld.
King Fahs Fountain in Saoedi-Arabë is 260 meter hoog en daarmee de hoogtste fontein die er bestaat
Jet d'eau in Genève, het kleine broertje van de King Fahs Fountain.
Een epidemie heeft het leven van al een miljoen vleermuizen geëist in de VS. Het witte-neus-syndroom verspreidt zich bovendien over een steeds groter gebied, waardoor nog miljoenen vleermuizen zouden kunnen sterven.
Een kenmerk van de ziekte is een witte schimmel die rond de snuit van de vleermuizen verschijnt. De ziekte werd vijf jaar geleden voor het eerst opgemerkt in New York. Sindsdien is de epidemie aan een snelle opmars bezig en nu dreigt ook het westen van de VS te worden getroffen. In sommige grotten zijn alle vleermuizen uitgestorven door de ziekte.
In het slechtste geval kunnen hele soorten in de VS uitsterven. De nachtdieren worden dan wel niet vaak door mensen gezien, ze zijn erg belangrijk. Zo verorberen ze ieder jaar miljoenen kilo's insecten. Vooral in de winter maakt de ziekte veel slachtoffers onder de vleermuizen.
Mens Voorlopig lijken de vleermuizen de ziekte zelf te verspreiden, maar toch wordt landeigenaars in het westen van de VS aangeraden om zo weinig mogelijk activiteiten in grotten uit te voeren. Aangezien de mens nog grotere afstanden aflegt, zou de schimmel ook op deze manier schade kunnen aanrichten. Vorige maand werd een aanvraag ingediend om alle grotten en verlaten mijnen in 48 staten te sluiten.
Biologen vermoeden dat de ziekte aanvankelijk afkomstig is uit Europese grotten en door mensen is meegebracht naar New York.
"Schimmelziekte bij vleermuizen kan voeding duurder maken"
Amerikaanse wetenschappers en economen vrezen ervoor dat de schimmelziekte bij vleermuizen in het Noordoosten van de Verenigde Staten ook zware schade kan toebrengen aan de voedingsindustrie en de economie. De schade wordt geschat op 2,6 miljard euro per jaar.
Sinds 2006 zijn naar schatting een miljoen vleermuizen in de Verenigde Staten gesneuveld aan de schimmelziekte 'het witteneuzensyndroom'. De ziekte werd eerst aangetoffen in Albany, en is ondertussen verspreid over het noordoosten van de VS tot in Ohio. De ziekte werd ook aangetroffen in de Canadese provincie New Brunswick.
Insecteneters Dat is problematisch, en vooral door de invloed op de insectenpopulatie en dus de voedingsproductie. Vleermuizen zijn grote eters van insecten en zonder vleermuizen worden oogsten aangetast.
Voedselprijzen "Het gebruik van chemische pesticiden stijgt", zei onderzoeker Gary McCracken van de University of Tennessee. Hij schat de waarde van de vleermuizen in de landbouw op minstens 3,7 miljard dollar (2,6 miljard euro) per jaar. Amerikanen vrezen ondertussen dat de voedselprijzen hierdoor zullen stijgen.
Geen lucht Ook het toenemende aantal windmolens zal de sterfte onder de vleermuizen doen toenemen. Er zijn al duizenden dode vleermuizen gevonden in de buurt van windmolens. Niet zozeer omdat ze vermalen worden, wel omdat het verschil in luchtdruk hun kleine longen doet dichtklappen.
Actie, nu De onderzoeker roept op tot actie. "Niets doen is geen optie, omdat deze vliegende zoogdieren weinig nakomelingen krijgen. Herstel van de populatie duurt tientallen jaren, misschien zelfs eeuwen."
De publieke opinie zit nog niet op dezelfde pagina als de wetenschappers. "Veel mensen vragen zich af waarom ze moeten geven om vleermuizen en hun voortbestaan. Het is aan ons om hun ecologische en economische impact duidelijk te maken."
Wat er kan gedaan worden, wordt echter niet zo meteen duidelijk.
Op Paasmaandag is de Tiense deelgemeente Hakendover in de ban van de paardenprocessie. In bezoekersaantallen is dit de derde grootste processie
in België. Duizenden bedevaarders waaronder ook broederschappen uit Breda en Tilburg, zakken naar het dorp af om er de unieke volksgebeurtenis mee te maken.
De paardenprocessie beeldt de stichtingslegende uit van de kerk van de
Goddelijke Zaligmaker. Volgens deze legende kwamen rond het jaar 690 drie
vrome maagden uit Rome aan in Hakendover. Zij besloten een kerk te bouwen
ter ere van de Zaligmaker, maar de plaats die ze hiervoor uitkozen, bleek God
niet te bevallen. Alles wat overdag door de werklieden en steenkappers was
gebouwd, werd s nachts door zijn engelen omvergeworpen. De drie troosteloos
geworden maagden kregen op de dertiendach (16 januari), het bezoek van
een engel. Deze wees hen de plaats aan waar de kerk gebouwd moest worden.
Voor de bouw werden 12 arbeiders aangeworven, maar overdag waren zij altijd
met dertien. Bij het middagmaal en de uitbetaling verschenen er telkens
slechts twaalf. De dertiende arbeider was de Zaligmaker zelf. Het verhaal van
de stichtingslegende werd rond 1405 gebeiteld in een houten retabel, dat
recent hersteld en in de kerk bezichtigd kan worden.
Het hoogtepunt van de processie is de paardengalop om 12.00 uur op de
Tiense berg. Na de zegening van de bedevaarders galopperen de paarden drie
keer rond het altaar. Een niet te missen spektakel!
PRAKTISCHE INFO
De paardenprocessie vertrekt om 11.00 uur aan de kerk van Hakendover. De
Lijn legt een extra bus in tussen het station van Tienen en Hakendover tussen
09.15 en 10.00 uur. In de namiddag geldt de normale dienstregeling van De
Lijn. Een infobrochure wordt uitgedeeld aan de kerk en tijdens de omloop.
Gedurende anderhalf jaar bestudeerde Tom Morren in het kader van zijn masterproef Archivistiek aan de Vrije Universiteit Brussel het 19de- en het 20ste-eeuwse archief van Sint-Germanus in Tienen.
Tom Morren doorwroette het 19de- en 20ste-eeuwse archief van de parochie Sint-Germanus. Het resultaat werd gebundeld in een nieuwe publicatie in de reeks Bijdragen van het Hagelands Historisch Documentatiecentrum. Het is de neerslag van vijftien strekkende meter aan documenten.
In de jaren zestig raakte dit archief verspreid over drie verschillende instellingen: het Algemeen Rijksarchief te Brussel, het Aartsbisschoppelijk Archief te Mechelen en de plaatselijke dekenij. Sinds 1992 gaven deze instellingen het parochiearchief in bewaring aan het stadsarchief van Tienen. Eerder was enkel het ancien regimearchief door rijksarchivaris Hendrik Delvaux ontsloten.
Tijdens het ancien regime was de kerk van St.-Germanus zowel parochiekerk als kapittelkerk. Vanaf 1189 huisvestte de kerk een collegiaal kapittel dat een groot archief achterliet. Het kapittel werd in 1797 door de Franse revolutionairen afgeschaft. De parochie bleef uiteraard voortbestaan, maar werd in 1802 grondig hervormd. Het concordaat van de paus met Napoleon (1802) leidde in Tienen tot de oprichting van een tweede parochie: Onze-Lieve-Vrouw ten Poel.
De publicatie is te koop voor 10 euro in de Streekshop/Toeristisch infokantoor op de Grote Markt 6 in Tienen. (R. Billen)
HOEGAARDEN - De pas aangestelde hulpbisschop Leon Lemmens wijdde de palmtakken in de dienst voorafgaand aan de palmprocessie.
De hulpbisschop koos Palmzondag in Hoegaarden uit voor zijn erste publieke optreden. Hij deed dat met duiidelijk enthousiasme. Met mijter en staf stapte hij mee in de processie, met af en toe een ongebruikelijke zijsprong naar het publiek. Dat ziet er daar een interessant man uit, moet hij gedacht hebben, en hij stapte op Freddy Mannaerts toe. Toen het gesprek gedaan was zette de bisschop de achtervolging op de pater Jaak en pastor Liesbeth in. Verder herhaalde zich het scenario. Even leek het zelfs of de hij trok de Cerckel in, maar het waren de buren die buiten op een stoel zaten die zijn aandacht gaande hielden.
De apostelen, hun discipelen, de mombaarvader op kop, droegen Christus op de palmhouten ezel rond. Op kop werd de nieuwe vlag van de parochie gedragen. Achterop, na koor, harmonie en gemeentebestuur, volgden de honderden kinderen met 'palmmaai'. Ze waren groot in aantal, uit Hoegaarden en van elders. Na de middag kunnen ze terecht op de palmeierenzoektoch in het Kapittelpark. Eerst bieden ze hun palmtakken aan aan huis.Als het meezit, tot in al de uithoeken.
Monseigneur Leon LEMMENS - Geboren te Boorsem (Bisdom Hasselt) op 16 maart 1954 Studies - Middelbare school aan het Klein Seminarie van Sint-Truiden (Bisdom Hasselt) - Priesteropleiding aan het Groot Seminarie van Sint-Truiden (1971-1976) - Baccalaureaat in theologie aan de K.U.L. (1976) - Licentiaat in moraaltheologie aan de Gregoriaanse Universiteit te Rome (1979) - Doctoraat in theologie aan de Gregoriaanse Universiteit te Rome (1989) - Priesterwijding voor het bisdom Hasselt te Boorsem op 10 juni 1977 (R. Billen)
TIENEN - De Tiense Military Club vat post aan de ingang van de schouwburg voor de opvoeringen van 'Lili en Marleen'.
Buiten het gebouw hebben Amerikaanse soldaten post gevat, met militair materieel. Binnen voeren Duitsers in uniform de controle uit. Dat geeft de toestand weer in september 1944 in Tienen: de Duitsers zitten nog binnen en de Amerikanen staan voor de poort. De opstelling aan de schouwburg is besteld door het Tiens Tractheater dat een Tiense bewerking brengt van Lili en Marleen, in regie van Ronny Waterschoot.
Nog opvoeringen op 22 en 23 april, 20uur. Wees er vroeg bij want geen gereserveerde plaatsen (R. Billen)
De dorpssite van Oorbeek toont nu al vijftien fotoalbums over hoogtepunten van de jongste jaren in Oorbeek.
Daarbij hoort een reportage van een processie in 78. Er volgen er nog een hele reeks, waaronder in verkorte versie de aanpassingswerken aan de dorpskern in Oorbeek. Iets ouder zijn de acties tegen de hoge snelheidslijn, enz
Roger Vanhulst: 'De auteurs staan meestal bij de eerste foto en het is natuurlijk niet alleen mijn verdienste, maar gegroeid uit een samenwerking met enkele andere inwoners. Hopelijk blijft dit groeien. Iedereen die fotos heeft over Oorbeek, vroeger en nu, activiteiten, natuurfotos maar ook privéfotos mag mij altijd contacteren op info@oorbeek.be 'www.oorbeek.be (R. Billen)
N-VA-senator wil remgeld voor onterechte bezoeken spoed
N-VA-senator en arts Louis Ide schaart zich achter het besluit van een onderzoek van het Socialistisch Ziekenfonds waaruit blijkt dat meer dan de helft van de Belgen onterecht naar de spoedafdeling van een ziekenhuis stappen.
In januari al diende hij een wetsvoorstel in dat een forfaitaire bijdrage van 12,5 euro oplegt voor wie oneigenlijk langsgaat op de spoedafdeling.
Dit wetsvoorstel heeft tot doel de spoeddiensten te ontlasten van taken die tot het takenpakket van de eerstelijnszorg behoren. Dit moet de eerstelijnszorg en de spoeddiensten de kans bieden zich te concentreren op hun kerntaken en hen met andere woorden ten volle valoriseren, aldus Louis Ide.
Volgens de N-VA-senator zal enkel op deze manier de attitude van de mensen veranderen. Dit moet een financiële besparing opleveren én tijdswinst voor de spoeddiensten en spoedartsen.
Het onderzoek van het ziekenfonds beoordeelde de spoedbezoeken op basis van enkele criteria en kwam tot de vaststelling dat 56 procent van de 1,9 miljoen bezoeken aan de spoedafdeling in 2008 ongerechtvaardigd waren. 44 procent was gerechtvaardigd. Ook het ziekenfonds pleit voor een aantal maatregelen.
Gerechtvaardigde bezoeken Een bezoek aan de spoeddienst is onder meer gerechtvaardigd indien de patiënt werd doorverwezen door de huisarts, er een ziekenhuisopname volgt of de gipszaal gebruikt wordt. "In alle andere (onterechte) gevallen zal men ter plekke 12,5 euro remgeld innen. Remgeld zoals het woord zelf zegt", aldus nog Ide.
Van de mensen die in 2008 op de spoed binnenkwamen, was 28 procent gebracht door de ziekenwagen of doorverwezen door de huisarts. Zestien procent voldeed aan één van de vijf andere criteria.
Opmerkelijk is dat hoewel die laatste groep een gerechtvaardigd gebruik van de spoeddiensten maakte, ze toch financieel gestraft werd omdat er geen sprake is van een doorverwijzing door de huisarts, aldus het Socialistisch Ziekenfonds, dat pleit voor een aanpassing van de huidige wetgeving.
Het bezoek aan de spoeddienst is duidelijk verbonden aan de leeftijd van de patiënt, merken de onderzoekers verder op. Jonge kinderen, adolescenten en een oudere bevolking doen het meest beroep op de spoed. Ook sociaal kwetsbare personen stappen vaker de spoedafdeling binnen.
Grootstedelijke gebieden Daarnaast tonen de cijfers aan dat Brusselaars (21 procent) meer een beroep doen op de spoed dan de Walen (19 procent), en zeker dan de Vlamingen (14 procent). Het gerechtvaardigd gebruik van de spoed ligt hoger in Vlaanderen (52 procent) dan in Wallonië (42 procent) en in Brussel (34 procent).
In een grootstedelijk gebied stappen mensen sneller naar de spoed dan naar hun huisarts. Hier speelt zeker de beschikbaarheid van huisartsenwachtposten en de nabijheid van ziekenhuizen een rol.
Om het ongerechtvaardigd gebruik van de spoeddienst terug te dringen, stelt het Socialistisch Ziekenfonds onder andere voor om wachtposten te stimuleren, het derdebetalerssysteem uit te breiden en remgelden af te schaffen bij dringend beroep op de huisarts, dit in overleg met de huisartsen. Daarnaast wil het ziekenfonds dat het systeem van gerechtvaardigde doorverwijzing uitgebreid wordt met een aantal specifieke situaties zoals een hospitalisatie of een bezoek aan de gipszaal.
30 maanden cel voor ouders van verhongerde Franse baby
Een Frans koppel is veroordeeld tot 5 jaar cel, waarvan 30 maanden effectief, voor de dood van hun 11 maanden oude baby. De baby stierf in maart 2008 door gebrek aan medische verzorging en aangepaste voeding. Het kreeg enkel moedermelk te drinken.
Joël (45) en Sergine Le Moaligou (40) belden de hulpdiensten toen ze ongerust werden over de verzwakking van hun kindje. De brandweer kon in de woning van het gezin in Saint-Maulvis enkel de dood van Louise vaststellen.
Een autopsie bracht een tekort aan vitamine A en B12 aan het licht, dat volgens deskundigen te wijten was aan een onevenwichtige voeding. Het kind kreeg enkel moedermelk, maar omdat de moeder veganistisch eet, was er een duidelijk tekort aan vitaminen in wat meestal wordt beschouwd als 'de beste voeding voor een baby'.
De baby woog ook slechts 5,7 kilo, terwijl het gemiddelde op die leeftijd 8 kilo is. Hoe het komt dat de baby zo weinig at, wordt niet verklaard. Mogelijks maakte de moeder niet voldoende melk aan.
"In de 21ste eeuw mag een kind niet van honger omkomen terwijl de ouders op geen enkel moment reageren", zei de parketmagistrate in haar requisitoir. Het echtpaar zat al vier maanden in voorlopige hechtenis.
Vijfhonderdtal mensen op begrafenis Hoegaarden-brouwer
HOEGAARDEN - Een vijfhonderdtal mensen hebben zaterdagvoormiddag de begrafenis van Pierre Celis, de 'vader' van het Hoegaardse witbier, bijgewoond.
De Sint-Gorgoniuskerk in het Vlaams-Brabantse Hoegaarden zat dan ook vol, zo meldt burgemeester Jean-Pierre Taverniers. De 86-jarige Celis overleed vorige week zaterdag in het rusthuis nabij Hoegaarden waar hij sinds korte tijd verbleef.
Pierre Celis nam in de jaren zestig de lokale brouwerij van Hoegaarden over, op het moment dat het "Witteke van Hoegaarden" enkel nog bekendheid genoot in de regio Leuven en delen van Brussel. Hij brouwde het bier tot 1979 op beperkte schaal en bracht de brouwerij dat jaar onder in de huidige panden van De Kluis in Hoegaarden.
In 1985 verkocht hij de brouwerij aan Interbrew (het huidige AB InBev) en trok vervolgens naar het Amerikaanse Austin waar hij in 1990 de Celis Brewery oprichtte die eveneens witbier brouwde. Eind 2009 keerde hij definitief terug naar Hoegaarden, nadat hij zijn Amerikaanse brouwerij verkocht had.
'Groot verlies voor Hoegaarden'
"Voor Hoegaarden is dit een groot verlies, een bladzijde van onze al rijke geschiedenis die wordt omgedraaid", zegt burgemeester Jean-Pierre Taverniers. "Ook al was meneer Celis de laatste jaren minder actief in onze gemeente, hij blijft een belangrijk figuur, die ons op de internationale kaart heeft gezet."
Op deze plaatsen is mooi weer geen garantie, maar de bontgekleurde gevels van de huizen toveren steeds een glimlach op het gezicht van inwoners en toeristen.
Manarola, Italië
Vakantieparadijs Santorini, Griekenland
Chefchaouen in Marokko, ook wel de 'blauwe stad' genoemd.
Een andere 'blauwe stad' ligt in Jodhpur in Rajasthan, India.
Guanajuato in Mexico
Longyearbyen op Spitsbergen, een eilandengroep in de Noordelijke IJszee die bij Noorwegen hoort
Eén bedrijfspensioen voor arbeiders en bedienden kost 710 miljoen euro
"Misschien moeten werknemers hun loon op de lange termijn bekijken. In plaats van nu loonopslag te krijgen, kiezen ze dan voor meer pensioen later" (Raf Loyens, Aon Hewitt)
De aanvullende pensioenen voor arbeiders optrekken tot het bediendenniveau zou in totaal 710 miljoen bedragen. Wie dat gaat betalen?
Het aanvullend bedrijfspensioen, de zogenaamde tweede pijler, kan een belangrijk element worden in het huidige sociaal overleg, meer bepaald als het eenheidsstatuut voor arbeiders en bedienden op tafel komt te liggen. "Zeker aangezien een harmonisatie van de directe loonvoorwaarden zeer moeilijk is", meent Raf Loyens, consultant bij Aon Hewitt. "Als werkgevers en vakbonden elkaar vinden zal dat eerder in themas zijn zoals het bedrijfspensioen of de ontslagregeling."
Het VBO liet inmiddels voorzichtig uitschijnen dat er enige marge zou zijn voor een aanpassing van het aanvullend pensioen. Loyens vindt het logisch dat de werkgevers die piste kiezen. "Dankzij de fiscale gunstige behandeling is elke euro die een werkgever als loonsverhoging zou geven in een pensioenplan er twee waard."
Toch zit er nog een serieuze financiële adder onder het gras. Vandaag kosten de bedrijfspensioenen van arbeiders en bedienden 300 miljoen euro per jaar aan de werkgevers. Die investeren gemiddeld 1,35 procent van het brutojaarloon van die arbeiders in de tweede pijler. Voor bedienden is dat 3,20 procent. De arbeiderspremie optrekken tot op het niveau van de bedienden zou volgens berekeningen van Aon Hewitt een meerkost van ruim 400 miljoen euro betekenen.
En wie gaat dat betalen?
Werkgevers jammeren nu al zo hard over hoge loonkosten. "Iedereen zal water bij de wijn moeten doen", meent Loyens. "Misschien moeten werknemers hun loon eens op de lange termijn bekijken. In plaats van nu loonopslag te krijgen, kiezen ze dan voor meer pensioen later."
Dat die langetermijnvisie nuttig kan zijn, bewijzen de cijfers. Een kwart van de wettelijke pensioenen die in België worden uitbetaald, bevinden zich onder de armoedegrens. Een bediende die op pensioen gaat, krijgt volgens de Pension Survey 2010 van Aon Hewitt 62 procent van zijn laatste nettoloon, een kaderlid 40 procent, een arbeider 74 procent. Maar die laatsten hun loon lag ook lager tijdens hun loopbaan.
De tweede pijler kan die bedragen optrekken tot voorbij de psychologische grens van 80 procent van het laatste nettoloon. Tenminste, voor wie werkt tot zijn 65ste. Wie stopt op 60 ziet zijn aanvullend pensioen gemiddeld met bijna een derde dalen. Daarmee lijkt het aanvullend pensioen ook, meer dan het wettelijk pensioen, een stimulans om langer werken aan te moedigen. "En dat is noodzakelijk om de wettelijke pensioenen alleen nog maar betaalbaar te houden, zonder over de hoogte ervan te spreken", aldus Loyens.
Grote verschillen
Toch zal het nog tientallen jaren duren voor de tweede pensioenpijler zijn maximale effect bereikt. "Algemeen wordt aangenomen dat 60 procent van de werknemers in de privésector over een aanvullend pensioen beschikt, maar heel nauwkeurig zijn die cijfers niet. Bovendien zijn daar heel veel recente pensioenplannen bij. Van wie nu op pensioen gaat, kan nog maar een derde rekenen op die tweede pijler."
De verscheidenheid onder de bestaande pensioenplannen is bovendien groot. Het plan dat de grootste bedragen uitkeert, brengt tot 30 keer meer op dan het minst voordelige. Een gepensioneerd kaderlid krijgt nu gemiddeld 4 keer zijn jaarsalaris uitbetaald, een arbeider 1 keer.
België is nog zowat het enige Europese land met een verschillend statuut voor arbeiders en bedienden. Luxemburg zette in 2008 al de stap naar een eenheidsstatuut, Oostenrijk voerde vijf jaar voordien het fameuze rugzakmodel in.
Het onderscheid tussen arbeiders en bedienden staat in ons land al een aantal jaren ter discussie, omdat het volgens sommigen archaïsch en discriminerend zou zijn. De arbeidsrechtbank van Brussel stelde hierover in 2010 nog een prejudiciële vraag aan het Grondwettelijk Hof. Voorlopig is het evenwel nog wachten op een uitspraak.
Zeker is alvast dat ook de sociale partners er zich bewust van zijn dat dit onderscheid op lange termijn moet verdwijnen. Het harmoniseren van beide statuten is echter niet gemakkelijk. Enerzijds willen de vakbonden het statuut van de arbeiders opwaarderen zonder te raken aan de verworvenheden van de bedienden. Anderzijds vinden de werkgevers dat het bediendenstatuut te duur is.
De aanvullende pensioenen voor arbeiders optrekken tot het bediendenniveau zou in totaal bijvoorbeeld 710 miljoen bedragen. Een gelijktrekking van de lonen - in de bouwsector alleen - zou zo'n 6 tot 8 procent meer centen kosten. En wie dat allemaal gaat betalen?
Kortom: de af te leggen weg is lang en moeilijk. En het verschil tussen arbeiders en bedienden blijft bestaan ... voorlopig.
Het statuut van arbeider versus bediende: alle verschillen op een rij
Wie is arbeider? Wie is bediende? En wat zijn precies de verschillen? Wij zetten ze allemaal op een rij, van proefperiode tot opzegtermijn, over vakantiegeld tot ontslag en gewaarborgd loon.
Het onderscheid tussen arbeiders en bedienden staat al een aantal jaren ter discussie, omdat het volgens sommigen archaïsch en discriminerend zou zijn. De arbeidsrechtbank van Brussel stelde hierover in 2010 nog een prejudiciële vraag aan het Grondwettelijk Hof. Voorlopig is het evenwel nog wachten op een uitspraak.
Zeker is alvast dat ook de sociale partners er zich bewust van zijn dat dit onderscheid op lange termijn moet verdwijnen. Het harmoniseren van beide statuten is echter niet gemakkelijk. Enerzijds willen de vakbonden het statuut van de arbeiders opwaarderen zonder te raken aan de verworvenheden van de bedienden. Anderzijds vinden de werkgevers dat het bediendenstatuut te duur is. Kortom: de af te leggen weg is lang en moeilijk.
Wie is arbeider, wie is bediende?
De arbeidsovereenkomstenwet geeft een definitie van wie als arbeider en wie als bediende beschouwd moet worden:
Een arbeider is een werknemer die in hoofdzaak handenarbeid verricht.
Een bediende is een werknemer die in hoofdzaak hoofdarbeid of intellectuele arbeid verricht.
De verschillen
Arbeiders
Bedienden
Proefperiode
7 tot 14 dagen
verlengd met de duur van de schorsings- periodes tot maximum 21 dagen
1 tot 12 maanden (maximum 6 of 12 maanden volgens de hoogte van het loon)
verlengd met de totale duur van de schorsingen
Beëindiging arbeids- overeen- komst tijdens proefperiode
Tijdens eerste 7 dagen: mag enkel bij ernstige tekortkoming of in (schriftelijk bevestigd) overleg
Na eerste 7 dagen: kan onmiddellijk en zonder opzeg of vergoeding op het einde van elke werkdag
Na 7 dagen ongeschiktheid: verbreking zonder opzeg of vergoeding mogelijk
Tijdens de 1ste maand: opzeg van 7 kalenderdagen
Opgelet: opzeg kan ten vroegste eindigen op de laatste dag van de eerste maand
Na de eerste maand en zolang de proef duurt: opzeg van 7 dagen
Opzegtermijn
35 tot 112 dagen naargelang de anciënniteit van de arbeider
Opgelet: sectorale CAO's kunnen nog langere opzegtermijnen bepalen (tot zelfs 217 dagen)
Lagere bedienden: minimum 3 maanden per schijf anciënniteit van 5 jaar
Hogere bedienden: de opzegtermijn moet deze minima respecteren en rekening houden met de anciënniteit, leeftijd, het loon en de functie van de werknemer
Aanvang opzegtermijn
de maandag volgend op de dag waarop de opzegbrief geacht wordt ontvangen te zijn
de 1ste dag van de maand die volgt op de dag waarop de opzegbrief geacht wordt ontvangen te zijn
Tegenopzeg
onbestaande
1, 2 of 4 maanden afhankelijk van het loon van de bediende
Moment van uitbetaling loon
minimum 2 keer per maand met maximum 16 dagen tussen (betaling van een voorschot)
maandelijks
Carensdag
Bij arbeidsongeschiktheid van minder dan 14 kalenderdagen wordt de eerste dag niet betaald
Opgelet: is afgeschaft in bepaalde sectoren
Wordt enkel toegepast voor bedienden in proeftijd of met een contract voor bepaalde duur of voor een bepaald werk van minder dan 3 maanden
Gewaarborgd loon in geval van arbeids- ongeschiktheid
Normaal loon gedurende 7 dagen (+ carensdag bij minder dan 14 dagen afwezigheid)
Mogelijkheid tot invoering van tijdelijke werkloosheid met eventueel bovenop de werkloosheidsuitkering een aanvullende vergoeding van het fonds voor bestaanszekerheid of de werkgever
Opgelet: in sommige sectoren wordt de duur van de economische werkloosheid door een koninklijk besluit bepaald
Onbestaande, behalve de tijdelijke schorsing in het kader van de crisismaatregelen (tot 30/09/10) en behoudens overmacht die zowel voor arbeiders als bedienden geldt
Vakantiegeld
Betaald door de vakantiekas
Berekend op het geheel van het ontvangen salaris tijdens het voorgaande jaar
Betaald door de werkgever
Berekend op het salaris van de maand waarin de vakantie wordt opgenomen
Willekeurig ontslag
Art. 63 van de arbeidsovereenkomstenwet
Bewijslast ligt bij de werkgever
Gesanctioneerd met forfaitaire vergoeding van 6 maanden loon
Toepassing van het principe van rechtsmisbruik uit het gemeen recht
Bewijslast ligt bij de bediende
De sanctie hangt af van de bewezen schade
Patronale sociale- zekerheids- bijdragen
+/- 38,38% op 108 % van het brutoloon
(108% omdat de werkgever zo de bijdragen voor het vakantiegeld betaalt)
Opgelet: de patronale bijdrage kan variëren van sector tot sector, dit hangt af van de bijkomende bijdragen voor het sociaal fonds bvb. in de bouwsector betaalt men 13 à 15% extra, terwijl dit in de horeca maar 1,40 à 1,45% is.
+/- 32,38% van het brutoloon
Opgelet: ook hier worden bijkomende bijdragen voor het sociaal fonds in rekening gebracht die variëren van sector tot sector
Friendship of Nations in Moskou
