Het klassieke cilinderslot in de voordeur herkent de bijpassende sleutel door middel van pennetjes die in de kartels van de sleutel vallen (passen). Vanuit het draaibare omhulsel van de sleuf waarin we de sleutel duwen, vallen de pennetjes elk door een gaatje. De pennetjes variëren in lengte en worden alleen bij de passende sleutel tot het juiste punt terug gedrukt. Daardoor kan het slot draaien. Andere typen sloten herkennen de bijpassende sleutel aan de gaatjes die erin zitten.
Welke astronaut verbleef het langst in de ruimte ? ( vóór februari 2009) Het huidige record staat op naam van de Russische kosmonaut Valeri Polyakov. Hij verbleef in 1994/1995 bijna 15 maanden aaneengesloten in het ( inmiddels afgedankte) ruimtestation MIR. Langdurig verblijf in gewichtsloosheid is allesbehalve gezond. Astronauten trainen weliswaar regelmatig op speciaal voor gewichtsloosheid ontwikkelde fitnessapparatuur, maar toch belasten zij hun skelet en spieren uitzonderlijk weinig. Hierdoor treden botontkalking en spiermassa-verlies op. Een tussenstop op Mars kan deze problemen voor toekomstige astronauten wellicht verminderen. Want op Mars heerst een zwaartekracht die 0,38 keer sterker is dan die op aarde.
Klopt het dat je van warme melk beter slaapt ? Ja, grootmoeder had gelijk: van warme melk slaap je beter. Warme melk bevat tryptofaan, een aminozuur dat een kalmerend effect heeft op mensen. Het stabiliseert bovendien je stemming en het helpt volgens recente publicaties ook bij de omgang met anderen. Geen trek in melk ? Het goedje zit ook in chocolade, havermout, banaan, gedroogde dadels, vlees, vis, kalkoen en pinda's. Warme melk werkt beter dan koude melk, omdat de warmte van de drank zorgt dat je lichaamstemperatuur iets stijgt. Daar reageert het lichaam op met het vertragen van bepaalde processen. Samen met de tryptofaan word je daardoor lekker loom.
Wat is metaalmoeheid ? Een eenvoudig experiment: neem een paperclip en vouw die uit. Buig dan de twee uiteinden herhaaldelijk heen en weer. Na zes of zeven keer buigen, knapt het ijzerdraad op een van de rondingen. De oorzaak: metaalmoeheid. Wat je hebt gedaan tijdens het buigen, is kracht zetten op een klein deel van het metaal. Daar ontstaan door de spanning zeer kleine barsten, die bij iedere buiging steeds iets breder en dieper worden. Na verloop van tijd is het metaal op die plek zo zwak geworden, dat nog en keer buigen zorgt voor een totale desintegratie van het metaal. Met andere woorden: de paperclip breekt uit elkaar.
Wie of wat bepaalt of een film in de bioscoop gaat draaien of niet ?
Wijlen Theo van Gogh maakte zich erg boos over de macht van grote bioscoop ketens. als Pathé en de film distributeurs.. Samen bepalen zij voor een groot deel welke films in de Nederlandse zalen draaien. Soms sloegen ze de films van van Gogh over. Hoe werkt het ? Grote internationale ( vaak Amerikaanse) block-busters komen in elk geval in de Nederlandse bioscopen. Die worden door grote distributeurs als UiP, RVC en Buena Vista naar Nederland gehaald en zijn aantrekkelijk voor bioscopen om op primetime te vertonen. Soms zit aan een "grote" film de verplichting vast om ook een mindere film af te nemen. Voor kleinere films uit Europa en andere "B-landen" is het knokken geblazen om vertoond te worden. Ze zijn afhankelijk van kleinere lokale distributeurs als Cinemien of A-Film en komen niet zelden terecht in kleinere bioscopen en filmhuizen. De Duitse film Das Leben der Anderen (2006), gedistribueerd door Cinemien, was een onverwacht succes in de Nederlandse bioscopen. Met honderd-duizend bezoekers bewijst deze film dat ook producties die niet uit Hollywood komen, succesvol kunnen zijn.
Waar komen nagels vandaan ?? Nagels zijn nodig om de extreem gevoelige vingertoppen te beschermen. Zonder nagels zouden deze te veel te lijden hebben van stoten en botsen. Een nagel ontstaat in de "matrix". daar waar de nagel iets doorloopt onder onze huid. In de matrix zitten cellen die zich voortdurend vermenigvuldigen. Nagelcellen maken keratine aan, een stof die binnenin de cel wordt opgeslagen. Hoe voller de cel met keratine raakt, hoe minder actief deze wordt. Dat gaat net zolang door tot de cel afsterft. Jonge, nieuwe matrixcellen duwen de dode nagelcellen naar voren. Op die manier "groeit"de nagel. Nagels groeien zo'n 3 millimeter per maand. Voor de afstand van matrix tot nagelrand hebben ze dan ook ongeveer een half jaar nodig.
Waarom is de maan de ene keer wit en de andere keer geel-oranje ? Dat heeft niets met de maan te maken, maar alles met de aarde. Vocht, stof en gassen die door fabrieken, de natuur en vulkanen in de atmosfeer worden uitgestoten, hebben allemaal hun effect op hoe we de maan zien. Dan is er nog de hoek waaronder we naar de maan kijken. De maan aan de horizon lijkt geler van kleur dan de maan hoog aan de hemel. Dat heeft te maken met de breking van het licht door de atmosfeer. Hoe langer het licht onderweg is, hoe geler de maan lijkt. Hetzelfde fenomeen veroorzaakt oranje zonsondergangen. Het meest opmerkelijk is maanlicht in een gebied waar bosbranden of een vulkaanuitbarsting zijn geweest. Door de zwavel lijkt de maan dan blauwer.
Groeien groene en zwarte olijven an aparte bomen ?
NEE. Het verschil komt door de rijpheid. Groene olijven zijn onrijp geplukt en rijpen daarna niet verder. Ze hebben harder vruchtvlees en vaak een bittere smaak. Rijpe olijven zijn donkerbruin. Ze worden na het plukken zwart door de inwerking van zuurstof. Ze bevatten meer olie dan groene olijven en ze hebben een zachtere smaak. Er zijn ruim 900 soorten olijfbomen. En die brengen allemaal een eigen type olijf voort.
Hoe groot is de kans dat een vrouw zwanger raakt na eenmalige seks ?
Héél klein. Hoe klein is afhankelijk van allerlei factoren, leeftijd, gezondheid en het moment waarop je seks hebt. De kans dat een gezonde vrouw van onder de 30 jaar na 3 maanden geregeld onbeschermd seksueel contact zwanger raakt, is volgens grootschalig Nederlands onderzoek maar 13 procent. Na een jaar doorbikkelen is de kans op nageslacht nog steeds slechts 27 procent. Als er na drie jaar proberen nog altijd geen baby is, kun je langs gaan bij een vruchtbaarheidskliniek. Berekenen hoe groot de kans op een zwangerschap is ? Dan kun je terecht op de site van de Universiteit van Bristol .
Waarom hebben treinen geen rubber om hun wielen om vierkante wielen te voorkomen ?
Het klopt dat wielen met rubber niet vierkant kunnen worden. Maar de voordelen van rubber wegen niet op tegen de nadelen. De winst van stalen wielen op stalen rails is de lage weerstand van het materiaal. Voor rubber heb je veel meer energie nodig om beweging te krijgen. Bovendien hebben stalen wielen een flens, het randje dat de trein in/op de rails houdt. Een trein met rubberen wielen zou een nieuw geleidingssysteem nodig hebben, dat een trein door een wissel heen moet kunnen sturen. Een overstap naar rubber zou een land ook isoleren van Europa, tenzij alle nationale spoorwegen rubber zouden gebruiken. De Franse bandenfabrikant Michelin heeft in de jaren '30 een poging gedaan. Maar een proeflijn tussen Straatsburg en Parijs (Gummizug) gaf zoveel problemen dat die snel weer werd opgeheven.
Welke geurstof voegen ze toe aan gas, zodat je het kunt ruiken ?
Die stof heet mercaptaan en wordt op verdeelstations toegevoegd aan bv. aardgas. Want de meeste huishoudgassen hebben geen geur van zichzelf. Door de toevoeging van mercaptaan kun je het gas ruiken, zodat je het meteen merkt als de gaskraan openstaat of als er een lek is. Mercaptaan ( dat volgens de catalogus van een chemische fabriek naar "verrotte knol" ruikt) verbrandt bovendien geurloos met het aardgas. Deze simpele truc om de veiligheid te verhogen, staat op dit moment overigens op de tocht. Dankzij liberalisering van de Europese energiemarkt, is ruikbaar gas niet meer verplicht. Er zijn bepaalde landen die de toevoeging willen afschaffen.
