Amerikaanse wetenschappers zijn er gerust in dat we over vijf jaar
draagbare apparaten als mp3-spelers, smartphones en tabletcomputers van
stroom kunnen voorzien met mechanische energie.
De wetenschappers zetten bewegingen zoals voetstappen, hartslag of
trillingen van een machine om in elektriciteit. Het is nu al mogelijk
om een spanning van 3 volt te creëren, met 300 nanoampère, meldt
Webwereld.
Vooruitgang
"De output van onze
nanogenerators is drastisch verbeterd sinds de start in 2005," zegt
professor Zhong Lin Wang van het Amerikaanse Georgia Tech College.
"Alleen het afgelopen jaar is de output al met honderd keer verbeterd.
We zijn nu binnen het bereik wat nodig is om kleine apparaten van
stroom te voorzien. Ik schat binnen vijf jaar".
Toepassingen
"Als
we dit tempo van verbeteringen vasthouden wordt het zelfs mogelijk om
deze nanogenerator toe te passen in apparaten voor de gezondheidszorg,
consumentenelektronica of apparaten die het milieu monitoren", besluit
de prof. (sam)
Farmaceutisch bedrijf Novartis ontwikkelt een pil die draadloos
gegevens over het lichaam doorstuurt naar artsen. De pil bevat een chip
met een bluetoothzender, meldt Webwereld..
De chip heet Ingestible Event Marker (IEM) en is vooral bestemd voor
patiënten die een nieuwe nier of ander orgaan hebben gekregen. Die
patiënten moeten dan op vaste tijdstippen een precieze dosis medicijnen
nemen om afstoting van het nieuwe orgaan te voorkomen. De chip kan
(naleving van) dat medicijngebruik strikt in het oog houden, en is in
staat data als hartslag, lichaamstemperatuur en lichaamsbeweging te
verzamelen.
Maagzuur
De chip wordt
geactiveerd op het moment dat hij in aanraking komt met het maagzuur,
wanneer de pil in de maag oplost. Dan wordt via de chip informatie
doorgezonden aan een ontvanger in een pleister die op het lichaam is
aangebracht. Die ontvanger is ook een zender, en geeft het signaal door
aan de arts via draadloos internet of bluetooth.
17,6 miljoen euro
De
technologie is ontwikkeld door het Amerikaanse bedrijf Proteus
Biomedical, waarvan Novartis voor 24 miljoen dollar (17,6 miljoen euro)
een licentie heeft gekocht. De farmaceutische gigant wil binnen 18
maanden toestemming hebben van de Europese Unie om de pil-met-chip op de
markt te brengen.
Privacybezwaren
Een van de
mogelijke bezwaren die regulerende instanties kunnen hebben, is de
beveiliging van privédata. Volgens Novartis zelf zijn die instanties
positief gestemd, maar willen ze inzicht in de manier waarop de privacy
van patiënten wordt beschermd. Daarbij gaat het vooral om mogelijke
onderschepping van de datatransmissie via draadloos internet of
bluetooth, besluit Webwereld. (sam)
Epilepsie-aanvallen zijn niet
alleen vervelend, ze zijn ook potentieel levensbedreigend. Medicatie
kan de meeste mensen helpen de aanvallen minder erg te maken. Maar
sommige mensen worden niet geholpen door medicatie. Voor hen staat er
een mogelijke oplossing voor de deur: het hersengebied dat de aanvallen
aanstuurt, afkoelen. Vooral mensen met focale epilepsie zouden baat
hebben bij de behandeling.
Aanval voor verhitting
De
aanvallen worden veroorzaakt door een soort oververhitting van de
neuronen in een klein stukje van het brein. Studies van professor
Steven Rothman bij rattenweefsel tonen aan dat 'gematigde' afkoeling,
van 37 tot 22 graden Celcius, de kans op een aanval volledig wegneemt.
Bovendien
ondervinden de hersencellen geen schade van de koudere temperaturen.
Een heel verschil met hersencellen die opwarmen: een halve graad extra
is al voldoende om schade toe te brengen.
Chip
De
afkoeling van de hersencellen bewerkstelligt Rothman met een soort chip
van een vierkante centimeter. Ze plaatsen die op het oververhitte
weefsel, en de chip onttrekt er de warmte aan.
Het enige
probleem is nog waar de warmte naartoe moet. Ze kan niet zomaar terug
aan de omgeving (in dit geval: ander hersenweefsel) worden afgestaan
gezien de kans op schade. Een oplossing is om de chip dicht tegen het
hersenoppervlak in te planten, waardoor de warmte kan afgevoerd worden
via de haarvaten.
Als de chip naar behoren werkt, zal hij
ervoor zorgen dat aanvallen niet meer plaatsvinden, terwijl de patiënt
er niets van merkt.
Waarom?
Waarom werkt
afkoelen zo goed? Een 'kouder' metabolisme vertraagt alles, waardoor er
minder zuurstof nodig is en de kans op infecties afneemt.
Andere systemen
Rothman
is niet de enige wetenschapper die zoekt naar oplossingen om weefsel af
te koelen. Huan Wang (University of Illinois) test een soort helm om
slachtoffers van een beroerte te helpen. Hierbij wordt het
hersenweefsel afgekoeld met koud water. Ook in Japan wordt een soort
afkoelhelm getest.
In Texas experimenteren wetenschappers dan weer met een soort buisje
in het getroffen hersengebied, waardoor afgekoelde saline stroomt voor
tien minuten. Dit koelt de neuronen voldoende af om infecties en dood
van de cellen voor 48 uur uit te stellen. D techniek zal dit jaar nog
voor het eerst op patiënten met aanvallen worden uitgetest.
Tot slot is er nog het research-team aan de universiteit van Portsmouth. Zij testen een systeem dat weefsel koel houdt tijdens een neurochirurgische ingreep. Dat zou de pijn tijdens het snijden en naaien moeten verminderen.
Facebook is van plan om maandag een nieuwe e-maildienst aan te kondigen,
die Gmail, Yahoo mail en Hotmail naar de kroon wil steken. Dat meldt De
Morgen.
De nieuwe dienst van de sociale netwerksite moet het
voor de 500 miljoen Facebook-gebruikers mogelijk maken om
'@facebook.com' adressen te gebruiken en zal ook geïntegreerd worden in
Microsoft's recentelijk geïntroduceerde Office onlinediensten. (afp/adb)
Revolutionair bestralingstoestel kan gezond weefsel sparen
Revolutionair bestralingstoestel kan gezond weefsel sparen
De dienst Universitaire Radiotherapie Antwerpen, een samenwerking
tussen het UZA en ZNA, installeert deze week een nieuw
bestralingstoestel, dat gezonde weefsels bij de behandeling kan sparen.
Het is wereldwijd het eerste toestel van dit type dat in gebruik wordt
gesteld.
Het toestel is uniek omdat het beeldvorming door een CT-scan
combineert met bestraling door een bron die om de patiënt draait en
waarvan de stralingsintensiteit uiterst nauwkeurig wordt afgestemd.
Gezonde weefsels worden zo gespaard en tumoren krijgen hogere dosissen.
Hierdoor is de genezingskans groter.
Het nieuwe toestel, de TomoHD, werd ontwikkeld door TomoTherapy, een
Amerikaans bedrijf dat geavanceerde bestralingstoestellen produceert.
Het toestel zal in de eerste plaats gebruikt worden om hoofd- en
halstumoren te behandelen. Ook patiënten met bijvoorbeeld long- en
pancreastumoren zullen gebaat zijn bij het nieuwe bestralingssysteem.
Patiënten met borstkanker kunnen via een vaste hoek bestraald worden,
waardoor het borstweefsel aan de andere (gezonde) kant gespaard kan
blijven van bestraling.
Kortere duur
Een bijkomend voordeel is dat met dit systeem meerdere letsels in één
behandeling kunnen worden bestraald. Hierdoor wordt de behandelingstijd
korter. Gemiddeld duurt een dergelijke behandeling nu slechts enkele
minuten.
Vanaf december zullen de eerste patiënten met dit toestel behandeld.
Vissen hebben overstromingen nodig voor voortplanting
Vissen hebben overstromingen nodig voor voortplanting
Riviervissen hebben overstromingen van rivieren nodig om zich te
kunnen voortplanten. Het ingrijpen van de mens in de rivierloop bedreigt
echter het voortbestaan van die soorten vis, concludeert Konrad Gorski
in zijn promotieonderzoek aan de Nederlandse Wageningen Universiteit.
Volgens de onderzoeker zwemmen vissen in riviervlakten zodra die
overstromen door regenval en smeltwater, wat meestal gebeurt in het
voorjaar. Daar paaien de vissen en groeit de jonge vis op. Het tijdstip
en de duur van de overstroming van die gebieden blijken cruciaal te zijn
voor de mogelijkheid voor vissen om zich voort te planten, toont Gorski
aan.
Door de invloed van de mens zijn er in 90 procent van de
riviervlakten in de wereld geen natuurlijke overloopgebieden meer,
besluit de onderzoeker. (belga/sam)
De Pathfinder van Nasa, hier aan het werk op Mars.
Er zijn concrete plannen voor een 'Mars Dome' in de Nederlandse gemeente
Noordwijk. Ruimtevaartorganisatie Estec wil er zelf nog niets over
kwijt, maar er is al een plek waar karretjes kunnen worden uitgetest op
een 'Marsachtige' ondergrond. Dat zegt wethouder Leendert de Lange in
het Leidsch Dagblad.
Nog geen bouwvergunning
De
Europese ruimtevaartorganisatie ESA, waarvan het Noordwijkse Estec het
hoofdkantoor is, werkt sinds vorig jaar oktober samen met de Amerikaanse
NASA.
Een bouwvergunning voor een 'Mars Dome' is nog niet aangevraagd. (ad/tw)
Toestel zegt terminale patiënt hoe lang hij nog leeft
Toestel zegt terminale patiënt hoe lang hij nog leeft
Wetenschappers hebben een systeem ontwikkeld dat terminale
kankerpatiënten vertelt hoe lang ze nog te leven hebben. De onderzoekers
bestudeerden daarvoor 1.000 terminale patiënten.
Het computermodel houdt rekening met factoren zoals ademhaling,
polsslag, gewichtverlies en aantal bloedcellen, en de ontwerpers hopen
het beschikbaar te maken in een klein draagbaar toestel.
Plannen
De
technologie laat gebruikers toe de laatste fases van hun leven te
plannen, en tijd vrij te maken voor zaken als reizen, het maken van een
testament en het nemen van afscheid van geliefden. Artsen hebben het
immers soms moeilijk om patiënten te vertellen hoe lang ze nog te leven
hebben, meldt de Daily Mail. Bij sommige mensen vordert de kanker
namelijk sneller dan bij andere. "Artsen komen wel voor de dag met een
soort van schatting, maar dat is enkel gebaseerd op ervaringen met
eerdere gevallen," zegt professor Chris Todd van de Universiteit van
Manchester. "Dat is niet verschrikkelijk accuraat."
Verzorging De
techniek werd ontwikkeld door onderzoekers van het Londense St George
Hospital en de universiteit van Manchester. Ze hopen dat het systeem zal
worden gebruikt door artsen en verplegers in consultatieruimtes en bij
patiënten thuis. "De techniek zou patiënten ook helpen om te beslissen
wanneer en of ze naar het ziekenhuis moeten, of thuis verzorging nodig
hebben. We zeggen niet dat iedereen moet weten hoeveel tijd ze nog
hebben, maar het kan heel handig zijn indien ze het laatste deel van hun
leven willen plannen. Indien we accurater knunen zijn, kan dat mensen
zeker helpen beslissingen te nemen."
Thuis sterven
De
methode kan ook meer mensen toelaten thuis te sterven, omdat ze tijdig
thuisverzorging kunnen regelen. In Groot-Brittannië overlijdt slechts
een of vijf patiënten thuis, hoewel bijna twee derde dat wel wil.
Gesprekken over palliatieve zorg worden vaak uitgesteld tot het ta laat
is, zegt Mike Hobday van Macmillan Cancer Support. (sam)
Alles om atoombom te maken gewoon op de markt te koop
Alles om atoombom te maken gewoon op de markt te koop
18 gram hoogverrijkt uranium, in een pakje sigaretten met de trein gesmokkeld.
"Russisch leger bewaakt aardappelen beter dan uranium om bommen mee te maken"
Hoogverrijkt uranium, van het soort dat je nodig hebt om zelf een
atoombom te maken, is gewoon te koop op de zwarte markt in ondermeer
Georgië. Het wordt gestolen in Russische kerncentrales of uit het
Russisch nucleair arsenaal. De Britse krant The Guardian kon bewijs
daarvan inkijken. Niemand blijkt overigens te weten (of wil althans
vertellen) hoeveel van de naar schatting 700 ton highly enriched uranium
(HEU) dat in Russische faciliteiten opgeslagen zou moeten zijn
ondertussen gestolen is.
Moeilijk om het te stelen is het blijkbaar niet: in één geval knipte een
officier met een tang gewoon een hangslot stuk van een militaire basis,
wandelde naar binnen, vulde ongestoord zijn rugzak met verrijkt uranium
en wandelde naar buiten. "Het Russisch leger bewaakt z'n aardappelen
beter dan zijn verrijkt uranium", concludeerden de speurders.
Melkboer
The
Guardian werd getipt door Georgische speurders. Die onderzoeken
momenteel een zaak waarbij een voormalige 63-jarige melkboer (Sumbat
Tonoyan) met een gokverslaving en een 59-jarige prof natuurkunde (Hrant
Ohanyan) op 11 maart een staal hoogverrijkt uranium aanboden in een
Georgisch hotel. Ze dachten dat de koper een extreme Islamistische
groepering was, maar in werkelijkheid was het een undercover-agent. De
smokkelroute liep via Armenië vertelden de twee aan de agent, en het
staal (89.4 % verrijkt en perfect bruikbaar om een bom mee te maken) was
maar een voorsmaakje: als het goed werd bevonden kon voor veel meer
worden gezorgd.
Het binnensmokkelen was een eitje volgens de
twee. Ze had een met lood afgewerkte sigarettendoosje gebruikt en gewoon
de trein genomen van Yerevan naar Tbilisi. De door de Amerikanen
gefinancierde stralingssensors aan de grens hadden niets geregistreerd.
Raadsel
De
Georgische president, Mikheil Saakashvili, informeerde de andere
staatshoofden die aanwezig waren op de nucleaire top in april in
Washington van de zaak. Daar werd beslist de zaak geheim te houden. De
informatie die Georgische speurders nu hebben gelekt aan The Guardian
suggereert dat de essentiële ingrediënten om een atoombom te maken
allemaal makkelijk verkrijgbaar zijn op de zwarte markt in ondermeer
Georgië. Hoeveel er precies in omloop is, en hoeveel al werd gekocht
door extremistische groeperingen is een raadsel.
Topje van de ijsberg
De
jongste jaren zijn 21 gevallen van smokkel van hoogverrijkt uranium in
de regio aan het licht gekomen. Volgens Matthew Bunn, een Harvard-prof
en voormalig adviseur van het Witte Huis inzake nucleair terrorisme,
gaat het om het topje van de ijsberg. Wat vooral angstaanjagend is
volgens Bunn, is dat in geen enkel van die 21 gevallen het gestolen
uranium werd vermist. In zowat al die gevallen bleek ook dat het
gestolen was door corrupte werknemers of soldaten, die blijkbaar
moeiteloos afnemers vonden.
"Eigenlijk heeft niemand er een idee
van hoeveel verrijkt uranium de jongste jaren is gestolen op die manier
in Rusland", zegt Elena Sokova van het Monterey Institute of
International Studies. "Er is eigenlijk zelfs nooit een behoorlijke
inventaris gemaakt door de Russen van wat ze hebben aan hoogverrijkt
uranium."
Door de spanningen die er heersen tussen Georgië en
Rusland is het voor de speurders ook erg moeilijk om te achterhalen waar
het materiaal dat toch onderschept wordt vandaan komt. In drie van de
zaken leidde het spoor naar een nucleaire opwerkingsfabriek in
Novosibirsk (Siberië), er volgden ook aanhoudingen, maar vreemd genoeg
werd het kopstuk in die affaires al na twee jaar vrijgelaten door de
Russen.
Verrijkt uranium is uranium waarin de isotoop uranium-235
meer vertegenwoordigd is dan in uranium zoals het van nature voorkomt.
Het wordt toegepast in kernreactoren en in kernwapens. Hoe hoger de
concentratie U-235 hoe makkelijker het is om er een kettingreactie mee
te veroorzaken. Vanaf een concentratie van 20 % wordt over hoogverrijkt
uranium gesproken. (mvl)
Onderzoekers die gespecialiseerd zijn in stamcellen, hebben een nieuwe
methode ontdekt die het toelaat om bloed te produceren op basis van
menselijke huid. De doorbraak is veelbelovend voor de behandeling van
sommige ziekten, in het bijzonder van kanker. Dat blijkt vandaag uit een
Canadese studie.
Genetische handtekening
De
methode van de onderzoekers gebruikt huid van een persoon om ze te
veranderen in bloedcellen met dezelfde genetische handtekening, zonder
dat embryonale stamcellen worden gebruikt, verduidelijkt de studie, die
gepubliceerd werd in het tijdschrift Nature.
Ethiek
Het
feit dat geen complexe en ethisch omstreden procedures moeten worden
gebruikt, wat het geval is bij het gebruik van embryonale stamcellen,
laat het toe om het proces te vereenvoudigen, benadrukken de
wetenschappers. "We denken dat we in de toekomst bloed efficiënter
zullen kunnen creëren", benadrukt Mick Bhatia, auteur van de studie, die
werkt voor het McMaster Instituut voor Stamcel- en Kankeronderzoek in
Hamilton, in het Canadese Ontario.
Transfusies
Het vooruitzicht dat patiënten transfusies zullen kunnen krijgen van
bloed van de eigen huid, doet de hoop ontstaan dat personen die een
bloedtransfusie nodig hebben, op een dag geen beroep meer zullen moeten
doen op bloedbanken. (belga/ep)
Grootste deeltjesversneller haalt nieuw hitterecord
Grootste deeltjesversneller haalt nieuw hitterecord
De grootste deeltjesversneller ter wereld, de Large Hadrton Collider (LHC) nabij Genève, heeft een nieuw hitterecord gevestigd.
Met
botsende atoomkernen van lood produceerden de fysici aan het Europees
centrum voor onderzoek naar elementaire deeltjes (Cern) subatomaire, 10
miljard graden hete micro-vuurballen.
Miljoen maal heter
Dat
is een miljoen maal heter dan de temperatuur in het centrum van onze
zon. Het gaat dan ook om "de hoogste temperaturen en de grootste
densiteiten die ooit in een experiment zijn bereikt", aldus David Evans
van de Universiteit van Birmingham. Met deze "mini-oerknal" hopen de
vorsers inzicht te krijgen in de eerste microseconden van het universum.
(belga/ep)
Een chemische stof, gebruikt in zuigflessen, cd-doosjes, plastic
bestek en andere verpakkingen, kunnen mogelijk de spermakwaliteit
aantasten. Amerikaanse vorsers koppelen de stof aan de mannelijke
onvruchtbaarheid.
Bisfenol-A wordt gebruikt om plastiek te harden en is in tal van
verpakkingen te vinden. Omdat de chemicaliën het vrouwelijke
geslachtshormoon oestrogeen een boost geven, vreesden wetenschappers
lange tijd dat de stof de hormoonhuishouding aantast. Pas recent hebben
de onderzoekers aan de universiteit van Californië een verband gelegd
tussen BPA en de slechte spermakwaliteit bij de man.
Onderzoek
Hun
bevindingen werden gepubliceerd in the journal Fertility and Sterility
naar aanleiding van een studie onder 130 Chinese arbeiders die
rechtstreeks met BPA in aanraking kwamen. Lage spermatellingen werden
gevonden bij werknemers met detecteerbare niveau's van BPA in hun urine.
Ook bleek de spermakwaliteit van deze werknemers twee tot vier keer
slechter. (lvl)
Artsen ontwikkelden een test waarmee ze het geslacht van een foetus
kunnen achterhalen op zeven weken. De ontdekking zorgt voor heel wat
ophef, het zou namelijk ouders stimuleren abortus te plegen.
99 procent
Deze
techniek staat koppels drie maanden vroeger dan normaal toe het
geslacht van hun toekomstig kind te ontdekken. Het gaat om een
eenvoudige bloedtest bij de toekomstige mama die sporen van DNA van het
ongeboren kind zoekt en 343 euro kost. De techniek schaadt het kind niet
en zou 99 procent accuraat zijn. Professor Esther Guetta uit Israel
ontwikkelde dit en het zou momenteel al beschikbaar zijn in enkele
privéklinieken. Momenteel moeten ouders die het geslacht van hun
ongeboren kind willen weten, wachten tot een echografie op ongeveer 20
weken.
Abortus?
Deze techniek veroorzaakte
echter al heel wat ophef, het doet vrezen dat de test toekomstige ouders
aanmoedigt abortus te plegen wanneer ze zo vroeg het geslacht weten.
Activisten wijzen op problemen in landen als China en India waar ouders
meisjes aborteren of dumpen. Professor Guetta roept experts op om
richtlijnen te ontwerpen rond het ethische dilemma omtrent deze test.
(ep)
Een vaccin zou een revolutionaire nieuwe behandeling tegen verschillende
soorten kanker kunnen worden. Britse onderzoekers ontdekten namelijk
een manier om het immuunsysteem te beschermen tegen een aanval van
tumoren.
Proteïne
Britse onderzoekers
ontdekten hoe tumorcellen zich beschermen tegen het natuurlijke
verdedigingssysteem van het lichaam. Het proteïne FAP (fibroblast
activation protein alpha) stopt het immuunsysteem van het lichaam van de
kwaadaardige kankercellen te bevechten. Kankercellen doen het lichaam
'denken' dat ze een blessure zijn. Hierdoor gaat het lichaam in plaats
van de tumoren te vernietigen deze cellen voeden. Hierdoor kan er geen
vaccin of andere behandelingen gemaakt worden die werken met het
immuunsysteem van het lichaam. Nu ontdekten vorsers dus dat door FAP uit
te schakelen, het lichaam zelf de tumoren aanvalt.
Zichzelf genezen
De
onderzoekers testten deze theorie door muizen met longkanker op
genetisch vlak te veranderen, zodat ze de productie van FAP konden
uitschakelen. Nadat dit gebeurd was, bleek dat kankercellen stierven.
Door dit proces af te zetten, geloven de vorsers dat het lichaam
zichzelf kan genezen in geval deze ziekte.
Veel kankers
Professor
en immunoloog Douglas Fearon: "Dit is een belangrijke stap die de
huidige kankerbehandelingen radicaal kan veranderen. De resultaten
werpen nieuw licht op waarom het lichaam kankercellen niet vernietigt
zoals het wel met andere ziekten doet. Het proteïne FAP staat in verband
met veel kankers, waaronder borst-, darm- en longtumoren. Verder
onderzoek moet wel nog uitwijzen of dit ook van toepassing is bij
mensen. (ep)
In de Australische deelstaat Queensland heeft een vrouw een enorme
boete gekregen omdat ze regelmatig dingo's ging voederen op Fraser
Island. De dieren werden gewoon aan mensen, wat leidde tot ernstige
aanvallen. Fraser Island is het grootste zandeiland van Australië, en
staat op de Werelderfgoedlijst van VN-organisatie Unesco.
Het zandeiland is een uniek natuurfenomeen.
Op het eiland heb je enkele paradijselijke meren.
Jennifer Louise Parkhurst van het nabijgelegen Rainbow Beach gaf toe dat
ze geregeld eten ging geven aan 17 wilde dingo's op het eiland, en
pleitte schuldig voor 42 aanklachten. De fotografe kreeg een boete van
40.000 dollar (28.500 euro), en een voorwaardelijke gevangenisstraf van
negen maanden.
Verbod
Het is verboden
dingo's te voederen of het natuurlijke gedrag van de dieren te
beïnvloeden, omdat ze dan niet langer mensenschuw zijn en agressief
kunnen worden. Dat is exact wat gebeurde met de dieren die de vrouw eten
gaf, zegt Terry Harper, hoofd wildbeheer van Queensland.
Aanvallen
De
dingo's werden behandeld als huisdieren, en begonnen mensen te zien als
een bron van voedsel. "Het bleven echter wilde dieren, en ze deden wat
wilde dieren doen wanneer ze op zoek zijn naar voedsel," zegt Harper.
Zes dingo's moesten dan ook worden afgemaakt omdat ze mensen hadden
aangevallen, en twee dieren waren verantwoordelijk voor heel zware
aanvallen op kinderen. (sam)
Gameverslaving bij jongens veroorzaakt een toename van agressief gedrag.
Of de games die zij spelen wel of niet gewelddadig zijn, maakt niet
uit. Dat zegt de Nederlandse communicatiewetenschapper Jeroen Lemmens,
die volgende week promoveert aan de Universiteit van Amsterdam op een
proefschrift over gameverslaving, meldt de Volkskrant.
Sociale contacten verwaarloosd
Lemmens
deed onderzoek onder 851 Nederlandse jongeren tussen 12 en 18 jaar. Het
zijn vooral eenzame jongens met een laag zelfbeeld en weinig sociale
vaardigheden die gameverslaafd raken, zegt hij. Door te gamen vergeten
ze tijdelijk hun negatieve gevoelens, maar verwaarlozen ze ook de
sociale contacten die ze nog hebben. Zo raken ze nog eenzamer.
Volgens
Lemmens krijgen gameverslaafden uiteindelijk problemen op school of met
hun ouders. Ze moeten afkicken, en dat leidt tot prikkelbaarheid en
agressief gedrag. "Dit kan ertoe leiden dat deze jongeren agressief
gedrag vertonen in situaties waarin zij niet kunnen spelen, bijvoorbeeld
op school of thuis wanneer ouders de speeltijd inperken", stelt
Lemmens.
Ze werden nooit afgebeeld als de meest tedere en zachtaardige mensen,
en een team van Britse en Canadese wetenschappers hebben nu ook bewijs
gevonden dat oermensen werkelijk de agressieve en competitieve
heethoofden waren zoals in de film.
Gevonden en geanalyseerde fossielen lijken erop te wijzen dat onze
voorouders veel hogere niveaus van het mannelijk sekshormoon testosteron
hadden dan wij. Dit zou als gevolg hebben dat onze voorouders zich
agressiever gedroegen en meer seks hadden. Hoe verder van de homo
sapiens sapiens verwijderd, hoe meer kans er was op 'promiscue' of
polygaam gedrag.
Vingerlengte De
wetenschappers keken hiervoor naar de lengte van gefossiliseerde
vingerkootjes. Eerder was al aangetoond dat foetussen die blootgesteld
worden aan veel testosteron, vaker agressief gedrag vertonen en meer
seks hebben dan andere foetussen.
Tegelijk beïnvloedt het
hormoon de fysieke ontwikkeling. Wie blootgesteld wordt aan veel
testosteron, heeft een ringvinger die langer is dan de wijsvinger. De
twee vingers zijn ongeveer gelijk van lengte bij een lage blootstelling
aan testosteron.
Door te berekenen wat de verhouding is van de
vingers bij vier Neanderthalers en één vroeg-moderne mens, kwamen de
wetenschappers tot de conclusie dat de oermannen (nog) meer vol
testosteron zaten dan moderne mannen.
Monogaam
Uit
de studie bleek ook dat de Australopithecus (de stam waartoe Lucy
behoort) al monogaam gedrag zou kunnen vertoond hebben. De voorvader
Ardipithecus daarentegen gedroeg zich meer zoals de moderne mensapen.
(edp)
Amateurfotograaf Kristján Unnar Kristjansson is een specialist in het
fotograferen van het spectaculaire noorderlicht. En dat zie je! Geniet
mee van dit adembenemdende lichtspel boven IJsland.
Het noorderlicht of aurora borealis - genoemd naar de Romeinse godin
Aurora (dageraad) en het Griekse woord 'boreas' (wind) - is vooral
zichtbaar in de poolgebieden en wordt meestal 's nachts waargenomen. Het
kleurt de noordelijke horizon groenachtig of met een rode gloed.
Kristján
Unnar Kristjansson maakte de voorbije negen jaar het zo prachtig
mogelijk vastleggen van het noorderlicht tot zijn missie. De 31-jarige
fotograaf zegt dat hij vaak op zoek gaat naar afgelegen plekken waar er
geen lichtpollutie is om het beste shot te verkrijgen. Dat betekent dat
hij soms 10 tot 15.000 kilometer moet omrijden voor het perfecte
plaatje. Maar dat loont dan ook de moeite.
"De ervaring valt met
geen woorden te beschrijven", zegt hij in de Telegraph. "Ook al heb ik
het nu al vaak gezien, ik ben nog altijd helemaal van mijn melk als het
verschijnt." Technisch gezien is het ook geen makkelijke karwei en er
is, volgens Kristjansson, ook veel geluk mee gemoeid. "Maar geen enkel
ander natuurfenomeen kan hieraan tippen. Ik raad iedereen aaan om
IJsland, Noorwegen, Groenland of Alaska te bezoeken, alleen al voor het
noorderlicht."
Een mannelijke wespspin heeft één belangrijke eis bij het kiezen van
een partner om te paren: het vrouwtje moet nog maagd zijn. Bij deze
spinnensoort is de kans om vader te worden immers veel groter met een
maagd als partner.
De grootte van het lichaam is doorgaans een belangrijke factor bij
spinnen, aangezien grote vrouwtjes meer eitjes kunnen produceren. Bij de
wespspin ligt de kans op succes echter drie keer hoger als het mannetje
paart met een maagdelijk vrouwtje. Dat ontdekten wetenschappers van de
Universiteit van Hamburg.
Genitaliën
De
voorkeur voor maagden heeft bij wespspinnen nog een andere reden. Zo
laten mannetjes na de paring één van hun twee genitaliën achter in het
lichaam van het vrouwtje. Dat maakt het dus moeilijker om een vrouwtje
dat geen maagd meer is te bevruchten.
Opgegeten
Maar
het leven van de mannelijke wespspin is toch niet zo rooskleurig als
het lijkt. Na de paring worden de mannetjes immers doorgaans opgegeten
door het grotere en sterkere vrouwtje. En zelfs als de mannetjes
ontsnappen kunnen ze nog hooguit één keer paren, omdat ze slechts één
van hun twee genitaliën overhouden. Het seksleven van de wespspin is dus
van korte duur... (gb)
Vrouwen leven langer omdat hun cellen zich vlotter herstellen als ze
beschadigd zijn. Dat schrijft De Morgen op basis van informatie van
Scientific American.
Biologisch voorbestemd
De
vrouw is biologisch voorbestemd om ouder te worden dan de man, stelt
Tom Kirkwood, geriater verbonden aan de universiteit van Newcastle. "We
hebben onder andere zelf onderzoek gedaan dat aantoont dat soorten die
langer leven een beter mechanisme hebben om hun organisme te
onderhouden", aldus Kirkwood.
Andere studies tonen dan weer aan
dat, althans buiten het lichaam, vrouwelijke cellen inderdaad beter
schade kunnen herstellen dan mannelijke.
Gecastreerde honden en katten
Ook
zijn er onderzoeken die bewijzen dat gecastreerde honden en katten
langer leven dan hun meer mannelijke soortgenoten. Tests met muizen in
Japan, waarbij een muis gecreëerd werd uit genetisch materiaal van twee
mamamuizen, hebben aangetoond dat de supervrouwelijke exemplaren
gemiddeld nog eens 186 dagen langer leven dan de standaard
vrouwtjesmuis.
Evolutie
Het waarom kan
volgens Kirkwood niet anders dan bij de evolutie gezocht worden. Wanneer
een man een vrouw bevrucht heeft, zit zijn taak er in wezen op. Of zijn
lichaam voor de rest in goede staat is, speelt niet zo'n rol.
Voor
zover bekend zijn er wereldwijd 80 mensen ouder dan 110. Nauwelijks
vier onder hen zijn mannen, onder wie de Belg Jan Goossenaerts.
(belga/lb)
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.