Chimpansees weerstaan aids dankzij natuurlijke selectie
Chimpansees weerstaan aids dankzij natuurlijke selectie
Onderzoek naar het DNA van chimpansees heeft sterke aanwijzingen
opgeleverd dat deze dieren door natuurlijke selectie resistent zijn
geworden tegen siv, een virus dat nauw verwant is aan het hiv-virus dat
bij mensen aids veroorzaakt.
Een pandemie in een ver verleden (waarschijnlijk zo'n twee miljoen jaar
geleden) is daar vermoedelijk voor verantwoordelijk, aldus biologe
Natasja de Groot van het onderzoekscentrum BPRC. Zij promoveert op 22
september aan de Universiteit Utrecht.
Een infectie met siv of
hiv veroorzaakt bij de meeste chimpansees geen aids. Ook bij sommige
mensen duurt het veel langer dan gemiddeld voor een hiv-infectie hen
ziek maakt. In beide gevallen spelen genetische variaties, die het
afweersysteem in staat stellen het virus onder controle te houden,
waarschijnlijk een rol.
Dat die specifieke variaties bij
chimpansees relatief veel vaker voorkomen dan bij mensen, wijst volgens
De Groot sterk in de richting van natuurlijke selectie. (belga/gb)
In Noorwegen was het meest spectaculaire natuurfenomeen gisteren weer
in volle glorie te zien. Enorme explosies op de zon deden het
Noorderlicht verschijnen, ook bekend als aurora borealis.
Het Noorderlicht wordt veroorzaakt door enorme explosies in de zon
waarbij elektrisch geladen deeltjes bijna vijf miljoen kilometer in de
richting van de Aarde afleggen. In het noorden van Noorwegen zorgt dat
regelmatig voor een uniek spektakel.
Op het eiland Vesterålen heeft een inwoner het spektakel gisteren met de camera vastgelegd. (gb)
Schotse onderzoekers gaan onderzoeken of het voorschrijven van een
bepaalde soort muziek patiënten met veel pijn of een zware depressie ook
kan helpen. De onderzoekers, verbonden aan Caldeonian University in
Glasgow, hopen een computerprogramma te kunnen schrijven om
muziektherapie op maat van de individuele patiënt voor te kunnen
schrijven.
Dat gaat een pak verder dan de huidige bevindingen over muziektherapie
zoals 'snelle muziek verbetert je humeur' of 'trage muziek kalmeert'.
Uitgebreide analyse
Daarom
zullen de onderzoekers zowel de melodie, als het ritme en de teksten in
verschillende composities analyseren. "De emotie in muziek ontstaat
door een combinatie van factoren. Toon, structuur en technische aspecten
spelen een rol, net als teksten en subjectieve factoren, zoals de
locatie of je humeur toen je het nummer voor het eerst hoorde", legt
geluidstechnicus Don Knox uit. "Wij gaan nagaan welke factor welke rol
speelt, en hoe ze elkaar beïnvloeden."
Emotionele ordening
Het
team hoopt ook muziek te catalogeren op emotie. Een groep vrijwilligers
heeft digitale opnames als gelinkt aan emoties, de wetenschappers
hebben die muziek al uitgebreid geanalyseerd.
"Als het mogelijk
wordt om muziek te organiseren en doorzoeken op basis van emotionele
inhoud, dan kunnen we een computerprogramma schrijven dat de beste
muziek voor een bepaalde patiënt selecteert", klinkt het.
Fijnere opdeling
Sommige
onlinemuziekwinkels catalogeren muziek al als 'gelukkig' of
'verdrietig', maar de Schotten willen veel fijner gaan. "Wij willen meer
categorieën, minder ruime categoriën en vooral een stevige
wetenschappelijke basis. Daarmee zal veel meer mogelijk zijn", aldus
Knox. (edp)
Limburgse bedrijven ontwikkelen nieuw middel tegen artrose
Limburgse bedrijven ontwikkelen nieuw middel tegen artrose
Drie bedrijven in Limburg slaan de handen in elkaar om een nieuw
voedingssupplement te ontwikkelen. Dit supplement moet artrose of
gewrichtsslijtage tegegaan.
Arti-Forte werd in eerste instantie door het Lummense Global
Medics ontwikkeld als een anti-artrosemiddel voor paarden. Omdat er
hiermee goede resultaten werden geboekt, werd er nu, in samenspraak met
chirurgen en specialisten, beslist om ook een variant te maken die
gebruikt kan worden door mensen.
Voor de ontwikkeling van dit nieuwe middel gaat Global Medics
samenwerken met het Hasseltse Aminolabs, dat al jaren
voedingssupplementen voor de internationale markt samenstelt. 2Pharma
uit Heusden-Zolder zal de verdeling en commercialisering van het product
op zich nemen.
Joints worden al ingezet voor pijnbestrijding, en nu blijkt dat ook
hallucinogene paddenstoelen terminale kankerpatiënten kunnen helpen
doordat ze hun angsten en depressieve gevoelens verminderen. Enig
probleem: de paddenstoelen zijn illegaal. Dit nieuws zou dan ook moeten
helpen om het imago van de paddenstoelen op te poetsen.
Hallucinogene paddenstoelen bevatten als actieve stof psilocine, een
psychedelische drug die het humeur verbetert, en angsten en depressies
onderdrukt, zo melden Amerikaanse wetenschappers na een verkennende
studie bij 12 patiënten tussen 36 en 58 jaar.
Daaruit bleek dat
de paddenstoelen de levenskwaliteit van terminale kankerpatiënten tot
een half jaar lang kunnen verbeteren en er voor zorgen dat de patiënten
hun laatste dagen in rust doorbrengen.
Medische omgeving
De
patiënten hadden allemaal vergevorderde kanker en leden aan angsten
door de diagnose. De 12 ondergingen twee sessies, waarin ze een lage
dosis van de drug (0,2 mg per kilo lichaamsgewicht) of een placebo
toegediend kregen. Het placebomedicijn niacine lokte wel een fysieke
maar geen psychologische reactie uit. De patiënten ondergingen de
experimenten in het ziekenhuis, en werden na inname zes uur lang
gevolgd.
Dubbelblind
Het experiment was
dubbelblind, wat betekent dat zowel dokters als patiënten niet weten wie
wat heeft gekregen. Toch raadden ze in 80 procent van de gevallen of ze
de drug of de placebo hadden toegediend gekregen.
Beter humeur
Alle
patiënten rapporteerden een beter humeur na twee weken. De effecten
bleven tot zes maanden merkbaar. De meeste patiënten hadden in die
periode ook minder pijnstillers nodig. Niemand maakte gewag van
neveneffecten.
Hoewel de studie experimenteel is, is ze ook
hoopgevend. Terminale patiënten reageren meestal niet goed op
psychologische therapie maar een simpele drug in een kleine dosis kan
toch hun angsten en depressies verminderen.
Slecht imago
Vandaag
de dag hebben paddenstoelen een slecht imago, dat voorkomt uit het
recreatieve gebruik in de jaren '60 en '70 en door zware ethische fouten
door onderzoekers als Timothy Leary, die opkwam voor die andere
psychedelische drug, LSD, "als therapeutische en spirituele
verrijking". Dit onderzoek is het eerste serieuze onderzoek in 40 jaar
dat kon gepubliceerd worden in een medisch vakblad.
Probleem
Verder
onderzoek moet uitwijzen of de resultaten significant kunnen worden.
Maar er zijn grote problemen verbonden aan dat onderzoek. Ten eerste
stellen oncologen hun patiënten niet graag bloot aan experimenten en ten
tweede is de drug illegaal.
De onderzoekers benadrukken dat ze
kankerpatiënten niet aanmoedigen om de drug te gaan kopen en op zichzelf
te gebruiken. "Alle drugs zijn gevaarlijk in niet-medische
omstandigheden en de dosis speelt een grote rol. Vergeet niet dat ze
paniekaanvallen in de hand kunnen werken", klinkt het nog. (edp)
Hagedis zit in overgang van eieren leggen naar bevallen
Hagedis zit in overgang van eieren leggen naar bevallen
Wetenschappers hebben een opmerkelijk staaltje evolutie ontdekt bij
een Australische hagedissensoort. Een soort skink zit namelijk middenin
de evolutie van eieren leggen naar echte bevallingen. Het gaat om de
saiphos equalis, een soort met een gele buik en drie tenen, meldt
National Geographic.
De slangachtige diertjes met kleine pootjes leggen eieren aan de kust
van deelstaat New South Wales, maar blijken - zoals zoogdieren - hun
nakomelingen levend ter wereld te brengen in de koudere berggebieden.
Er
bestaan slechts twee gekende soorten hedendaagse reptielen die beide
soorten van voortplanting gebruiken, namelijk een andere skinksoort en
een Europese hagedis. Slechts een slang of hagedis op vijf werpt levende
nakomelingen, en uit onderzoek blijkt dat er een evolutie van eieren
leggen naar bevallingen is geweest bij bijna honderd takken van de
reptielenstamboom.
Uniek
Het gaat om een
unieke ontdekking, zegt onderzoeker James Stewart, een bioloog aan de
Amerikaanse East Tennessee State University, aan National Geographic.
"Door de verschillen te onderzoeken bij populaties die in verschillende
stadia van dit proces zitten, kan je een beeld krijgen van wat eruitziet
als de overgang van de ene manier naar de andere."
Zoogdieren
worden in de baarmoeder gevoed via de placenta, die ook afvalstoffen
afvoert. Embryo's van eierenleggende dieren halen voedingsstoffen uit de
eierdooier en calcium uit de poreuze schaal, die hen ook beschermt voor
de buitenwereld.
Calcium
Sommige vissen en
reptielen gebruiken echter een mengeling van de twee methoden. Moeders
vormen een ei dat ze in hun lichaam houden tot het laatste stadium van
ontwikkeling. De schaal wordt dan veel dunner, waardoor de dieren kunnen
ademen. De kleintjes komen vervolgens ter wereld, gehuld in een dun
membraan, al wat dan nog overblijft van de schaal. Volgens
wetenschappers vormt deze methode een mogelijk probleem, omdat het dier
veel minder calcium krijgt omwille van de dunne schaal.
Deze
ontdekking zette Stewart en zijn collega's ertoe aan die toevoer van
voeding te onderzoeken in de structuur en de chemie van de baarmoeder
van de Australische hagedis. "We zien nu dat de uterus calcium afscheidt
die de embryo opneemt. Het zijn eigenlijk de eerste stappen in de
evolutie van een placenta bij reptielen", zegt de onderzoeker.
Evolutionair voordeel
Beide
manieren van voortplanting hebben voor- en nadelen. Volgens Stewart kan
de overgang mogelijk gelinkt worden aan de manier waarop pasgeborenen
worden gevoed, of gaat het mogelijk om een manier om de jongen beter te
beschermen in ruigere klimaten.
Moeders in milde klimaten
kiezen er mogelijk voor hun eigen lichaam te sparen door eieren op de
grond te leggen voor de laatste week of zo van de ontwikkeling. Moeders
in zwaardere bergklimaten daarentegen vinden het misschien efficiënter
hun jongen te beschermen door ze langer in hun lichaam te houden.
Simpel
Stewart
voegt eraan toe dat het omschakeling van eieren leggen naar
bevallingen historisch gezien vaak voorkomt, daar de omschakeling
relatief gemakkelijk verloopt. "We neigen te denken dat het gaat om een
heel ingewikkelde overgang, maar het is in sommige gevallen misschien
toch veel simpeler dan we dachten." (sam)
Muizen op Schots eiland zijn twee keer groter dan normaal
Muizen op Schots eiland zijn twee keer groter dan normaal
Op het Schotse eiland Saint Kilda zijn de muizen twee keer zo groot
als elders ter wereld. Onderzoekers willen daarom nagaan hoe het komt
dat de veldmuizen enkel op dat eiland zijn geëvolueerd tot reuzenmuizen.
Het Schotse Saint Kilda werd in 1930 door de mens verlaten.
De muizen van Saint Kilda wegen meer dan 50 gram en zijn ongeveer twee
keer zo groot als hun soortgenoten op het vasteland. Gedurende drie jaar
zullen wetenschappers het gedrag van de dieren bestuderen.
"We
denken dat de muizen zich hebben aangepast omdat ze hier weinig hinder
hebben van roofdieren", zegt onderzoeker Tom Black. "Daardoor konden ze
groter en groter worden en het helpt om in de koude weersomstandigheden
te overleven."
Saint Kilda werd in 1930 verlaten door de
menselijke bewoners. Veldmuizen trokken daarop vanuit de heuvels naar de
onbewoonde huizen op het eiland. Terwijl de ene muis profiteerde van de
situatie, werd het de andere muis fataal. Huismuizen stierven gek
genoeg al na twee jaar uit. (gb)
Het Amerikaanse ruimtevaartbureau NASA gaat een ruimtesonde recht naar de zon sturen.
Het tuig, Solar Probe Plus gedoopt, heeft de grootte van een
kleine auto. De sonde zal ongeveer 6,4 miljoen kilometer boven het
oppervlak van de zon meermaals doorheen de atmosfeer van de ster
klieven.
Om de straling en de helse temperaturen bij de zon te kunnen
weerstaan (1.400 graden Celsius), is het toestel uitgerust met een
revolutionair koolstofvezel-composiet hitteschild.
Een telescoop zal 3D-beelden maken van de atmosfeer, inclusief
zonnewind en wolken. Andere systemen zullen stof, schokgolven,
radiogolven, elektrische velden en magnetische velden meten.
Twee vragen
Met het experiment willen de wetenschappers het antwoord op twee
vragen krijgen: waarom is de buitenste atmosfeer zoveel warmer dan het
zichtbare oppervlak en wat stuwt de zonnewind die de aarde en ons
zonnestelsel beïnvloedt?
"We gaan waar we nog nooit zijn geweest. Voor het eerst zullen we de zon kunnen aanraken, ruiken en proeven", klinkt het.
De lancering van de Solar Probe Plus staat tegen 2018 gepland.
"3D wordt zo vanzelfsprekend als kleurentelevisie"
"3D wordt zo vanzelfsprekend als kleurentelevisie"
Elektronicafabrikanten geloven sterk in 3D-tv, dat over een paar jaar
net zo vanzelfsprekend zal zijn als kleurentelevisie nu. Dat meent Matt
Murray van de televisie-afdeling van Philips.
3D kan een nieuwe impuls betekenen voor de televisiemakers, aangezien de
verkoop vorig jaar minder hard steeg dan het jaar ervoor. Bovendien
staan de prijzen flink onder druk. De grote vraag is nu of consumenten
extra in de buidel willen tasten voor 3D-tv, daar de toestellen in de
beginfase zo'n 2.000 euro kosten.
Keuze is er in ieder geval
genoeg voor de consument, en elke fabrikant legt eigen accenten. Sony en
LG waren er vroeg bij en brachten deze zomer al 3D-televisies op de
markt. Panasonic had dit jaar op de IFA-elektronicabeurs waarschijnlijk
het breedste aanbod, met 3D-plasmatelevisies en blu-rayspelers die de
techniek ondersteunen. Daarnaast biedt het consumenten zelf de
gelegenheid een driedimensionaal filmpje te schieten met de
3D-videocamera.
Geen speciale bril
De enige
fabrikant die een 3D-televisie aankondigde waarvoor je geen speciale
bril nodig hebt, is Toshiba. Hoe de technologie precies werkt, werd
echter niet bekendgemaakt. Philips experimenteerde eerder al met deze
technologie, maar hiermee was het probleem dat je het effect maar kon
waarnemen op één bepaald punt voor de tv.
Het in juni door
oud-Philips medewerkers opgerichte bedrijfje Dimenco ontwikkelt de
technologie verder, maar zal zich in eerste instantie richten op de
zakelijke markt, vertelt één van de oprichters. ''Het duurt nog een jaar
of drie à vijf eer het klaar is voor de consumentenmarkt.''
Bioscoopformaat
Philips
sprak deze week over de eerste 3D-televisie op bioscoopformaat, nl. de
schermverhouding 21:9. Het bedrijf wil consumenten thuis een
vergelijkbare beleving bieden als in de bioscoop. Volgens directeur
technische marketing Danny Tack zijn de kleuren en contracten scherper
dan ooit door het gebruik van speciale LED-technologie.
De
belangrijkste vraag in al het 3D-geweld is misschien wel of er ook
genoeg 3D-materiaal beschikbaar komt om te bekijken. Filmregisseur
Barney Cokeliss maakte een demonstratiefilmpje voor Philips in 3D. ''Het
kost heel veel tijd om te maken, omdat je met twee camera's werkt die
op elkaar afgestemd moeten worden.''
Techniek
Animatiefilms
zoals Avatar lenen zich beter voor 3D, omdat het effect door de
computer wordt gecreëerd. Toch kunnen ook films met echte acteurs
volgens Cokeliss rendabel zijn, omdat 3D door de extra
aantrekkingskracht ook leidt tot meer inkomsten. ''Het moet echter wel
een film zijn met visuele effecten. Het is de vraag of de techniek zich
leent voor een film met vooral dialogen.''
Het is ook mogelijk
dat filmmakers ervoor kiezen het 3D-effect achteraf toe te voegen, zoals
bij de film 'Alice in Wonderland' gebeurde. ''Hier werd het effect
achteraf gecreëerd door met de computer de beelden van de acteurs om een
driedimensionale kolom te leggen. Dit is sneller om te filmen, maar
geeft een minder mooi effect'', zegt Cokeliss. (anp/sam)
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.