Reeds in beginjaren van het universum vraatzuchtige zwarte gaten

In het primitieve universum, in het eerste miljard jaar na de Big Bang, zouden actieve zwarte gaten in het centrum van sterrenstelsels, of qusrars, zeer snel zijn gegroeid, aldus het jongste nummer van het wetenschapsblad Nature.
 
"Quasars zijn sterrrenstelsels in een zeer vroeg stadium, een soort babysterrenstelsels", aldus astrofysica Marianne Vestergaard van de Universiteit van Arizona en de Universiteit van Kopenhagen.
 
Absorberen
"Het merendeel der sterrenstelsels bezit een zwart gat dat zwaarder is dan een miljoen zonnen, maar quasars zijn anders. Hun zwart gat is actief en groeit aan", door dankzij gravitatie omgevend gas en stof te absorberen, aldus een communiqué van de Universiteit van Kopenhagen. In afwachting van opslokking door het zwart gat vormen dit gas en stof een zogenaamde accretieschijf.
 
Linhua Jiang van de Universiteit van Arizona en collega's zijn nu bij het bestuderen van infrarode foto's van 21 zeer ver verwijderde quasars op twee exemplaren gestoten die blijkbaar geen accretieschijf hebben. Ze dateren uit de tijd dat het heelal nog maar 800 miljoen jaar oud was.
 
Hoge snelheid
Ze zouden volgens de onderzoekers deel uitmaken van een eerste generatie van quasars, ontstaan in een kosmos met weinig stof. Ze lijken te jong te zijn om voldoende uit hun omgeving te hebben verorberd. De twee zijn met een massa van 200 tot 300 miljoen zonnen de kleinste van de 21 bestudeerde. Zij zouden aan hoge snelheid het omgevende stof en gas opvreten, zonder dit de kans te geven te accumuleren. Mogelijk zijn het de reeds lang gezochte jonge sterrenstelsels, aldus Vestergaard. (afp/sps)