"Radicale islam ontstond uit nazipropaganda"

Het huidige islamfanatisme vindt zijn oorsprong in radioboodschappen van Adolf Hitler die tijdens de Tweede Wereldoorlog in de Arabische wereld werden uitgezonden. Die stelling wordt verdedigd in een nieuw controversieel boek van de Amerikaanse historicus Jeffrey Herf.

De nationaal-socialisten maakten in het - destijds grotendeels ongeletterde - Midden-Oosten gretig gebruik van radiopropaganda. Hoewel weinig mensen een radiotoestel in hun bezit hadden, werd in cafés en bazaars massaal naar de radio geluisterd.

Rellen in Egypte
"Jullie enige hoop op redding is dat de joden worden vernietigd voor zij jullie vernietigen!", verwoordde Hitler de nazistandpunten in een toespraak in 1942, een van de duizenden boodschappen die in het Midden-Oosten werden uitgezonden om steun te zoeken in de Arabische regio en er de antisemitische gevoelens aan te wakkeren.

"Een groot aantal joden die in Egypte wonen hebben - net zoals de Polen, de Grieken, de Armeniërs en de Fransen - wapens en munitie", zo probeerde Hitler in Egypte anti-joodse rellen te creëren. "Sommige joden in Caïro vroegen zelfs al toestemming om machinegeweren op de daken van hun huizen te posteren!"

Anti-joods en antidemocratisch
De naziboodschappen werden een vergeten bladzijde in de oorlogsgeschiedenis, tot de Amerikaanse academicus Jeffrey Herf in archieven op oude opnamen van de uitzendingen stootte. De man is ervan overtuigd dat de toespraken tot vandaag voor onrust zorgen in het Midden-Oosten.

"Het conflict tussen Israël en de Palestijnen had al lang voorbij kunnen zijn", argumenteert Herf, een docent geschiedenis aan de universiteit van Maryland, in zijn boek 'Nazi Propaganda for the Arab World'. "De hinderpaal die een oplossing in de weg staat, is de compromisloze, religieus geïnspireerde jodenhaat die voor het eerst werd uitgesproken door de propaganda-experts van nazi-Duitsland. Hun verhaal wordt vandaag overgenomen door radicale islamisten." 

"Het islamfundamentalisme is een mengelmoes van zeer oude en zeer nieuwe elementen, net zoals de Europese dictaturen uit de 20ste eeuw dat waren", zegt hij. "De radicale islam is ook het resultaat van een mix van traditionele islam-elementen met de haat tegenover joden, liberalisme en democratie die we ook bij de nationaal-socialisten terugvinden. De Arabisch gesproken oorlogspropaganda die in Berlijn werd gemaakt, werd een belangrijk hoofdstuk in de langere geschiedenis van radicaal Arabisch nationalisme en moslimfundamentalisme."

6.000 haatboodschappen
Herf ontdekte zo'n 6.000 boodschappen die gemaakt werden onder het regime van nazi-propagandaminister Joseph Goebbels. Ze werden van 1939 tot 1945 in het Midden-Oosten verspreid. De Amerikaanse ambassade in Caïro schreef de uitzendingen destijds uit. Daarna werden de teksten bewaard in Washington. Herf was twee jaar geleden de eerste wetenschapper die de archieven mocht inkijken. (tw)