Inhoud blog
  • BBC Radio 3: Rabindranath Tagore vijf keer een kwartier in 'The essay'
  • BBC Radio 3 presenteert donderdagmiddag het muziekdrama Telemaco van Christoph Willibald von Gluck
  • Ergerlijke geluiden als thema van vijf maal een kwartier The essay van BBC Radio3
  • De Britse schrijver en journalist George Orwell overleed op 21 januari 1950
  • Koning Friedrich II van Pruisen en de muziek; twee programma's achtereen op Duitse radiozender NDR Kultur
    Zoeken in blog

    Cultuurspectrum
    Woord en beeld
    28-05-2009
    Klik hier om een link te hebben waarmee u dit artikel later terug kunt lezen.Goethe's Maylied in handschrift '” en hier tevens in een leesbare vorm


    Nu de maand mei van het lopende jaar zich naar een roemloos einde spoedt, kunnen we, hier en nu, nog net even actueel zijn door het Maylied op te nemen van de, ook internationaal, meest befaamde dichter van het Duitse taalgebied: Johann Wolfgang von Goethe.
    Zoals dat het geval is met zoveel gedichten — somtijds, zoals ook hier, van slechts enkele tientallen woorden — die uit de ganzenveer van deze auteur zijn gevloeid, heeft ook dit relatief korte gedicht een individuele geschiedenis. Het is voor het eerst verschenen onder de titel Mayfest in het tijdschrift Iris in 1775. Goethe heeft dit gedicht pas in 1789 opgenomen in een boekdeel met gedichten, in het kader van een achtdelige, in de periode 1787-1790 uitgekomen, uitgave bij Göschen. Hoewel er algemeen van wordt uitgegaan dat Maylied is ontstaan tijdens een verblijf van de schrijver in 1771 te Sessenheim, en dat ook wel waarschijnlijk is, bestaat daarover echter geen absolute zekerheid.
    De versie in handschrift is overgenomen uit Goethe: Gedichte in Handschriften — Fünfzig Gedichte Goethes; gekozen en toegelicht door Karl Eibl, in 1999 als Originalausgabe verschenen bij Insel Verlag, Frankfurt am Main und Leipzig (als it 2175).

    *      *      *      *

    Maylied.

    Wie herrlich leuchtet
    Mir die Natur!
    Wie glänzt die Sonne
    Wie lacht die Flur!

    Es dringen Blüten
    Aus jedem Zweig
    Und tausend Stimmen
    Aus dem Gestraüch

    Und Freud und Wonne
    Aus jeder Brust.
    O Erde o Sonne
    O Glück o Lust!

    28-05-2009 om 09:35 geschreven door Heinz Wallisch  


    >> Reageer (0)
    27-05-2009
    Klik hier om een link te hebben waarmee u dit artikel later terug kunt lezen.Het Grote Geheim van de Verenigde Staten: Area 51
    Hardnekkigheid
    Officieel bestaat het gebied helemaal niet, maar het gebied waarover het hier gaat — gelegen in de Nevada-woestijn benoorden Las Vegas en bekend als Area 51 —, is eigendom van de Amerikaanse luchtmacht. Het meest dwaze dat daaraan is gekoppeld, is de hardnekkigheid waarmee zelfs de hogere echelons van de luchtmacht het bestaan ervan ontkennen, terwijl het al zo lang een publiek geheim is. Die houding is een gevolg van de ooit woedende 'koude oorlog', maar zelfs toen die allang over was, bleef men volharden in de starre ontkenning. Zoiets is zeer onverstandig, aangezien het een voedingsbodem vormt voor allerlei theorieën met betrekking tot buitenaardse toestanden. Lang is een deel van de VS-bevolking ervan uitgegaan dat in Area 51 ruimteschepen werden getest en het publiek daarom niet mocht worden geïnformeerd, aangezien de werkelijkheid, eenmaal toegegeven, voor grote paniek zou zorgen.

    Testgebied
    In werkelijkheid wordt het areaal gebruikt als testgebied voor wapens. De operaties die daar onder auspiciën van de geheime dienst konden worden doorgevoerd, hebben ertoe geleid dat de VS tijdens die koude oorlog qua arsenaal de overhand kon behouden. Tot in het jaar 2006 behoorden de trainingsprogramma's van de US Air Force die daar werden gerealiseerd, in de hoogst denkbare categorie van geheimhouding.
    In de documentaire die Arte-televisie op woensdag 27 mei — tussen 21:55 uur en 22:45 uitzendt — wordt de geschiedenis van Area 51 uit de doeken gedaan. De film is een Amerikaans-Russische coproductie uit 2008, tot stand gekomen onder regie van Dirk Pohlmann. Het verhaal wordt u gepresenteerd op het beeldformaat 16:9 met stereofonisch geluid.
    Arte herhaalt deze documentaire binnen korte tijd twee keer: op zaterdag 30 mei, 's middags om 14:55 uur en op dinsdag 16 juni, 's ochtends om 10:50 uur.

    27-05-2009 om 11:03 geschreven door Heinz Wallisch  


    >> Reageer (0)
    26-05-2009
    Klik hier om een link te hebben waarmee u dit artikel later terug kunt lezen.NPS-Andere Tijden: Een halve eeuw aardgas uit Groningse bodem

    In een aflevering van het NPS-televisieprogramma Andere Tijden — door zanger Boudewijn de Groot, alweer ruim vier decennia geleden zingend aangekondigd — die hedenavond in de herhaling zal worden uitgezonden op het digitale kanaal Geschiedenis 24, en die gewijd was aan het wel en wee van een 'energieleverancier': het aardgas, komen de diverse aspecten van die natuurlijke bron van warmte en inkomsten, maar tevens van menselijke ellende aan de orde.


    Aardgas, een vloek of een zegen? luidt de titel van de aflevering, en daarin wordt aandacht geschonken aan de besteding van de in de loop der tijden tot 170 miljard euro opgelopen som die de aanwezigheid van dit fenomeen onder Noord-Nederlandse bodem de schatkist heeft opgeleverd. Pas de laatste jaren worden de meer kritische stemmen luider en komen en komen er reacties los, aangezien er — puur als gevolg van de winning van dat aardgas van Slochteren — een relatief forse bodemdaling ingezet is, die haar tol vandaag op tal van fronten opeist. Hier en daar, in de ietwat ruime, directe omgeving van de gasbelt optredende aardschokken zorgen voor veel letterlijke overlast en dito persoonlijke onrust, en onder meer — indertijd tamelijk krap aangelegde — bruggen, die thans zouden moeten worden vervangen vanwege de allengs slinkende doorvaarthoogte, zorgen eveneens voor problemen. De thans voormalige minister Jorritsma waarschuwde de noorderlingen toendertijd al dat daarvoor geen geld zou zijn. Dat was verachtenswaardig! Maar wie anders had verwacht, staat om andere redenen dan de noordelijke aardschokken, niet met beide benen op de bodem.
    Het Noorden is heden nog altijd een wingewest waarnaar vanuit Den Haag alleen met diepe minachtig wordt gekeken: er is dus in wezen sedert de jaren vijftig nog steeds niets veranderd in de mentaliteit van de zichzelf tot 'Haagse elite' doorgebokst hebbende, en uitzinnig naar macht hongerende lieden. Tot zeventigmaal zevenmaal BAH.
    ____________
    Afbeelding: Aardgaslocatie Slochteren in 1963.

    26-05-2009 om 17:32 geschreven door Heinz Wallisch  


    >> Reageer (0)
    Klik hier om een link te hebben waarmee u dit artikel later terug kunt lezen.Looking for John Donne '” Portret van de dichter op BBC Two-tv
    Eén der grootsten van zijn cultuur
    BBC Two Television zendt op dinsdag 26 mei — tussen 22:00 uur en 23:00 uur, gepresenteerd door Simon Schama — een portret uit van de Engelse dichter John Donne (1573-1631), die met recht kan worden gekwalificeerd als één van de allergrootsten in zijn stiel uit de geschiedenis van de Engelstalige poëtische literatuur. Toch zijn er tijdens zijn leven slechts vier van zijn gedichten gepubliceerd. Twee jaar na zijn heengaan is er voor het eerst een collectie verschenen, weer twee jaar later is er pas een uitgebreidere verzameling uitgegeven.
    En als je in die, zij het dan nu twintigste eeuwse, edities leest, valt weliswaar direct de buitengewone kwaliteit op, maar zie je eveneens heel veel gedichten met een opdracht, hetgeen gewoonlijk een zeldzaamheid is binnen het oeuvre van een poëet. Alleen de naasten en de beminde vrienden worden dan met zoiets bedacht. Maar Donne moest wel, doordat hij in financiële problemen verzeild was geraakt. Die narigheid was onstaan als gevolg van een tijdelijk gevangenis-oponthoud. Door een geheim huwelijk in 1601 was hij niet alleen in conflict geraakt met de vader van de bruid — die de dichter liet arresteren en opsluiten — maar tevens met diens broer de Grootzegelbewaarder Thomas Egerton, in wiens dienst John Donne in 1598 was gekomen, als secretaris. Ook die keerde zich evenzeer van hem af. Dat betekende tegelijkertijd dat hij allengs minder en minder goede contacten overhield die hem op enigerlei wijze aan een baan konden helpen. Zo werd hij tijdelijk afhankelijk van sponsoren.

    Reislust
    Als jongeman — vanaf zijn elfde jaar studeerde hij al te Oxford en Cambridge — had hij ook het avontuur gezocht door buitenlandse reizen te ondernemen — iets dat in die tijd een zeldzaamheid was. Zo bevond hij zich in 1596 te Cadiz en daar schreef hij, in het kader van zijn vroege poëzie, The Storm en als tegenhanger The Calm. Een jaar daarna ging hij mee met een Azoren-expeditie.
    Nadat het echter, door die parafernalia vanwege het huwelijk, voorbij was met het opdoen van positieve ervaringen, werd het leven voor deze katholiek opgevoede dichter er niet beter op. Hij werd ziek en was mede daardoor tijdelijk van zijn vrouw gescheiden. Toen die in 1617 ook vroegtijdig overleed, raakte hij geheel verstrikt in een sfeer van diep ingrijpende melancholie, die haar weerslag kreeg in de mediterende verzen welke sedertdien uit zijn veer zijn ontsproten.
    Voordien, in 1615, was John Donne, als gevolg van religieuze twijfels, overgestapt naar Engelands Anglicaanse staatskerk, en dat heeft er uiteindelijk voor gezorgd dat hij vanaf 1621 tot aan zijn overlijden op 31 maart 1631 'pastoor' van Saint Paul's Cathedral werd.
    Naast zijn grote betekenis als lyrisch dichter bleek dat hij een beganadigd predikant en kanselredenaar anderszins was. Talrijke van zijn redes en preken zijn door Donne's zoon verzameld.
    ____________
    Afbeeldingen
    1. Portret van de Engelse dichter John Donne.
    2. Voorzijde van een editie met een selectie van Donne's gedichten, verschenen in de The Laurel Poetry Series in 1962 (tiende druk 1972).

    26-05-2009 om 00:00 geschreven door Heinz Wallisch  


    >> Reageer (0)
    25-05-2009
    Klik hier om een link te hebben waarmee u dit artikel later terug kunt lezen.Orlando paladino van Joseph Haydn via Arte-televisie
    Opgenomen in Berlijn
    Op maandag 25 mei presenteert de Duits-Franse cultuurzender Arte-televisie een registratie van de opera Orlando paladino uit 1782 van Joseph Haydn (1732-1809), uitgevoerd door het Freiburger Barockorchester onder leiding van René Jacobs. De enscenering komt voor rekening van Nigel Lowery en Amir Hosseinpour. De regie van de opname die onlangs werd gemaakt in de Berliner Staatsoper Unter den Linden, was in handen van Andreas Morell.
    Orlando paladino (Ridder Roland) draagt de benaming dramma eroico-comico, en is een opera in drie bedrijven, door Haydn gecomponeerd op een tekst van Nunziato Porta, die zich heeft gebaseerd op een libretto van Carlo Badini voor een stuk van Pietro Alessandro Guglielmi —wiens leven vrijwel gelijk opging met dat van Haydn: 1728-1804 — met de titel Le pazie d'Orlando uit 1771, dat weer is gebaseerd op het epos in verzen van Orlando furioso uit (1516/1532) van Ludovico Ariosto (1474-1533).

    De geschiedenis
    De eerste uitvoering van dit muziekdrama werd op 6 december 1782 gegeven op het slot Esterháza, het optrekje van Haydns werkgever vorst Esterházy. Vier jaar later is in Preßburg een Duitse versie in première gegaan. In 1932 is het stuk, in een nieuwe Duitse vertaling, opnieuw op de planken gebracht, in Leipzig. Een halve eeuw later was er weer een vorstelling, eerst in Wenen, vervolgens in Basel.
    De liefdesrelatie tussen de Chinese prinses Angelica — een rol die volgens de klassieke regelen der zangkunst wordt ingevuld door eeen sopraan — en prins Medoro — al even klassiek een tenor — staat onder grote druk door bedreiging van zowel koning Rodomonte — u raadt het al: een bariton — alsook van de kant van de door liefde waanzinnig geworden Ridder Orlando — ja hoor, een tenor. Maar daar verschijnt de tovenares Alcina — ook weer een sopraan — ten tonele, die de prinses haar hulp aanbiedt. Orlando wordt in de onderwereld veranderd in steen en zijn geheugen wordt uitgewist. Dat leidt er allengs toe dat uiteindelijk zowel Orlando, alsmede koning Rodomonte, de beide geliefden steunen in hun strijd tegen wilden. Dat Orlando's schildknaap — inderdaad, ook alweer een tenor; een andere stem zou bij zo'n rol immers niet passen — zich op aangename wijze verpoost met het herderinnetje Eurilla, die van blijdschap over haar verwenpartij met de hoge stem voor het voetlicht zal treden.
    ____________
    Afbeeldingen
    1. De in 1946 te Gent geboren musicus — counter tenor, altus en dirigent — René Jacobs.
    2. De componist Joseph Haydn, ongeveer ten tijde van Orlando paladino. Olieverfschilderij uit 1785 van Christian Ludwig Seehas (1753-1802).

    25-05-2009 om 20:14 geschreven door Heinz Wallisch  


    >> Reageer (0)
    Klik hier om een link te hebben waarmee u dit artikel later terug kunt lezen.Het geestelijke defect van privé bewapening '” een Amerikaanse tragede

    Uitzinnigheid
    In de documentaireserie Die Story van de Westdeutsche Rundfunk (WDR) wordt op maandag 25 mei — tussen 22:00 uur en 22:45 uur — een nieuwe aflevering uitgezonden. Deze keer is dat Im Land der Revolver — Die Amerikaner und ihre Waffen. Daarin wordt nog even weer de aandacht gevestigd op het feit dat in het land van de — in dit geval uitermate pijnlijk — onbegrensde mogelijkheden het aantal vuurwapens even groot is als het aantal inwoners. Dat mag en zal te maken hebben met de oorsprong van de aldaar woonachtige bevolking en hun cultuur van het wilde westen, waar een tijdlang letterlijk de wet van ieder voor zich gold en, helaas, is de beschaving op dat punt, in dat uitgestrekte conglomeraat van (deel)staten, niet bepaald voortgeschreden, maar zijn het juist de wapens zelf en de daarbij behorende mogelijkheden die een proces van 'verfijning' — als je dat zo mag noemen — hebben ondergaan. Je moet het toch wel even op je tong laten smelten: 250 miljoen wapens. Wapentuig in bezit — en letterlijk in handen — van veel mensen die er beslist niet mee kunnen omgaan. De extremistische krankzinnigheid ten top! Driewerf BAH.

    25-05-2009 om 17:50 geschreven door Heinz Wallisch  


    >> Reageer (0)
    Klik hier om een link te hebben waarmee u dit artikel later terug kunt lezen.Tess of the d'Urbervilles '” vierdelige verfilming vanaf maandagavond bij de NCRV op Nederland 2
    Lonken naar een erfenis
    Op maandag 25 mei, tegen 21:00 uur in de avond, start de NCRV via Nederland 2 met de eerste aflevering van een vierdelige dramaserie die is gerealiseerd op basis van de roman Tess of d'Urbervilles uit 1891 van de Engelse auteur Thomas Hardy (1840-1928). Een eerdere poging tot omzetting van dit boek in bewegende beelden werd in 1979 gerealiseerd door Roman Polanski, die voor de rol van Tess zijn oog had laten vallen op Nastassja Kinski.
    Thomas Hardy heeft in zijn relatief lange leven veel gepubliceerd, onder meer veertien romans. Hij schreef er welisaar nog één, maar de eerste — The Poor Man and the Lady uit 1868 — bleef onuitgegeven.

    Andere Tess dan toen
    De rol van Tess wordt in deze in totaal zo'n vier uur durende versie van David Blair — die daarmee meer en detail heeft kunnen gaan dan Polanski indertijd — gespeeld door Gemma Arterton, die de laatste jaren al aardig in beeld is gekomen, onder meer als wat dan Bond-girl wordt genoemd. Ze zal een tegenpool blijken te zijn van de indertijd zo stralend — volgens sommigen zelfs ietwat te stralend — overkomende Nastassja Kinksi drie decennia geleden.

    Synoptisch
    Als de jonge vrouw Tess Durbeyfield aan de weet komt dat te gelegener tijd bij de familie d'Urbervilles iets te halen valt, besluit ze de contacten met die mensen te intensiveren, in de hoop dat ze op die manier ooit aanspraak zal kunnen maken op het familiefortuin.

    25-05-2009 om 11:34 geschreven door Heinz Wallisch  


    >> Reageer (0)
    24-05-2009
    Klik hier om een link te hebben waarmee u dit artikel later terug kunt lezen.Verdi's Falstaff door Opera Zuid op het hoogst denbare niveau
    Magistrale uitvoering
    Zaterdagavond heb ik in de mooiste fin de siècle schouwburg van ons land — die van Groningen Stad — de voorstelling gezien van Verdi's opera Falstaff, die alle, reeds hooggespannen, verwachtingen verreweg heeft overtroffen. De handeling en alle daarbij behorende parafernalia waren door de makers verplaatst naar de jaren vijftig van de vorige eeuw — een periode, vrij direct na de Tweede Wereldoorlog, waarin alles om verandering woelde, en gezag niet meer als iets vanzelfsprekends werd ervaren en werd gezien als een element waartegen men zich best mocht en volgens sommige individuen en groeperingen simpelweg moest, verzetten, daarmee qua aanzet vooruitlopend op de sfeer van het noodlotszwangere jaar 1968.


    Ook Shakespeare's figuur Sir John Falstaff verzet zich — geheel en al gericht op de eigen hedonistsche en narcistische verlangens — tegen heersende zeden en gewoonten en het resultaat daarvan is een leerstuk dat — via enkele stations — door Giuseppe Verdi van muziek is voorzien.
    Een uitgebreid verslag met commentaar is vanaf heden te vinden op de fin de siècle website All art is quite useless van Rond1900.nl.
    __________
    Afbeelding: Scène tijdens de repetitie van 21 april. (Foto: Morten de Boer.)

    24-05-2009 om 22:26 geschreven door Heinz Wallisch  


    >> Reageer (0)
    Klik hier om een link te hebben waarmee u dit artikel later terug kunt lezen.De weg naar Mekka in tienmaal drie kwartier '” 's zondagsavonds via de VPRO op Nederland 2

    Al-Andalus
    De VPRO zendt op zondag 24 mei, via Nederland 2, 's avonds tussen 20:55 en 21:45 uur, de eerste aflevering uit van een reeks van tien, waarin Jan Leyers zijn persoonlijke ontdekkingsreis door de wereld van de islam presenteert. In deze eerste aflevering gaat hij op zoek naar allerlei verschillende moslimsamenlevingen in zowel Noord-Afrika alsook in het Midden-Oosten. Zijn uiteindelijke doel is de heilige stad Mekka, die elke moslim aarde wordt geacht éénmaal in zijn leven te hebben bezocht.
    Dit eerste deel uit de tiendelige reeks heeft een eigen titel — Dromen van Al-Andalus —, en het zal ongetwijfeld eveneens (gaan) gelden voor de volgende negen delen, die — althans in principe — iedere keer op zondagavond op dat tijdstip zullen worden uitgezonden.
    Al-Andalus is de naam van het gebied op het Iberisch schiereiland dat indertijd door hen werd bezet. De bewuste naam van toen is vandaag nog terug te vinden in de streek Andalusië. Voor meer gedetailleerde gegevens zij verwezen naar het betreffende artikel in de Wikipedia online-encyclopedie.

    24-05-2009 om 19:08 geschreven door Heinz Wallisch  


    >> Reageer (0)
    23-05-2009
    Klik hier om een link te hebben waarmee u dit artikel later terug kunt lezen.Drie Engelstalige literatuurverfilmingen via evenzoveel televisiezenders

    Een veelbelovende filmavond
    Drie beroemde boeken uit de afgelopen twee eeuwen worden tussen zaterdagavond kwart over negen en de nacht op zondag 24 mei, kwart over vier, in een verfilmde versie, op evenzovele televisiezenders vertoond. Het betreft in alle gevallen Engelstalige literatuur en dito verfilmingen en het gaat om Britse schrijvers: Emily Brontë (1818-1848), William Somerset Maugham (1874-1965) en Graham Greene (1904-1991).
    Voor de warachtige liefhebber van het fenomeen literatuurverfilming — vooropgesteld dat hij of zij de in beelden overgebrachte verhalen van de schrijvers in kwestie kan waarderen — valt er binnen een periode van zeven uur veel te genieten, en tussen de diverse rolprenten in is er voldoende tijd om even met de hond uit te gaan of andere dringend noodzakelijke bezigheden te realiseren, opdat ook aan de eisen van de inwendige mens — naast die van het innerlijk — kan worden voldaan.

    Emily Brontë's grote klassieker
    Het feest vol bewegende beelden begint om 21:15 uur op het eerste Nederlandstalige Belgische televisienet genaamd Eén. Daar krijgt ude gelegenheid om de eerste van twee afleveringen te bekijken van de gloednieuwe verfilming — speciaal voor televisie — van de Engelse klassieker Wuthering Heigths, door Coky Giedroy, naar de gelijknamige roman van Emily Brontë.
    Tom Hardy, Charlotte Riley en Andrew Lincln spelen de voornaamste rollen in deze film, waarvan het laatste deel volgende zaterdagavond op dezelfde zender zal worden vertoond.
    De eerste uitgave van de roman werd gepubliceerd in 1847, een jaar voor het overlijden, op 19 december 1848, van de schrijfster.
    Deze bevatte echter nogal wat fouten. De tweede, posthume editie is in 1850 verschenen onder redactie van haar zuster Charlotte, die niet alleen de fouten heeft verbeterd maar tevens enkele aanpassingen in de tekst heeft gerealiseerd — waarvan sommige het toenmalige dialect betroffen — en verder meende ze met enkele veranderingen de stijl te verbeteren. Verder voegde ze een korte biografische schets toe.

    Graham Greene-verfilming
    Die film duurt tot even voor half elf in de avond, en daarna heeft de naar meer prachtverhalen in filmbeelden verlangende kijker eerst veertig minuten de tijd voor huishoudelijke dan wel andere prozaïsche kwesties. Dan hoeft zij of hij alleen maar van België Eén naar België Twee (Canvas) over te schakelen om aldaar vanaf 23:05 uur getuige te kunnen zijn van een, eveneens in de huidige eeuw (2002) ontstane, nieuwe verfilming van de roman van Graham Greene: The quiet American.
    In een tijdsbestek van honderd minuten kunt u zien op welke wijze de inmiddels oudgediende Michael Caine samen met Brendan Fraser en Do Thi Hai Yen de grote lijn van het verhaal weet vast te houden. Philip Noyce tekent voor de regie.
    Een heel uitgebreid artikel over deze film heb ik op 27 juni 2007 geplaatst op één van de andere culturusites die onder mijn verantwoordelijkheid vallen: Letters en Beelden.

    Somerset Maughams Of human bondage
    In 1915 publiceerde William Somerset Maugham (1874-1965) zijn vierde roman, en die hakte er meteen flink in: een kleine duizend pagina's met daarin verwerkte veel eigen ervaringen, vooral uit zijn niet zo aangename jeugd en uit de tijd dat hij, vanaf 1892, te Londen medicijnen was gaan studeren met als specialisatie chirurgie. Toch is ook hierin de ironie voelbaar, leesbaar aanwezig. Regisseur John Cromwell (1887-1979) [1] heeft in 1934 dat lijvige boek omgezet in filmbeelden en daarvan heeft hij vijfentachtig minuten geselecteerd voor de rolprent. De drie belangrijkste rollen daarin worden vertolkt door enkele Hollywood-helden-van-het-witte-doek anno toen: Bette Davis, (1908-1989), Leslie Howard (1893-1943) en Frances Dee (1909-2004).
    BBC Two television zendt deze film uit in de nacht van zaterdag 23 op zondag 24 mei, tussen 02:45 uur en 04:20 uur.
    ___________

    [1]
    John Cromwell regisseerde in een tijdbestek van goed drie decennia (1929-1961) een kleine vijftig speelfilms en daarnaast trad hij op als acteur in veertien speelfilms, maar dan in een periode van een halve eeuw: 1929-1978.
    ____________
    Afbeeldingen

    1. Schrijfster Emily Brontë, deel van een schilderij van de hand van haar broer Patrick Branwell Brontë.
    2. Voorzijde van de paperbackuitgave in de serie Everyman's Library van 1978 (eerste keer in 1907) van Wuthering Heights met een nieuwe inleiding door Margaret Drabble, die toen eveneens de verantwoordelijke redactrice was van de New Edition of The Oxford Companion to English Literature.
    3. Auteur Graham Greene siert het voorplat van een recente, Duitstalige biografie.
    4. De Engelse arts, geheim agent en veelzijdige schrijver William Somerset Maugham.

    23-05-2009 om 17:43 geschreven door Heinz Wallisch  


    >> Reageer (0)
    22-05-2009
    Klik hier om een link te hebben waarmee u dit artikel later terug kunt lezen.Die tote Stadt van Korngold zaterdagavond op BBC Radio 3

    Bijzonder muziekdrama
    Op zaterdag 23 mei presenteert BBC Radio 3 — tussen 19:00 uur en 21:45 uur onze tijd — in het programma Opera on 3 een uitvoering van de opera Die tote Stadt van de componist Erich Wolfgang Korngold (1897-1957, die me dat werk het bijzondere voorrecht heeft genoten dat de première gelijktijdig in december 1920 in twee prominente Duitse operatheaters werd gerealiseerd.
    Het betreft in de BBC-uitzending van zaterdag een uitvoering door het Royal Opera House Covent Garden te Londen. De twee hoofdrollen worden gezongen door de tenor Stephen Gould en de sopraan Nadja Michael.
    Meer, gedetailleerde, informatie over dit muziekdrama is te vinden in een uitgebreid artikel dat ik op 11 oktober 2006 heb opgenomen in de kolommen van het Nederlandse fin de siècle weblog All art is quite useless van Rond1900.nl.
    Daar is eveneens meer te vinden over het leven en de ontwikkeling van het muzikale meesterschap van deze uitzonderlijke kunstenaar, die uiteindelijk in Hollywood terecht is gekomen.
    In aansluiting op de opera zullen op dezelfde zender twee strijkkwartetten van dezelfde componist worden gespeeld door het Brodsky Quartet.

    22-05-2009 om 23:24 geschreven door Heinz Wallisch  


    >> Reageer (0)
    21-05-2009
    Klik hier om een link te hebben waarmee u dit artikel later terug kunt lezen.Terra X-documentaire over het Morgenland '” deel 2

    Vooruitstrevendheid troef
    In aansluiting op ons bericht van zondag 17 mei over de eerste aflevering van de driedelige Terra X-documentaire Morgenland van het Zweite Deutsche Fernsehen zij hier gewezen op de delen 2 en 3, die binnen goed drie etmalen zullen worden uitgezonden.
    Op donderdag 21 mei — ook weer tussen 19:30 uur en 20:15 uur — volgt deel 2, Mit den Schwertern des Geistes. Zo omschreven de moslims zelf in de middeleeuwen het fenomeen van de samenhangende elementen kunsten en wetenschappen. In de tweede aflevering wordt — de titel geeft het al aan — nader ingegaan op de ontwikkeling daarvan: de architectuur van toen en andere uitingen van een sterk ontwikkeld kunstgevoel zijn de nog altijd fascinerende getuigen van wat er zich op dat gebied aan vooruitgang werd geboekt.
    In de tijd dat Europa voor het overgrote deel was ondergedompeld in de duistere middeleeuwen, slaagden ontwikkelde moslims erin hun kennis en inzichten van dat moment beter aan te wenden en denkbeelden in praktijk te brengen. Zo ondernam men in het morgenland reeds pogingen om te vliegen, en bleek men ver voor ons westerlingen in staat een vorm van experimentele geneeskunde te ontwikkelen. In deze tweede aflevering komen de ontwikkelingen van de aangegeven aspecten van het leven aan de orde op drie verschillende continenten en in zes landen. Een prachtig voorbeeld van de sfeer die toen binnen de genoemde stroming heerste is de alom hooggeprezen Moorse cultuur die terug te vinden is in Spanje.
    __________
    Afbeelding: Getuige van de Moorse architectuur in Spanje: de grote moskee van Cordoba.

    21-05-2009 om 10:46 geschreven door Heinz Wallisch  


    >> Reageer (0)
    20-05-2009
    Klik hier om een link te hebben waarmee u dit artikel later terug kunt lezen.Purcells opera King Arthur woensdag op BBC Radio 3

    Historisch thema
    In het radioprogramma
    Performance on 3 van de Britse luisterzender BBC Radio 3 wordt op woensdag 20 mei — 's avonds vanaf 20:00 uur tot ongeveer tien uur onze tijd — een uitvoering gepresenteerd van de opera King Arthur van Henry Purcell (1650-1695), de muziekmeester wiens geboortejaar in 2009 wordt herdacht, al moet daar direct aan worden toegevoegd dat dit op minder spectaculaire wijze gebeurt dan dit het geval is met de twee van oorsprong Duitse componisten — Händel en Haydn — die in Londen eveneens hun muzikale sporen hebben nagelaten. Ook Mendelssohn krijgt in zijn herdenkingsjaar overigens niet die sterke aandacht.
    Bovendien zal de aandacht qua concerten en opera's in Purcells land van herkomst ongetwijfeld groter zijn dan via de elektronische- en ethermedia.


    De Britten waardig
    De tekst voor Purcells "dramatick opera" met de complete titel
    King Arthur or The British Worthy is afkomstig van de Engelse dichter, toneelschrijver en literair criticus John Dryden (1631-1700). Het muziekdrama werd gerealiseerd in vijf bedrijven met een voorspel en een epiloog. De eerste uitvoering werd gegeven in Dorset Garden te Londen in 1691, in het decennium van het overlijden van zowel de componist alsook de librettist.
    Pas goed twee decennia nadien werd het werk opnieuw in het repertoire opgenomen, en wel in Birmingham; Londen toonde pas in 1935 weer interesse. Interessant is het dat nog eens vijfendertig jaar daarna de opera in een bewerking van Colin Graham (geboen 1931) en Philip Ledger (geboren 1937), die het bestaande drama hebben aangevuld met muziek uit andere werken van Purcell. Dit deden zij omdat er in het oorspronkelijke werk van Purcell slechts twee rollen voor zangers waren weggelegd en de rest slechts bestond uit gesproken partijen.
    De handeling is tamelijk eenvoudig: De heidense Oswald, koning van de Saksen strijdt met de christelijke Britse koning Arthur — niet te verwarren met die van de beroemde verhalen met zijn Ridders van de Tafelronde — om de liefde van de blinde koningsdochter Emmeline. Beide koningen worden vergezeld en ondersteund door zowel goede als boosaardige sylfiden, tovenaars en aardgeesten.


    Radio-uitvoering
    In de door BBC Radio 3 uit te zenden versie van
    King Arthur hoort u het ensemble Le Concert Spirituel onder leiding van Hervé Niquet (geboren 1957).
    Als bijzonderheid zij nog vermeld dat binnen datzelfde programma, in aansluiting op Purcells opera, liederen van de Chileense dichter Pablo Neruda (1903-1974) zullen worden gezongen door Lorraine Hunt Lieberson.
    ____________

    Afbeeldingen
    1. De componist Henry Purcell.
    2. De letterkundige John Dryden.
    3. Dirigent Hervé Niquet.

    20-05-2009 om 15:12 geschreven door Heinz Wallisch  


    >> Reageer (0)
    Klik hier om een link te hebben waarmee u dit artikel later terug kunt lezen.Aleksandr Borodins Tweede Symfonie uit 1877 op NDR Kultur

    Historische opname
    Op woensdag 20 mei presenteert de  Duitse radiozender NDR Kultur — tussen 19:30 uur en 20:00 uur — een alweer wat oudere uitvoering van de Tweede Symfonie uit 1877 van de Russische chemicus en componist Aleksandr Borodin (1833-1887). Bij de première was het stuk bepaald geen succes beschoren en het heeft ook nog wel enige tijd geduurd voordat de wat meer algemene concertbezoeker toch waardering ging opbrengen voor de genialiteit die Borodin als schepper van muziek aan de dag heeft gelegd.
    In de uitzending van woensdagavond klinkt de interpretatie die de Russische dirigent Kyrill Kondrasjin (1914-1981) samen met het Concertgebouworkest heeft gegeven. Dat is ongeveer drie decennia geleden, en derhalve alweer een historische opname, mede door de bijzondere kwaliteiten van deze betreurde dirigent.
    __________
    Afbeelding: De componist Aleksandr Borodin. (Tekening van Elzo Smid, Groningen, 1987. Collectie Heinz Wallisch.)

    20-05-2009 om 09:54 geschreven door Heinz Wallisch  


    >> Reageer (0)
    19-05-2009
    Klik hier om een link te hebben waarmee u dit artikel later terug kunt lezen.Portret van een veelzijdig schrijfster: Karin Spaink

    Herhaling van januari 2008
    De Humanistische Omroep herhaalt op woensdag 20 mei — tussen 22:53 uur en 23:25uur — via de televisiezender Nederland 2, in de programmareeks Profiel, een portret van schrijfster, columniste, en ook publiciste anderszins, Karin Spaink.
    Op 2 januari 2008 heb ik over diezelfde film, welke toen via dezelfde zender werd gepresenteerd, een ruime vooraankondiging gepubliceerd op een site die aan dit weblog redactioneel is gelieerd: Cultuurtempel. Voor meer adequate informatie en achtergronden zij dan ook naar dat artikel verwezen: Volle asbakken, lege flessen — Profiel van de schrijfster Karin Spaink op Nederland 2. Om de inhoud van die bijdrage deelachtig te worden, hoeft u niets anders te doen dan
    hier te klikken.

    19-05-2009 om 23:34 geschreven door Heinz Wallisch  


    >> Reageer (0)
    Klik hier om een link te hebben waarmee u dit artikel later terug kunt lezen.WDR-tv toont eigen orkest in Dansen uit Galánta

    Terugkijken op jeugdjaren
    Vroeg in de nacht van dinsdag 19 op woensdag 20 mei — exact genomen tussen 00:40 uur en 01:00 uur — zendt de Westdeutsche Rundfunk (WDR) een opname uit van de Dansen uit Galánta — gecomponeerd in 1933 — door Zoltán Kodály (1882-1967). Het WDR Sinfonieorchster wordt voor die gelegenheid gedirigeerd door Jukka-Pekka Saraste.
    De meeste reizigers tussen Wenen en Boedapest galnta_kasteel.jpg
    kennen het kleine marktstadje  Galánta, dat tegenwoordig in het zuidelijk deel van Slowakije ligt. De latere componist Zoltán Kodály heeft daar zeven jaar van zijn jeugd doorgebracht, in een tijd dat er nog een zigeunerkapel bestond, hetgeen later helaas niet meer het geval was. Dat zigeunerensemble maakte de eerste ‘orkestgeluiden’ waarmee de jonge Zoltán werd geconfronteerd. De ouders van deze spelende zigeuners hadden zich een eeuw eerder al met dezelfde soort van muziek beziggehouden, en omstreeks 1800 waren er in Wenen reeds enkele banden met Hongaarse Dansen gepubliceerd. Eén van die delen omvatte onder meer muziek die afkomstig was van de zigeuners uit Galánta, welke de oude Hongaarse folkloristische muziektraditie hadden bewaard. Om dat in stand te houden, heeft Kodály zijn belangrijkste thema’s voor de Dansen uit Galánta uit die oude muziekbanden overgenomen.

    *     *     *     *     *

    Instrumentatie: 2 fluiten, 2 hobo’s, 2 klarinetten (in A), 2 fagotten, 4 hoorns (in F), 2 trompetten (in C), pauken, kleine trom, triangel, klokken en strijkers
    .

    Kodály heeft zijn Dansen in 1933 voltooid, en nog in hetzelfde jaar zijn deze voor het eerst in Boedapest in het openbaar uitgevoerd. Eigenlijk zijn het verschillende stukken, maar ze vormen desondanks een eenheid, aangezien de componist meerdere keren hetzelfde materiaal heeft gebruikt.
    kodaly_zoltan_1.jpg
    De Dansen uit Galánta worden geopend met een markant thema voor de solocello. Houtblazers en strijkers laten daarop een snelle passage horen, waarop de hoorns het thema herhalen. Dan wordt dit uitgewerkt en mondt het uit in een cadens voor klarinet. Een grillig wijsje (andante maestoso) wordt eveneens door de klarinet gespeeld, maar begeleid door strijkers. Dit wijsje wordt in de loop van de compositie nog diverse keren herhaald. Dan klinkt zeer levendig een contrasterede melodie, eerst in de fluiten, daarna in de klarinetten en violen, waarop het grillige wijsje opneuw ―― in de houtblazers en strijkers klinkt: de hoorns en de pauken zorgen voor de begeleiding. Hierop leiden hobo’s en fluiten (allegro) een geheel nieuwe passage in, en. daarna vormt een opgewekte sequens de overgang naar een tweede andante maestoso. Een gesyncopeerd thema zoekt zijn weg door het orkest, langzaam maar zeker aanzwellend tot een rauw fortissimo. De klarinet zet een soort van tegenmelodie in, die wordt opgepakt door de fluit. Na te zijn uitgewerkt maakt deze plaats voor een sprankelend thema (allegro vivace) in de fluiten en eerste violen. Het wordt uitgebreid met verwijzingen naar andere motieven, speciaal naar het syncopenthema, waarna het geheel gestadig klankvoller en opgewondener wordt. Plotseling breekt dat alles af en heerst er een korte Generalpause. Opnieuw klinkt de grillige melodie: eerst pianissimo, dan in de houten blaasinstrumenten met strijkersbegeleiding. Een cadens in de klarinet leidt naar een llegro molto vivace dat het geheel besluit. maar nu wel in een totaal andere vorm.
    ____________
    Afbeeldingen

    1.
    Historisch kasteel in Galánta.
    2. De Hongaarse componist Zoltán Kodály.

    19-05-2009 om 22:59 geschreven door Heinz Wallisch  


    >> Reageer (0)
    18-05-2009
    Klik hier om een link te hebben waarmee u dit artikel later terug kunt lezen.Verwarring rond begrip Vrijheid geïnventariseerd
    Tegenspel gevraagd
    De aflevering van het VPRO-televisieprogramma Tegenlicht dat op maandag 18 mei op Nederland 2 tussen 20:55 uur en 22:00 uur zal worden uitgezonden, heeft als titel Partijtje vrijheid.
    De eerste associatie die ik bij dat begrip krijg, is de titel van een boekje dat ongeveer vier decennia geleden voor enige ophef zorgde, bij de niet-liberale, maar wel kritische geesten in dit land. Voorop een afbeelding van een jongeheer Wiegel aan de biljarttafel. Zelfs binnen de VVD waren mensen die de botte bijl mentaliteit welke genoemde Hans W. in de Tweede Kamer en op de beeldbuis aan de dag legde, te ver ging en hij nog een waar rijpingsproces zou moeten ondergaan. "Haya heeft Wiegel te vroeg geplukt", prevelden sommige van deze liberalen. Die zin associeerde vriend en vijand van het door de VVD vertegenwoordigde liberalisme — rechts van het midden — met een toen befaamde en geliefde oudejaarsconference van Wim Kan.

    Dubbelzinnigheid
    Voor de hand ligt de dubbelzinnigheid in de titel Partijtje vrijheid. We spelen alsof we vrijheid willen en we beginnen een politieke partij. Een instituut doorgaans klein begint alvorens het (als) een grote partij mee kan blazen. En daarmee zijn we middenin het thema van de uitzending: het claimen van het begrip Vrijheid, meer dan ooit, door politici, bij ons en over de grens, die redelijk rechts tot en met onredelijk vasthoudend dan wel anaal gefixeerd necrofiel zijn. In eigen land zijn de laatste creaties van deze stromingen afkomstig uit de VVD, en vinden zij die niet meer rechts genoeg. Het ergste daarbij is niet dat men een verlangen naar vrijheid wil opnemen in de benaming van de eigen stroming, doch dat dit begrip in die stromingen niet thuishoort, aangezien men er alleen vrijheid claimt voor de leiding van de club met de aanhang en een grote mate van onvrijheid wenst te creëren voor een iegelijk die niet actief dan wel passief steun wenst te verlenen aan die waanideeën.

    Rob Wijnberg als gids
    Onze Nederlandse filosoof Rob Wijnberg (geboren 1982) — in zijn normale werk opinieredacteur van de dagelijkse krant NRC/Handelsblad — had al met enkele boeken flinke belangstelling weten te genereren bij waarachtig liberale lezers, die op de bres staan voor vrijheden van levensbelang, zoals die van meningsuiting en alle daaruit voortvloeiende fenomenen. Ook als men over bepaalde zaken In Dubio verkeert.

    Het begrip Vrijheid
    Dat men in woordenboeken voor het dagelijks gebruik — van het qua inhoudelijke omvang kleinste tot en met het grootste woordenboek ter wereld — dat van De Vries en Te Winkel — Vrijheid als lemma kan vinden, behoeft geen nader betoog, maar dat het in specialistische woordenboeken, vooral in de min of meer alternatieve sfeer —zoals Vergeetwoordenboek, Klein Lexicon voor een Eigentijds Gesprek, alsook in het Klein Vademecum van de dagelijkse moraal en andere — ontbreekt, geeft te denken, en al helemaal dat dat in laatstgenoemd woordenboek eveneens het geval is, want daar hadden de auteurs uit de lijst met keuzebegrippen wel het woord vrijheid kunnen claimen. In een Nederlandse vertaling van Satans Woordenboek van Ambrose Bierce (1842-1914) daarentegen komt het wel voor met als definitie "Een van de kostbaarste bezittingen van de fantasie."
    En daarmee zijn we weer terug bij de rechtse rakkers die dat substantief en alle erbij behorende adjectieven van de ware liberalen hebben ontvreemd, en of dat nu is van een maffioos getinte regeringsleider die absoluut geen notie heeft van politiek fatsoen of van zich in dubieuze bochten wringende thekla wier claim op "recht door zee" in een mum van tijd werd gelogenstraft dan wel een islamofobische volkstribuun — bij al dezen slaat het begrip als een bloederige biefstuk op vegetarisme.

    Meningen
    Rob Wijnberg leidt de kijker in Tegenlicht van maandag 18 mei naar zogeheten dwarse denkers: de filosoof Peter Sloterdijk (geboren 1947), de Britse historicus Jonathan Israel (1946) en de Amerikaanse literatuurtheoreticus Stanley Fish (geboren 1938), alleen qua leertijd en werkzaam leven van na de Tweede Wereldoorlog. Zij geven hun mening en adstrueren deze aan de hand van hun kritische houding ten opzichte van bepaalde bestaande toestanden en gebeurtenissen. Uit hun betoog zal weer helder worden dat het zich toe-eigenen, heimelijk dan wel openlijk, van het begrip Vrijheid, het schermen daarmee — als behorende bij de stroming die men vertegenwoordigt — primair echter op geen enkele wijze rechtvaardigt.

    Panta Rhei
    Uiteindelijk belandde het boekje Partijtje libre voor enkele dubbeltjes bij de toen grootste dumpboekhandel van ons land, waar het was geplaatst in de juiste categorie — en dat was in die dagen bij die firma bepaald niet vanzelfsprekend — naast een minuscuul werkje over Boer Koekoek, later nog aangevuld met Gruyters en Van Mierlo. Politici en hun ideeën in de ramsj. Hoewel Wiegel later af en toe, hier en daar, wat redelijker werd — vooral als hij van mening was dat zulks goed aankwam bij 'de mensen in het land' —, en Hendrik Koekoek steeds verder afgleed naar vormen van onbedaarlijke gekte in woorden en daden, maar, zonder enige nadere informatie, toch wel weer lid wenste worden van de partij die Dolf Brouwers — anno toen parlementair verslaggever van de Vara — slechts verbaal claimde te willen oprichten. De relatief linkse liberalen Gruyters en Van Mierlo verdwenen steeds meer naar de achtergrond, Van Mierlo en zijn ideeën overigens niet voorgoed. Na af en toe een klein optreden dat wel eens de indruk van een gewenste come back maakte, is hij nu weer wel van de partij als het erom gaat het gevaar van die zogeheten vrijheidspartij(en) niet alleen terecht met ogen op steeltjes te volgen, maar tevens de benodigde waarschuwingen uit te spreken.
    Het in de dagen van weleer toch reeds al te verscholen hoekje met het thema Nederlandse politiek bleef bij de boven geïndiceerde boekenmiljonair akelig leeg.
    ____________
    Afbeeldingen
    1. De Duitse filosoof Peter Sloterdijk.
    2. Voorzijde van Rob Wijnbergs boek In Dubio over vrijheid van meningsuiting. (Prometheus, Amsterdam, 2008; ISBN 978-90-446-1170-0.)
    3. Voorplat van Ambrose Bierce's Satans Woordenboek in Nederlandse vertaling (1962).
    4. Filosoof en redacteur Rob Wijnberg. (Foto: Michel Linssen.)
    5. VS-literatuurtheoreticus Stanley Fish.

    18-05-2009 om 22:21 geschreven door Heinz Wallisch  


    >> Reageer (0)
    Klik hier om een link te hebben waarmee u dit artikel later terug kunt lezen.Das BRD-Gefühl in film-docu over 7 Brüder
    Sterke contrasten binnen anderhalf decennium
    Zij allen werden geboren tussen 1929 en 1945: zeven broers in één gezin. Op maandag 18 mei, 's avonds van 23:50 uur tot in de nacht op dinsdag de 19de om 01:15 uur vertoont het tweede publieke Duitse televisienet ZDF een documentaire waarin die zeven broers fungeren. De oudste is reeds of wordt alsnog in 2009 tachtig jaar, de jongste is geboren in het laatste jaar waarin ook nog de Tweede Wereldoorlog heeft gewoed. In het opgroeiproces van de oudste en de jongste van die zeven zal een bijna niet te beschrijven verschil zijn geweest: de ene beleefde de doormars van Hitler naar de macht, al was hij net — of nog net niet — vier jaar toen Hitler kanselier werd. De ander onderging zijn bewustwording in de periode dat Hitler nog maar net was verslagen maar in grote delen van het land en in zo menig hoofd en hart nog niet verdwenen.


    Tijdens de genoemde film krijgen we portretten van die zeven mannen te zien, en kunnen we ijd meemaken in welke mate zij niet alleen een familiehistorie weerspiegelen, maar tegelijkertijd een bepaald gedeelte van de jongste Duitse geschiedenis vanaf de jaren van de vorige eeuw verhelderen .

    Meer documentaires over 60 jaar BRD
    De als experimentele documentaire gekwalificeerde 7 Brüder is de eerste van drie films die tijdens de bewuste nacht zullen worden uitgezonden in de reeks Das kleine Fernsehspiel.
    De film die daar achteraan komt behandelt de zogeheten spindoctors die werkzaam zijn geweest voor de kanselierskandidaten Gerhard Schröder en Edmund Stoiber tijdens de campagne voor de verkiezingen van 2002 in de Bondsrepubliek. Als laatste volgt een documentaire over de collectieve Duitse zwaarmoedigheid, waarvan juist nu — terwijl de ene jobstijding na de andere wordt uitgestrooid over de toestand van de wereldeconomie en alle daaraan verbonden negatieve zaken — minder te diagnosticeren valt dan gebruikelijk.
    __________
    Op de foto: vier van de zeven broers.

    18-05-2009 om 21:59 geschreven door Heinz Wallisch  


    >> Reageer (0)
    Klik hier om een link te hebben waarmee u dit artikel later terug kunt lezen.Mein Deutschland deel 3 '” Risse in der Mauer via ARD/Das Erste

    Mein Deutschland
    Onder verwijzing naar wat we hier over de
     eerste en over de tweede aflevering van deze driedelige  driedelige documentaire te melden hebben gehad, kunnen we daar nog aan toevoegen dat de terugblik op deze periode van goed vier decennia — van 1949 tot 1990 — op maandag 18 mei wordt afgesloten. De uitzending begint, net als in beide vorige gevallen, om 21:00 uur en de duur is ook nu drie kwartier.
    In deze derde aflevering wordt de periode van 1977 tot 1990, en deze keer komen mensen aan het woord die het allemaal hebben meebeleefd: van DDR-burgers uit diverse disciplines, maar toch op enigerlei wijze hoog op de ranglijst der bekendheid: een televisiepresentatrice, een hoogspring-ster en een thans gevierde zangeres, en tevens de inmiddels om veel meer dan alleen zijn rol als documentaire te melden hebben gehad, kunnen we daar nog aan toevoegen dat de terugblik op deze periode van goed vier decennia — van 1949 tot 1990 — op maandag 18 mei wordt afgesloten. De uitzending begint, net als in beide vorige gevallen, om 21:00 uur en de duur is ook nu drie kwartier.Tatort-Kommissar Kain zeer bekende Bernd Michael Lade, die steeds naast Peter Sodann speelt in de alom in het Duitse taalgebied befaamde Kriminalreihe; Peter Sodann heeft zich, op verzoek van de partij Die Linke, kandidaat gesteld voor het ambt van Bondpresident —, tot en met de in die dagen zeer actieve VS-diplomaat John Kornblum, de West-Duitse journalist Günther Walraff. De titel die deze laatste aflevering werd meegegeven luidt Risse in der Mauer. Dat hoeven we niet eens te vertalen.
    ___________
    Afbeeldingen
    1. Foto behorende bij de derde aflevering van de documentairereeks Mein Deutschland
    van ARD/Das Erste.
    2. Acteur en voormalig DDR-burger Bernd Michael Lade, thans Tatort
    -Kommissar Kain.

    18-05-2009 om 18:35 geschreven door Heinz Wallisch  


    >> Reageer (0)
    Klik hier om een link te hebben waarmee u dit artikel later terug kunt lezen.Een Portret van Joseph Haydn op Arte-televisie en één in een nieuw boek over diens leven en werk
    Filmportret
    Op maandag 18 mei, tussen 23:00 uur en middernacht, presenteert Arte-tv een portret van de Oostenrijkse componist Joseph Haydn, die op 31 mei 1809 is overleden. Het betreft een dit jaar gereedgekomen documentaire met gedramatiseerde elementen van Nele Münchmeyer, een Duits-Oostenrijkse coproductie voor het tweede publieke Duitse televisienet ZDF. [1]


    Geboren was Joseph Haydn op 31 maart 1732. Naar aanleiding van de tweehonderdste sterfdag van deze muziekmeester heeft onze periode 2009 onder meer de benaming Haydn-jaar gekregen. En hoewel zeker commerciële overwegingen aan dergelijke — soms zelfs uiterst perfect georganiseerde, en in zulke gevallen, relatief langgerekte — gebeurtenissen niet vreemd zijn, wordt de bewuste dan wel toevallige luisteraar toch maar mooi geconfronteerd met muziek van het hoogst denkbare niveau.
    Dat was wel heel anders in de tijd dat de goede man de wereld mede bevolkte en zich ten volle heeft ingezet voor hoge kwaliteit binnen de muziekwereld van toen; echter hadden hele volksstammen geen notie van de waarde die zo'n kapelmeester/muziekproducent in dienst van een vorst vertegenwoordigde. Dat dit mede te wijten is aan het feit dat zijn verdiensten vooralsnog binnen de muren van paleizen en eventueel andere vooraanstaande instituten bleef, mag beslist geen verbazing wekken. Heden ten dage zou dat, door het bestaan van ethermedia en elektronische fenomenen waarvan wijzelf in onze jeugd niet alleen geen weet hadden, maar ons
    daarvan ook niet de geringste voorstelling hadden kunnen maken.

    Elitair gebeuren
    Immers, als er nu een paleisconcert wordt gegeven ter gelegenheid van een voor 'het hele land' belangrijke gebeurtenis ter viering dan wel herdenking: paleisconcerten — zij het met uitzondering van die welke een besloten karakter dragen — en concerten te water die voor de directe toehoorders relatief gemakkelijk toegankelijk zijn, komen rechtstreeks, of op een zeer snel daarop volgend tijdstip, via het medium televisie of zelfs internet voor de brede massa beschikbaar. In de tijd van Haydn en zijn medelanders, diens medestanders en eventuele concurrenten, waren paleisconcerten — die niet alleen bij vorsten en andere adellijke personages, doch tevens bij bisschoppen werden gerealiseerd — bleven zulke gebeurtenissen altijd een elitaire aangelegenheid.
    Wat in de dagen van Joseph Haydn wel mogelijk was en in principe voor een enigermate breder publiek toegankelijk, waren geschriften, al bleef ook toen veel — al te veel —
    voorbehouden aan een elite. Niet alleen doordat die geschriften heel dikwijls een specialistisch karakter hadden, hetgeen pas veel later veranderde door de komst van gepopulariseerde, biografisch getinte producten van de drukpers.

    Nieuwe biografie
    Hoezeer zich die situatie van toen heeft ontwikkeld ten faveure van een in principe bredere massa, moge blijken uit de vele boeken en artikelen die heden ten dage verschijnen ter gelegenheid van diverse Haydn-gebeurtenissen die een gedenkwaardig karakter toebemeten kan krijgen. En mensen die de uitgaven niet zelf kunnen aanschaffen, beschikken over de mogelijkheid deze van een openbare bibliotheek te lenen.
    Het biografische boek over Joseph Haydn dat deze maand onze aandacht verdient, werd geschreven door de muziekwetenschapper Matthias Henke
    [2]. Deze wijst in zijn prettig leesbare boek op het belang van Haydn in het kader van de achttiende eeuwse muziekwereld, in principe binnen Oostenrijk, aagezien de componist het overgrote deel van zijn muzikale werkzaamheid in dienst van de vorsten van Esterházy als kapelmeester heeft gefungeerd.
    Vier jaar bracht Haydn door in de Engelse hoofdstad waar hij niet alleen als schepper van kamermuziek veel succes had, maar tevens triomfen vierde met zijn 12 Londense symfonieën
    [2]. Dat die relatief korte periode van doorslaggevende betekenis is geweest voor zijn verdere scheppingen, mag niemand verbazen.
    Tt die periode behoren niet alleen de grote oratoria
    Die Schöpfung en Die Jahreszeiten, maar tevens een hymne voor Kaiser Franz Joseph. De melodie zal bij menigeen die deze te horen krijgt — ook bij veel niet-Duitsers — een Aha-gevoel geven, aangezien deze in het Deutschlandlied (Einigkeit und Recht und Freiheit....)
    __________
    [1] Dit filmportret met medewerking van Leif-Ove Andsnes en Thomas Quasthoff zal worden herhaald op zondag 24 mei, om 06:00 uur.

    [2]
    Matthias Henke is onder meer hoogleraar voor historische muziekwetenschap aan de Universiteit van Siegen, en curator van het netwerk Neue Musik van de Kulturstiftung des Bundes, Berlin. Hij zet zich in tal van functies, onder meer door middel van radiowerk in de BRD, Zwitserland en Oostenrijk, in voor de muziek van de achttiende eeuw tot en met heden. In talrijke publicaties, die voor een groot deel tevens zijn verschenen in andere talen, zet Matthias Henke zich in voor het verhelderen, ten behoeve van een breed publiek, van complexe wetenschappelijke samenhangen.

    [3] Over de Londense symfonieën van Joseph Haydn is bij dezelfde uitgever in 2007 een boek verschenen, dat onder meer is besproken op de Homepage van het muziektijdschrift Mens en melodie.
    __________
    Matthias Henke:
    Joseph Haydn. 144 pag., paperback op breed formaat; met vele illustraties in z/w en kleuren. Deutscher Taschenbuch Verlag, München, Mai 2009. (dtv 34547; ISBN 978-3-423-34547-7. Prijs in Duitsland, en bij Boekhandel Die Weisse Rose te Amsterdam, € 12,90.
    ___________
    Afbeeldingen
    1. Voorzijde van de nieuwe dtv-biografie over Joseph Haydn, door Matthias Henke.
    2. Esterházy-vorst Nikoaus I (1714-1790). Portret uit 1760 door een onbekende meester
    3. Auteur, en in dit specifieke geval, Haydn-biograaf Matthias Henke.

    18-05-2009 om 11:11 geschreven door Heinz Wallisch  


    >> Reageer (0)


    Archief per week
  • 30/01-05/02 2012
  • 23/01-29/01 2012
  • 16/01-22/01 2012
  • 09/01-15/01 2012
  • 02/01-08/01 2012
  • 24/12-30/12 2012
  • 19/12-25/12 2011
  • 12/12-18/12 2011
  • 05/12-11/12 2011
  • 28/11-04/12 2011
  • 21/11-27/11 2011
  • 14/11-20/11 2011
  • 07/11-13/11 2011
  • 31/10-06/11 2011
  • 24/10-30/10 2011
  • 17/10-23/10 2011
  • 10/10-16/10 2011
  • 03/10-09/10 2011
  • 26/09-02/10 2011
  • 19/09-25/09 2011
  • 12/09-18/09 2011
  • 05/09-11/09 2011
  • 29/08-04/09 2011
  • 22/08-28/08 2011
  • 15/08-21/08 2011
  • 08/08-14/08 2011
  • 01/08-07/08 2011
  • 25/07-31/07 2011
  • 18/07-24/07 2011
  • 11/07-17/07 2011
  • 04/07-10/07 2011
  • 27/06-03/07 2011
  • 20/06-26/06 2011
  • 13/06-19/06 2011
  • 06/06-12/06 2011
  • 14/03-20/03 2011
  • 07/03-13/03 2011
  • 28/02-06/03 2011
  • 21/02-27/02 2011
  • 14/02-20/02 2011
  • 07/02-13/02 2011
  • 31/01-06/02 2011
  • 24/01-30/01 2011
  • 17/01-23/01 2011
  • 10/01-16/01 2011
  • 03/01-09/01 2011
  • 26/12-01/01 2012
  • 20/12-26/12 2010
  • 13/12-19/12 2010
  • 06/12-12/12 2010
  • 29/11-05/12 2010
  • 22/11-28/11 2010
  • 15/11-21/11 2010
  • 08/11-14/11 2010
  • 01/11-07/11 2010
  • 25/10-31/10 2010
  • 18/10-24/10 2010
  • 11/10-17/10 2010
  • 04/10-10/10 2010
  • 27/09-03/10 2010
  • 20/09-26/09 2010
  • 13/09-19/09 2010
  • 06/09-12/09 2010
  • 30/08-05/09 2010
  • 23/08-29/08 2010
  • 16/08-22/08 2010
  • 09/08-15/08 2010
  • 02/08-08/08 2010
  • 26/07-01/08 2010
  • 19/07-25/07 2010
  • 12/07-18/07 2010
  • 05/07-11/07 2010
  • 28/06-04/07 2010
  • 21/06-27/06 2010
  • 14/06-20/06 2010
  • 07/06-13/06 2010
  • 31/05-06/06 2010
  • 24/05-30/05 2010
  • 17/05-23/05 2010
  • 10/05-16/05 2010
  • 03/05-09/05 2010
  • 26/04-02/05 2010
  • 19/04-25/04 2010
  • 12/04-18/04 2010
  • 05/04-11/04 2010
  • 29/03-04/04 2010
  • 22/03-28/03 2010
  • 15/03-21/03 2010
  • 08/03-14/03 2010
  • 01/03-07/03 2010
  • 22/02-28/02 2010
  • 15/02-21/02 2010
  • 08/02-14/02 2010
  • 01/02-07/02 2010
  • 25/01-31/01 2010
  • 18/01-24/01 2010
  • 11/01-17/01 2010
  • 04/01-10/01 2010
  • 28/12-03/01 2016
  • 21/12-27/12 2009
  • 14/12-20/12 2009
  • 07/12-13/12 2009
  • 30/11-06/12 2009
  • 23/11-29/11 2009
  • 16/11-22/11 2009
  • 09/11-15/11 2009
  • 26/10-01/11 2009
  • 19/10-25/10 2009
  • 12/10-18/10 2009
  • 28/09-04/10 2009
  • 21/09-27/09 2009
  • 14/09-20/09 2009
  • 07/09-13/09 2009
  • 31/08-06/09 2009
  • 24/08-30/08 2009
  • 17/08-23/08 2009
  • 10/08-16/08 2009
  • 03/08-09/08 2009
  • 27/07-02/08 2009
  • 20/07-26/07 2009
  • 13/07-19/07 2009
  • 06/07-12/07 2009
  • 29/06-05/07 2009
  • 22/06-28/06 2009
  • 15/06-21/06 2009
  • 08/06-14/06 2009
  • 01/06-07/06 2009
  • 25/05-31/05 2009
  • 18/05-24/05 2009
  • 11/05-17/05 2009
  • 04/05-10/05 2009
  • 27/04-03/05 2009
  • 20/04-26/04 2009
  • 13/04-19/04 2009
  • 06/04-12/04 2009
  • 30/03-05/04 2009
  • 23/03-29/03 2009
  • 16/03-22/03 2009
  • 09/03-15/03 2009
  • 02/03-08/03 2009
  • 23/02-01/03 2009
  • 16/02-22/02 2009
  • 09/02-15/02 2009
  • 02/02-08/02 2009
  • 26/01-01/02 2009
  • 19/01-25/01 2009
  • 12/01-18/01 2009
  • 05/01-11/01 2009
  • 29/12-04/01 2009
  • 22/12-28/12 2008
  • 15/12-21/12 2008
  • 08/12-14/12 2008
  • 01/12-07/12 2008
  • 24/11-30/11 2008
  • 17/11-23/11 2008
  • 10/11-16/11 2008
  • 03/11-09/11 2008
  • 27/10-02/11 2008
  • 20/10-26/10 2008
  • 13/10-19/10 2008
  • 06/10-12/10 2008
  • 29/09-05/10 2008
  • 22/09-28/09 2008
  • 15/09-21/09 2008
  • 08/09-14/09 2008
  • 01/09-07/09 2008
  • 18/08-24/08 2008
  • 11/08-17/08 2008
  • 04/08-10/08 2008
  • 28/07-03/08 2008
  • 21/07-27/07 2008
  • 07/07-13/07 2008
  • 30/06-06/07 2008
  • 23/06-29/06 2008
  • 16/06-22/06 2008
  • 09/06-15/06 2008
  • 02/06-08/06 2008
  • 26/05-01/06 2008
  • 28/04-04/05 2008
  • 14/04-20/04 2008
  • 31/03-06/04 2008
  • 24/03-30/03 2008
  • 17/03-23/03 2008
  • 03/03-09/03 2008
  • 11/02-17/02 2008
  • 04/02-10/02 2008
  • 28/01-03/02 2008
  • 21/01-27/01 2008
  • 14/01-20/01 2008
  • 07/01-13/01 2008
  • 31/12-06/01 2008
  • 24/12-30/12 2007
  • 17/12-23/12 2007
  • 10/12-16/12 2007
  • 03/12-09/12 2007
  • 26/11-02/12 2007
  • 19/11-25/11 2007
  • 08/10-14/10 2007
  • 24/09-30/09 2007
  • 17/09-23/09 2007
  • 30/07-05/08 2007
  • 23/07-29/07 2007
  • 09/07-15/07 2007
  • 02/07-08/07 2007
  • 25/06-01/07 2007
  • 18/06-24/06 2007

    E-mail mij

    Druk op onderstaande knop om mij te e-mailen.


    Gastenboek

    Druk op onderstaande knop om een berichtje achter te laten in mijn gastenboek


    Blog als favoriet !

    Inhoud blog
  • BBC Radio 3: Rabindranath Tagore vijf keer een kwartier in 'The essay'
  • BBC Radio 3 presenteert donderdagmiddag het muziekdrama Telemaco van Christoph Willibald von Gluck
  • Ergerlijke geluiden als thema van vijf maal een kwartier The essay van BBC Radio3
  • De Britse schrijver en journalist George Orwell overleed op 21 januari 1950
  • Koning Friedrich II van Pruisen en de muziek; twee programma's achtereen op Duitse radiozender NDR Kultur
  • Hedendaagse zoektocht naar de herkomst van het Gulden Vlies
  • Zevende Symfonie van Sjostakovitsj en praten daarover in 'Radio 3 live in concert' via BBC Radio 3
  • Heden exact een halve eeuw gelden stierf de dichter Gerrit Achterberg tijdens een autorit
  • Jan van Parijs blijkt ook een opera te zijn, hier met de Italiaanse titel Gianni di Parigi
  • Drieënnegentig jaar geleden werd de filosofe en communiste Rosa Luxemburg door militairen in Berlijn vermoord
  • Jos van Immerseel en Anima Eterna met Berlioz'Symphonie fantastique deze week tweemaal op Arte-tv
  • Rossini's Assepoester ─ La Cenerentola ─ in 'Opera live' van Radio 4-NL
  • BBC Four-documentaire over de grammar school en de opheffing ervan
  • Op 12 januari 1876 werd de internationaal vermaarde auteur Jack London geboren
  • Tweede deel speelfilm À la recherche du temps perdu deze week tweemaal via TV5 Monde
  • Twee Europese treinreizen op twee verschillende televisiezenders
  • De wilde schoonheid van India, in vijf afleveringen via Arte-tv
  • België EEN vertoont 'de fraaiste liefdesfilm uit de geschiedenis', Brief encounter uit 1945
  • Sterfdag Paul Verlaine heden herdacht
  • Twee verschillende programma's over de componist George Gershwin op de Britse tv-zender BBC Four
  • TV5Monde vertoont A la recherche du temps perdu uit 2011 in twee afleveringen
  • Twee avonden vol monarchen op de beeldbuis thuis: België, Engeland en Frankrijk
  • Verfilmd drama van Paul Claudel: Partage de midi te zien op TV5 Monde
  • Louis Daguerre maakte op 2 januari 1839 de eerste foto van de Maan
  • Oratorium Elijah van Mendelssohn hedenavond in 'Avondconcert' van Radio 4-NL
  • Canvas presenteert Lawrence of Arabia uit 1962, van David Lean
  • Wagners Meistersinger von Nürnberg' op nieuwjaarsdag uit Covent Garden in 'Opera on 3'
  • Jevgeni Onegin van Tsjajkovski op nieuwjaarsdag te zien in 'NTR Podium' op Nederland 2-tv
  • Arte vertoont opnieuw de zijgende klassieker Metropolis
  • Gebroeders Lumière trekken op 28 december 1895 eerste betalende bezoekers voor filmvoorstelling
  • De ware levensgeschiedenis van Elisabeth (Sissi) van Oostenrijk op TV5 Monde
  • Veertien maal een half uur uit Irrungen Wirrungen van Theodor Fontane in 'Am Abend vorgelesen'
  • In 1897 op tweede kerstdag werd WIlly Corsari in het Brusselse Sint-Pieters-Jette geboren
  • Op 25 december 1741 stelde Anders Celsius zijn thermometer voor; het werd anders
  • Het effect van muziek op de mens is neurobiologisch nader onderzocht
  • Op 23 december 1900 experimenteerde Reginald Fessenden, op Cobb Island, met radiogolven
  • Reportage over het kleinste theater voor Grand Opera ter wereld, Manhattan, New York; te zien op Arte-tv
  • Exact zeven decennia geleden stierf de literaire VS-reus Frances Scott Fitzgerald
  • The essay van BBC Radio 3, vijf avonden een kwartier over de kracht van het oeuvre van Charles Dickens
  • Herdenking sterfdag Antonio Stradivari: overleden 18 december 1737
  • Christina Rossetti staat centraal in literatuurprogramma The verb van BBC Radio 3's
  • Man over woord van Canvas-tv: Is Antwerps de oudste taal ter wereld?
  • Tinker Tailor Soldioer Spy, naar gelijknamige roman van John Le Carré, heden in de bioscopen
  • Fictieve documentaire over Napoleons falen op zee, tijdens de slag bij Trafalgar in 1805
  • Geboortedag (1816) van uitvinder-industrieel Ernst Werner von Siemens herdacht
  • Documentaire over schilder Jan Sluijters in Avro's Close up, dinsdagavond via Nederland 2-tv
  • Op 13 december 1797 werd de Duitse, romantische dichter Heinrich Heine geboren
  • 11 en 12 december zijn gekoppeld aan de Italiaanse radiopionier Guglielmo Marconi
  • Words and music van BBC Radio 3 deze zondagavond over 'onze relatie met alcohol'
  • België EEN presenteert op zondag 11 december 'de meest inspirerende speelfilm aller tijden'


    Blog tegen de regels? Meld het ons!
    Gratis blog op http://blog.seniorennet.be - SeniorenNet Blogs, eenvoudig, gratis en snel jouw eigen blog!